Άγνοια για τη μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση

Το 2o Cyprus Forum Cities, το «αδελφάκι» του Cyprus Forum για την αυτοδιοίκηση, διεξάγεται στη Λεμεσό, στις 18-19 Απριλίου, λίγες εβδομάδες πριν τις τοπικές εκλογές και την έναρξη της μεταρρύθμισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ο Νικόλας Κυριακίδης, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος του Cyprus Forum, τονίζει ότι οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι και συμμετέχοντες δεν ξέρουν ακριβώς τι θα γίνει.

Φέτος έχουμε τη δεύτερη διοργάνωση του Cyprus Forum Cities. Ποιες οι εμπειρίες της πρώτης διοργάνωσης και η κληρονομιά της στη φετινή;

Αρχικά να αναφέρω ότι η γενικότερη προσπάθειά μας είναι να διοργανώσουμε συζητήσεις πολιτικού περιεχομένου σε θέματα τα οποία είναι στον δημόσιο διάλογο ή πρέπει να μπουν στον δημόσιο διάλογο και να φέρουμε κοντά τους αξιωματούχους, τους τεχνοκράτες, τους ακαδημαϊκούς, τους ενεργούς πολίτες. Και αυτό το ξεκινήσαμε, όσον αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με κάποια μικρές συζητήσεις σε κάθε πόλη ξεχωριστά. Πέρυσι πήραμε την απόφαση να τα ενοποιήσουμε σε ένα, στο Cyprus Forum Cities, το οποίο είναι το μοναδικό συνέδριο αποκλειστικά αφιερωμένο στην παραγωγή πολιτικής σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το περσινό Forum ήταν το πρώτο βήμα για να ξεκινήσει αυτός ο νέος θεσμός. Και όπως σε κάθε συνέδριο ετοιμάζουμε και μία έκθεση με συμπεράσματα, εισηγήσεις, δεσμεύσεις, την οποία έχουμε στείλει σε αξιωματούχους και στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτή είναι και η κληρονομιά της πρώτης διοργάνωσης: εισηγήσεις επί της ουσίας για θέματα που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Έγινε η αρχή.

Η φετινή διοργάνωση διεξάγεται λίγες εβδομάδες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές και την έναρξη εφαρμογής της μεταρρύθμισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κατ' αρχάς, τι θα προσφέρει στις τοπικές κοινωνίες η μεταρρύθμιση;

Ο κύριος στόχος της μεταρρύθμισης είναι, αφενός να μειωθούν οι οντότητες, άρα να γίνεται καλύτερη διαχείριση, και αφετέρου να αυξηθούν οι εξουσίες σε τοπικό επίπεδο. Να φύγουν δηλαδή από το επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης και να περάσουν σε τοπικούς οργανισμούς, με το σκεπτικό ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι, οι τοπικοί οργανισμοί, γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματα και τις ανάγκες της κάθε περιοχής. Πέρυσι είχαμε θεματικές συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση, αλλά την έβλεπαν όλοι ως κάτι πάρα πολύ μακρινό, σε βαθμό που δεν ήξεραν τι ψηφίστηκε. Βλέπαμε μια άγνοια. Φέτος, παρ' όλο που η υλοποίηση ξεκινά σε μερικές εβδομάδες, αποφασίσαμε να οργανώσουμε δύο μεγάλες συζητήσεις. Το πρώτο πάνελ θα αφορά την ενημέρωση των εμπλεκόμενων και των εταίρων (stakeholders) για το τι θα γίνει, γιατί ακόμα είμαστε εκεί. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν ακριβώς τι θα γίνει. Στο πάνελ θα μετέχουν και αιρετοί και μόνιμοι υπάλληλοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τεχνοκράτες.

Στο δεύτερο πάνελ θα επικεντρωθούμε σε πιο τεχνικά θέματα. Το ένα είναι η αδειοδοτήσεις, οι πολεοδομικές άδειες που ως αρμοδιότητα μεταφέρονται στους τοπικούς οργανισμούς. Επίσης, θα εξεταστούν βασικά τεχνικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι οργανισμοί κατά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης. Αυτά που ακούμε -κάναμε αρκετή έρευνα για το τι θα ήταν καλό να συζητηθεί- ως προβλήματα είναι πρώτα-πρώτα το θέμα της αδειοδότησης, και ακολουθούν θέματα μηχανογράφησης και συνένωσης κάποιων οργανισμών με άλλους. Είναι πολύ σημαντικό να ανταλλάξουμε απόψεις για να γίνει όσο πιο ομαλά γίνεται η μετάβαση.

