Ουσιαστικά όλοι κοιμούνταν (2)

Ουσιαστικά δεν κοιμόμασταν μόνο εμείς. Κοιμόταν και ο Θανασάκης. Αν δεν τον ξυπνούσαν, θα αργούσε για το σχολείο. Τον είδα τυχαία μιαν ανοιξιάτικη βραδιά. Θα συναντιόμασταν στη γειτονιά με τα καφάσια και ύστερα θα πηγαίναμε στον Άγιο Κασσιανό και θα παίζαμε μπάλα πάνω στα τείχη. Έπαιξαν οι σειρήνες για τον στρατιωτικό νόμο. Κλειστήκαμε στα σπίτια μας. Δεν μπορέσαμε να συναντηθούμε. Οι αγγλικές περίπολοι με εφ’ όπλου λόγχη κατέλαβαν τις γωνιές. «Τζωνί κατέβασε το βρακί», τους λέγαμε. Είχαμε λάστιχα για πουλιά. Είχαμε φλιτζάνια της βασίλισσας. Αλλά περισσότερο είχαμε Άγγλους κατάσκοπους. Από πού μπορούσες να ήξερες μικρέ μου Θανασάκη ότι ήταν κατάσκοποι; Διότι κοιμόσουν. Όλοι κοιμούνταν. Γι’ αυτό κανείς δεν είχε ιδέα για το τελευταίο βράδυ του Καραολή στο κελί που θα εκτελείτο. Κοιμούνταν ακόμα και οι εργάτες που χαιρετούσαν τον Στάλιν τραγουδώντας «γεια σου ρε Στάλιν γεια σου» στα λεωφορεία, καθώς πήγαιναν στη δουλειά. Κανένας τους δεν αντιλαμβανόταν τις προδοτικές παγίδες που στήθηκαν γι’ αυτούς. Διότι κοιμούνταν. Κοιμούνταν πολύ βαθιά. Δεν άκουγαν καν τα όσα έλεγε ο Πλουτής Σέρβας. Εγώ κοιμόμουν στην πλατεία στο Σαράι και εσύ κοιμόσουν στην πλατεία Μεταξά. Ζούσαμε βραδιές ήσυχες σαν πεταλούδες και γεμάτες παγίδες, αλλά έτοιμες να μας καταβροχθίσουν σαν θηρία. Πυροβόλησαν ένα βράδυ εκείνο τον ηλικιωμένο άνδρα στην οδό Αρετούσας λίγο πιο πέρα από το σπίτι μας. Επέστρεφε στο σπίτι με το ποδήλατό του. Είχε πλησιάσει πολύ, αλλά δεν μπόρεσε να φτάσει στο σπίτι του. Έπεσε κάτω από το ποδήλατο και σωριάστηκε στη γη. Το ποδήλατο έπεσε από τη μια πλευρά και εκείνος από την άλλη. Σκέπασαν το ματωμένο του πτώμα με κομμάτια από εφημερίδες. Κανείς σας δεν είχε χαμπάρι. Διότι κοιμόσασταν. Όλοι κοιμόσασταν. Δεν πήρατε χαμπάρι ακόμα και το γεγονός ότι ο Μακάριος αγόρασε γη για τον εαυτό του στις Σεϋχέλλες. Δεν ξέρατε καθόλου το μητρώο όσων δολοφονήθηκαν ως προδότες της πατρίδας. Κοιμόσασταν μαγεμένοι με τις προσευχές των παπάδων στον Κύκκο. Περνούσατε από πολύ επικίνδυνους δρόμους, πλενόσασταν σε πολύ επικίνδυνα νερά, αλλά δεν αντιλαμβανόσασταν τον κίνδυνο. Δεν μπορούσατε να δείτε ακόμα και ότι δεν υπήρχε φως στην άκρη εκείνου του τούνελ. Μήπως θα μπορούσε να ήταν κομμουνιστικό το σλόγκαν «Όχι στο ΝΑΤΟ, ναι στην ένωση»; Βεβαίως και δεν θα μπορούσε, αλλά βλέπατε όνειρα επειδή κοιμόσασταν. Επειδή ζούσατε πάντα μέσα στα