kateliadi@politis-news.com
Επιστολή προς τον υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργο Παπαναστασίου, απέστειλε χθες, 30 Αυγούστου 2023, το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) με θέμα την ηλεκτρική διασύνδεση EUROASlA. Στην εν λόγω επιστολή, που υπογράφει ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντής, το Επιμελητήριο σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι «με βάση την ενημέρωση που υπάρχει, η ηλεκτρική διασύνδεση EUROASlA ξεκίνησε, περί το 2010, ως ένα ιδιωτικό έργο με αμιγώς εμπορικό χαρακτήρα. Στη βάση γενικών κριτηρίων και όχι απαραίτητα ποσοτικής και εξειδικευμένης αξιολόγησης, είχε ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ λίγο μετά το 2010, γι αυτό και εξασφάλισε χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους, κυρίως για την εκπόνηση διάφορων αναγκαίων μελετών».
Και σε σχέση με το δημόσιο διάλογο για την εξασφάλιση ιδιωτικής χρηματοδότησης για το Έργο, «ειδικότερα μετά τη δυστοκία του ιδιώτη οικονομικού φορέα υλοποίησης να εξασφαλίσει ιδιωτική χρηματοδότηση», το ΕΤΕΚ σημειώνει τα εξής:
Κανένας δεν αμφισβητεί πως η ηλεκτρική διασύνδεση θα έχει θετικό πρόσημο στα θέματα της άρσης της ενεργειακής απομόνωσης και της βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Αναγνωρίζεται επίσης πως το έργο καθεαυτό, εφόσον συντρέχουν και μια σειρά από άλλες προϋποθέσεις, έχει γεωπολιτική σημασία.
Από την άλλη, με δεδομένη την ταχεία εξέλιξη στις αναδυόμενες τεχνολογίες ή και λύσεις οι οποίες μπορεί να εξυπηρετήσουν τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και την πράσινη μετάβαση, όπως είναι οι τεχνολογίες αποθήκευσης, Υδρογόνου και τα έξυπνα και ευέλικτα δίκτυα, είναι θεωρούμε προφανές πως η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης EUROASIA δεν αποτελεί τη μοναδική διαθέσιμη επιλογή.
Έχοντας σημειώσει τα πιο πάνω, το ΕΤΕΚ θεωρεί πως το έργο έχει τέσσερις σημαντικές και αλληλοσυνδεόμενες πτυχές οι οποίες θα πρέπει να αξιολογηθούν με ιδιαίτερη προσοχή και σοβαρότητα. Οι πτυχές αυτές αφορούν:
-Την οικονομική προσιτότητα, ανταποδοτικότητα και μελέτη κόστους οφέλους του έργου για τον καταναλωτή και την κυπριακή οικονομία.
-Την επίδραση στη βελτίωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και της συμβολής τους στην πράσινη μετάβαση, σε σύγκριση με τις υπάρχουσες εναλλακτικές.
-Τη γεωπολιτική σημασία του Έργου, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι συνδεδεμένη και με την εμπορική χρήση του.
-Το φορέα υλοποίησης του έργου.
Έχοντας σημειώσει τα πιο πάνω είναι σημαντικό να διασαφηνιστεί κατά πόσο έχει γίνει οποιαδήποτε ανεξάρτητη και εμπεριστατωμένη ποσοτική μελέτη για το Έργο εκ μέρους του Κράτους σε σχέση με τη πρώτη και δεύτερη πτυχή όπως αναφέρονται πιο πάνω. Με βάση την ενημέρωση που έχουμε, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Σε σχέση με το τρίτο σημείο (γεωπολιτική σημασία) σημειώνεται πως εάν υπάρχει τέτοιο ζήτημα που δημιουργεί οφέλη τα οποία υπερκεράζουν τα αποτελέσματα της τεχνικής αξιολόγησης, τότε θεωρούμε πως το Κράτος θα πρέπει να επιδιώξει ενεργότερη εμπλοκή σε ότι αφορά την ιδιοκτησία του έργου αντί να περιοριστεί σε ρόλο παρατηρητή, χρηματοδότη ή εγγυητή.
Σε ότι αφορά τη τέταρτη πτυχή θα πρέπει θεωρούμε να διασφαλιστεί η καταλληλότητα (τεχνικές και οικονομικές δυνατότητες) του ιδιωτικού φορέα υλοποίησης. Συναφώς θα πρέπει να προβληματίσει, στην περίπτωση περαιτέρω εμπλοκής του Κράτους, ο τρόπος επιλογής του συγκεκριμένου φορέα.
Στη συνέχεια της επιστολής, το ΕΤΕΚ σημειώνει ότι συμφωνεί με τις δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας, ο οποίος είπε ότι «το υπουργείο Ενέργειας βρίσκεται σε διαδικασία ανάθεσης διαγωνισμού σε διεθνή οίκο, για την αξιολόγηση του έργου, τόσο για την οικονομική βιωσιμότητα, όσο και για τη γεωστρατηγική αξία του». Και υπογραμμίζει ότι «οι όροι εντολής της προαναφερόμενης μελέτης είναι εξαιρετικά σημαντικοί, ιδιαίτερα με δεδομένα τα τεχνοοικονομικής φύσης ζητήματα που αφορούν τη σύζευξη του EUROASlA με την αγορά ηλεκτρισμού στη Δημοκρατία, τα οποία εξ όσων γνωρίζουμε, δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει».
Τέλος, το ΕΤΕΚ ζητά συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας, η οποία ακόμα δεν έχει οριστεί.
Ακούστε την παρέμβαση του Δρος Αλέξανδρου Χαραλαμπίδη στην «Πρωινή Επιθεώρηση» που μεταδίδεται από τον Πολίτη 107.6 & 97.6. Ο κ. Χαραλαμπίδης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός, αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Βιοτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος στο ΤΕΠΑΚ:
