Ο Μάρκος Κυπριανού στον «Π» για τις προεδρικές ’23, τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία και το Κυπριακό

Ο γγ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου και ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος Νικόλας Παπαδόπουλος, θα έχουν αύριο Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2022, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, το πρώτο τους επίσημο τετ-α-τετ για τις προεδρικές εκλογές του 2023. Στόχος αυτής της πρώτης μεταξύ τους συνάντησης είναι η συζήτηση για τις προοπτικές συνεργασίας και συμφωνίας των δύο κομμάτων -αλλά και άλλων πολιτικών σχηματισμών του χώρου της αντιπολίτευσης- σε ένα κοινό πρόγραμμα και υποψήφιο για το ’23. Τις τελευταίες εβδομάδες, στη λίστα με τις πιθανές υποψηφιότητες για την Προεδρία της Δημοκρατίας προστέθηκε και το όνομα του Μάρκου Κυπριανού -από στελέχη του ΔΗΚΟ, αλλά και του ΑΚΕΛ. Ο Μάρκος Κυπριανού -γιος του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Σπύρου Κυπριανού- διετέλεσε Επίτροπος Οικονομικού Προγραμματισμού και Επίτροπος Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπουργός Οικονομικών και υπουργός Εξωτερικών, καθώς και βουλευτής στην Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας, εκλεγμένος με το ΔΗΚΟ.

Αλλαγή

Ερωτηθείς για τους στόχους του ΔΗΚΟ αναφορικά με τις επικείμενες προεδρικές εκλογές, ο κ. Κυπριανού ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να είναι η αλλαγή και αυτό σημαίνει συνεργασία με την αντιπολίτευση. Επιπλέον, στη συνέντευξη που παραχώρησε στον «Πολίτη», ο Μάρκος Κυπριανού λέει ότι βασικά δεν ενδιαφέρεται να είναι ο ίδιος υποψήφιος γιατί δεν είναι πια στην ενεργό πολιτική, αλλά θα ήθελε να έχει ρόλο στην προεκλογική προσπάθεια ενός υποψηφίου που θα τον ενέπνεε.

Ποιος θα πρέπει να είναι ο πρώτος στόχος του ΔΗΚΟ σε αυτές τις προεδρικές εκλογές; Να φύγουν οι νυν κυβερνώντες και να γίνει αλλαγή ή να κυβερνήσει/συγκυβερνήσει το ΔΗΚΟ;

Πιστεύω ότι ο στόχος του ΔΗΚΟ θα πρέπει να είναι η αλλαγή και φυσικά όχι η εξουσία χάριν της εξουσίας. Γι’ αυτό, σημασία έχει να συνεργαστεί με δυνάμεις που έχουν τον ίδιο στόχο, που εκ των πραγμάτων σημαίνει την αντιπολίτευση. Δεν μπορεί να αποτελεί επιλογή η συνέχιση της σημερινής πολιτικής κατάστασης απλά με άλλο πρόσωπο επικεφαλής. Αυτό θα αναιρούσε την πολιτική και τις τοποθετήσεις του ΔΗΚΟ και των στελεχών του, όλα αυτά τα χρόνια.

Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορεί να επιτύχει αυτόν τον στόχο το ΔΗΚΟ; Με κοινό υποψήφιο με το ΑΚΕΛ;

Βέβαια, επειδή είναι προεδρικό το σύστημα, έχει τεράστια σημασία ποιος ή ποια θα είναι υποψήφιος/α. Πρέπει να ασπάζεται τους στόχους των πολιτικών δυνάμεων που θα τον στηρίξουν αλλά και των ψηφοφόρων που θέλουν αλλαγή. Επίσης, η προσωπική αξιοπιστία του υποψήφιου είναι στην ουσία το βασικό εχέγγυο ότι θα τηρήσει μετεκλογικά όλες τις προεκλογικές δεσμεύσεις. Εφόσον μιλάμε για συνεργασία της αντιπολίτευσης, είναι λογικό αλλά και αναγκαίο τα κόμματα που θέλουν να συνεργαστούν να συσπειρωθούν γύρω από έναν κοινό υποψήφιο και βέβαια, με ένα λεπτομερές κοινό πρόγραμμα διακυβέρνησης. Έτσι, θα αποφευχθούν οι προστριβές στο μέλλον. Ο κοινός υποψήφιος και οι πολιτικές δυνάμεις που τον στηρίζουν θα έχουν συμφωνήσει ποιες θα είναι οι προτεραιότητές τους, αλλά, ακόμα πιο σημαντικό, θα τις ξέρουν οι ψηφοφόροι για να αποφασίσουν.

