Πρόεδρος μόνος ψάχνει… Ο εγκλωβισμός Χριστοδουλίδη στην εικόνα και στην επικοινωνία

Εδώ και ενάμιση μήνα ξεκίνησε να λειτουργεί η λεγόμενη «Γραμματεία Συντονισμού και Υποστήριξης Κυβερνητικού Έργου», όπως ευσχήμως αυτό το άτυπο σώμα έχει ονομαστεί, ενώ η δράση του συνδέθηκε κάτω από τον πυλώνα «Ανασύνταξη του Κράτους». Μια εξαγγελία και ένας στόχος με τον οποίο επιχειρείται να καθοριστεί σε γενικές γραμμές η δραστηριοποίηση της ομάδας λειτουργών που έχουν αποσπαστεί στο Προεδρικό υπό την καθοδήγηση της υφυπουργού παρά τω Προέδρω, Ειρήνης Πική.

Θυμίζουμε ακόμη πως σε αντιστάθμισμα των πρώτων αντιδράσεων, περί της δημιουργίας στην ουσία ενός παρακυβερνητικού σώματος το οποίο έχει ως στόχο να επανακαθορίσει τον ρόλο των υπουργείων και κατ’ επέκταση την ίδια τη λειτουργία του Υπουργικού Συμβουλίου αποφεύγοντας τις απευθείας πρωτοβουλίες δράσης των διαφόρων υπουργείων, το Προεδρικό είχε απάντηση: Το δημιουργηθέν σώμα έχει στόχο την «ενίσχυση του έργου της κυβέρνησης στο πλαίσιο του επιτελικού κράτους». Μας πληροφόρησαν ακόμη ότι ο στόχος του «επιτελικού» κράτους είναι η σφαιρική παρακολούθησε και συντονισμός στην εφαρμογή πολιτικών, η προώθηση μεταρρυθμίσεων και η υλοποίηση έργων στη βάση στρατηγικού σχεδιασμού και σε συνεργασία με όλα τα αρμόδια υπουργεία και υφυπουργεία». Με αυτά τα βαρύγδουπα ξεκίνησε η λειτουργία ενός ακόμη σώματος στο Προεδρικό, προκαλώντας, μεταξύ των άλλων, και μια πληθυσμιακή έκρηξη στα προεδρικά δώματα, φαινόμενο το οποίο δεν υπήρξε στο παρελθόν και επί καμίας κυβερνήσεως.

Τα μεγάλα ερωτήματα

Ποιες, ωστόσο, είναι οι πρώτες αντιδράσεις, ή καλύτερα ποια τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας για βελτίωση του λεγόμενου επιτελικού κράτους; Λειτουργεί αυτό το σώμα ως υποστηρικτικός μηχανισμός στην υλοποίηση του κυβερνητικού έργου; Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να καθορίσουμε τι ακριβώς επεδίωξε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης και γιατί επιθυμούσε σφόδρα έναν μηχανισμό ο οποίος στον σχεδιασμό του θα μείωνε την όποια απευθείας επικοινωνία με τα μέλη της κυβέρνησης τα οποία ο ίδιος διόρισε. Στην πραγματικότητα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης παραδεχόταν εξ υπαρχής ότι αδυνατούσε να επικοινωνήσει με τους υπουργούς, αλλά κυρίως, ότι δεν τους εμπιστευόταν. Ακόμη και σήμερα, μετά από δέκα μήνες διακυβέρνησης, οι πληροφορίες του «Π» επιμένουν ότι οι επαφές του με τους υπουργούς είναι σχεδόν ανύπαρκτες, πέραν βεβαίως των συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου. Δέκα ολόκληρους μήνες και δεν μπορεί να βασιστεί ή αδυνατεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους τους οποίους ο ίδιος επέλεξε για να συγκυβερνήσουν τον τόπο.

Μοναξιά και συνομιλητές

Αυτή η διαπίστωση, η οποία δεν επιδέχεται καμίας διάψευσης, αποτελεί στοιχείο της σαφέστατης πολιτικής μοναξιάς στην οποία έχει περιέλθει ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Οι μοναδικοί συνομιλητές του Προέδρου σήμερα, ευρισκόμενος στο Προεδρικό, είναι στην ουσία η Ειρήνη Πική και ο Χαράλαμπος Χαραλάμπους, ο διευθυντής του Προεδρικού Γραφείου. Δύο συνεργάτες οι οποίοι προέρχονται από το φιλικό και συγγενικό του περιβάλλον και οι οποίοι ανέλαβαν έναν ρόλο υπερμεγέθη, τον οποίο προφανώς ούτε οι ίδιοι υπολόγιζαν, πιθανώς και να μην φιλοδοξούσαν να αποκτήσουν. Κυρίως αυτό αφορά την Ειρήνη Πική, η οποία καλέστηκε να συντονίσει τη δράση μιας κυβέρνησης με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνει τον καπετάνιο του σκάφους, ο οποίος σταδιακά αντιλαμβάνεται ότι η διαχείριση της προεδρίας βρίσκεται εκτός των δικών του ορίων και δυνατοτήτων.

Όπως μας έλεγε κομματικό στέλεχος που επιχειρεί να σφυγμομετρήσει τις σκέψεις Χριστοδουλίδη, είναι καθημερινή η διαπίστωσή του ότι το πόστο του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν μπορεί συνεχώς και μονίμως να υπερφαλαγγίζεται από την εικόνα που έχει δημιουργήσει και με την οποία κέρδισε την εξουσία. Στην ουσία δηλαδή, ο Νίκος Χριστοδουλίδης αισθάνεται ότι το φορτίο το οποίο φέρει ως αρχηγός κράτους, του είναι κυριολεκτικώς ασήκωτο. Ταυτοχρόνως αισθάνεται κυριολεκτικά ως μοναχικός καβαλάρης χωρίς αξιόπιστους πολιτικούς και κομματικούς συνεταίρους, έστω και αν τον στήριξαν τρία κόμματα. ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, ως πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται σε μεγάλη αμφισβήτηση από την κυπριακή κοινωνία. Επιμόνως ο Πρόεδρος το προηγούμενο διάστημα, επιχείρησε να τους πείσει να συνεργαστούν ακόμη και με ένα κοινό ψηφοδέλτιο στις ευρωεκλογές, θεωρώντας ότι θα ήταν η απαρχή της δημιουργίας ενός ομοιογενούς τρίτου πόλου πάνω στον οποίο θα στηριζόταν, ενώ τα κόμματα θα μπορούσαν να πετύχουν τις αναγκαίες συσπειρώσεις. Απέτυχε να πείσει τους συνεταίρους του.

Καμία υπερβολή

Η διαπίστωση, επομένως, ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι πολιτικά μόνος δεν μπορεί να θεωρηθεί ως υπερβολική ή και ως «αντιπολιτευτική ακρότητα», υποστηρίζουν κομματικά στελέχη με τα οποία ο «Π» επικοινώνησε. Το επιχείρημα υπεράσπισης του Προέδρου από την άλλη είναι ισχυρό: Ο νέος αυτός πολιτικός διετέλεσε σχεδόν δέκα χρόνια μέλος δύο κυβερνήσεων. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει αντιληφθεί το εύρος, τη σοβαρότητα, αλλά κυρίως την πολυπλοκότητα να βρίσκεσαι επικεφαλής ενός κράτους.

Οι ενστάσεις, ωστόσο, δεν εκφράζονται ή δεν τίθενται στον αέρα. Ο νέος αυτός πολιτικός δεν επιχείρησε ποτέ να εισέλθει στην καρδιά της πολιτικής δράσης, να λειτουργήσει ως γρανάζι του Υπουργικού Συμβουλίου, έστω και αν δεν διέθετε ο ίδιος κάποιο παραγωγικό πόστο. Από την αρχή αποτίμησε την πολιτική ως μέρος της εικόνας του την οποία απολύτως ήθελε να δημιουργήσει και να την επικοινωνήσει με τους ανθρώπους. Σήμερα διαπιστώνει ότι η αυτή η εικόνα δεν αρκεί για να τον κρατήσει ως φερέγγυα προσωπικότητα στα προεδρικά του καθήκοντα. Επί της ουσίας, ο σημερινός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αιχμάλωτος μιας πραγματικότητας την οποία θα μπορούσε να δει ακόμη και με την περιφερειακή του όραση. Και αυτό εξαιτίας της επιμονής του να παίζει συνεχώς στο ταμπλό της επικοινωνίας.

Επιτροπή και εικόνα

Δέκα μήνες μετά την διακυβέρνηση του τόπου η αναφορά στις σταθερές που αφορούν τον «επικοινωνιακό χαρακτήρα» της σημερινής κυβέρνησης έχει υπερκαλύψει ακόμη και την δράση της «Γραμματείας Συντονισμού και Υποστήριξης Κυβερνητικού Έργου» που τόσο διθυραμβικά εξήγγειλε η κυβέρνηση. Όπως πληροφορείται ο «Π» στην πραγματικότητα δεν λειτουργεί κανένας απολύτως συντονισμός της «Γραμματείας Συντονισμού» με τα Υπουργεία. Αυτή η Επιτροπή συνεχίζει να κινείται στο πνεύμα της εικόνας που συνεχώς επιδιώκει να επιδεικνύει κυβέρνηση και ο Πρόεδρος. «Αυτό το οποίο συμβαίνει στο πλαίσιο του λεγόμενου συντονισμού», σημείωνε στο «Π» στέλεχος σε κρίσιμη κυβερνητική υπηρεσία «δεν έχει να κάνει με οποιοδήποτε έλεγχο ή συντονισμό του κυβερνητικού έργου». Όπως υποστήριξε το ίδιο στέλεχος, η πρακτική της επιτροπής περιορίζεται στο να ζητά το χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου προγραμματίζονται κάποια έργα «όχι για να βοηθήσει να τρέξουν τα συγκεκριμένα έργα αλλά για να σχεδιάσει την διαφήμιση τους». Ο στόχος τους στην πραγματικότητα είναι «να επικοινωνήσουν τα έργα στην κοινωνία παρά να προωθήσουν την υλοποίηση τους». Μια σαφώς αλλοιωμένη προσέγγιση των αρχικών σχεδιασμών της δράσης της περιλάλητης αυτής Επιτροπής η οποία δήθεν θα βοηθούσε το «Επιτελικό Κράτος». Μια δράση η οποία ταυτίζεται πλήρως με τον χαρακτήρα και το πνεύμα για το πως ο σημερινός Πρόεδρος αντιλαμβάνεται την διακυβέρνηση του τόπου.