Πώς ο Νετανιάχου και η Χαμάς παγίδευσαν Ισραήλ - Παλαιστινίους

Οι Εβραίοι και οι Παλαιστίνιοι έχουν πολύ περισσότερα κοινά από όσα νομίζουν. Προτιμούν όμως να εστιάζουν σε αυτά που τους χωρίζουν.

Προχθές, όλοι άκουσαν τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αλ Σίσι να δηλώνει ότι δεν θέλει Παλαιστινίους στο έδαφος της χώρας του, ζητώντας από τον Νετανιάχου, αν θέλει να τους διώξει από τη Γάζα να τους πάρει στην έρημο Νεγκέβ που ανήκει στο Ισραήλ, μέχρι να αντιμετωπίσει τη Χαμάς. Ούτε οι Ιορδανοί τους θέλουν, ούτε οι Λιβανέζοι, ούτε οι Σύροι. Προσπαθούν να καλύψουν αυτή τη θέση με μια δόση πολιτικής ορθότητας, ότι δεν πρέπει η Γάζα να αποδοθεί στους Εβραίους. Στην πραγματικότητα, όμως, κανένας δεν τους θέλει στο έδαφός του. Μέσα από τα χρόνια έχουν γίνει κι αυτοί ένας περιπλανώμενος έως προβληματικός και δύσκολα προβλέψιμος λαός.

Όπως δηλαδή και οι Εβραίοι. Ούτε τους Εβραίους τους ήθελαν στην Ευρώπη προπολεμικά. Τους κυνηγούσαν οι πάντες, είτε αυτοί ήταν Γερμανοί, είτε Ρώσοι, είτε Πολωνοί. Όσο απάνθρωπο κι αν ακούγεται, η στάση αυτή συνεχίστηκε ακόμα και απέναντι σε επιζώντες των στρατοπέδων συγκεντρώσεως. Δεν είναι λίγοι οι Εβραίοι οι οποίοι επιστρέφοντας από το Άουσβιτς στα σπίτια τους σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης βρήκαν άλλους εγκατεστημένους σε αυτά, οι οποίοι τους έδιωξαν και τους απείλησαν ακόμα και με θάνατο. Στην Πολωνία υπήρξε πογκρόμ εναντίον των Εβραίων έναν χρόνο μετά την απελευθέρωσή τους από διάφορα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ακόμα και σήμερα, τα φαινόμενα αντισημιτισμού δεν είναι σπάνια.

Το Κράτος

Όλοι κατανοούμε γιατί το κράτος του Ισραήλ έχει τόση μεγάλη σημασία για τους Εβραίους. Στην αρχαιότητα επέστρεψαν από την Αίγυπτο στη Γη της Επαγγελίας, στις ρίζες τους, και αργότερα ταξιδεύοντας από την Ανατολή, όταν επί των ποταμών Βαβυλώνος εκάθησαν και έκλαυσαν. Στη σύγχρονη εποχή, το 1947, μετά από ατέλειωτες περιπλανήσεις, σε πόλεις της Οθωμανικής, της Ρωσικής της Γερμανικής και της Αυτοκρατορίας των Αμψβούργων, άρχισαν να επιστρέφουν ξανά στη γη Χαναάν, αναζητώντας την ασφάλεια ενός κράτους. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανθρωπότητα αποφάσισε στα Ηνωμένα Έθνη ότι τους αξίζει ένα κράτος. Τότε και η Κύπρος είχε το μερτικό της, με τους κατοίκους της να φυγαδεύουν χιλιάδες Εβραίους με πλοία, όπως το Exodus, από στρατόπεδα συγκεντρώσεως στον Καράολο και στα Κοκκινοχώρια προς την Παλαιστίνη.