Εκτός ενεργούς πολιτικής

Ενδιαφέρεστε να είστε υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2023;

Σας έχουν βολιδοσκοπήσει σχετικά το τελευταίο διάστημα;

Είναι γεγονός ότι φίλοι και γνωστοί, τόσο από το ΔΗΚΟ όσο και από το ΑΚΕΛ, με έχουν ρωτήσει, παροτρύνει, ακόμα και πιέσει, να ενδιαφερθώ για τις προεδρικές εκλογές. Η απάντησή μου παραμένει ότι αυτό δεν αποτελεί ούτε στόχο μου ούτε φιλοδοξία μου. Και δεν νιώθω ότι πρέπει να αλλάξω αυτή μου την απόφαση. Και για να είμαι δίκαιος, επειδή ακούγονται διάφορα, οι ηγεσίες των δυο κομμάτων ήξεραν αυτή μου τη θέση, οπότε ήταν αναμενόμενο ότι δεν θα μου το πρότειναν. Στην πράξη, από το καλοκαίρι του 2018, έχω απομακρυνθεί από την ενεργό πολιτική. Αυτό που τώρα έχει αλλάξει για μένα, είναι ότι είμαι έτοιμος, αν βρεθεί υποψήφιος που θα με εμπνεύσει και στον οποίο θα πιστέψω, τότε να αναμειχθώ ενεργά στην προεκλογική, για να στηρίξω αυτήν την προσπάθεια. Αν όχι, τότε θα κάνω απλά το καθήκον μου σαν ένας ψηφοφόρος.



Χωρίς αποκλεισμούς

Θα μπορούσε να είναι κοινός υποψήφιος της συνεργασίας ΑΚΕΛ – ΔΗΚΟ ακόμα και ένας πρώην υπουργός του ΔΗΣΥ; Για παράδειγμα, ο Γιώργος Παμπορίδης;

Προσωπικά, δεν αποκλείω κανέναν, αρκεί να πληροί τις προϋποθέσεις που έθεσα πιο πάνω. Δηλαδή, να ασπάζεται την ανάγκη για ριζική αλλαγή της πολιτικής πορείας της Κύπρου και του τρόπου διακυβέρνησης και όχι τη συνέχιση της σημερινής κατάστασης, να έχει αξιοπιστία ότι θα τηρήσει τους συμφωνημένους στόχους και, βέβαια, να υπάρχει συμφωνία στα κύρια ζητήματα πολιτικής, όπως η πάταξη της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, η οικονομία και το βασικό πλαίσιο επίλυσης του εθνικού μας προβλήματος. Η πολιτική προέλευση κάποιου δεν με απασχολεί ιδιαίτερα. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι το αν με πείθει για το μέλλον.



Ο ΓΓ θα καθορίσει από πού θα αρχίσουν οι συνομιλίες

Κληθείς να πει «τι πρόβλημα είναι το Κυπριακό σήμερα» και κατά πόσον το εθνικό μας πρόβλημα έχει αλλάξει, ο Μάρκος Κυπριανού απάντησε ότι «δυστυχώς, το Κυπριακό έχει ξεχαστεί σαν διεθνές πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης του διεθνούς δικαίου και έχει περιοριστεί σε διακοινοτική διαφορά». Η Τουρκία, συνέχισε, παρόλο που είναι κατοχική δύναμη, και υπάρχει σωρεία ψηφισμάτων και αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και άλλων διεθνών οργανισμών που το αναγνωρίζουν αυτό, πλέον παρουσιάζεται σαν ένας απλός παρατηρητής. «Μάλιστα, οι Εκθέσεις του ίδιου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ βάζουν στην ίδια μοίρα την Τουρκία με την Ελλάδα, ζητώντας της απλά να στηρίξει τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Δυστυχώς, έτσι, η Τουρκία βρίσκεται στο απυρόβλητο και οποιαδήποτε ευθύνη για αδιέξοδα πέφτει στους Κυπρίους -είτε Ελληνοκύπριους είτε Τουρκοκύπριους είτε και στους δύο», πρόσθεσε.

Με σωστό περιεχόμενο

Πρέπει να ξανασκεφτούμε τι λύση θέλουμε; Είναι εφαρμόσιμη σήμερα η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ);

