Γιατί οι ζωγράφοι του Μεσαίωνα απεικόνιζαν τις γάτες τόσο άσχημες;

Οι μεσαιωνικοί πίνακες συχνά υποτιμώνται για την ποιότητά τους, αλλά υπηρέτησαν έναν ουσιαστικό σκοπό στην ιστορία της τέχνης. Τα έργα τους αναδεικνύουν την επιβίωση της κλασικής, παλαιοχριστιανικής τέχνης, καθώς και τις μεταβαλλόμενες προτιμήσεις προς πιο δυτικοευρωπαϊκά στυλ - αλλά είναι απίστευτα δύσκολο να ταξινομηθούν με ακρίβεια. Όλοι οι πίνακες έχουν ένα ξεχωριστό στυλ, αλλά είναι επίσης το άθροισμα πολλών διαφορετικών μερών - η βυζαντινή τέχνη, η γοτθική και η προ-ρουμανική τέχνη επηρεάζουν όλα τα έργα της εποχής. Υπάρχει όμως πάντα ένα πράγμα που φαίνεται να το ξεχωρίζει από χιλιόμετρα: οι άσχημες γάτες.

Το γιατί ακριβώς οι μεσαιωνικοί ζωγράφοι «πάλευαν» τόσο πολύ με τις γάτες παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο. Προφανώς δεν ήταν θέμα δεξιοτεχνίας, διότι, συχνά, αυτές οι γάτες ήταν απλώς δευτερεύουσες λεπτομέρειες σε κατά τα άλλα αρκετά φυσιολογικούς πίνακες. Αλλά σταθερά, και σε σημείο που έχει γίνει το δικό του φαινόμενο meme στο διαδίκτυο, οι γάτες ήταν... ακραία άσχημες. Οι καλλιτέχνες της εποχής πετυχαίνουν τις αναλογίες των σωμάτων, αλλά όταν φτάνουν στον σχεδιασμό των κεφαλιών, κάτι πηγαίνει στραβά.

Ο ανθρωπομορφισμός των γατών είναι είτε τόσο επιθετικός που παύουν να μοιάζουν με ζώα είτε τόσο μη δεσμευτικός που καταλήγεις με την εικόνα μιας γάτας βγαλμένης από την «κοιλάδα του παράξενου». Σε πολλούς πίνακες, οι γάτες έχουν σοκαρισμένα μάτια και κρεμασμένα πρόσωπα που μοιάζουν με ηλικιωμένους βετεράνους πολέμου.

Φυσικά, αυτό έχει γίνει θέμα στην κοινότητα της ιστορίας της τέχνης. Δύο σχολές σκέψης έχουν αναδυθεί, η καθεμία με αναρτήσεις σε ιστολόγια που αμφισβητούν τη θεωρία της άλλης. Με λίγα λόγια, οι γάτες έχουν προκαλέσει χάος στο διαδίκτυο! Η θεωρία της πρώτης ομάδας αναφέρει ότι οι μεσαιωνικές γάτες ζωγραφίζονται με άσχημο τρόπο, επειδή οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονταν τη φύση τους. Μια πολύ δημοφιλής ιστορία είναι εκείνη για έναν μοναχό του οποίου το χειρόγραφο καταστράφηκε από μια γάτα. Είναι καταγεγραμμένο ότι το 1420, ένας μοναχός είχε πολύ κακές σχέσεις για τις γάτες και προειδοποιούσε το κοινό: «Προσέξτε καλά να μην αφήνετε ανοιχτά βιβλία τη νύχτα, γιατί μπορεί να έρθουν γάτες. Καταραμένη να είναι η κακομαθημένη γάτα που ούρησε πάνω σε αυτό το βιβλίο κατά τη διάρκεια της νύχτας».

Είναι μια εύλογη θεωρία, και αν σκεφτείτε ότι οι πιθανότητες ήταν πάντα εναντίον των γατών, επειδή συχνά θεωρούνται άτυχες, εξηγεί σε κάποιο βαθμό τις περίεργες απεικονίσεις τους. Ωστόσο, η δεύτερη ομάδα επιμένει ότι οι γάτες ήταν πραγματικά πολύ αγαπητές, και για άλλη μια φορά, τα χειρόγραφα εμφανίζονται ως απόδειξη.

Ορισμένα κείμενα από τη μεσαιωνική περίοδο είναι γεμάτα με μικρές πατημασιές, οπότε, λογικά, οι γάτες δεν μπορεί να ήταν τόσο αντιπαθείς. Όσο για τα περίεργα πρόσωπά τους, κάποιοι πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στους καλλιτέχνες της εποχής που ήθελαν να δείξουν πόσο εξημερωμένες ήταν οι γάτες, καθώς έμοιαζαν πολυ σε ανθρώπους. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, το μόνο σίγουρο είναι ότι το χαριτωμένο κατοικίδιο προκάλεσε δυσκολίες στους καλλιτέχνες του μεσαίωνα.

Πηγή: ethnos.gr