Πού και πώς κρίνεται έως τώρα ο Πρόεδρος;

Η εμπειρική παρατήρηση της κοινωνίας για ορισμένα εκ των φαινομένων στη δράση των πρωταγωνιστών στην πολιτική ζωή, στις πλείστες φορές ταυτίζεται με επιστημονικές παρατηρήσεις όπως είναι οι μετρήσεις για τη διάθεση της κοινής γνώμης. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται στην κυπριακή πολιτική σκηνή το τελευταίο τετράμηνο. Η κοινή γνώμη διαμορφώνει άποψη για τα πρώτα βήματα δράσης της κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη με αποτέλεσμα αυτό να αντανακλάται στα αρχικά ευρήματα των μετρήσεων που έχουν στη διάθεσή τους όχι μόνο το Προεδρικό αλλά και άλλες πολιτικές δυνάμεις.

Γιατί, ωστόσο, η διακυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη δημιουργεί πλέον τάσεις για αρνητικούς συνειρμούς στην πλειοψηφία της κοινωνίας, ενώ είναι νωπή η έστω και περιορισμένης εμβέλειας μεν, αλλά καθαρή δε, επικράτησή του, στις εκλογές του περασμένου Φεβρουαρίου; Πώς καταφέρνει ένας νέος Πρόεδρος να συσσωρεύει στο πρόσωπό του αντιδράσεις σε μια τόσο βραχεία παρουσία του στην εξουσία;

Διαφορετική προσέγγιση;

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης τόλμησε και πέτυχε να κερδίσει μια δύσκολη προεκλογική αναμέτρηση σε σχέση με τους συσχετισμούς δυνάμεων, επειδή επιμετρήθηκε από την πλειοψηφία των πολιτών ως μια άλλη φωνή, μια διαφορετική πολιτική προσωπικότητα: Παρουσιάστηκε ως η προσωποποίηση μιας εναλλακτικής του πολιτικού κατεστημένου, ο οποίος δεν έχει αμέσως σχέση με το βαθύ πολιτικό σύστημα, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι διατηρώντας μια ενοποιητική γραμμή, δεν απαξίωσε τους εκπροσώπους του συστήματος. Επειδή ακριβώς είχε και έχει ανάγκη ένα κομμάτι του συστήματος για τη διαχείριση της προεδρίας του, αλλά με κεντρικά χαρακτηριστικά μιας δικαιότερης προσέγγισης της πολιτικής του πρακτικής. Κάπως έτσι παρουσιάστηκε ο σημερινός Πρόεδρος σε όλη την προεκλογική περίοδο ή για λόγους ιστορικής συνέπειας, και αρκετό καιρό πριν την προεκλογική. Το επόμενο βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί: Πώς ένας ολίγων μηνών Πρόεδρος κατάφερε να γίνεται ο συντελεστής μιας σοβαρής απογοήτευσης της κοινωνίας σε ένα τόσο σύντομο διάστημα παραμονής του στην εξουσία;

Αποτιμώντας δίκαια τα πρώτα βήματα της προεδρίας, είναι ξεκάθαρο πως έχουν δοθεί λύσεις σε μερικά ζητήματα τα οποία έπρεπε να είχαν επιμετρηθεί στο μέγεθος μιας θετικής αποτίμησης της προεδρικής δράσης. Η συμφωνία για την ΑΤΑ, η διευθέτηση για τα τετράμηνα, η πρακτική αντιμετώπιση των προβλημάτων στη στέγαση στους προσφυγικούς συνοικισμούς, η επεξεργασία και η προώθηση του σχεδίου «κτίΖΩ» για αναδόμηση και ανοικοδόμηση επικίνδυνων προσφυγικών πολυκατοικιών, προσεκτικές κινήσεις στα θέματα της οικονομίας. Οι αναφορές για τις πρώτες κυβερνητικές ενέργειες είναι σχηματικές αλλά ο χρόνος είναι αυτός που θα κρίνει την κυβερνητική πολιτική.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης σε όλη την προεκλογική περίοδο και στην αδημονία του να επιδείξει το αντισυστημικό του πρόσωπο και τη ρηξικέλευθη προσωπικότητά του, ανέβασε πολύ τις προσδοκίες σε εύπεπτα ζητήματα, απλά, κατανοητά, με αντανακλαστική διάθεση και στα οποία η κοινωνία και οι υποστηρικτές του είχαν ανάγκη να πιστέψουν, όπως και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας των πολιτών. Αντιλήφθηκε ότι η κοινωνία αναζητούσε μια εναλλακτική της εξουσίας και ότι οι πρώτες πράξεις του θα ήταν ενδεικτικές της εικόνας που θα δημιουργούσε στη βάση και των προεκλογικών του δεσμεύσεων.

Οι πρώτες κινήσεις του Νίκου Χριστοδουλίδη ωστόσο δεν είχαν καμία σχέση με τις υπερβατικές διακηρύξεις του. Δεν είχαν καμία σχέση με τις υψηλές προσδοκίες που ο ίδιος καλλιέργησε για τον εαυτό του, αλλά κυρίως για την ίδια την κοινωνία. Με αποτέλεσμα να χάσει από την αρχή τη μάχη των εντυπώσεων αλλά και της βεβαιότητας για τα επόμενα σταθερά του βήματα.

Καταλύτης οι διορισμοί

Δυο βασικά ζητήματα ήταν αυτά τα οποία άλλαξαν εξ υπαρχής τη διάθεση των πολλών απέναντι στον Νίκο Χριστοδουλίδη:

• Ο τρόπος με τον οποίο διορίστηκε το Υπουργικό Συμβούλιο, η πρώτη του δηλαδή πράξη αλλά κυρίως ο έλεγχος των καλών του προθέσεων, από μέρους της εξουσίας. Η εικόνα που έχει δοθεί για την πλήρη επικράτηση και συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής του Υπουργικού του Συμβουλίου, με βάση τις διαθέσεις των εκπροσώπων των πλέον συστημικών δυνάμεων οι οποίες τον στήριξαν. Για το γεγονός ότι ενέδωσε σε επιλογές των ηγεσιών των μικρών κομμάτων στον ορισμό των μελών της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να χάσει την αξιοπιστία του εξ υπαρχής. Να παρουσιασθεί ότι δεν είχε σταθερό σχεδιασμό, ότι είναι επιρρεπής σε πιέσεις, και αν αυτό τον χαρακτηρίζει σημαίνει ότι είναι επίφοβος για όλη την προεδρική του δράση.

• Το δεύτερο σημαντικό κομμάτι των αρχικών προεδρικών κινήσεων και το οποίο τον απαξιώνει απέναντι στους πολίτες είναι ο τρόπος επιλογής των συνεργατών του εντός του περίγυρου των προεδρικών δωμάτων. Βεβαίως, ο Πρόεδρος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα της επιλογής και σωστά επιθυμεί να έχει δίπλα του τους καλύτερους κατά την εκτίμησή του συνεργάτες. Είναι ωστόσο σε θέση να εκφέρει την άποψη ότι διαθέτει εντός του Προεδρικού τους καλύτερους συνεργάτες του ή τους πιο στενούς φίλους, κουμπάρους και κουμέρες; Αυτό το φαινόμενο ο «Π» στην περασμένη Κυριακάτική του έκδοση το χαρακτήρισε «νεποτισμό». Ο Πρόεδρος είναι υπόχρεος να δώσει στη δημοσιότητα τον κατάλογο των προσώπων που εργάζονται στο Προεδρικό. Αν επιθυμεί βεβαίως να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργούνται από δημοσιεύματα και πληροφορίες.

Τα θέματα σε σχέση με τις διαμορφούμενες τάσεις απέναντι στην προεδρία της Δημοκρατίας δεν είναι καθόλου σύνθετα. Είναι τόσο απλά που πολλές φορές δεν αγγίζουν υψηλές πολιτικές. Ακόμη και σε ζητήματα υψηλής πολιτικής όπως είναι το Κυπριακό και η οικονομία, η κοινωνία δεν βιάζεται να κρίνει τις προεδρικές πρακτικές. Βιάστηκε ωστόσο και δικαίως να αποτιμήσει τις πρώτες αποφάσεις του Προέδρου σε θέματα για τα οποία έδωσε προτεραιότητα αλλά και τα οποία η κοινωνία αποτιμά με δόσεις εμπειρικής παρατήρησης.

Η γενναιοδωρία και οι αντιδράσεις

Η πλειοψηφία της κοινωνίας στάθηκε ιδιαίτερα γενναιόδωρη για τον σημερινό Πρόεδρο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Ανέχτηκε και την κλοπή ομιλίας για την οποία κατηγορήθηκε ο Ν. Χριστοδουλίδης, δεν υπήρχε περίπτωση κάποιος άλλος υποψηφίος σε μια φυσιολογική χώρα να συνέχιζε την προεκλογική μετά από μια τέτοια κατηγορία. Ανέχθηκε τη δημοσιοποίηση των προσωπικών μηνυμάτων (fake account) με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Χριστοδουλίδη, κατάπιε η κοινή γνώμη θέματα που είχαν σχέση με τις επιχορηγήσεις της προεκλογικής του εκστρατείας, αγνόησε δημοσιεύματα τα οποία δεν διαψεύστηκαν για εκπαιδευτικά επιδόματα και για χρήση κονδυλίων της διαφώτισης. Η κοινωνία ωστόσο δεν ξέχασε τις διακηρύξεις του σημερινού Προέδρου για το ηθικό πλεονέκτημά του αλλά και τις υποσχέσεις του για διαφορετική μορφή ενάσκησης της εξουσίας. Πιθανώς έχει και άλλες ευκαιρίες ο Πρόεδρος να διαφοροποιήσει τις αρνητικές εντυπώσεις της κοινής γνώμης από την προεδρική του δράση. Διαφορετικά, τα μεγέθη αποδοχής του θα συρρικνώνονται με γοργούς ρυθμούς.