Ενδιαφέρον Τρόικας για εκποιήσεις: Δύο σταθμοί για τις αναπτυξιακές προοπτικές

Δύο οικονομικές συνθήκες θα κρίνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα: η διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας (με στόχο να περιοριστεί το δημόσιο χρέος στο 60% το 2026) και η διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος (χωρίς «κόκκινα» δάνεια και αισθητά μειωμένο το ιδιωτικό χρέος).

Από το πόσο πειστικά απαντά η Κυπριακή Δημοκρατία στην πρόκληση για την υλοποίηση μέτρων και πολιτικών για την επίτευξη των δύο παραπάνω συνθηκών θα κριθούν οι περαιτέρω αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας. Η αξιολόγηση από τον οίκο Moody's και η έκθεση της μεταπρογραμματικής αξιολόγησης της Κύπρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (η παλιά μας «τρόικα») αποτελούν δύο κρίσιμα κείμενα. Σήμερα βρισκόμαστε στα μισά του δρόμου για ένα διπλό θετικό σήμα προς τις αγορές και τους επενδυτές.

Το πρώτο, τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας το αντιμετωπίζει ο προϋπολογισμός του 2024 και το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο 2024-2026. Τα όσα περιγράφονται διασφαλίζουν την παραγωγή υψηλών πλεονασμάτων (πέραν των 2,5 δισ. έως το 2026 συμπεριλαμβανομένων των επιδόσεων του 2023).

Το δεύτερο, η διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος, παραμένει σε εκκρεμότητα λόγω της παρατεταμένης δημόσιας συζήτησης για τις εκποιήσεις, ενώ είναι σε ισχύ άλλη μια αναστολή έως τις 31 Οκτωβρίου, έστω και εθελοντική από πλευράς τραπεζών και εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρόσφατη μεταπρογραμματική αξιολόγηση της χώρας το ζήτημα των εκποιήσεων ήταν ένα από τα θέματα που ετέθησαν. Αυτό που ζητείται είναι να μην πειραχτεί το υφιστάμενο πλαίσιο.

Την εβδομάδα που μας πέρασε ο ανώτατος διευθυντής Τραπεζικής της Ελληνικής Τράπεζας Φοίβος Στασόπουλος εξήγησε ότι δεν έχει νόημα η χαλάρωση του θεσμικού πλαισίου για τις εκποιήσεις, καθώς σε μία τέτοια περίπτωση, θα δοθεί χώρος στους στρατηγικούς κακοπληρωτές εις βάρος των συνεπών δανειοληπτών. Αν δεν μπορεί να ρευστοποιηθεί η εξασφάλιση τότε αυτό θα σημαίνει ότι το δάνειο δεν είναι εξασφαλισμένο και θα πρέπει να τιμολογείται ανάλογα, πέραν του 7%, εξέλιξη που θα πλήξει την πρόσβαση σε νέο δανεισμό από νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δεν έχουν σκοπό να αποφύγουν την αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων.

«Το θεσμικό πλαίσιο έχει καθοριστεί και ψηφιστεί από τη Βουλή, ως προαπαιτούμενο και θεωρώ ότι εμπεριέχει αρκετές ασφαλιστικές δικλίδες για τους δανειολήπτες», είπε ο κ. Στασόπουλος. Ένα πλαίσιο, προσέθεσε, που στην πράξη έχει περιορίσει το φαινόμενο των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Στασόπουλος υπέδειξε ότι δεν ωφελεί η συνεχής αναστολή των εκποιήσεων, καθώς αυτή η πρακτική αποτελεί κίνητρο για να μεγαλώσει ο αριθμός των κακοπληρωτών σε βάρος των συνεπών δανειοληπτών.

Ένα πρόσθετο στοιχείο, που έχει τη σημασία του, είναι ότι τα υφιστάμενα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι παλαιά και δεν έχουν σχέση με την πανδημική κρίση, ή την αύξηση των επιτοκίων και την ακρίβια.

Ο Γιώργος Σκλάβος, επικεφαλής Εταιρικής Επικοινωνίας και Ταυτότητας της Ελληνικής Τράπεζας υπενθύμισε τις υποδείξεις εποπτικών αρχών, θεσμών της ΕΕ και των οίκων αξιολόγησης για την ανάγκη τήρησης του θεσμικού πλαισίου για τις εκποιήσεις.

Υπενθύμισε ότι η Κύπρος βρίσκεται οριακά σε επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης, πλην των Moody’s, και ένα από τα θέματα που σταθμίζονται για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας είναι και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.

Η περίπτωση της ΚΕΔΙΠΕΣ

Η απαίτηση για διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας και της διατήρησης ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος τέμνονται στην περίπτωση της ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία έχει εξελιχθεί σε έναν πολύτιμο τροφοδότη των δημοσίων εσόδων. Υπενθυμίζεται ότι στην ΚΕΔΙΠΕΣ μεταφέρθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και περιουσιακά στοιχεία του πρώην Συνεργατισμού. Το τρίτο τρίμηνο κατέβαλε στο κράτος 80 εκατ. ευρώ έναντι της κρατικής βοήθειας των 3,5 δισ. ευρώ, που είχε δοθεί στο πλαίσιο της ομαλής απόσυρσης της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας από την τραπεζική αγορά. Από την έναρξη των εργασιών της ΚΕΔΙΠΕΣ, το συνολικό ποσό της αποπληρωμής κρατικής βοήθειας σε μετρητά ανήλθε σε €1.080 εκατ., εκ των οποίων €200 εκατ. καταβλήθηκαν εντός του 2023. Υπενθυμίζεται ότι η ΚΕΔΙΠΕΣ θα υλοποιήσει το σχέδιο «Ενοίκιο Έναντι Δόσης».

Συνεπώς, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων περνά μέσα από την απρόσκοπτη λειτουργία της ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία για να μπορέσει να εισπράξει άλλα 2,5 δισ. ευρώ χρειάζεται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις.

Ο χειρισμός της ΚΕΔΙΠΕΣ αποτελεί και τη μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας των ευρωπαϊκών αρχών.