Σε λειτουργία το Σύστημα Πληροφοριών Σέγκεν στην Κύπρο

Σε λειτουργία βρίσκεται το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) στην Κύπρο, αναβαθμίζοντας τη διασυνοριακή ασφάλεια και γενικότερα την αστυνόμευση στη χώρας, ανέφερε σε ανακοίνωσή του την Τρίτη το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Όπως αναφέρεται, οι εκτενείς όγκοι δεδομένων του συστήματος είναι πλέον προσβάσιμοι από την Αστυνομία Κύπρου, τα μέλη της οποίας μπορούν να το συμβουλεύονται στους καθημερινούς τους ελέγχους, ενισχύοντας περαιτέρω την προσπάθεια για διατήρηση της ασφάλειας και την καταπολέμηση του εγκλήματος.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το SIS είναι ένα σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών, το οποίο χρησιμοποιείται τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια στις ευρωπαϊκές χώρες της ζώνης Schengen και θεωρείται ότι συνέβαλε και συμβάλλει ουσιαστικά στη διατήρηση της ασφάλειας στην Ευρώπη και εγγυάται την ελευθερία, την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη στις χώρες της ζώνης Schengen, στηρίζοντας έμπρακτα την επιχειρησιακή συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αστυνομικών, συνοριακών, μεταναστευτικών, τελωνειακών και δικαστικών αρχών της ΕΕ και των χωρών Schengen.

Βασικός σκοπός του SIS είναι η ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων μεταξύ των συμβαλλόμενων χωρών σε πραγματικό χρόνο, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι αρχές έχουν στη διάθεσή τους πληρέστερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες, συνεχίζει η ανακοίνωση, προσθέτοντας ότι το σύστημα αποτελεί μια κοινή βάση δεδομένων στην οποία οι αρχές κάθε συμβεβλημένου κράτους, όπως η Αστυνομία και οι συνοριοφύλακες, εισάγουν πληροφορίες για πρόσωπα ή αντικείμενα, που έχουν σχέση με τη διάπραξη ή διερεύνηση εγκλημάτων ή αδικημάτων και ακολούθως οι αρχές των υπόλοιπων συμβεβλημένων χωρών μπορούν να συμβουλευτούν αυτά τα δεδομένα, κατά τη διάρκεια συνοριακών, αστυνομικών ή άλλων νόμιμων ελέγχων, οπουδήποτε εντός της ΕΕ και του χώρου Schengen.

Σημειώνεται πως η λειτουργία του SIS βασίζεται σε κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ρυθμίζεται από Εκτελεστικές Αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει την ευθύνη της εποπτείας και αξιολόγησης του όλου συστήματος, ενώ υπεύθυνα για την ανταλλαγή πληροφοριών και το συντονισμό των δραστηριοτήτων, που συνδέονται με τις καταχωρήσεις στο SIS, είναι τα εθνικά τμήματα SIRENE (Supplementary Information Request at the National Entries), τα οποία υπάρχουν σε κάθε χώρα με πρόσβαση στα δεδομένα του SIS, με τμήμα SIRENE να έχει συσταθεί και στον ευρωπαϊκό οργανισμό αστυνόμευσης EUROPOL.

Προστίθεται ότι η χρήση του συστήματος στις χώρες Schengen άρχισε το 1995 και έκτοτε έτυχε δύο αναβαθμίσεων, αρχικά το 2013 και ακολούθως τον Μάρτιο του 2023, μετά τις οποίες το SIS έχει πλέον τη δυνατότητα προσθήκης δακτυλικών αποτυπωμάτων, φωτογραφιών και αρχείων DNA, ενώ ταυτόχρονα έχουν βελτιστοποιηθεί και οι λειτουργίες του.

