Η μεγάλη εικόνα στον ΔΗΣΥ και τα σύννεφα διχασμού

Όταν η Αννίτα Δημητρίου υπέβαλε υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος τον Φεβρουάριο του 2022, δήλωσε ότι ήταν δική της προσωπική ιδέα μετά από παράκληση πολλών στελεχών και μελών του κόμματος, με στόχο την επανένωση και την ανασυγκρότηση του κόμματος. Έθεσε την ενότητα ως κορυφαίο ζητούμενο για τον ΔΗΣΥ, εκφράζοντας την αποφασιστικότητά της να εργαστεί σκληρά για να επαναφέρει το σύνολο των μελών και των υποστηρικτών του κόμματος στον δρόμο της συνεννόησης και της κοινής πορείας. «Με παρακαταθήκες», όπως είχε δηλώσει, «τις αξίες του ιδρυτή της παράταξής μας, του Γλαύκου Κληρίδη, και με βασικό στόχο την επίλυση του κυπριακού προβλήματος και βασική έγνοια τα προβλήματα της κοινωνίας, τον εκσυγχρονισμό του κράτους αλλά και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς του τόπου μας, θέτω τον εαυτό μου στη διάθεση του περήφανου κόσμου του Δημοκρατικού Συναγερμού». Αυτό ήταν το κοινωνικό συμβόλαιο που υπέγραψε με τα μέλη του κόμματος η νέα πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Η επανένωση και η ανασυγκρότηση του κόμματος αποτελούν τους βασικότερους πυλώνες της προεδρίας της Αννίτας Δημητρίου και τούτο δεν μπορεί να παραγνωρίζεται σήμερα από όσους επιχειρούν να επαναφέρουν το διχαστικό κλίμα.

Επανένωση

Οι προεδρικές εκλογές του 2023 προκάλεσαν έναν πρωτοφανή διχασμό στον ΔΗΣΥ και είναι πολύ νωρίς για να μιλήσει κάποιος για επούλωση των πληγών. Υπάρχουν ακόμη οι χριστοδουλιδικοί και οι αβερωφικοί μέσα στο κόμμα και δεν πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα. Οι πικρίες και οι αντιπαλότητες θα συνεχίσουν και αυτή είναι μια προβληματική κατάσταση που κληρονόμησε η Αννίτα Δημητρίου και καλείται να διαχειριστεί. Δεν την προκάλεσε η ίδια και καθόλου δεν ευθύνεται για όσα έχουν συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν. Ούτε μπορεί να πάρει το μέρος της μιας ή της άλλης πλευράς. Έλαβε ισχυρή εντολή της τάξεως του 69,18% για να επανενώσει τον ΔΗΣΥ και όχι να προχωρήσει σε εκκαθαρίσεις στελεχών και μελών. Γι' αυτό και η απαίτηση του μέλους της Τοπικής Επιτροπής Πάφου Μάριου Τσέλεπου για τιμωρία του πρώην βουλευτή του κόμματος Κωστάκη Κωνσταντίνου αντιβαίνει στο πνεύμα της ενότητας που υποσχέθηκε προεκλογικά η πρόεδρος του κόμματος.

Η αλήθεια είναι ότι κατά την περίοδο των προεδρικών εκλογών ο κ. Τσέλεπος ακολούθησε την επίσημη γραμμή του κόμματος και υποστήριξε τον υποψήφιο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου. Σε αντίθεση με τον κ. Κωστάκη Κωνσταντίνου, ο οποίος υπέσκαψε την υποψηφιότητα του αρχηγού του κόμματος, υποστηρίζοντας τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Ο κ. Τσέλεπος νιώθει έντονα το αίσθημα της αδικίας και θεωρεί ότι δεν πρέπει ο Κωστάκης Κωνσταντίνου να είναι ο υποψήφιος του κόμματος για την προεδρία του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης. Ώς ένα βαθμό είναι κατανοητή η απαίτηση του κ. Τσέλεπου. Όμως, η κάθαρση και η τιμωρία δεν ήταν προεκλογικός στόχος της Αννίτας Δημητρίου.

