«Η Κύπρος αξίζει καλύτερα»: Συνέντευξη του ανεξάρτητου υποψήφιου ΠτΔ, Αχιλλέα Δημητριάδη

Tο διακύβευμα των προεδρικών εκλογών της 5^ης Φεβρουαρίου του 2023 είναι καθαρό για τον υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας, Αχιλλέα Δημητριάδη: «Μία απ’ τα ίδια ή πρόοδος; Να περιγράφουμε απλώς τα προβλήματα ή να θέτουμε στόχους, να εργαζόμαστε σκληρά και να τους κατακτούμε;». Σε συνέντευξή του που παραχώρησε στον «Π», ο κ. Δημητριάδης εξηγεί ότι τη συμμετοχή του στη δημόσια ζωή την καταλαβαίνει με το να είναι δημιουργικός, να συμμετέχει και να αλλάζει ό,τι μπορει, για να γίνονται τα πράγματα καλύτερα για τον τόπο και τους πολίτες. «Δυστυχώς, αυτό που κυριαρχεί είναι τα κούφια λόγια, η υποβάθμιση των θεσμών, η διόγκωση των φαινομένων διαφθοράς. Οι πολίτες δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα λόγω της ακρίβειας και του υψηλού ενεργειακού κόστους, αγωνιούν για τις σπουδές και το μέλλον των παιδιών τους. Το Κυπριακό βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή του μετά το 1974. Κατρακυλούμε στα βράχια της διχοτόμησης. Βλέπω τις δυσκολίες, αλλά απορρίπτω τις προφάσεις για να μην κάνουμε τίποτα», συμπλήρωσε ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Με το σύνθημά σας «Η λύση μάς συμφέρει», πώς ακριβώς θα πείσουμε την Τουρκία να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών;

Και βέβαια «Η λύση μας συμφέρει». Δεν θα έρθει όμως με λόγια, ούτε με απραξία. Θα έρθει όταν οργανώσουμε την πολιτική μας ώστε να κινητοποιεί τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στην περιοχή. Η απάντηση στην τουρκική αδιαλλαξία, δεν μπορεί να είναι η απραξία και η αναξιοπιστία που μας έφεραν στο παρά πέντε της διχοτόμησης. Χρειάζεται αλλαγή προσώπων και αλλαγή πολιτικής: Σύμπλευση με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, σταυροειδή διαπραγμάτευση πάνω στα έξι σημεία του Πλαισίου Γκουτέρες, νέες συμμαχίες για να γίνει η ενέργεια καταλύτης για τη λύση.

Σχέδιο Δράσης

Θα μπορούσε η ΕΕ να διαδραματίσει ρόλο στις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού; Π.χ. να ορίσει εκπρόσωπο που να ασχολείται με το Κυπριακό, όπως είναι η θέση του Νίκου Χριστοδουλίδη;

Αυτό που προτείνει σήμερα ο κ. Χριστοδουλίδης, γιατί δεν το ζήτησε όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών; Ποιος τον εμπόδιζε; Έχω διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης. Περιλαμβάνει πρόταση για διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ στις συνομιλίες κάτω από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρόταση για συμμετοχή της ΕΕ στον μηχανισμό ασφαλείας του ΟΗΕ, στα στάδια εφαρμογής της λύσης, τόσο με δικές της δυνάμεις, όσο και δυνάμεις κρατών μελών, πρόταση για χρηματοδότηση μεγάλων έργων από τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό, όπως η ανοικοδόμηση της Αμμοχώστου, πρόταση για υποστήριξη προγραμμάτων για στήριξη των δύο κοινοτήτων στη διαδικασία συμφιλίωσης, εμπλουτισμένη με τις νέες, κοινές προκλήσεις των ευρωπαϊκών κοινωνιών του 21ου αιώνα (κλιματική αλλαγή, απασχόληση της νέας γενιάς, μετά-covid εποχή κ.ο.κ.). Η σύμπλευση της Κύπρου με την ΕΕ αποτελεί την πιο συγκροτημένη απάντηση στα σημερινά αδιέξοδα. Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης που προτείνω είναι δική μας ευθύνη να το οργανώσουμε, να πείσουμε και έτσι να το υλοποιήσουμε.

Άκαιρη συζήτηση

Το ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσε να είναι απάντηση στο ζήτημα των Εγγυήσεων, όπως εισηγείται ο Αβέρωφ Νεοφύτου; Κατάργησή τους και ένταξη στο ΝΑΤΟ, ώστε να μην αισθάνονται ανασφάλεια Τ/Κ και Ε/Κ.

