Ο Γενάρης του κυβερνητικού ανασχηματισμού - Οι στόχοι Χριστοδουλίδη και το περίφημο State of the Union

Τους προσανατολισμούς και στόχους του για τον τρίτο χρόνο της διακυβέρνησής του αναμένεται επισήμως να αποτυπώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, προς τα τέλη του Γενάρη. Σε μια επανάληψη της περσινής του πρακτικής, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», ο Πρόεδρος αναμένεται να θέσει ενώπιον της κοινωνίας αλλά κυρίως ενώπιον των κοινωνικών φορέων τους τρόπους ενάσκησης της πολιτικής του εντός του 2025 μέσα από τη σύναξη, με βάση και τα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής, υπό τον ηχηρό τίτλο State of the Union.

Η Προεδρία θεωρεί αυτή τη συγκεκριμένη εσωτερική δράση ως ιδιαίτερα σημαντική αλλά και ως μια καθοδηγητική κίνηση με βάση την οποία θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια νέα προσπάθεια επανεκκίνησης της κυβερνητικής μηχανής. Είναι μια μέθοδος για την οποία η Προεδρία θεωρεί ότι θα συμβάλει σημαντικά όχι μόνο επί της ουσίας των εξαγγελιών στην βάση των επικαιροποιημένων αναγκών της κοινωνίας, της συσσωρευμένης εμπειρίας ήδη της διακυβέρνησης, αλλά θα κρατήσει ψηλά -και αυτή είναι δυστυχώς μια μόνιμη έγνοια του Προέδρου- τα στάνταρ τα οποία αφορούν το επικοινωνιακό κομμάτι στα καθήκοντα του ιδίου και της κυβέρνησής του.

Ομηρία

Από τη μόνιμη αυτή προεδρική εμμονή ο ένοικος του Προεδρικού δεν είναι πλέον σε θέση να ξεφύγει, κυρίως όσο συνεχίζεται να καταγράφονται στην κοινωνία χαμηλά επίπεδα αποδοχής του συνολικού κυβερνητικού έργου. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης κινείται μονίμως σε αυτό το μοτίβο πλεύσης. Πολλές δε φορές αδικεί τον εαυτό του με την εκφορά μιας ανερμάτιστης επικοινωνιακής πρακτικής η οποία κυριεύει κάθε σχεδόν κίνησή του είτε αυτή αφορά την εξωτερική πολιτική είτε, και κυρίως, την εσωτερική διακυβέρνησή του.

Ένα από τελευταία και σοβαρά παραδείγματα προς επίρρωση αυτού είναι ο επικοινωνιακός τρόπος χειρισμού των θεμάτων του εξοπλιστικού προγράμματος και σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διαρρέεται από κυβερνητικές πηγές ο δήθεν σχεδιασμός με το Iron Dome. Ερωτάται επ’ αυτού. Η αδημονία του να παίξει με την επικοινωνιακή μορφή είναι προφανής. Δεν σχολιάζει, μας λέγει και ταυτόχρονα εισέρχεται στην ουσία «καμία απολύτως δήλωση επί της ουσίας των κινήσεων που προβαίνουμε για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Συμπίεση

Είναι προφανές ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συμπιέζεται μέσα από τα αποτελέσματα των συνεχών δημοσκοπήσεων και επιχειρεί να στρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης σε ζητήματα στα οποία θεωρεί ότι δύναται να την πείσει και ότι με αυτόν τον τρόπο προστίθενται κέρδη για τον ίδιο. Δεν αντιλαμβάνεται πως με αυτά τα ζητήματα, αλλά και όποια θέματα αναδεικνύονται από μια παραγόμενη συνεχή κινητικότητα και στο διεθνές κομμάτι, δεν είναι δυνατόν να επηρεασθεί ο αλγόριθμος της χαμηλής αποδοχής του στο εσωτερικό κομμάτι της δράσης του.

