Ενισχύονται οι πληθωριστικές πιέσεις

Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ανήλθε στο 9,6% τον Ιούνιο από 9,1% τον Μάιο, ο δεύτερος υψηλότερος που καταγράφεται από τον Δεκέμβριο του 1981. Η συνεχής αύξηση των τιμών επηρεάζει τις συνήθειες των πολιτών, την κατανάλωση και σταδιακά θα φανεί και ο αντίκτυπος στην πορεία ανάκαμψης της οικονομίας.

Οι επιχειρήσεις επαναξιολογούν τους προϋπολογισμούς τους, για παράδειγμα εταιρείες ανάπτυξης γης επανασχεδιάζουν ή αναβάλλουν έργα (σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία καταγράφεται σημαντική μείωση στις άδειες οικοδομής που έχουν εκδοθεί) και αλλάζουν την τιμολογιακή, ενώ τα νοικοκυριά περιορίζουν τα αχρείαστα έξοδα.

Σημειώνεται, επίσης, ότι η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους οδηγεί και τις τιμές στη δευτερογενή αγορά προς τα πάνω καθώς αυξάνεται η ζήτησή τους, εφόσον πολίτες και επιχειρήσεις προτιμούν να αγοράσουν ένα μεταχειρισμένο ακίνητο και να το ανακαινίσουν (προς το παρόν πιο φθηνή λύση).

Από εκεί και πέρα, αρνητικές είναι και οι συνέπειες στην κατανάλωση και στον κύκλο της οικονομίας, εφόσον οι καταναλωτές αλλάζουν συνήθειες και προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα (η περίοδος των εκπτώσεων ενδεχομένως να υποβοηθήσει την αγορά αλλά όχι στον βαθμό που είχαμε δει τα προηγούμενα χρόνια). Οποιαδήποτε μέτρα λαμβάνει η κυβέρνηση απαλύνουν τις συνέπειες του φαινομένου αλλά, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα.

Την ίδια στιγμή, την προηγούμενη βδομάδα το ευρώ κατέγραψε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, κάνοντας τις εισαγωγές στην ευρωζώνη από τρίτες χώρες ακριβότερες, αλλά από την άλλη τις εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές. Οπότε, ενδεχομένως καθαρά εξαγωγικές χώρες, όπως η Γερμανία, να επωφελούνται από την ισοτιμία.

Η πτώση του ευρώ επιβεβαιώνει ότι η Ευρώπη οικονομικά είναι ο μεγάλος χαμένος της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στο διεθνές εμπόριο και γενικότερα λόγω της μεταβλητότητας στην πολιτική και οικονομική σκηνή.

Επιπρόσθετα, τον Σεπτέμβριο αναμένονται επιπλέον αυξήσεις στα επιτόκια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οι οποίες αναμένεται να ενισχύσουν το ευρώ, να επιβραδύνουν τον πληθωρισμό (όχι στον βαθμό που θα βλέπαμε παλαιότερα εφόσον αυτή τη φορά μεγάλο μέρος του πληθωρισμού οφείλεται στις τεχνητές παρεμβάσεις στην αγορά με τις κυρώσεις και τις αντικυρώσεις), αλλά και να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία ανάκαμψης.

Αν η αύξηση των τιμών οφειλόταν αποκλειστικά στην αυξημένη ζήτηση, τότε αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των επενδύσεων για ενίσχυση της παραγωγής/προσφοράς και της ανάπτυξης της οικονομίας. Όμως αυτό δεν ισχύει απόλυτα, ή τουλάχιστο σε μεγάλο βαθμό, στην προκειμένη περίπτωση.

Όσο συνεχίζεται η ίδια κατάσταση και πολλές φορές επιδεινώνεται, οι δυνάμεις του παγκόσμιου εμπορίου δεν μπορούν να δράσουν για να βρεθεί το νέο ισοζύγιο. Φυσικά, πλέον, ο διαχωρισμός Δύσης και Ανατολής είναι προφανής οικονομικά και κανένας δεν πιστεύει ότι μπορούμε να επανέλθουμε οικονομικά σε προπολεμικές εποχές.

Κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί καλούνται να διαχειριστούν το φαινόμενο των υψηλών ποσοστών πληθωρισμού, εφόσον είναι ξεκάθαρο ότι  θα κρατήσει και θα έχει και ένταση. Γίνεται προς όλους αντιληπτό ότι αν δεν τύχει σωστής διαχείρισης, θα δημιουργήσει εμπόδια σε πρώτη φάση στην πορεία ανάκαμψης μετά την κρίση του κορωνοϊού (o οποίος επανεμφανίζεται με πολύ υψηλά ποσοστά μεταδοτικότητας) καθώς και σε νέα κρίση αν τα πράγματα εκτροχιαστούν.

Το διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον μεταβάλλεται με γοργούς ρυθμούς, κάτι που επηρεάζει τις οικονομικές πολιτικές, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε εξωγενείς οικονομίες. Οι ανάγκες των επενδυτών, των επιχειρηματιών αλλά και της κοινωνίας αλλάζουν, οικονομικοί τομείς αναπτύσσονται και άλλοι παρακμάζουν. Το σίγουρο είναι ότι ζούμε σε ένα δυναμικό περιβάλλον, τεχνολογικά αναβαθμισμένο με «εμπλεκόμενα συμφέροντα» και συσχετισμό/διασύνδεση γεγονότων.

Επειδή μπαίνουμε σιγά-σιγά σε προεκλογικό κλίμα, θα ήταν καλό να ακουστούν συγκεκριμένες προτάσεις για να αξιολογηθούν από τους πολίτες. Δεν είναι η ποσότητα των προτάσεων (πολλές φορές οι υποψήφιοι αναλώνονται με το  πώς θα προωθηθούν επικοινωνιακά τα προγράμματά τους), αλλά η ουσία και το πόσο εφαρμόσιμα είναι τα μέτρα που θα προτείνουν.

Όντως, μεγάλο μέρος του πληθωρισμού είναι εισαγόμενο, αλλά ποιο είναι το σχέδιο μεσομακροπρόθεσμα ώστε η χώρα να γίνει πιο αυτάρκης και λιγότερο «ευαίσθητη» στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον;  

Οι προτάσεις πρέπει να αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών, την καλύτερη εξυπηρέτησή τους, την ενίσχυση της ποιότητας ζωής και των συνθηκών διαβίωσής τους. Η υιοθέτηση οριζόντιων αλλαγών που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας ως επιχειρηματικό κέντρο θα διευκολύνουν την οικονομική δραστηριότητα και θα μειώσουν το διοικητικό κόστος, η αναδιάρθρωση των παραδοσιακών τομέων της οικονομίας ώστε να συνεχιστεί η προσφορά τους στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας και η ανάπτυξη νέων οικονομικών δραστηριοτήτων, θα πρέπει να είναι προτεραιότητες.