Δεν βλέπω γιατί πρέπει να αλλάξει η λύση που επιδιώκουμε. Η ΔΔΟ είναι ρεαλιστικά η μόνη λύση που μπορεί να φέρει την επανένωση του νησιού και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων, όχι μόνο των κοινοτήτων αλλά και του κάθε πολίτη χωριστά. Βέβαια, δεν είναι οι τίτλοι που έχουνε σημασία αλλά το περιεχόμενο. Και αυτό που στηρίζει το ΔΗΚΟ, δηλαδή ΔΔΟ με σωστό περιεχόμενο, περιγράφει το ζητούμενο με ακρίβεια. Και δεν καταλαβαίνω γιατί το ειρωνεύονται κάποιοι. Κάτω από τον τίτλο μιας ομοσπονδίας, μπορεί να κρύβεται είτε συνομοσπονδία, και κατ’ επέκταση συγκεκαλυμμένη διχοτόμηση, ή ένα πραγματικά ενωμένο κράτος. Στο περιεχόμενο είναι όλη η ουσία και σε αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε, και όχι στις ταμπέλες. Και από εμάς εξαρτάται ποιο περιεχόμενο είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε. Αλλά, εκ των πραγμάτων, αν ξεφύγουμε από αυτόν τον καθιερωμένο και διεθνώς αποδεκτό στόχο, νομιμοποιούμε και ανοίγουμε τον δρόμο στην Τουρκία να πιέσει, και ίσως να πείσει, για δυο κράτη και διχοτόμηση.



Από Κραν Μοντανά

Ποιος θα μπορούσε να είναι ο τρόπος άρσης του σημερινού αδιεξόδου στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού;

Επείγει να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Χωρίς διάλογο δεν μπορεί να υπάρξει λύση. Υπάρχει η συμφωνημένη βάση λύσης και με βάση αυτήν ο ΓΓ ΟΗΕ οφείλει να καλέσει τις δυο πλευρές σε συνομιλίες. Και όποιος αρνηθεί ή ζητήσει να αλλάξει η βάση των συνομιλιών, να καταγγελθεί και να του επιρριφθούν ευθύνες. Και να σταματήσει η Τουρκία να είναι στο απυρόβλητο του Γενικού Γραμματέα σαν απλός παρατηρητής. Όσον αφορά τις συνομιλίες, ο ΓΓ θα καθορίσει από πού θα αρχίσουν. Το πιο πιθανό, έστω κι αν διαφωνεί κανείς με αυτά που συμφωνήθηκαν στο Κραν Μοντανά, είναι να ξαναρχίσουν από εκείνο το στάδιο, και θα είναι ευκαιρία να ξεκαθαρίσει η κάθε πλευρά πού στέκει, αντί να υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες, ποιος δέχτηκε και ποιος πρότεινε τι.

Κίνδυνοι από ΜΟΕ

Το μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), Βαρώσι έναντι παράνομου Ερτζιάν, θα μπορούσε να σώσει την περίκλειστη πόλη;

Τα οποιαδήποτε ΜΟΕ θέλουν πολλή προσοχή. Πάντα ενέχουν τρεις κινδύνους. Ο ένας είναι να καταναλωθεί δυσανάλογα μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο για να υπάρξει συμφωνία σε αυτά, που θα μπορούσε να αφιερωθεί στην προσπάθεια επίλυσης της ουσίας του προβλήματος. Ο δεύτερος, τα ΜΟΕ να οδηγήσουν τελικά σε μια οιωνεί λύση και να αποτελέσουν μόνιμη εναλλακτική διευθέτηση, αντί του επιδιωκόμενου στόχου της συνολικής λύσης. Και ο τρίτος, ειδικά στην περίπτωση της Κύπρου, όχι μόνο να οδηγήσουν σε αναβάθμιση του ψευδοκράτους αλλά και στην αποδοχή σχεδόν κρατικής υπόστασης. Βέβαια, οι εξελίξεις για την Αμμόχωστο είναι κρίσιμες, οπότε μπαίνουμε σε ένα επικίνδυνο πάρε-δώσε. Θέλει προσοχή να μην τα χάσουμε όλα στο τέλος. Προσωπικά, πιστεύω ότι η Τουρκία έχει κάνει δυστυχώς τους σχεδιασμούς της για την Αμμόχωστο, στα πλαίσια του στόχου του Ερντογάν να αυξήσει την τουρκική επικράτεια -που στο μυαλό του περιλαμβάνει και τα κατεχόμενα- πέραν από αυτήν που άφησε ο Ατατούρκ. Αν είναι έτσι, καμία δική μας πρόταση δεν θα του αλλάξει αυτόν τον στόχο. Μακάρι να κάνω λάθος.



Δεν χωρούν εξαιρέσεις στο Ουκρανικό

Σε ό,τι αφορά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Μάρκος Κυπριανού υπενθυμίζει ότι «ο Πρόεδρος Πούτιν είχε κάνει σαφές εδώ και καιρό ότι δεν αποδέχεται το καθεστώς Ευρωπαϊκής Ασφάλειας όπως δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’90 και βασικά την επέκταση του ΝΑΤΟ ανατολικά». Μάλιστα, σημειώνει, κατηγορεί τη Δύση ότι εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση που επικρατούσε τότε στη Ρωσία. «Και τώρα, οι πολεμικές επιχειρήσεις προσπαθούν να ανατρέψουν αυτές τις πραγματικότητες, τουλάχιστον για την Ουκρανία, και να την απομακρύνουν από τη Δύση», συμπληρώνει.