Εάν, λοιπόν, η πρόεδρος του ΔΗΣΥ αποφάσιζε σήμερα να ικανοποιήσει το αίσθημα δικαίου όσων δεν αντιστρατεύτηκαν τις επιλογές του κόμματος θα καθίστατο η ίδια αναξιόπιστη ως προς τις δεσμεύσεις της. Εξάλλου οφείλει να σεβαστεί τις συλλογικές αποφάσεις του κόμματος. Υπάρχει η απόφαση του Πολιτικού Γραφείου τον Δεκέμβριο του 2022, όταν βρισκόταν στην ηγεσία του κόμματος ο Αβέρωφ Νεοφύτου, που έλεγε ότι «ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν είναι κόμμα διαγραφών». Απόφαση που επιβεβαιώθηκε και στο 17ο Παγκύπριο Συνέδριο του ΔΗΣΥ τέσσερις μήνες μετά. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να τίθεται σήμερα ως απόλυτη απαίτηση αυτό που δεν τόλμησε να πράξει η προηγούμενη ηγεσία. Το θέμα των διαγραφών είχε λήξει πριν ακόμα αναλάβει την ηγεσία η Αννίτα Δημητρίου. Ζήτημα θα προκύψει εάν ο Κωστάκης Κωνσταντίνου δεν στηρίξει πραγματικά την υποψηφιότητα του Φαίδωνα Φαίδωνος για τη δημαρχία της Πάφου. Άρα, τυχόν πειθαρχικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τη σημερινή στάση των στελεχών και των μελών του κόμματος. Όμως, ο κ. Κωνσταντίνου, σε επιστολή προς την πρόεδρο του ΔΗΣΥ, δήλωσε παρών στην προσπάθεια για ενότητα και ανασυγκρότηση, λέγοντας ότι συντάσσεται «με όλες τις συλλογικές αποφάσεις του κόμματος και τις επιλογές του». Συνεπώς, το πείσμα του κ. Τσέλεπου πλήττει περισσότερο το κόμμα και την ηγεσία παρά τον Κωστάκη Κωνσταντίνου.

Ανασυγκρότηση και κληριδισμός

Η μεγάλη εικόνα δεν βρίσκεται στα επαρχιακά κομιτάτα και τους ανταγωνισμούς τοπικών οικογενειών, αλλά στον ιδεολογικό χαρακτήρα του κόμματος. Η ανασυγκρότηση της παράταξης αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη νέα ηγεσία, διότι ένας επανενωμένος ΔΗΣΥ χωρίς ιδεολογικά καταρτισμένα στελέχη που θα κινούνται στα πλαίσια του κληριδισμού και του ορθολογισμού, θα σημάνει το τέλος της εποχής του πατριωτικού ρεαλισμού και την αρχή μιας νέας ιστορικής περιόδου λαϊκισμού.

Μέχρι τη διακυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, ο ΔΗΣΥ αποτελούσε ένα κόμμα σταθερά προσηλωμένο στον στόχο της επίλυσης του Κυπριακού. Η στάση του κόμματος το 2004 καθιέρωσε τον ΔΗΣΥ στις συνειδήσεις των πολιτών και των ψηφοφόρων ως το κατ' εξοχήν κόμμα της λύσης. Επί Αναστασιάδη, και κυρίως μετά το Κραν Μοντανά, η εικόνα ενός ΔΗΣΥ κληριδικού και επανενωτικού κλονίστηκε και δεν είναι τυχαία η ίδρυση του κόμματος «Αμμόχωστος – Για την Κύπρο», που μετεξελίχθηκε σε Βολτ Κύπρος. Συνεπώς, το μεγάλο διακύβευμα για τον ΔΗΣΥ σήμερα αφορά την ανάκτηση της πολιτικής του αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης των πολιτών που επιθυμούν την επίλυση του Κυπριακού. Αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί με στελέχη στην πρώτη γραμμή, όπως ο Ευθύμιος Δίπλαρος και ο Μάριος Πελεκάνος, οι οποίοι καθόλου δεν εκφράζουν κληριδικές θέσεις και απόψεις στο Κυπριακό.

Η οδυνηρή ήττα των προεδρικών εκλογών, ο διχασμός και η απότομη εναλλαγή των προσώπων στα ηγετικά δώματα του κόμματος είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση και την περιθωριοποίηση της μεσαίας τάξης των στελεχών που σε κανονικές συνθήκες θα είχε παραλάβει τη σκυτάλη. Πρόκειται για πολιτικά ώριμα στελέχη, όπως ο Χάρης Γεωργιάδης, ο Χαράλαμπος Πετρίδης και ο Μιχάλης Σοφοκλέους οι οποίοι υπηρέτησαν το κόμμα για πολλά χρόνια και έτσι ωρίμασαν σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο. Γαλουχήθηκαν σε βαθμό που απέκτησαν αντιστάσεις απέναντι στον λαϊκισμό, εκφράζοντας θέσεις πολιτικά ορθές σε σχέση με τον ιδεολογικό χαρακτήρα του κόμματος ως μια δεξιά φιλελεύθερη παράταξη του τόπου.