Ο μεγάλος προβληματισμός στο Προεδρικό είναι πως παρά τα, όπως υποστηρίζουν, οφθαλμοφανή ζητήματα επιτυχημένης πολιτικής που έχει να επιδείξει η διακυβέρνηση, εντούτοις, αυτό δεν βρίσκει την αντανάκλασή της στην αποδοχή της κοινωνίας. Φέρνουν δε παράδειγμα ορισμένες θετικές κινήσεις στην εξωτερική πολιτική. Οι οποίες, αν και μπορεί να διεξαχθεί μια μεγάλη συζήτηση επί τούτου, κρινόμενες μέσα από τα παρόντα γεγονότα αποτελούν θετικό πρόσημο για την Προεδρία, κυρίως το τελευταίο διάστημα. Εν ολίγοις το παράπονο και η απορία που επικρατούν στο Προεδρικό είναι πως αυτή η κατά την εκτίμησή τους σημαντική προεδρική δράση σε θέματα των σχέσεων της Κύπρου σε ό,τι τεκταίνεται στην περιοχή δεν βρίσκει την αντανάκλασή της σε κέρδη εμπιστοσύνης και αποδοχής από την κοινή γνώμη στο εσωτερικό. Αυτό ωστόσο είναι αποτέλεσμα της εμπεδωμένης αντίληψης ότι το κράτος θα πρέπει να λειτουργεί με τη στατιστική των δημοσκοπήσεων και ότι αυτή θεωρείται η μοναδική αξιόπιστή κατεύθυνση δράσης του Υπουργικού Συμβουλίου. Είναι και ένα είδος αιχμαλωσίας του Προέδρου. Βρίσκεται υπό την ομηρεία μιας κακέκτυπης αντίληψης ότι τα πάντα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με όρους επικοινωνίας, προσέχοντας μόνο την εικόνα του. Όπως σημειώνουν στον «Π» κυβερνητικά στελέχη, αυτή είναι μια ψευδαίσθηση η οποία όσο διαιωνίζεται τόσο δημιουργεί παρενέργειες στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Γιατί, όπως μας έχει υποδειχθεί, άλλο είναι μια συνεχής επικοινωνιακή πολιτική και άλλο η αναγκαιότητα σοβαρών παρεμβάσεων του Προεδρικού οι οποίες θα ρυθμίζουν και δεν θα απορρυθμίζουν τη λειτουργικότητα των υπουργείων και άλλων κυβερνητικών θεσμών.

Ελπίδες και επιδόματα

Η διαπίστωση ότι τα πράγματα στο εσωτερικό σε σχέση με τη διακυβέρνηση δεν αλλάζουν αναγκάζει τον Πρόεδρο να κινηθεί έστω με τους δικούς του αργούς ρυθμούς σε έναν καθαρά παρεμβατικό χαρακτήρα με σειρά πρωτοβουλιών. Το παράδειγμα με τη διαχείριση των τραπεζών, η προσπάθειά του να περάσει την αντίληψη ότι η κυβέρνηση είναι εδώ και μπορεί το κομμάτι της κοινωνίας το οποίο δεν τα «βγάζει» να στηριχθεί στην επιδοματική πολιτική, η οποία στο παρελθόν δεν του άρεσε, αλλά σήμερα ζητά και παίρνει από τη Βουλή τουλάχιστον μισό δισ. ευρώ για τη στήριξη όσων έχουν ανάγκη μέσω του Υφυπουργείου Πρόνοιας, μετατρέποντας, όπως μας έλεγαν κυβερνητικοί παράγοντες αστειευόμενοι, την «υφυπουργό Μαριλένα Ευαγγέλου σε σύγχρονη Μητέρα-Τερέζα», είναι στοιχεία ενδεικτικά ότι ψάχνει τρόπους για να επαναφέρει το καράβι της διακυβέρνησης σε υποφερτά επίπεδα αποδοχής.

Υπό νέα κυβέρνηση

Το μεγάλο όμως ερώτημα, το οποίο τίθεται συνεχώς στους προβληματισμούς στο Προεδρικό, αφορά τη δυνατότητα που έχει σήμερα στο σύνολό του το Υπουργικό Συμβούλιο να υποστηρίξει τους προεδρικούς σχεδιασμούς για επανεκκίνηση της διακυβέρνησης του τόπου. Η απάντηση δεν είναι και ιδιαιτέρως περίπλοκη. Η σημερινή κατάσταση πραγμάτων στην κυβέρνηση, λαμβανομένου υπόψη και του μέτρου της επικοινωνιακής ανάλυσης που γίνεται στο Προεδρικό, δυσκολεύει την εξαγγελία μιας νέας κυβερνητικής δράσης έχοντας ως βάση τη σημερινή ομάδα υπουργών. Όπως υποστηρίζουν πηγές από το Προεδρικό, «η όποια εξαγγελία του Προέδρου για την επόμενη χρονιά, με χαρακτηριστικά μάλιστα επαναφοράς στον πυρήνα της διακυβέρνησης, δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς κυβερνητικές ανακατατάξεις». Ο μεγάλος προβληματισμός ωστόσο παραμένει το πότε θα υπάρξει ο απαραίτητος και αναγκαίος ανασχηματισμός. Θα επιχειρήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να τον πραγματοποιήσει εντός του Γενάρη και πριν από την περιλάλητη State of the Union, με στόχο να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τον προσανατολισμό της κυβέρνησης για το ’25;. Πώς θα βρεθεί στο βήμα ο Πρόεδρος για να εξαγγείλει τις επόμενες κινήσεις του έχοντας στον περίγυρό του μια ομάδα υπουργών με χαμηλές επιδόσεις; Η λογική λέει πως θα προηγηθεί ο ανασχηματισμός και θα ακολουθήσουν οι εξαγγελίες για τη λεγόμενη επανεκκίνηση της διακυβέρνησης του τόπου.