Ξαναμοιράζεται ο κόσμος σε σφαίρες επιρροής; Πώς/ποιος είναι ο νέος κόσμος;

Ένα από τα αποτελέσματα της ουκρανικής κρίσης, που ίσως να ήτανε και μέσα στους στόχους του Προέδρου Πούτιν, είναι να ξαναγίνει η Ρωσία ένας από τους βασικούς παράγοντες στη διεθνή σκηνή. Στην πράξη, τους τελευταίους μήνες, το πέτυχε καθορίζοντας μάλιστα αυτός τη διεθνή ατζέντα. Εκ των πραγμάτων, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, επικράτησαν δύο πόλοι, οι Ηνωμένες Πολιτείες από τη μια και η Κίνα από την άλλη. Εδώ ακριβώς είναι και η μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη, να μπορέσει να αποκτήσει και να διαδραματίσει ρόλο σαν μία τρίτη υπερδύναμη, αντίστοιχη της Αμερικής και της Κίνας. Τώρα, η Ρωσία το πετυχαίνει αυτό στον στρατιωτικό τομέα, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο μπορεί να αντέξει οικονομικά την απομόνωσή της από τα εμπορικά και οικονομικά κέντρα των ΗΠΑ και της ΕΕ και των συμμάχων τους. Η Κίνα και οι ΗΠΑ δεν είναι μόνο στρατιωτικές υπερδυνάμεις αλλά και οικονομικά μεγαθήρια.



Επιπτώσεις

Σε ποιο βαθμό θα μας επηρεάσουν οικονομικά οι εξελίξεις στην Ουκρανία;

Σίγουρα θα επηρεαστούμε κι εμείς, όπως και πολλές άλλες χώρες, από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας. Αυτό ισχύει και για άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάλογα με την έκταση και το μέγεθος των οικονομικών και εμπορικών σχέσεών τους με τη Ρωσία, την έκθεση των τραπεζών τους στο ρωσικό χρέος και από τις έμμεσες επιπτώσεις σε άλλα ζητήματα, όπως ο τουρισμός. Ακόμα, θα επηρεαστούμε κι από τις γενικότερες οικονομικές επιπτώσεις, όπως η περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής ενέργειας, που θα επηρεάσει δυσμενώς βέβαια και την τσέπη του κάθε καταναλωτή. Δεδομένης της αλληλοσύνδεσης της ευρωπαϊκής (όπως και της κυπριακής) οικονομίας με τη ρωσική, όσο πιο αποτελεσματικές είναι οι οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχουν και για τις ίδιες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη, να έχουμε υπόψη ότι οι κυρώσεις θέλουν χρόνο για να αποδώσουν. Μέχρι να γίνει αυτό, ο πόλεμος θα έχει τελειώσει. Και παραμένει να φανεί σε ποιο βαθμό η Κίνα θα θέλει και θα μπορεί να βοηθήσει τη Ρωσία να ξεπεράσει τις επιπτώσεις των κυρώσεων.

Πολιτικά;

Πολιτικά, πέρα από τις γενικότερες επιπτώσεις από τη σύγκρουση ΗΠΑ και ΕΕ (όπου ανήκουμε, βέβαια) με μια σημαντική για την Κύπρο χώρα όπως η Ρωσία, θα πρέπει επίσης να παρακολουθούμε πώς θα εκμεταλλευτεί η Τουρκία αυτήν την κρίση. Από τη μια, είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά έχει και στενές σχέσεις με τη Ρωσία. Η τουρκική διπλωματία συνήθως τα καταφέρνει να εκμεταλλεύεται διεθνείς κρίσεις για δικό της όφελος, βέβαια, όπως έγινε στη Συρία.



Με το διεθνές δίκαιο

Εμείς με ποιους θα πρέπει να είμαστε;

Η Κύπρος πρέπει να παραμένει σταθερή στα θέματα σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Οφείλουμε να στηρίζουμε την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών και βεβαίως την ειρηνική επίλυση διαφορών. Αν αρχίσουμε να κάνουμε εξαιρέσεις κι εκπτώσεις στα θέματα αρχής, λόγω οικονομικών ή άλλων συμφερόντων, όχι μόνον χάνουμε την αξιοπιστία μας ως μία σοβαρή χώρα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά υποσκάπτουμε και τον δικό μας αγώνα.