Με αφορμή την πολλοστή συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων για το θέμα των τουρκοκυπριακών περιουσιών θα πρέπει, φρονούμε, επιτέλους να ξεκαθαρίσουν κάποια πράγματα.
Η προσφυγική πολιτική των διαφόρων κυβερνήσεων από το 1974 και εντεύθεν ουδέποτε αντιμετώπισε το φαινόμενο πολλοί δικαιούχοι να βολεύονται με την κατοχή. Να εκτιμούν δηλαδή ότι έχουν να κερδίσουν περισσότερα από τη διαιώνιση της ιδιότητάς τους ως εκτοπισθέντων παρά να αναλάβουν το ρίσκο της επιστροφής στις περιουσίες τους.
Ταυτόχρονα, η προσφυγική πολιτική χαρακτηρίζεται διαχρονικά από έλλειψη κριτηρίων (εισοδηματικών και σε σχέση με την περιουσία κάθε δικαιούχου στα κατεχόμενα).
Τα στοιχεία που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της τελευταίας συζήτησης ενισχύουν τα πιο πάνω:
Σήμερα, 1.342 τ/κ κατοικίες ενοικιάζονται ως εξοχικά (δηλαδή για εξυπηρέτηση μη άμεσων αναγκών), από τις οποίες οι 583 κατέχονται από μη εκτοπισθέντες. Περίπου 1 στους 5 κατόχους τ/κ εξοχικών δεν πληρώνει επιπλέον τα ενοίκια των 20 ευρώ μηνιαίως.
Για επαγγελματική στέγη ισχύουν 2.831 συμβόλαια, από τα οποία τα 651 αφορούν μη εκτοπισθέντες.
Επίσης, 17.550 δεκάρια σε σύνολο 301.775 δεκαρίων τ/κ γεωργικής γης που έχει παραχωρήσει ο Κηδεμόνας εκμεταλλεύονται μη πρόσφυγες.
Τόσο υποστατικά για επαγγελματικούς σκοπούς, όσο και τεμάχια για γεωργική γη, υπάρχουν αδιάθετα.
Η αναδιανομή τ/κ γης βάσει κριτηρίων είναι η μία πτυχή. Η άλλη πτυχή είναι η αύξηση των εισπράξεων του Κηδεμόνα από την εκμετάλλευση των τ/κ περιουσιών. Οι εισπράξεις μπορούν να κατευθύνονται σε ταμείο υπέρ προσφύγων (θέση της ΠΕΠ), αν και πρέπει να διατηρούνται με σκοπό την αποζημίωση των ιδίων των Τ/Κ ιδιοκτητών για απώλεια χρήσης. Συγκεκριμένα, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει σύμφωνα με τον Νόμο Περί Κηδεμόνα να προστατεύει τις τ/κ περιουσίες. Οι διακανονισμοί στους οποίους προχωρά με Τ/Κ που έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους (μη κάτοικοι κατεχομένων και κάτοικοι εξωτερικού προ 1974) περιλαμβάνουν και απώλεια χρήσης, κάτι που σημαίνει ότι η μη είσπραξη νόμιμων ενοικίων από την εκμετάλλευση των τ/κ περιουσιών επηρεάζει και τη διαπραγματευτική μας θέση στις συνομιλίες για το Κυπριακό, αφού στην εξίσωση γη-αποζημιώσεις δεν προστίθενται τα ανείσπρακτα ενοίκια.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή (αργά ή γρήγορα) θα κληθεί η Κυπριακή Δημοκρατία να αντιμετωπίσει και να διαχειρισθεί την τσαπατσουλιά των τελευταίων 40 χρόνια στο κεφάλαιο που λέγεται τουρκοκυπριακές περιουσίες.