Τι άλλα θέματα θα απασχολήσουν το φόρουμ;

Αρχικά έχουμε ένα πάνελ για την κινητικότητα, που είναι μέσα στις αρμοδιότητες των δήμων. Ως «Οξυγόνο» συμμετέχουμε και σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που τρέχει ο Δήμος Λεμεσού, μαζί άλλους ευρωπαϊκούς δήμους, για τη βιώσιμη κινητικότητα. Κάθε πόλη έχει το δικό της ΣΒΑΚ (Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) τα οποία είναι στο στάδιο υλοποίησης. Θέλουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα, πώς, πρακτικά, μικρές και μεγάλες αλλαγές θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάσταση. Π.χ. αυτό το πρόγραμμα μελετά τις συνήθειες των ατόμων όταν φεύγουν από το σχολείο, όταν πάνε δουλειά. Προσπαθεί να κάνει κάποιες βελτιώσεις στα λεωφορεία, στη μικροκινητικότητα με βάση τις ανάγκες και τις συνήθειες των μετακινούμενων. Μια δεύτερη ενότητα αφορά τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση των αποβλήτων και συγκεκριμένα τον τρόπο μετατροπής των αποβλήτων σε πολύτιμους πόρους. Θα έχουμε, ακόμη, μια συζήτηση για τον αειφόρο τουρισμό και πώς μπορεί να είναι σημαντική η ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων για υπεύθυνες τουριστικές πρακτικές. Θα εξετάσουμε και τον θεσμό της την πολιτιστικής πρωτεύουσας. Οι υποψήφιοι δήμοι οργανώνουν και προγραμματίζουν δράσεις, αλλά ένας θα πάρει τον τίτλο. Το πάνελ θα εξετάσει τι μπορεί να γίνει στους δήμους που δεν θα επιλέγουν, πώς μπορούν αυτές οι ενέργειες να διασωθούν και να υλοποιηθούν σε κάποιο βαθμό. Στην Ελλάδα υπάρχει ο εθνικός τίτλος της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Επίσης, ενόψει των ευρωεκλογών έχουμε και τέσσερα πάνελ για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις τοπικές κοινωνίες, τι προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση, πώς θα μπορούσαμε να είμαστε πιο διεκδικητικοί όσον αφορά κονδύλια. Θα μετέχει και εκπρόσωπος από την Επιτροπή Περιφερειών. Καινοτομία φέτος είναι ότι θα υπάρχουν παράλληλες συζητήσεις. Μετακινούμαστε, όπως και στο Cyprus Forum, από το μοντέλο της μιας κεντρικής σκηνής με πολύ κόσμο στο ακροατήριο (με το ακροατήριο να είναι μεγάλο και να μην υπάρχει συμμετοχή από τον κοινό) σε μικρότερες σκηνές. Φέτος έχουμε δύο αίθουσες με μικρότερη χωρητικότητα. Στόχος είναι να μετέχουν 30-40 άτομα, σχετικά με το κάθε θέμα, για να υπάρχει η δυνατότητα συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων.

Ως φορέας, τις άλλες δράσεις προγραμματίζετε;

Έχουμε το Cyprus Forum τον Σεπτέμβρη και συμμετέχουμε και σε εκδηλώσεις εκτός Κύπρου.Επόμενο σημαντικό βήμα είναι η εκδήλωση που οργανώνουμε αυτόνομα, ως Cyprus Forum, στο Λονδίνο, σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία της Κύπρου, στις 15 Μαΐου. Είναι διαφορετικοί οι δεσμοί που έχουμε με το Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχει μια πιο έντονη κυπριακή παρουσία. Η εκδήλωση θα έχει τέσσερα panels, για τα γεωπολιτικά, την οικονομία, τη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση.