Σενάριο πέντε κομμάτων στην Ευρωβουλή; Τι δείχνουν τα πρώτα δημοσκοπικά στοιχεία

Μεγάλη είναι η πιθανότητα της διαμόρφωσης ενός σεναρίου πέντε κομμάτων 9 μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του 2024. Απειλείται η δεύτερη έδρα ενός από τα δύο μεγάλα κόμματα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, ενώ ΕΛΑΜ και Οικολόγοι αποκτούν για πρώτη φορά πιθανότητες εισδοχής στην Ευρωβουλή. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα πρώτα δημοσκοπικά στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας την τελευταία εβδομάδα.

Μεγάλη ανατροπή;

Η δημοσκόπηση της IMR, που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ειδησεογραφικής πύλης «Ρεπόρτερ», έδειξε ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο για μεγάλες ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό. Το ΑΚΕΛ κατατάσσεται πρώτο κόμμα με ποσοστό 20% και ακολουθεί ο ΔΗΣΥ με 18%. Το ΕΛΑΜ βρίσκεται για πρώτη φορά στην τρίτη θέση, με ποσοστό 12%. Ενώ το ΔΗΚΟ μόλις που αγγίζει το 7%, λαμβάνοντας την τέταρτη θέση. Στην πέμπτη θέση κατατάσσεται το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών το οποίο λαμβάνει ποσοστό 4%. Ακολουθούν η ΕΔΕΚ και η ΔΗΠΑ στην έκτη (2%) και την έβδομη θέση (1%) αντίστοιχα. Από 1% παίρνουν οι Ενεργοί Πολίτες - Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών και το Volt Cyprus.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων ως προς την εκλογική δύναμη των κομμάτων τον Ιούνιο του 2024, με έναν πρόχειρο υπολογισμό, στον βαθμό που το επιτρέπουν όσα δεδομένα της έρευνας γνώμης της IMR είδαν το φως της δημοσιότητας, μπορούμε να διαμορφώσουμε μια πρώτη εικόνα.

Έξι έδρες

Η Κύπρος διαθέτει σήμερα έξι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που είναι και η χαμηλότερη δυνατή εκπροσώπηση για κάθε μικρό σε πληθυσμό κράτος μέλος της ΕΕ. Από δύο έδρες κατέχουν τα κόμματα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, με τις υπόλοιπες δύο έδρες να κατανέμονται μεταξύ ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. Δηλαδή, τέσσερα κόμματα εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τα πιο πάνω δεδομένα της δημοσκόπησης και το εκλογικό μέτρο του 16,6%, μπορούμε με επιφύλαξη να εξάγουμε το πρώιμο συμπέρασμα ότι στην πρώτη κατανομή θα πάρουν από μια έδρα το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ. Εάν, δηλαδή, γίνονταν σήμερα ευρωεκλογές και τα ποσοστά των κομμάτων ήταν αυτά που έδειξε η δημοσκόπηση της IMR. Το υπόλοιπο των ποσοστών του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ θα μεταφερόταν στη δεύτερη κατανομή για διεκδίκηση των εναπομείναντων τεσσάρων εδρών. Το υπόλοιπο του ΑΚΕΛ θα ήταν 3,4% και του ΔΗΣΥ 1,4%. Πρόκειται για το υπόλοιπο μετά την αφαίρεση του εκλογικού μέτρου 16,6% από τα ποσοστά τους και χωρίς αναγωγή.

Συνεπώς, για να λάβει κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα δεύτερη έδρα στο Ευρωκοινοβούλιο, θα πρέπει το υπόλοιπό του να ξεπερνά τα ποσοστά των άλλων κομμάτων. Με βάση το σενάριο που προκύπτει από τη δημοσκόπηση της IMR, στη δεύτερη κατανομή τα ποσοστά των κομμάτων θα έχουν ως εξής:

ΕΛΑΜ: 12%

ΔΗΚΟ: 7%

Οικολόγοι: 4%

ΑΚΕΛ: 3,4%

ΕΔΕΚ: 2%

ΔΗΣΥ: 1,4%

ΔΗΠΑ: 1%

Κίνημα Κυνηγών: 1%

VOLT: 1%

Με βάση τα ποσοστά των κομμάτων στη δεύτερη κατανομή, ο διαμοιρασμός των τεσσάρων εναπομείναντων εδρών θα είναι μια έδρα στο ΕΛΑΜ, μια στο ΔΗΚΟ, μια στους Οικολόγους και μια δεύτερη στο ΑΚΕΛ. Υπάρχει, δηλαδή, ο κίνδυνος να χάσει ο ΔΗΣΥ τη δεύτερη έδρα και το σοβαρό ενδεχόμενο να εισέλθουν για πρώτη φορά στο Ευρωκοινοβούλιο το ΕΛΑΜ και το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών.

Αναγωγή

Βέβαια τα ποσοστά των κομμάτων είναι στο 66%. Παραμένει ένα υπόλοιπο 34% το οποίο αφορά την αδιευκρίνιστη ψήφο κ.λπ.. Έτσι και πάλι με έναν πρόχειρο υπολογισμό της αναγωγής, με την απλή μέθοδο των τριών, οδηγούμαστε σε μια κάπως διαφορετική εικόνα, διαιρώντας δηλαδή τα ποσοστά των κομμάτων με το 34%. Σε αυτή την περίπτωση, το ποσοστό του ΔΗΣΥ ενδεχομένως να είναι λίγο πιο κάτω από το 24% και του ΑΚΕΛ κοντά στο 26%. Άρα το υπόλοιπο του ΔΗΣΥ μετά την αφαίρεση του εκλογικού μέτρου θα είναι περίπου 6,7% και του ΑΚΕΛ 9,3%.

Βέβαια η αναγωγή θα επηρεάσει προς τα πάνω και τα ποσοστά των υπόλοιπων κομμάτων, με το ΕΛΑΜ να προσεγγίζει το 15,5%, το ΔΗΚΟ να αγγίζει το 9% και την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ να καταλήγουν στο 2,6% και 1,3% αντίστοιχα. Ενώ το ποσοστό των Οικολόγων αναμένεται να ξεπεράσει το 5%. Άρα με την αναγωγή, στη δεύτερη κατανομή θα πάρει μια έδρα το ΕΛΑΜ, δεύτερη έδρα το ΑΚΕΛ και μια έδρα το ΔΗΚΟ. Συνεπώς, η μάχη για την έκτη έδρα θα διεξαχθεί μεταξύ του ΔΗΣΥ, των Οικολόγων, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ. Επειδή θεωρείται απίθανο η ΕΔΕΚ και η ΔΗΠΑ να εξασφαλίσουν μόνο 2% και 1% αντίστοιχα, όπως έδειξε η δημοσκόπηση της IMR, μεγαλώνει ο κίνδυνος της απώλειας της δεύτερης έδρας από τον ΔΗΣΥ. Σύμφωνα πάντα με τους πρόχειρους υπολογισμούς μας πάνω στα δεδομένα της δημοσκόπησης της IMR. Υπενθυμίζεται ότι στις βουλευτικές εκλογές του 2021 η ΕΔΕΚ έλαβε ποσοστό 6,72% και η ΔΗΠΑ 6,10%, ενώ πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η ΔΗΠΑ δεν έπαιρνε σημαντικό ποσοστό στις δημοσκοπήσεις του 2021.

ΔΗΣΥ και ΕΛΑΜ

Στις βουλευτικές εκλογές του 2021 ο ΔΗΣΥ έλαβε ποσοστό 27,77% και στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2023 ο υποψήφιος του κόμματος Αβέρωφ Νεοφύτου πήρε ποσοστό 26,11%. Από τη δημοσκόπηση της IMR φαίνεται ότι ο ΔΗΣΥ (18% και 23,3% με αναγωγή) είναι το μόνο κόμμα της αντιπολίτευσης που πληρώνει πολιτικό κόστος. Όπως και τα κόμματα της συμπολίτευσης, βλέπει τα ποσοστά του να μειώνονται. Κάτι που ενδεχομένως να σχετίζεται με την αδυναμία του να ξεκαθαρίσει τη θέση του ως αντιπολίτευση. Η στρατηγική του κόμματος να προσεγγίσει ταυτόχρονα τους Χριστοδουλιδικούς εντός του ΔΗΣΥ με χαμηλότερους τόνους ως αντιπολίτευση και όσους Συναγερμικούς ζητούν πιο δυναμικό ρόλο στην αντιπολίτευση, φαίνεται να μη βοηθά για την ώρα την προσπάθεια συγκράτησης των ποσοστών.