Συμπληρώνεται ότι με τις δυνατότητες αυτές το SIS έχει ενισχύσει περαιτέρω τις αρχές της Ευρώπης στην προστασία ευάλωτων προσώπων, καθώς οι αρχές μπορούν να καταχωρούν πληροφορίες και πρόσθετα δεδομένα (π.χ. αρχεία DNA) σχετικά με αγνοούμενα πρόσωπα, με σκοπό τον εντοπισμό τους, ενώ ταυτόχρονα δίδεται επίσης η δυνατότητα εισαγωγής προληπτικών καταχωρήσεων για την προστασία ορισμένων κατηγοριών ευάλωτων προσώπων, όπως παιδιών που διατρέχουν κίνδυνο απαγωγής ή που είναι δυνητικά θύματα τρομοκρατίας, εμπορίας προσώπων, έμφυλης βίας ή ένοπλων συγκρούσεων.

Προστίθεται ότι η χρήση του συστήματος ενισχύει επίσης την αντιτρομοκρατική και αντεγκληματική δράση των αρχών της Ευρώπης, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με πρόσωπα και αντικείμενα, που εμπλέκονται σε δραστηριότητες σχετικές με την τρομοκρατία ή με το σοβαρό έγκλημα, τομέα στον οποίο από τον Μάρτιο του 2021 οι συμβαλλόμενες χώρες ανταλλάσσουν με την EUROPOL «αντιστοιχίσεις» αναζήτησης όσον αφορά καταχωρήσεις στο SIS που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα.

Με τη χρήση του SIS ενισχύεται και η προσπάθεια αντιμετώπισης της αντικανονικής μετανάστευσης υπηκόων τρίτων χωρών προς την Ευρώπη, καθώς μέσω του συστήματος οι χώρες εισάγουν αποφάσεις επιστροφής, καθώς και καταχωρήσεις με σκοπό την άρνηση εισόδου ή διαμονής, για άτομα που διαπιστώνεται ότι διαμένουν παράνομα στην ΕΕ και υπόκεινται σε απαγορεύσεις εισόδου, συμπληρώνεται σχετικά.

Σημειώνεται επιπλέον ότι το SIS δεν περιέχει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες ή κατοίκους και πως οι καταχωρήσεις στο σύστημα περιλαμβάνουν μόνο πληροφορίες σχετικά πρόσωπα ή αντικείμενα που σχετίζονται με διάφορα εγκλήματα.

Διευκρινίζεται ότι η χρήση των προσωπικών δεδομένων, στο SIS, σε σχέση με το ποια δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα μπορούν να αποθηκεύονται και για ποιους σκοπούς, ρυθμίζεται από το δίκαιο της ΕΕ, ενώ ρυθμίζεται επίσης το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα δεδομένα μπορούν να είναι αποθηκευμένα στο σύστημα και πότε αυτά πρέπει να διαγράφονται.

Σεβόμενος τα προσωπικά δικαιώματα των πολιτών, ο κανονισμός που διέπει τη λειτουργία του συστήματος επιτρέπει σε κάθε πρόσωπο που υποψιάζεται ότι τα προσωπικά του δεδομένα υφίστανται παράνομη επεξεργασία από το SIS να ζητήσει πρόσβαση στα δεδομένα, καθώς και να ζητήσει τη διαγραφή τους, καταλήγει το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Παράλληλα, σε σημερινή του ανακοίνωση για το ίδιο θέμα το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ότι η πρόσβαση στο Σύστημα Πληροφοριών αποτελεί ένα από τα ορόσημα στην πορεία πλήρους εφαρμογής του κεκτημένου Σένγκεν.

Το Υπουργείο διευκρινίζει την ίδια στιγμή ότι δεν έχουν αρθεί οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα με τα υπόλοιπα κράτη μέλη Σένγκεν, τόσο για τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και για τους Ευρωπαίους πολίτες, αλλά και υπηκόους τρίτων χωρών, και προσθέτει ότι μέχρι την ένταξή της στον χώρο Σένγκεν, η Κύπρος θα συνεχίζει, όπως και προηγουμένως, να διεξάγει ελέγχους τόσο σε αφικνούμενους όσο και αναχωρούντες επιβάτες σε όλα τα Συνοριακά Σημεία Διέλευσης, στη βάση του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου.