Ο βοηθός (τους)

 Πριν μερικά χρόνια, όταν βρισκόμουν στο Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ανεξάρτητος θεσμός σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ), ένα κράτος μέλος αποφάσισε να αποκεντρώσει τις κρατικές του υπηρεσίες. Λήφθηκε πολιτική απόφαση, εφόσον η τεχνολογία και οι διαδικασίες το επέτρεπαν, όπως οι κρατικές υπηρεσίες μεταφερθούν εκτός των αστικών κέντρων. Τα υπέρ και τα κατά δεν αποτελούν στόχο του άρθρου. 

Οι ομόλογοί μας στο υπό αναφορά μέλος αντέδρασαν. Θεώρησαν πως αυτό επηρεάζει την ανεξαρτησία τους και ότι το κάθε Συμβούλιο θα έπρεπε να αποφασίζει μόνο του για το πώς θα λειτουργεί. Επειδή ως θεσμοί ήμασταν νέοι και αδύναμοι, οι ομόλογοι έκριναν πως μια συλλογική παρέμβαση θα ήταν υποβοηθητική και για τους ίδιους και για όλους. Θα έστελνε ένα μήνυμα σε όλες τις κυβερνήσεις. Απόλυτα σεβαστή θέση. 

Ως πρόεδρος του θεσμού στην Κύπρο διαφώνησα. Στόχος της πολιτικής απόφασης δεν ήταν ο επηρεασμός της αποτελεσματικότητας του θεσμού ή της ανεξαρτησίας του. Στόχος ήταν το καλό νοούμενο συμφέρον των πολιτών. Η κυβέρνηση είχε δώσει χρόνο στον κάθε θεσμό της χώρας να επιλέξει τον χώρο στέγασής τους. Μόνη προϋπόθεση, να μην ήταν σε αστικό κέντρο. Είχα εξηγήσει ότι εμείς, οι θεσμοί, δεν μπορούμε να είμαστε πάνω από τις πολιτικές αποφάσεις. Είχα εισηγηθεί ότι θεμιτή αντίδραση-παρέμβαση θα ήταν π.χ. ένα αίτημα για παράταση της προθεσμίας, γιατί το Συμβούλιο είναι νέο, με μικρό αριθμό προσωπικού και τυχόν μεταφορά του σε άλλη τοποθεσία θα οδηγούσε σε παραίτηση αναγκαίου προσωπικού. Ευτυχώς ή δυστυχώς, η θέση υιοθετήθηκε. Έγινε μια προσεκτική παρέμβαση. 

Γιατί τα γράφω αυτά. Γιατί για ακόμη μια φορά βλέπω και τα δικά μας χάλια. Τα χάλια με τους βοηθούς (του) γενικού ελεγκτή και (του) γενικού εισαγγελέα. Δεν ξέρω και ούτε θέλω να μάθω πώς καλύτερα μπορούν να λειτουργήσουν. Αυτό που βλέπω είναι μια κόντρα να διαιωνίζεται και να πλήττει την αξιοπιστία των θεσμών. Βεβαίως, και ο γενικός εισαγγελέας και ο γενικός ελεγκτής θα προσπαθήσουν να καταστήσουν τον θεσμό τους όπως αυτοί νομίζουν πιο αποτελεσματικό. Θεμιτή, ακόμη και αναγκαία υπό τις περιστάσεις, είναι η προσφυγή σε ανώτερο σώμα για να αποφανθεί επί της ουσίας.

Όμως και σε αυτήν την περίπτωση, εδώ που φτάσαμε, η απόφαση θα έπρεπε να ήταν πολιτική. Θα έπρεπε να είχε γίνει συζήτηση για το αν οι θεσμοί χρειάζονται βοηθό ή βοηθό Του, και μετά να διαμορφωθεί το νομικό πλαίσιο αναλόγως. 

Δεν καθορίζει το ίδιο το Δημοσιονομικό Συμβούλιο τους όρους εντολής του. Αυτοί καθορίζονται σε πολιτικό επίπεδο. Ο θεσμός, ο κάθε θεσμός, απλά εκπληρώνει τους όρους εντολής του και απαιτεί το πλαίσιο και τους πόρους για να τους εκπληρώσει. Δεν μπορεί να βγαίνει και να λέει «ο μισθός του προέδρου αποτελεί δημοσιονομική δαπάνη, η δημοσιονομική σταθερότητα είναι στους όρους εντολής μας και πρέπει να μοιραστεί». 

Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά, αναδείχθηκε το πολιτικό μας δάπεδο. Αφήνουμε να διαιωνιστεί μια κόντρα γιατί έτσι βολεύει, γιατί έτσι έδειξαν κάποιες δημοσκοπήσεις, γιατί έτσι μας είπαν κάποιοι επικοινωνιολόγοι, γιατί έχουμε πιο σοβαρά θέματα όπως τον Γρίβα και τον Στάλιν.