Βέβαια ο ΔΗΣΥ αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του και καλείται να συνενώσει τα διάφορα κομμάτια του και να διαχειριστεί τη δυσαρέσκεια που δημιούργησαν οι τελευταίες προεδρικές εκλογές. Η διαρροή Συναγερμικών ψηφοφόρων προς το ΕΛΑΜ, ως ψήφος διαμαρτυρίας, θα είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Από την άλλη, το ΕΛΑΜ μπορεί να σημειώνει άνοδο στα ποσοστά, αλλά από τις προεδρικές εκλογές του 2018 (21.841) μέχρι αυτές του 2023 (23.988), κέρδισε μόνο δύο χιλιάδες περισσότερες ψήφους. Ο πρόεδρος του ΕΛΑΜ με το 35% αποδοχής στην έρευνα της IMR, δεν δείχνει να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Ειδικά όταν η πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αννίτα Δημητρίου έλαβε ως ποσοστό αποδοχής 66%, το υψηλότερο ανάμεσα στους αρχηγούς κομμάτων. Γεγονός που βάζει κάποιους φραγμούς στη διαρροή Συναγερμικών ψηφοφόρων προς το ΕΛΑΜ.

ΑΚΕΛ

Το ΑΚΕΛ στις βουλευτικές εκλογές του 2021 έλαβε ποσοστό 22,34% και ο υποψήφιος του Ανδρέας Μαυρογιάννης στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ποσοστό 29,59%. Συνεπώς, η έρευνα γνώμης της IMR δείχνει πως το ΑΚΕΛ όχι μόνο συγκρατεί τα ποσοστά του αλλά δείχνει και κάποια σημάδια ανάκαμψης. Τουλάχιστον με βάση τον πιο πάνω πρόχειρο υπολογισμό της αναγωγής, που του δίνει ποσοστό κοντά στο 26%. Όμως για να κλειδώσει την πρωτιά και να διασφαλίσει τα ποσοστά του Ανδρέα Μαυρογιάννη κατά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, θα πρέπει να φέρει εις πέρας το εγχείρημα της «Κοινωνικής Συμμαχίας» με τις δυνάμεις που συμπορεύτηκε στη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση.

ΕΔΕΚ

Στις προηγούμενες ευρωεκλογές, η ΕΔΕΚ αξιοποίησε επιτυχώς το αφήγημα της αποτροπής του ενδεχόμενου να κερδίσει μια έδρα στην Ευρωβουλή το ΕΛΑΜ, δηλαδή η Ακροδεξιά. Αυτός ήταν ο λόγος που αρκετοί ψηφοφόροι του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς αποφάσισαν να πριμοδοτήσουν την ΕΔΕΚ, ψηφίζοντας τους υποψήφιους του Κινήματος. Σήμερα, όμως, το σκηνικό είναι πολύ διαφορετικό. Η ΕΔΕΚ παρουσιάζεται αποδυναμωμένη μετά τον εμφύλιο των τελευταίων εσωκομματικών εκλογών, τις διαγραφές και τις αποχωρήσεις πολλών κομματικών στελεχών. Εξάλλου ο ευρωβουλευτής που εξέλεξε η ΕΔΕΚ το 2019 δεν ανήκει πλέον στο κόμμα, ενώ έχει διαγραφεί και ο βουλευτής Κωστής Ευσταθίου.

Ο Δημήτρης Παπαδάκης ο οποίος είναι και δημοφιλής πολιτικός στον χώρο των Σοσιαλιστών, πρόκειται να διεκδικήσει αυτόνομα την επανεκλογή του, επιχειρώντας να συσπειρώσει γύρω του πρώην και νυν ΕΔΕΚίτες, άλλα και ανεξάρτητους ψηφοφόρους εντός και εκτός του σοσιαλιστικού χώρου. Ενώ η ΕΔΕΚ εισέπραξε το όχι της ΔΗΠΑ για συνεργασία στις ευρωεκλογές και πιθανόν να συνάψει συνεργασία με το Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών. Οι Ενεργοί Πολίτες της Άννας Θεολόγου είναι πλέον ξεχωριστό κομμάτι και εν δυνάμει σύμμαχος του ΑΚΕΛ, μετά και τη συμπόρευση στις περασμένες προεδρικές εκλογές.

Οικολόγοι

Το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών δεν εξέλεξε καμία φορά ευρωβουλευτή και το σενάριο που βασίζεται στη δημοσκόπηση της IMR δείχνει ότι αυτή τη φορά έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να αποκτήσει μια έδρα στο Ευρωκοινοβούλιο. Μια ευνοϊκή συγκυρία για τον Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, ο οποίος δεν μπορεί να διεκδικήσει ξανά έδρα στη Βουλή λόγω του ότι ολοκληρώνει δύο θητείες. Ο ίδιος δήλωσε την περασμένη Κυριακή, σε συνέντευξη στην «Καθημερινή», πως είτε θα είναι υποψήφιος στις ευρωεκλογές είτε τελειώνει η πολιτική του πορεία σε εκλεγμένη θέση.

Εάν κρίνουμε και από τα ποσοστά αποδοχής του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου στη δημοσκόπηση της IMR, που άγγιξαν το 47% και τον κατέταξαν τρίτο σε δημοφιλία ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς, μετά την Αννίτα Δημητρίου (66%) και τον Στέφανο Στεφάνου (52%), τότε είναι ενδεχομένως το καλύτερο χαρτί των Οικολόγων για τις ευρωεκλογές. Βέβαια, ο ίδιος μίλησε στη συνέντευξη και για την πιθανότητα συμμετοχής Τουρκοκυπρίου στο ψηφοδέλτιο του Κινήματος. Αυτό είναι το δεύτερο χαρτί που θα χρησιμοποιήσουν οι Οικολόγοι, ώστε να προσπαθήσουν να πάρουν ψήφους από την ίδια δεξαμενή αδέσμευτων ψηφοφόρων που αντλεί το ΑΚΕΛ. Αλλά και κόμματα όπως το Volt Cyprus το οποίο ετοιμάζεται να συνενωθεί με το Αμμόχωστος - Για την Κύπρο.

ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ

Το ΔΗΚΟ και η ΔΗΠΑ θα μπορούσαν να καρπωθούν τα οφέλη της εξουσίας και να διευρύνουν το ακροατήριό τους. Φαίνεται όμως ότι δεν το πετυχαίνουν για την ώρα. Αντίθετα πληρώνουν πολιτικό κόστος για όσα λάθη διέπραξε η κυβέρνηση μέχρι στιγμής. Ως εκ τούτου, πρέπει να ετοιμάσουν ψηφοδέλτιο με ισχυρές προσωπικότητες οι οποίες θα μπορέσουν να προσελκύσουν παραδοσιακούς ψηφοφόρους στην περίπτωση του ΔΗΚΟ και νέους ψηφοφόρους όσον αφορά τη ΔΗΠΑ.

Περιθώρια συσπείρωσης

Ακόμη υπάρχει αρκετός δρόμος μέχρι τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024 και πολλά μπορεί να συμβούν έως τότε. Εξάλλου, η συσπείρωση κάποιων κομμάτων έχει μεγάλα περιθώρια ανόδου. Για παράδειγμα, ο ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ στην έρευνα γνώμης της IMR λαμβάνουν ποσοστό συσπείρωσης 58% και 45% αντίστοιχα. Αυτά τα ποσοστά πρόκειται να αλλάξουν μέχρι την ημέρα των εκλογών, όπου θα ανέβουν οι τόνοι και θα ετοιμαστούν τα ψηφοδέλτια. Σε εκείνο το σημείο θα παίξουν σημαντικό ρόλο οι προσωπικότητες των βασικών υποψηφίων και ο βαθμός επιρροής που θα έχουν σε ακροατήρια εντός και εκτός του κάθε κόμματος. Συνεπώς, το σενάριο των πέντε κομμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο έχει μεγάλες πιθανότητες να ανατραπεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Αυτό θα εξαρτηθεί από τις επιλογές των κομμάτων, τις όποιες συνεργασίες και τα αρνητικά ή θετικά γεγονότα που θα λάβουν χώρα στο μεσοδιάστημα.