Προέδρος όλων των ανεπαρκειών μας

Οι τραγελαφικές υποθέσεις με το χαλλούμι, τις κάμερες της τροχαίας με τα δεκάδες χιλιάδες πρόστιμα, το ΓεΣΥ που διέχυσε τις κακές πρακτικές της δημόσιας περίθαλψης παντού αντί να τις αμβλύνει, την ενεργειακή μας καθυστέρηση, την υπολειτουργούσα ανακύκλωση, και δεν ξέρω και εγώ ποιες άλλες αντίστοιχης υφής καταστάσεις σχεδόν σε όλους τους τομείς δραστηριότητάς μας ως οικονομία και κοινωνία, φανερώνουν μια εγγενή αδυναμία αντίληψης και διαχείρισης έργου. Δεν γίνεται όλα να στρεβλώνονται στη σύλληψή τους και να χαρακτηρίζονται από ανεπάρκεια στην εκτέλεσή τους. Από τη διαχείριση εθνικών προκλήσεων όπως η παράτυπη μετανάστευση μέχρι τη διαχείριση των χρησιμοποιημένων ελαστικών αυτοκινήτων να παρουσιάζεται η ίδια εικόνα: Απουσία έγκαιρης μελέτης και σωστής διάγνωσης, σύνταξης μεθόδου, εκτέλεσης και παρακολούθησης έργου, αξιολόγησης του αποτελέσματος και βελτίωσης του συστήματος για την επόμενη φορά.

Είναι τουλάχιστον συνταρακτική η ανεπάρκειά μας, συνολικά και καθολικά. Μια ανεπάρκεια διαχείρισης έργου τέτοιου μεγέθους που οδηγεί, σχεδόν κάθε φορά, σε νέα και περισσότερα προβλήματα από αυτά που αναλαμβάνει να επιλύσει. Και που σχεδόν πάντοτε καταλήγει να μεταφέρει την ευθύνη επίλυσης του όποιου προβλήματος στον επικεφαλής του κράτους, στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στον σημερινό και στους προκατόχους του, και βέβαια και στον επόμενο που είμαι σίγουρος ότι δεν ανυπομονεί καθόλου να βρεθεί ενώπιον αυτής της κατάστασης, εκτός και αν νομίζει ότι η δουλειά του Προέδρου είναι η ίδια με αυτή ενός μουχτάρη της οθωμανικής περιόδου. Δεν είναι δουλειά του Προέδρου της χώρας να ασχολείται με χαλλούμια και γάλατα, με χρησιμοποιημένα ελαστικά αυτοκινήτων, και κάμποσα άλλα ζητήματα, σημαντικά μεν για την κοινωνία, αλλά που θα έπρεπε δε να είχαν τύχει διαχείρισης και επίλυσης από μεσαίας βαθμίδας υπηρεσιακούς των υπουργείων ή των τοπικών αρχών. Ειδικά από τη στιγμή που λήφθηκε και η όποια απόφαση απαιτείτο, αν απαιτείτο, από το Υπουργικό Συμβούλιο, που και αυτό με τη σειρά του θα έπρεπε να μεταρρυθμιστεί συνταγματικά και δεόντως ώστε να μην χρειάζεται να αποφασίζει π.χ. για το αν θα φοράμε μάσκες ή όχι (sic).

Επειδή κάθε φορά που ένα πρόβλημα, μη στρατηγικής σημασίας, καταλήγει στον επικεφαλής του κράτους, ή στον επικεφαλής ενός οργανισμού, μιας εταιρείας, ενός οποιουδήποτε φορέα, σημαίνει ότι όλοι οι πιο κάτω, δηλαδή ο μηχανισμός του συστήματος δεν έκανε όπως έπρεπε τη δουλειά του ή δεν αφέθηκε να την κάνει. Και αν συνέχεια δεν την κάνει όπως πρέπει ή δεν αφήνεται να την κάνει, τότε γιατί να υπάρχει; Γιατί να μεγαλώνει; Γιατί να πληρώνεται; Και τι χρειάζεται να γίνει για να αρχίσει να την κάνει;

Υπάρχει μήπως κάποιος άλλος λόγος που το σύστημα είναι δομημένο ώστε να αναπαράγει στρεβλώσεις και να οδηγεί πολλά, αν όχι όλα, από όσα μας αφορούν σε αποτυχίες και αδιέξοδα τα οποία να απαιτούν την εμπλοκή του πρώτου πολίτη της χώρας, αν όχι για να επιλυθούν πλήρως τουλάχιστον για να σοβαρευτούμε οι υπόλοιποι και να τα λύσουμε όπως πρέπει; Σας ακούγεται λογικό να πρέπει κάθε φορά να προσπαθεί ένας άνθρωπος, που η δουλειά του είναι η στρατηγική διαχείριση και όχι η διαχείριση, π.χ. ελαστικών ή γαλακτοκομικών προϊόντων, να επιλαμβάνεται όλων αυτών των θεμάτων; Και αν νομίζουμε ότι αυτή είναι η δουλειά του, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

Όσο μικρή και αν είναι η χώρα, όσο «χωρκό» και αν είμαστε, όσο διαπλεκόμενα και αν είναι τα όποια συμφέροντα, όταν υπάρχει μηχανισμός με θεσμοθετημένες διαδικασίες που να λειτουργεί σωστά, τότε και τα προβλήματα θα επιλύονται ορθά και δεν θα σπρώχνονται συνέχεια πιο πάνω. Γιατί δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο; Υπάρχει καμιά συνωμοσία ανευθυνότητας όλων μας εναντίον του θεσμού; Υπάρχει κάποιος «ύπουλος» πολιτικός λόγος που ο εκάστοτε Πρόεδρος πρέπει να υποχρεώνεται, σχεδόν να εξαναγκάζεται, να ασχολείται με «το κοντό και το μακρύ» της κάθε υπόθεσης της καθημερινότητάς μας; Ας προβληματιστούμε λίγο, και ας σοβαρευτούμε, επιτέλους.

Και όταν το κάνουμε ας σκεφτούμε αν αυτό που προκαλεί αυτή την ιδιάζουσα κατάσταση δεν είναι άλλο από την απουσία σωστής πολιτικής νοοτροπίας και υπευθυνότητας, διοικητικής οργάνωσης και επάρκειας και τεχνικής κατάρτισης στη λήψη αποφάσεων και στην εκτέλεση έργου. Τέτοιας νοοτροπίας, οργάνωσης και κατάρτισης που θα μας επέτρεπε να διαχειριστούμε τα όποια ζητήματα με τρόπο που η κατάληξη στην όποια απόφαση και, κυρίως, η εκτέλεσή της θα είναι ορθολογιστική ή έστω να μην είναι πάντα σοβαρά ελλειμματική και στρεβλή και να απαιτεί την παρέμβαση του επικεφαλής επειδή είμαστε όλοι ανεπαρκείς ή ανεύθυνοι.