όνειρα, δεν είχατε καμία απολύτως βαρύτητα στην πραγματική ζωή. Μόνο μετά από χρόνια θα μαθαίνατε ποιος είχε προδώσει τον Αυξεντίου πάνω στα βουνά του Μαχαιρά. Επειδή δεν είχατε ιδέα για τους Αμερικανούς και Άγγλους κατάσκοπους, δεν γνωρίζατε καθόλου και για το σχέδιο που αποκαλείτο Σχέδιο Ακρίτας. Κανείς δεν σας είπε τι συνέβη εκείνο το βράδυ στον Ταχτακαλά. Πώς στήθηκαν μέσα σε ένα βράδυ αυτές οι σακούλες με άμμο, αυτά τα βαρέλια, αυτά τα φυλάκια. Κανείς από εμάς δεν κατάλαβε. Διότι κοιμόμασταν. Όλοι κοιμόμασταν. Αν κοιτάζαμε πού είχε κατασκευαστεί το όπλο που κρατούσαμε, ίσως να καταλαβαίναμε κάτι, αλλά επειδή κοιμόμασταν δεν μας πέρασε καθόλου από το μυαλό αυτό. Ήταν ωραίο να ξαπλώνεις και να κοιμάσαι κάτω από ένα δέντρο στον Πενταδάκτυλο ένα ζεστό απόγευμα του Αυγούστου. Σε μια παραλία όπου βρέχαμε τα πόδια μας στο νερό. Σε ένα ζεστό δωμάτιο με τζάκι μια χιονισμένη βραδιά στο Τρόοδος. Ανάμεσα στα αμπέλια με μαύρο σταφύλι στην Πάφο. Σε μια παραλία κοντά στον Απόστολο Ανδρέα. Ήταν ωραίο να κοιμάσαι και σε ένα χαρμάνι ανάμεσα στις μυρωδιές του σανού στο χωριό. Κλείνοντας τα αφτιά στα πρακτορεία που μετέδιδαν ειδήσεις από τον Καραμανλή και τον Μέντερες, από το Βιετνάμ και τη Γαλλία, από το Κονγκό και τη Νότιο Αφρική, από την Αλγερία και την Παλαιστίνη. Ήταν πολύ γλυκός ο ύπνος. Δεν έγιναν όλα ξαφνικά. Εμείς νομίσαμε ότι έγιναν ξαφνικά, επειδή κοιμόμασταν. Πάντα κοιτάγαμε αισιόδοξα τον κόσμο όσο ένας έμπορος στην οδό Λήδρας και ένας καταστηματάρχης στην Αράστα. Ο ύπνος σας ήταν τόσο βαθύς όσο του Θανασάκη. Ούτε πώς δολοφονήθηκαν οι άρρωστοι στο νοσοκομείο είδατε ούτε πώς δολοφονήθηκαν οι χωρικοί στην Κοφίνου και στον Άγιο Θεόδωρο. Δεν προβλέψατε απολύτως τίποτα, πάντα ερχόσασταν αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα. Αγκαλιάσατε ως ήρωα τον Σαμψών που πήρε στα χέρια του την τουρκική σημαία στην Ομορφίτα και προκαλούσε λέγοντας «μολών λαβέ». Δεν αντιληφθήκατε καθόλου ότι ο δρόμος αυτός θα οδηγούσε και εσάς και εμάς στις 20 Ιουλίου 1974. Μάθατε μόνο αφού ξυπνήσατε γιατί έγινε απόπειρα δολοφονίας κατά του Μακάριου στο ελικόπτερο και γιατί ο Γιωρκάτζης δολοφονήθηκε σε ενέδρα που στήθηκε από τους ίδιους τους ανθρώπους του. Διότι κοιμόσασταν. Πάντα κοιμόμασταν. Ακόμα δεν ξύπνησε ο Θανασάκης. Ούτε εμείς ξυπνήσαμε. Λες ότι ουσιαστικά κανείς δεν κοιμόταν συνταγματάρχη μου, αλλά μου φαίνεται πως μόνο εσείς δεν κοιμόσασταν!