Θεωρώ τη συζήτηση για το ΝΑΤΟ αυτή τη χρονική στιγμή, άκαιρη και άτοπη. Είμαστε κράτος μέλος της ΕΕ και δεν κάνουμε τα αυτονόητα, αλλά ανοίγουμε κεφάλαιο ΝΑΤΟ. Η ΕΕ ήταν παρούσα στην τελευταία προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού. Συνέβαλε σημαντικά στηρίζοντας τον ΓΓ του ΟΗΕ στη διαμόρφωση του Πλαισίου Γκουτέρες. Ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατέθεσε στη Διάσκεψη της Γενεύης πρόταση για οικονομική στήριξη της λύσης με 3,2 δισ. ευρώ. Η απάντησή μου στο ερώτημά σας είναι πλήρης αξιοποίηση της συμμετοχής μας στην ΕΕ.

«Τα δύο κλειδιά»

Διασυνδέεται η λύση του Κυπριακού με το φυσικό αέριο;

Όπως έχω ήδη αναφέρει, η ενέργεια μπορεί να είναι ο καταλύτης για τη λύση. Χρειάζεται πρώτα να βγούμε από τον φαύλο κύκλο που μας έβαλαν ο απερχόμενος Πρόεδρος και οι τρεις στενοί του συνεργάτες. Αυτοί είναι μέρος του προβλήματος, και γι' αυτό δεν μπορούν να είναι μέρος της λύσης. Χρειάζεται να αλλάξουμε πρόσωπα, πολιτικές και συμπεριφορές. Οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές μάς δίνουν αυτή την ευκαιρία. Έχουμε «δύο κλειδιά» για να ξεκλειδώσουμε τη διαδικασία επίλυσης: το φυσικό αέριο και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενέργεια αποκτά ειδική γεωπολιτική βαρύτητα, κατά συνέπεια μπορούμε να παίξουμε το ενεργειακό χαρτί. Δείτε, για παράδειγμα, τι έκανε ο Λιβανος και το Ισραήλ, δύο χώρες που είναι σε εμπόλεμη κατάσταση. Μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα εφόσον αξιοποιούμε τα συμφέροντα που συσχετίζονται στην περιοχή μας. Βέβαια, αξιοποίηση μετά τη λύση, το πριν στερείται σοβαρότητας.

Φάρος της λύσης

Προλαβαίνουμε να σώσουμε το Βαρώσι;

Λέω σταθερά πως το Βαρώσι είναι ο φάρος της λύσης, και σε περίπτωση που σβήσει αυτός ο φάρος θα χάσουμε την πορεία μας και θα πέσουμε στα βράχια της διχοτόμησης. Το σίγουρο είναι πως η απραξία των πέντε χρόνων μάς έχει στοιχίσει πολύ ακριβά και στο Βαρώσι. Θυμηθείτε μόνο τις εκτιμήσεις του τέως υπουργού Εξωτερικών για «πυροτεχνήματα». Λέω ξανά, τρεις κινήσεις μαζί: Η αξιοπιστία, το Βαρώσι και τα δύο κλειδιά. Έτσι θα φέρουμε ξανά στο προσκήνιο την ουσία του Κυπριακού.

Ενιαίο οικοσύστημα

Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, ποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν αμέσως για να σώσουμε ό,τι μπορεί ακόμα να σωθεί στον τόπο μας;

Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, με μείωση κατά 55% των ρύπων μέχρι το 2030 και πλήρη ενεργειακή απόδοση των κτηρίων. Πληρώνουμε κάθε μέρα 800.000 ευρώ για ρύπους επειδή η ΑΗΚ ακόμη καίει μαζούτ, ενώ χώρες με λιγότερη ηλιοφάνεια από εμάς αξιοποιούν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμο την ηλιακή ενέργεια. Χρειαζόμαστε πολιτικές που θα αντιμετωπίζουν την Κύπρο ως ένα ενιαίο οικοσύστημα. Με τη δημιουργία δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, κάτω από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας RescEU.

Τέρμα στην ατιμωρησία

Μας λέτε συνεχώς για το Τίμιο Κράτος. Μπορεί να υπάρξει Τίμιο Κράτος με τους ίδιους πολίτες και πολιτικούς και τα ίδια πρόσωπα στις θέσεις - κλειδιά;

Δεν δέχομαι ότι οι πολίτες ευθύνονται για τη διαφθορά. Ας μην πάμε σε προσεγγίσεις του τύπου «μαζί τα φάγαμε», γιατί πάντα οι λίγοι είναι που επωφελούνται. Η διαφθορά πηγάζει από την απουσία διαφάνειας και την αδυναμία των ανεξάρτητων θεσμών να επιτελέσουν τον ρόλο τους. Τι να κάνουμε; Προτείνω διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων του γενικού εισαγγελέα. Αλλαγή στον τρόπο επιλογής και διορισμού των ανεξάρτητων αξιωματούχων. Δημιουργία αποτελεσματικού και θεσμοθετημένου «Πόθεν Έσχες» στα πρότυπα της πρότασης των Πισσαρίδη - Παναγιωτίδη - Συρίμη, το οποίο θα ελέγχεται από την Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς. Πρέπει να θέσουμε τέρμα στην ατιμωρησία. Γι' αυτό προτείνω τον διορισμό ποινικού ανακριτή για διερεύνηση του σκανδάλου των «χρυσών» διαβατηρίων.