Δύο δρόμοι

Ο ΔΗΣΥ σήμερα βρίσκεται ενώπιον δύο δρόμων. Ο ένας δρόμος είναι αυτός της φυσικής εξέλιξης του κόμματος σε μια σύγχρονη δεξιά παράταξη που σέβεται το παρελθόν της και διατηρεί τον ιδεολογικό της χαρακτήρα, με σταθερή προσήλωση στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, σύμφωνα με τις παρακαταθήκες του Γλαύκου Κληρίδη. Μιας παράταξης που στα θέματα της οικονομίας εκφράζει δεξιές και φιλελεύθερες θέσεις για μια εύρωστη, ανταγωνιστική οικονομία. Ο άλλος δρόμος είναι αυτός της παρέκκλισης προς μια μορφή λαϊκισμού που απειλεί τα δημόσια οικονομικά, ικανοποιώντας κάθε λογής λαϊκά αιτήματα για ψηφοθηρικούς λόγους. Βέβαια, ο ΔΗΣΥ πάντοτε φιλοξενούσε πολιτικούς της λαϊκής Δεξιάς και είχε στις τάξεις του ακραίους πολιτικούς. Όμως, δεν ήταν ποτέ πρωταγωνιστικό και κυρίαρχο στοιχείο η λαϊκή Δεξιά. Συνεπώς, υπάρχει ο κίνδυνος της περαιτέρω αποξένωσης των αστικών στρωμάτων των πόλεων, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα εκλογικά ποσοστά του κόμματος.

Εκλογές με φόντο το 2028

Οι δημοτικές εκλογές και οι ευρωεκλογές του επόμενου Ιούνη θα αποτελέσουν ένα crash test για τη νέα ηγεσία αλλά και το ίδιο το κόμμα. Για παράδειγμα, ο Δήμος Λευκωσίας και η υποψηφιότητα του Νίκου Τορναρίτη είναι κρίσιμης σημασίας. Το ίδιο και η υποψηφιότητα του Φαίδωνα Φαίδωνος στον Δήμο Πάφου. Ο ΔΗΣΥ έχει ανάγκη τη νίκη σε αυτούς τους δήμους, κυρίως για ψυχολογικούς λόγους. Πάνω από το κόμμα επικρέμαται ο κίνδυνος μιας νέας εσωστρέφειας και το καλό του κόμματος επιτάσσει σε όλα τα στελέχη και μέλη να εργαστούν σκληρά για να πετύχουν την εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών σε κάποιες πόλεις. Ο ρόλος του Νέρωνα που κάποιοι ανέλαβαν θα κάψει πρώτα τον ΔΗΣΥ και ύστερα την Αννίτα Δημητρίου.

Κρίσιμες είναι και οι επερχόμενες ευρωεκλογές, αφού οι πρώτες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ΔΗΣΥ δεύτερο κόμμα. Βέβαια υπάρχει χαμηλή συσπείρωση σε σχέση με το ΑΚΕΛ. Όμως, δεν πρέπει να υποτιμάται αυτός ο κίνδυνος και οι αρνητικές συνέπειες που θα έχει ως προς τη μελλοντική πορεία του ΔΗΣΥ. Τα στελέχη που παραμονεύουν στη γωνιά δεν θα πλήξουν μόνο την Αννίτα Δημητρίου αλλά το ίδιο το κόμμα τους. Εάν επικρατήσει η ψυχολογία του ηττημένου, τότε κινδυνεύει η ευκαιρία που έχει ο ΔΗΣΥ για μια νίκη στις προεδρικές εκλογές του 2028 με υποψήφια την Αννίτα Δημητρίου, που η μεγάλη της δημοφιλία προσφέρει στο κόμμα σοβαρό πλεονέκτημα σε σχέση με τα υπόλοιπα κόμματα. Ειδικά όταν η κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη παρουσιάζει τόσο νωρίς φθορά και αντιμετωπίζει αντιδράσεις ευρύτερα.

Με Νίκο Σπύρου στη Δυτική Λεμεσό

Αργά χθες το απόγευμα, ο ΔΗΣΥ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα για τις ενδοκομματικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Σάββατο 27/1/2024, οι οποίες έγιναν σύμφωνα με την απόφαση του Πολιτικού Γραφείου της 11ης Ιανουαρίου 2024. Οι κάλπες άνοιξαν στις 9 π.μ. και έκλεισαν κανονικά στις 6 μ.μ. Με βάση τα αποτελέσματα υποψήφιος Δήμαρχος Δυτικής Λεμεσού εξελέγη ο κ. Νίκος Σπύρου. Για τον υποψήφιο αντιδήμαρχο στους δήμους Λεμεσού, Ύψωνα και Λάρνακας εξελέγησαν οι κ. Σάββας Στούππας, η κ. Αλέκα Στυλιανού και ο κ. Άκης Ζαννέτου. Υπενθυμίζεται ότι οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν σε περιοχές όπου υπήρχαν δύο ενδιαφερόμενοι για το χρίσμα του ΔΗΣΥ και δεν επιτεύχθηκε συνεργασία με άλλη πολιτική δύναμη. Δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο τα μέλη του κόμματος που είναι ψηφοφόροι του συγκεκριμένου Δήμου ή δημοτικού διαμερίσματος. Πέραν των υποψηφίων για τα υψηλόβαθμα αξιώματα, ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε και σε έξι περιοχές όπου οι ενδιαφερόμενοι για τα Δημοτικά Συμβούλια ήταν περισσότεροι από τις διαθέσιμες θέσεις στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ.