Απασχόληση και οικονομική ανάπτυξη

Η ανεργία, πέρα από ένα σημαντικό στατιστικό στοιχείο, αποτελεί ένα από τα πλέον πολυσύνθετα προβλήματα, αφού πέρα από τις οικονομικές της συνέπειες επηρεάζει την ίδια την κοινωνία.

Η διατήρηση, για παράδειγμα, ενός ατόμου για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός της αγοράς εργασίας πέρα από την καταγραφή ως στατιστικό, επηρεάζει σημαντικά τη δυνατότητά του να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις του, όπως τον δανεισμό, άλλωστε το ποσοστό ανεργίας είναι ένα από τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στα μοντέλα για εκτίμηση των επισφαλειών και να συνεισφέρει στο οικογενειακό εισόδημα.

Πέρα από τον αριθμό των ανέργων και το ποσοστό τους όσον αφορά το σύνολο των εργοδοτουμένων, είναι σημαντικό να αναλύονται και επιμέρους στοιχεία, όπως για παράδειγμα τα ηλικιακά δεδομένα και οι τομείς στους οποίους υπήρξε μείωση στην απασχόληση.

Σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση της Στατιστικής Υπηρεσίας ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στο τέλος Μαΐου 2021, έφτασε τα 31.287 πρόσωπα. Με βάση τα στοιχεία διορθωμένα για εποχικές διακυμάνσεις, τα οποία δείχνουν την τάση της ανεργίας, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων τον Μάιο 2021 μειώθηκε στα 33.816 πρόσωπα σε σύγκριση με 34.074 τον προηγούμενο μήνα.

Σε σύγκριση με τον Μάιο 2020 σημειώθηκε αύξηση 1.683 προσώπων ή 5,7% που αποδίδεται κυρίως στους τομείς του εμπορίου (αύξηση 840), των κατασκευών (αύξηση 762), των επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών δραστηριοτήτων (αύξηση 327), της μεταποίησης (αύξηση 302), της εκπαίδευσης (αύξηση 290) και των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας (αύξηση 997).

Σημειώνεται ότι τα πιο πάνω στατιστικά αφορούν περιόδους που η κρατική στήριξη βρίσκεται σε ισχύ, οπότε ενδεχομένως να υπάρξει μια διαφορετική εικόνα, περισσότερο αρνητική, όταν τα συγκεκριμένα μέτρα θα αρχίσουν να αποσύρονται. Όλοι οι αρμόδιοι φορείς επισημαίνουν ότι η απόσυρσή τους θα πρέπει να γίνει σταδιακά ώστε να δοθεί το χρονικό περιθώριο στις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Το μεγάλο στοίχημα, για όλες τις οικονομίες (αύξηση στα ποσοστά ανεργίας παρουσιάζονται σε πολλές χώρες), μετά τον περιορισμό της πανδημίας, είναι η επαναφορά τους σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης και ως εκ τούτου η επανένταξη των άνεργων στην αγορά εργασίας και η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών στην πραγματική οικονομία ούτως ώστε να διασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας.

Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να εξεταστεί η πορεία κάθε τομέα της οικονομίας ξεχωριστά, με στόχο να καθοριστούν οι τρόποι δημιουργίας προϋποθέσεων μακροχρόνιας ανάπτυξης, μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης αλλά και αξιολογώντας το διεθνές επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον.

Ο τομέας των υπηρεσιών, παρά τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει, συνεχίζει να συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας και να απασχολεί σημαντικό αριθμό υψηλόμισθων υπαλλήλων, όμως καλείται να αναδιαρθρωθεί ξανά μετά το 2013 ώστε να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες των επιχειρηματιών και των επενδυτών.

Δύο τομείς οι οποίοι απασχολούν σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού είναι ο τουρισμός και ο κατασκευαστικός τομέας, οι οποίοι συρρικνώνονται μέσα από την οικονομική επιβράδυνση και τα προβλήματα της πανδημίας (για παράδειγμα η κατηγοριοποίηση της χώρας μας από το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά την κατάσταση με τον κορωνοϊό, δεν επιτρέπει, τουλάχιστο προς το παρόν, την έλευση σημαντικού αριθμού τουριστών).

O κατασκευαστικός τομέας και γενικότερα αυτός των ακινήτων παρουσιάζει επιβράδυνση, παρά την εγχώρια κινητικότητα, εφόσον μειώθηκε σημαντικά η εξωτερική ζήτηση. Τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τις άδειες οικοδομής επιβεβαιώνουν την επιβράδυνση στον τομέα και τη διαφοροποίηση του προϊόντος.

Ενδεχομένως οι αρνητικές συνέπειες στον κλάδο από την εξάπλωση του ιού αλλά και λόγω άλλων αρνητικών παραγόντων να παρουσιαστεί καθυστερημένα, λόγω του μεγάλου αριθμού προπωλήσεων που υπήρχαν κυρίως σε κατοίκους εξωτερικού.

Η απασχόληση αποτελεί ένα σημαντικό στατιστικό στοιχείο για μια οικονομία και θα πρέπει να αξιολογείται σε συνεχή βάση. Είναι σίγουρα απαραίτητη η σωστή διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και εξέτασης των τομέων και των επαγγελμάτων για τα οποία αναμένεται να υπάρξει ζήτηση, τόσο όσον αφορά των παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας, αλλά και γι' αυτούς που γίνονται προσπάθειες να αναπτυχθούν όπως αυτός της τεχνολογίας.