Γηροκομεία βαπτίζονται κέντρα... αποκατάστασης - Κίνδυνος να χαθούν ζωές

Ασθενείς με χρόνιες και σοβαρές παθήσεις, όπως εγκεφαλικά, καρδιολογικά, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ανάπηροι και παραπληγικοί, αλλά και άτομα που χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα εξαιτίας κάποιου χειρουργείου, καταλήγουν καθημερινά σε Κέντρα Αποκατάστασης, τα οποία δεν ελέγχονται από καμία υπηρεσία. Δεν ελέγχονται επειδή δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία, με την κυβέρνηση να μένει στις δεσμεύσεις όσον αφορά την ετοιμασία ενός νομοθετικού πλαισίου που να διέπει τη λειτουργία των Κέντρων Αποκατάστασης. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σήμερα που υπάρχει ΓεΣΥ, συνεχίζουμε να στέλνουμε ασθενείς, ακόμα και ανήλικους με αναπηρίες, σε γηροκομεία, καθώς δεν υπάρχει νομοθεσία που να καθορίζει τι είναι στέγη ηλικιωμένων και τι κέντρο αποκατάστασης. Στο παρελθόν εξαιτίας του κενού που υπάρχει θρηνήσαμε θύματα, με συγγενείς να καταγγέλουν ότι οι οικείοι τους απεβίωσαν λόγω του ότι τα γηροκομεία στα οποία κατέληξαν δεν τους παρείχαν τις απαραίτητες για εκείνους υπηρεσίες φροντίδας. Η αδράνεια και οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται από πλευράς κυβέρνησης έχει ως αποτέλεσμα να βαπτίζονται κέντρα αποκατάστασης ως γηροκομεία και στέγες φιλοξενίας ηλικιωμένων, χωρίς να μπορεί κανείς να τις ελέγξει, με απώτερο σκοπό το κέρδος. Η προσπάθεια που γίνεται για ένταξη των υπηρεσιών αποκατάστασης στο ΓεΣΥ έφερε νέες πιέσεις στην ετοιμασία νομοσχεδίου για τη λειτουργία κέντρων αποκατάστασης και δεν αποκλείεται μάλιστα να κατατεθεί πριν το κλείσιμο της Βουλής για τις προεδρικές εκλογές στις αρχές Δεκεμβρίου. Ο ΟΑΥ, όπως αποφασίστηκε από κοινού με το Υπουργείο Υγείας, εξαιτίας της ανυπαρξίας νομοθεσίας που να διέπει τη λειτουργία κέντρων αποκατάστασης στην Κύπρο, θα προχωρήσει σε πρώτη φάση σε σύναψη συμβολαίων μόνο με ιατρικά κέντρα τα οποία προσφέρουν τις υπηρεσίες αυτές. Στη συνέχεια, και αφού ψηφιστεί από τη Βουλή σχετική νομοθεσία, στο ΓεΣΥ θα ενταχθούν και όσα κέντρα αποκατάστασης θα πληρούν τις πρόνοιες του νόμου. Κανείς δεν μπορεί ωστόσο να προβλέψει πότε και αν θα οδηγηθεί για ψήφιση το εν λόγω νομοσχέδιο, με τα κέντρα αποκατάστασης να συνεχίζουν να μην ελέγχονται, το ίδιο και η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν σε συμπολίτες μας που τα έχουν ανάγκη.

Στη Βουλή από το 2017

Στην Κύπρο, εκτός από την πτέρυγα παραπληγικών του ΓΝ Λευκωσίας και του Μελάθρου Αγωνιστών στην Παλώδια, δεν υπάρχουν άλλα εξειδικευμένα κέντρα αποκατάστασης ή, αν υπάρχουν, είναι συνήθως γηροκομεία ή στέγες τα οποία βαπτίζονται ως κέντρα αποκατάστασης ή θεραπευτήρια. Αυτά τα κέντρα όμως δεν ακολουθούν τον νόμο. Όχι επειδή επιλέγουν να μην τον ακολουθούν, αλλά επειδή δεν υπάρχει νόμος που να διέπει τη λειτουργία των κέντρων αυτών. Δεν υπάρχει νόμος, δεν ελέγχονται από κανέναν τα κέντρα και ουδείς γνωρίζει εάν οι υπηρεσίες προς τους ασθενείς είναι οι ενδεδειγμένες για την περίπτωσή τους. Η ανάγκη για δημιουργία θεσμικού πλαισίου που να διέπει τη λειτουργία κέντρων αποκατάστασης συζητήθηκε για πρώτη φορά στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας το 2017, ύστερα από πρόταση της τότε βουλεύτριας του ΔΗΣΥ και νυν Ευρωπαίας επιτρόπου για την Υγεία και την Ασφάλεια Τροφίμων, Στέλλας Κυριακίδου. Ήταν Απρίλιος του 2017, όταν η κ. Κυριακίδου είχε αναφερθεί στην ανάγκη που υπήρχε, με τους βουλευτές να δίνουν στο Υπουργείο Υγείας περιθώριο έξι μηνών για να προχωρήσει στην ετοιμασία νομοσχεδίου. Πέντε χρόνια μετά και το νομοσχέδιο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, ενώ, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο το θέμα συζητείται στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής και τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, λαμβάνονται αποφάσεις, οι οποίες, όμως, δεν υλοποιούνται. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συνεχίζει η ανεξέλεγκτη κατάσταση, με μακροχρόνιους ασθενείς, ενήλικες και παιδιά με εκ γενετής ή επίκτητες αναπηρίες να καταλήγουν σε στέγες και γηροκομεία τα οποία δεν ελέγχονται από κανέναν. Κατά καιρούς, μέσα από διάφορες εκθέσεις που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια, η Κυπριακή Δημοκρατία παραδέχεται ότι παρατηρούνται αδυναμίες στον τομέα της θεραπευτικής αποκατάστασης, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει αλλάξει κάτι.

Στο ΓεΣΥ το 2023

Όσον αφορά την ένταξη των κέντρων αποκατάστασης στο ΓεΣΥ, ο ΟΑΥ έχει αρχίσει ήδη τις διαβουλεύσεις με τέσσερα ιδιωτικά ιατρικά κέντρα, δύο στη Λευκωσία, ένα στη Λεμεσό και ένα στην επαρχία Λάρνακας, με στόχο την ένταξή τους την 1η Ιανουαρίου 2023. Σε πρώτο στάδιο, οι υπηρεσίες αποκατάστασης δεν θα αφορούν ολόκληρο το φάσμα των ασθενών αλλά συγκεκριμένα περιστατικά, τα οποία ωστόσο έχουν χαρακτηριστεί ως τα πιο σοβαρά. Με την ένταξη των υπηρεσιών αποκατάστασης στο σύστημα θα εξυπηρετούνται νευρολογικά περιστατικά, δηλαδή περιστατικά που αφορούν εγκεφαλικά επεισόδια, εγκεφαλική αιμορραγία, καρδιοεγκεφαλικές κακώσεις, κακώσεις νεύρων, όγκους νευρικού συστήματος, νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Επίσης, θα ενταχθούν υπηρεσίες αποκατάστασης για μετατραυματικούς ασθενείς, δηλαδή ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμό, πολυτραυματίες και άτομα με παραπληγία και τετραπληγία.