Η ύβρις

Μετά από 20 χρόνια, η κατάσταση άλλαξε άρδην. Σε δύο πολέμους, στον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 και στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ τον Οκτώβριο του 1973, το Ισραήλ κατήγαγε σημαντικές νίκες κατά των Αράβων. Πρόκειται για νίκες που εδραίωσαν την αυτοπεποίθηση του εβραϊκού έθνους. Ανάπτυξαν, δυστυχώς, στη συνέχεια και μια αλαζονεία που οδήγησε την ελίτ της χώρας στην ύβρη. Επικράτησε από τότε η άποψη ότι τα δύσκολα και τα σύνθετα προβλήματα λύνονται στο στρατιωτικό πεδίο και όχι σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων. Δεν έλειψαν και οι τάσεις ρατσισμού για τους «κατώτερους» Άραβες, με τις καθημερινές ταπεινώσεις και τους εξευτελισμούς να βρίσκονται στο προσκήνιο. Αυτή η νοοτροπία ήταν και είναι διάχυτη κυρίως μεταξύ των εποίκων σε παλαιστινιακές περιοχές.

Κάπως έτσι προέκυψαν αρχικά η Φάταχ και στη συνέχεια η Χαμάς. Η Χαμάς κατάφερε στην αρχή να αυτοπροβάλλεται ως αντίπαλο δέος στους Εβραίους, για να φτάσει και αυτή στην ύβρη, αρχίζοντας να καταπιέζει τους ίδιους τους Παλαιστίνιους.

Η λύση

Το Ισραήλ, χωρίς να πείθει ότι είναι απόλυτα ειλικρινές, δέχτηκε λύση δύο κρατών. Η Χαμάς από την άλλη, η οποία κατέλαβε τη Γάζα αμφισβητώντας την εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Ραμάλα, δεν έδειξε ποτέ έτοιμη για να έναν διάλογο, αφού όχι μόνον δεν αναγνωρίζει το Τελ Αβίβ, αλλά έχει ως πρώτο της στόχο τη διάλυση του εβραϊκού κράτους. Το Ισραήλ αγνόησε τον ακραίο λόγο της Χαμάς σπεύδοντας να επωφεληθεί από τη διάσπαση των Παλαιστινίων. Στον Νετανιάχου πάντα άρεσε η ιδέα των διχασμένων Παλαιστινίων, δηλαδή η Φατάχ στη Δυτική Όχθη και η Χαμάς στη Γάζα, κάτι που του επέτρεπε να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει ενιαία παλαιστινιακή ηγεσία με την οποία μπορούσε να συνομιλήσει. Αυτό στην πράξη σήμαινε καμία ειρηνευτική διαδικασία, καμία προοπτική παλαιστινιακού κράτους και καμία απαίτηση για εδαφικές παραχωρήσεις του Ισραήλ.

Ο λαϊκιστής Νετανιάχου γνώριζε εξάλλου από πρώτο χέρι ότι, όποιοι γενναίοι ηγέτες του Ισραήλ δέχτηκαν να μπουν σε μια ειρηνευτική διαδικασία, πλήρωσαν με τη ζωή τους ή έχασαν στις επόμενες εκλογές. Στις 4 Νοεμβρίου του 1995, στο Τελ Αβίβ, ο Γιγκάλ Αμίρ, ένας 25χρονος Ισραηλινός φοιτητής της νομικής στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan, πυροβόλησε και σκότωσε τον Πρωθυπουργό Ράμπιν, ο οποίος είχε υπογράψει την ειρηνευτική συμφωνία του Όσλο με τον Γιασέρ Αραφάτ.

Στην ομιλία του -λίγο πριν τη δολοφονία του- ο Ράμπιν περιγράφει τη συμφωνία «των γενναίων» του Όσλο, η οποία είχε στόχο τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Μετά τη δολοφονία Ράμπιν το 1995, ανέλαβε την πρωθυπουργία του Ισραήλ ένας άλλος μετριοπαθής και γενναίος, ο Σιμόν Πέρες, την οποία διατήρησε έως τον Ιούνιο του 1996. Ηττήθηκε από τον κεντροδεξιό εθνικιστή Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος κυβέρνησε μέχρι το 1999 και επανεκλέχθηκε επίσης Πρωθυπουργός από το 2009 έως το 2019. Σήμερα είναι για τρίτη φορά στην εξουσία, έχοντας οδηγήσει τη χώρα στα κάγκελα.

Δύο κράτη

Η μη λύση εδώ και χρόνια άνοιξε το πεδίο στον εξτρεμισμό. Η λύση των δύο κρατών ούτως ή άλλως δέχθηκε το περασμένο Σάββατο το πιο σκληρό πλήγμα. Το Ισραήλ και οι Παλαιστίνιοι είναι παγιδευμένοι από τον Νετανιάχου και τους τρομοκράτες της Χαμάς, σε μια σειρά από κακές επιλογές. Η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου επιχείρησε να πλήξει ανεπανόρθωτα το Ισραήλ, το δε Ισραήλ από τότε κινείται με μια αίσθηση εκδίκησης. Στόχος να καταστρέψει τους Παλαιστίνιους. Πόσο σοβαρός είναι ο κίνδυνος να καταστραφεί και το ίδιο; Κάποιοι επιχειρούν να εντάξουν την κρίση Παλαιστινίων -Ισραηλινών στο μεγάλο κάδρο, υποστηρίζοντας ότι κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ως παράπλευρη απώλεια μέσα από την αντιπαράθεση δύο μεγάλων στρατοπέδων. Από τη μια Κίνα -Ρωσία- Ιράν και από την άλλη ΗΠΑ -Ευρώπη.

Τι κατάφεραν;

Η Χαμάς διά του πλήγματος της κτύπησε και αλλοίωσε το DNA του Ισραήλ, το οποίο δεν θα είναι μεσοπρόθεσμα ποτέ το ίδιο. Θέλει εκδίκηση και αισθάνεται πληγωμένο γιατί η Χαμάς ξύπνησε τον εφιάλτη του Ολοκαυτώματος και κυρίως εκείνη την αίσθηση ότι μπορεί να κυνηγά κανείς τους Εβραίους ελεύθερα ακόμα και στο ίδιο το κράτος που ίδρυσαν για να εγγυηθεί την ασφάλειά τους.

Την ίδια στιγμή, οι τρομοκράτες της Χαμάς έστειλαν το μήνυμα της διαρκούς απειλής, ότι δεν θα σταματήσουν ποτέ να πολεμούν ενόσω υπάρχει στρατιωτική κατοχή στα παλαιστινιακά εδάφη. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν θα ανεχθούν ποτέ, ούτε θα αναγνωρίσουν την ύπαρξη ενός εβραϊκού κράτους. Δεν είναι τυχαίο που μπροστά σε αυτή τη διαπίστωση όλες οι δυτικές κυβερνήσεις και κάποιες αραβικές έστειλαν το σύνθημα στο Ισραήλ: «Εξαφανίστε τους».

Η βαρβαρότητα της Χαμάς βέβαια δεν μπορεί να αποτελεί αποδοχή, υπό μορφή δόγματος, της μισής αλήθειας. Στις ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον των αντιδημοκρατικών μεταρρυθμίσεων του Νετανιάχου τους τελευταίους μήνες, είδαμε να υψώνονται πανό που έγραφαν «δεν θα υπάρξει δημοκρατία όσο υπάρχει κατοχή». Αν αυτές οι φωνές της άλλης μισής αλήθειας δεν καταφέρουν να επιβιώσουν στο κράτος του Ισραήλ, τότε δεν θα μιλάμε μόνο για τη βαρβαρότητα της Χαμάς, αλλά για μια καθολική βαρβαρότητα. Με μια τεράστια και ταυτόχρονα γελοία συγκάλυψη εν ονόματι του πολιτισμού. Σε πολιτισμένες χώρες, όπως θα έλεγε και ο Βολταίρος, απαγορεύεται να σκοτώνεις. Γι’ αυτό, όλοι οι δολοφόνοι τιμωρούνται. Εκτός αν σκοτώνουν σε μεγάλους αριθμούς και υπό τον ήχο σαλπίγγων. Ίσως και υπό τη σκιά σημαιών. Όπως βέβαια έλεγε ο Αμερικανός φιλόσοφος Howard Zinn, «δεν υπάρχει σημαία αρκετά μεγάλη για καλύψει την ντροπή να σκοτώνεις αθώους ανθρώπους.»