Τα μικρά-μικρά θα κάνουν τη διαφορά

Σε μία περίοδο παρατεταμένης οικονομικής αστάθειας όπως αυτή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια και με τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προοπτικές να μην είναι παρά δυσοίωνες, αυξάνεται η ανάγκη για πολυεπίπεδους χειρισμούς και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Στο πρώτο επίπεδο, αυτό των νομισματικών αρχών, το ζητούμενο είναι ο χειρισμός του πληθωρισμού και της διαφαινόμενης ύφεσης. Πολλά, αν όχι όλα, θα αποφασιστούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και εκεί η Κύπρος συμμετέχει. Στο δεύτερο επίπεδο, εκείνο των δημοσιονομικών αρχών, απαιτείται συντονισμός με τους εταίρους μας, αλλά και χειρισμός κράτους και εγχώριων οικονομικών θεσμών. Στο τρίτο επίπεδο, αυτό της αγοράς, το πράγμα περιπλέκεται και εδώ είναι που απαιτείται ο συντονισμός πολλών δρώντων, αφού σε αυτό το πιο «χειροπιαστό» επίπεδο είναι που οι συνέπειες τις κρίσης γίνονται περισσότερο εμφανείς για όλους μας.

Σε αυτό, λοιπόν, το επίπεδο του παζαριού, της οικιακής οικονομίας, της λιανής τραπεζικής μετάπραξης είναι που μετουσιώνεται σε βιωματική πράξη η όποια νομισματική και δημοσιονομική πολιτική. Και όπως απέδειξε, δυστυχώς, με τον πιο σκληρό τρόπο η προηγούμενη κρίση, όταν δεν ενεργούν όπως πρέπει οι νομισματικές αρχές και η κυβέρνηση, σταματούν να ευημερούν οι αριθμοί και πολύ γρήγορα σταματούν να ευημερούν και οι άνθρωποι. Πέραν, όμως, του κοινότυπου της συγκεκριμένης διαπίστωσης, που δυστυχώς μία μερίδα πολιτικών κομμάτων και ψηφοφόρων αρνείται να την καταλάβει, προκύπτει και ένα άλλο ζήτημα: Τι μπορεί να κάνει η πολιτεία σε σχέση με αυτό το τρίτο επίπεδο της καθημερινότητας της αγοράς για να βοηθήσει;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι δουλειά μόνο του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά μιας σειράς κρατικών υπηρεσιών, καθώς και της Βουλής, που έχουν υποχρέωση και καθήκον να «βάλουν πλάτες» για να γίνει όσο λιγότερο δύσκολη γίνεται η διαχείριση της επικείμενης κρίσης. Τέτοιες υπηρεσίες είναι ο έφορος Εταιρειών, ο έφορος Φορολογίας, οι φοροεισπρακτικές υπηρεσίες των δημοτικών και τοπικών αρχών και όλα τα υπουργεία, τμήματα, διευθύνσεις των οποίων οι αρμοδιότητες επηρεάζουν την αγορά. Και όταν λέμε να «βάλουν πλάτες» εννοούμε να αναλάβουν πρωτοβουλίες υπέρ της αγοράς. Δεν αναφερόμαστε στην παθητική εκτέλεση οδηγιών και εφαρμογή νομοθεσιών, αλλά στο αντίθετο. Και όσοι από εμάς εργαστήκαμε στο Δημόσιο, ξέρουμε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να κάνουν πολλά αν τους δοθεί το πολιτικό πρόσταγμα ή αν οι ίδιοι το επιδιώξουν.

Και για να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα, φάνηκε, επιτέλους, ότι η χρέωση πάγιου και οριζόντιου εταιρικού τέλους για όλες ανεξαρτήτως τις εταιρείες είναι άδικη και άρχισε συζήτηση αλλαγής της σχετικής απόφασης που ήταν, άλλωστε, απότοκο μνημονίων και ξένων υποδείξεων, που με τη σειρά τους ήταν και αυτά απότοκα δημοσιονομικής και νομισματικής κακοδιαχείρισης προηγούμενων κυβερνήσεων.

Σύντομα θα φανεί ότι το αντίστοιχο δημοτικό τέλος διατήρησης επαγγελματικής στέγης είναι εξίσου καταχρηστικό και το μόνο που εξυπηρετεί είναι την εισπρακτική κατάσταση μίας πρόνοιας του προϋπολογισμού των δημοτικών αρχών. Στην περίπτωση δε της Λευκωσίας, που είναι τραγικά ανεπαρκής και ανίκανη τοπική αρχή για δεκαετίες τώρα, η καταβολή του συγκεκριμένου τέλους δεν είναι τίποτα άλλο παρά «χαράτσι», απότοκο και αυτό της απουσίας δημιουργικής σκέψης και πρωτοβουλίας που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει τόσο το διοικητικό, όσο και το πολιτικό σκέλος της τοπικής αρχής.

Αντίστοιχα, αδιαφανής και καταχρηστική είναι και η επιβολή τελών για τα σκύβαλα στο «περίπου». Αντιπαραγωγικό είναι και το δόγμα που διαλαμβάνει τις κρατικές στηρίξεις επιχειρήσεων μέσω προγραμμάτων συγχρηματοδότησης που υποχρεωτικά εμπλέκουν τις τοπικές τράπεζες, που με τη σειρά τους ούτε και αυτές πολυκαταλαμβαίνουν ή νοιάζονται για το πώς λειτουργεί μία αναπτυσσόμενη μικρομεσαία επιχείρηση, αλλά και που ούτε και αφήνονται από τους νομοθέτες να ξεφορτωθούν τα βαρίδια των επιχειρήσεων «ζόμπι» που κρατούν την αγορά καθηλωμένη.

Αυτά, όμως, τα μικρά-μικρά τέλη και φορολογίες, συνεισφορές, ο φόρος για την Άμυνα (μόνο τέτοιος δεν είναι) και οι στρεβλώσεις διαδικασιών είναι που γονατίζουν μία μικρή επιχείρηση, ένα μικρομεσαίο σπιτικό, μία οικογένεια, όταν ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η ύφεση μιας ρηχής αγοράς θα μειώσει αναπόφευκτα και σοβαρά τον κύκλο εργασιών όλων μας. Κυρίως στην Κύπρο, που ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος, αν και που τώρα με τη διαφαινόμενη υιοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, στη χειρότερη δυνατή οικονομική συγκυρία, θα γίνει και εγχώριος (sic). Καλή μας τύχη…

Γι' αυτό και που τώρα πρέπει να αμβλυνθεί το κόστος λειτουργίας των χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Επειδή, πλέον, εδώ που οδηγείται η κατάσταση στην οικονομία, τα μικρά-μικρά των 200, 300, 500 και 1.000 ευρώ θα καθορίσουν τον βαθμό αξιοπρεπούς διαβίωσης χιλιάδων ανθρώπων…