Προψές ξαγρύπνησα παρακολουθώντας την εκπομπή FOCUS από την Κωνσταντινούπολη του Πάνου Χαρίτου της ΕΡΤ. «Τι γίνεται τώρα;» Αυτό ήταν το θέμα της εκπομπής μετά το λεγόμενο δημοψήφισμα της Κυριακής. Πολλοί προσκεκλημένοι να πουν την άποψή τους. Αρκετοί Τούρκοι αναλυτές και Έλληνες της Πόλης.
Στο βάθος η γέφυρα του Βοσπόρου με ολοκόκκινο φωτισμό. Θα πω τι μου έκανε εντύπωση. Το ξεθάρεμα των Τούρκων αναλυτών που χωρίς ενδοιασμούς τα έλεγαν έξω από τα δόντια. Το παραδέχτηκαν κιόλας. Ότι το οριακό αποτέλεσμα αλλάζει την ατμόσφαιρα και ότι νιώθουν πως σύντομα οι αντιδράσεις κατά του Ερντογάν θα αυξηθούν.
Ιδιαίτερη εντύπωση μού προκάλεσε ο πρόεδρος της Ένωσης Τούρκων Δημοσιογράφων ο οποίος περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα τη ζωή των Τούρκων δημοσιογράφων που προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους. Από στιγμή σε στιγμή, είπε, μπορεί να χάσεις τη δουλειά σου. Τα πάντα ελέγχονται από το καθεστώς. Αλλά «αυτό το 49% δίνει κουράγιο σε όσους δεν το βάζουν κάτω και επιμένουν σε μια δημοκρατική ζωή στην Τουρκία».
Σχεδόν όλοι όμως παραδέχονταν πως ο Ερντογάν δεν θα μαλακώσει. Πως θα συνεχίσει τη ρητορική της διάσπασης και του διχασμού. Γιατί; Γιατί κέρδισε όλες τις εκλογές με τον λαϊκισμό και το μίσος. Ακόμα ένα εντυπωσιακό στοιχείο από τις ομολογίες τους: Δεν περιμένουν πολλά πράγματα από τη Δύση. Εξ άλλου είπαν πως κάτι τέτοιο βολεύει το καθεστώς. Πού ελπίζουν; Ελπίζουν στη δική τους μαχητικότητα, στη δική τους άρνηση να αποδεχτούν έναν μεγαλοσουλτάνο στη ζωή τους.
Βέβαια όλοι τόνιζαν πόσο αλλοπρόσαλλο άτομο έχει καταστεί ο... άλλοτε προοδευτικός Ταγίπ Ερντογάν.
Άφησα τελευταίο το πιο ανατριχιαστικό στοιχείο που αποκάλυψαν οι αντίπαλοι του καθεστώτος. Στα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια το καθεστώς αφήνει τα δημόσια κοσμικά σχολεία να φυτοζωούν και αντίθετα στηρίζει την ίδρυση θρησκευτικών σχολείων. «Τα θρησκευτικά σχολεία έχουν δεκαπλασιαστεί! Έτσι που οι γονείς μη βρίσκοντας αστικό σχολείο παίρνουν τα παιδιά τους στα θρησκευτικά σχολεία»... Έλληνας καθηγητής μουσικολογίας στην Πόλη ομολόγησε πως οι φοιτητές του ζητούν απεγνωσμένα τρόπους να εγκαταλείψουν την Τουρκία και να πάνε στη Δύση...
Κλείνοντας την τρίωρη εκπομπή ένας φιλοξενούμενος ζήτησε να μην συνηθίσουν οι Τούρκοι πολίτες το καθεστώς. Και θυμήθηκα τον Μάνο Χατζιδάκι. «Όταν συνηθίζεις το τέρας αρχίζεις και του μοιάζεις»...
