Ο κατώτατος ως φυγή από την πραγματικότητα

Οι νέες πραγματικότητες, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί από τον υψηλό πληθωρισμό, έχουν καταστήσει τη συζήτηση που γίνεται για τον κατώτατο μισθό σχετικά ξεπερασμένη. Όσοι επιμένουν να ασχολούνται με 30 ευρώ πάνω κάτω, είτε δεν έχουν καταλάβει τι συμβαίνει εκεί έξω στην αγορά και τα εργασιακά, είτε κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Πολύ φοβάμαι, ωστόσο, πως απλά συνεχίζουν να παίζουν τον ρόλο που ξέρουν και ας δεν έχει νόημα στις μέρες μας. Συνεχίζουν να αναλώνουν τον πολύτιμο χρόνο τους σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις, μια τεχνική που εμπεδώσαμε με το «Κυπριακό», και αφήνονται να τους προσπεράσουν τα γεγονότα. Οι εποχές όμως άλλαξαν, όπως πάντα αλλάζουν. Η δημόσια συζήτηση που παρακολουθώ για τον κατώτατο, μοιάζει περισσότερο με πολιτικό πυροτέχνημα στα μάτια όσων ψηφοφόρων έχουν μείνει κολλημένοι στο παρελθόν. Ας μην τα κάνουμε όλα «Κυπριακό».

Έχει νόημα να διαπραγματεύεσαι σκληρά και να διεκδικείς αύξηση και επέκταση του κατώτατου μισθού σε περιόδους χαμηλού πληθωρισμού και μεγάλης προσφοράς εργατικού δυναμικού; Θέτεις με αυτό τον τρόπο ένα κατώτατο όριο αμοιβής ώστε να μην γίνεται εκμετάλλευση της μεγάλης προσφοράς υπαλλήλων. Σε αυτές τις συνθήκες, η θέσπιση του κατώτατου μισθού έχει νόημα, καθώς οι τιμές παραμένουν σχετικά σταθερές και ο κατώτατος μισθός διατηρεί μια μίνιμουμ αγοραστική δύναμη. Βάζεις, δηλαδή, σε τάξη μια κατάσταση που πάει να γίνει ζούγκλα. Στο χάος που επικρατεί στις μέρες μας, με τον πληθωρισμό να καλπάζει και την εξεύρεση προσωπικού σε επιμέρους τομείς να γίνεται πολύ δύσκολη, ο κατώτατος μισθός είναι σταγόνα στον ωκεανό. Με ή χωρίς κατώτατο μισθό, ο νόμος της ζούγκλας θα είναι αυτός που θα επικρατήσει. Τώρα, επειδή έχουμε και εκλογές μπροστά μας, μπορούμε να παίζουμε τους ρόλους μας. Όσοι ωστόσο βλέπουν την πραγματικότητα, κατανοούν πως η συζήτηση θα έπρεπε να είναι άλλου: Πού βρίσκουμε λεφτά για να καλύψουμε το «κούρεμα» στην αγοραστική δύναμη και στα έσοδα που «φάγαμε» από τον πληθωρισμό και τις παρενέργειές του.

Αλλά σε περίοδο εκλογών, μπορούμε να κάνουμε συσκέψεις και να σπαταλάμε τον χρόνο μας σε κάτι που πλέον αφορά πολύ λίγους. Δίνουμε έτσι μια κανονικότητα μιας άλλης εποχής και δυστυχώς ξεγελάμε και τον ίδιο μας τον εαυτό. Είτε το ξέρουμε είτε όχι, αφηνόμαστε να πιστεύουμε πως οι καταστάσεις δεν άλλαξαν και χτυπάμε πολιτικό πυροτέχνημα για τους ψηφοφόρους που δεν το «έπιασαν» πως οι εποχές άλλαξαν. Πως τα εργασιακά είναι ζούγκλα και πως το «πετυχημένο» μοντέλο που θέλει την παραγωγικότητα να αυξάνεται σε βάρος της αμοιβής, δεν μπορεί να λειτουργήσει.

Με άλλα λόγια, όσοι εργοδότες δεν μπορούν να πληρώσουν τη μικρή αύξηση στο μισθολόγιο που δρομολογείται με τον κατώτατο μισθό, καλά κάνουν να επανεξετάσουν τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεών τους ή να βάλουν λουκέτο. Έτσι τουλάχιστον θα σταματήσουν να ταλαιπωρούν τον εαυτός τους και τους εργαζόμενούς τους. Όσες εισαγωγές προσωπικού και αν κάνουν από το εξωτερικό, όσο τυχεροί και να σταθούν από εργαζόμενους που είναι «ξεφτέρια» στη δουλειά, αλλά υπολείπονται διαπραγματευτικών ικανοτήτων στα εργασιακά τους, ο πληθωρισμός θα τους τα τελειώσει. Ακόμη και οι πιο «πιστοί» εργαζόμενοι θα αναζητούν τρόπους για να αναπληρώσουν τη χαμένη τους αγοραστική δύναμη. Τουτέστιν, κάποιον, κάπου και κάτι που να πληρώνει καλύτερα. Όσοι δεν αντέχουν τις αυξήσεις που φέρνει ο κατώτατος μισθός, είναι απλά θέμα χρόνου να κλείσουν. Αυτή είναι οι αλήθεια και θα πρέπει να τη δεχτούμε όσο και αν δεν μας αρέσει.

Βέβαια, υπάρχουν και οι εργοδότες αυτοί που έμαθαν διαφορετικά. Που το «επιτυχημένο» τους επιχειρηματικό μοντέλο βασίστηκε στους μισθούς και το κόστος παραγωγής μια άλλης εποχής. Τώρα, που ο ηλεκτρισμός, τα καύσιμα, τα ενοίκια είναι ακριβότερα, θα πρέπει να κατανοήσουν πως και οι μισθοί που πληρώνουν θα αυξηθούν. Πως αντί να σκέφτονται με όρους περικοπών, θα πρέπει να σκεφτούν πως αναπληρώνουν τα χρήματα που χάνουν με το να γίνουν πιο παραγωγικοί. Ποιες συνεργασίες θα πρέπει να κάνουν και τι θα πρέπει να αφήσουν πίσω για να πάνε μπροστά. Πως θα πρέπει να προσαρμοστούν στα δεδομένα της αγοράς και πως δεν θα πρέπει να ψάχνουν να μετακυλήσουν το κόστος στους εργαζόμενους ή/και στο κράτος. Το να συζητούν για τον κατώτατο είναι χάσιμο χρόνου. Αν δεν βρουν τρόπο να πληρώσουν τις αυξήσεις, θα τους φύγουν οι υπάλληλοι με την ίδια μαθηματική ακρίβεια που θα τους διακόψει την παροχή ηλεκτρισμού η ΑΗΚ, αν δεν πληρώσουν τον λογαριασμό για το ρεύμα. Όσοι πραγματικά βλέπουν πως δεν αντέχουν τον κατώτατο, λουκέτο ή/και πώληση, τώρα. Ίσως έτσι διασώσουν ό,τι μπορεί να διασωθεί.