Θεωρείται λήξαν

Έχετε κάτι προσωπικό με τον κ. Μαυρογιάννη; Γιατί αυτή η επίθεση στο τελευταίο debate;

Καμία επίθεση υπήρξε εκ μέρους μου. Και καμία πρόθεση ή τακτική δεν είχα για κάτι τέτοιο, όπως είδα σε σχόλιο της εφημερίδας σας. Ο κύριος Μαυρογιάννης ήταν εκείνος που με διέκοψε όταν είπα ότι, πέραν των κυρίων Νεοφύτου και Χριστοδουλίδη, θεωρώ και τον ίδιο αναξιόπιστο. Πήρε τον λόγο παραβιάζοντας τη διαδικασία, όχι για να αντικρούσει το επιχείρημά μου, αλλά για να αφήσει απαράδεκτα υπονοούμενα και αιχμές εναντίον μου. Ακολούθησε πράγματι μια στιγμή έντασης, η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Όμως, επαναλαμβάνω. Δεν την προκάλεσα εγώ. Εν πάση περιπτώσει, ο κ. Μαυρογιάννης απολογήθηκε για τη στάση του πριν τελειώσει το debate, αποδέχθηκα την απολογία και το θέμα για μένα έληξε από το ίδιο βράδυ. Οι διαφορές με όλους τους συνυποψηφίους μου είναι πολιτικές. Προσωπικά ζητήματα δεν με ενδιαφέρουν και δεν με αφορούν.

Χαμένη ψήφος;

Τι ακριβώς εξυπηρετεί η υποψηφιότητά σας, εάν στόχος σας είναι η αλλαγή στη διακυβέρνηση του τόπου; Στελέχη του ΑΚΕΛ θεωρούν ότι η επιμονή σας να είστε υποψήφιος είναι χαμένη ψήφος και ενδεχομένως να είναι και η αιτία για να μην αλλάξει στην ουσία τίποτε.

Έχω πει πολλές φορες ότι χαμένη είναι μόνο η ψήφος που δεν θα μπει στην κάλπη. Έχω επίσης πει -αφού φαντάζομαι το σκεπτικό της χαμένης ψήφου ξεκινά από τις δημοσκοπήσεις- ότι όλες ανεξαιρέτως οι δημοσκοπήσεις συμφωνούν σε ένα εύρημα: Όποιος από τους δύο «βασικούς» υποψήφιους, περασει στον β΄ γύρο με τον κ. Χριστοδουλίδη χάνει πανηγυρικά, επειδή οι ψηφοφόροι εκείνου που θα μείνει εκτός οδεύουν κατά πλειοψηφία προς τον κ. Χριστοδουλίδη. Γιατί η ψήφος προς εκείνους τους υποψήφιους δεν είναι χαμένη; Μήπως γιατί ο στόχος κάποιων είναι απλώς να περάσουν στον β’ γύρο; Εγώ θέτω ενώπιον των πολιτών μια ολοκληρωμένη πρόταση για να αλλάξουμε τα πράγματα στον τόπο μας και ζητώ να αξιολογηθώ γι' αυτήν. Αλίμονο αν αποκλείαμε κάθε ανεξάρτητη φωνή, επειδή έχει περιορισμένες πιθανότητες εκλογής.

Στον β΄ γύρο, θα πείτε ξεκάθαρα ποιον υποψήφιο στηρίζετε;

Ναι, θα τοποθετηθώ. Όχι στη βάση ανταλλαγμάτων, δεν με αφορούν αυτά. Θα τοποθετηθώ στη βάση των θέσεων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά μου, αφού διαβουλευθώ με τους υποψήφιους.

Συμμετοχή

Γιατί ο πολίτης να πάει να ψηφίσει;

Γιατί δημοκρατία σημαίνει συμμετοχή. Γιατί η αποχή δεν αλλάζει τα κακώς έχοντα, αλλά αντίθετα επιτρέπει να συντηρούνται και να εδραιώνονται. Με τη συμμετοχή μας και όχι με την αποχή, μπορούμε να φέρουμε τις ανατροπές που χρειάζεται ο τόπος.

Και γιατί να ψηφίσει εσάς;

Θέλω να είμαι χρήσιμος για τη χώρα μου. Θέλω να την υπηρετήσω. Θέλω να εργαστώ για να αποτρέψουμε τη διχοτόμηση. Θέλω ένα τίμιο κράτος. Θέλω να παραδώσουμε στα παιδιά μας μία Κύπρο ενωμένη και πράσινη. Ζητώ τη στήριξη των πολιτών με μια καθαρή πρόταση. Τους καλώ να κάνουμε μαζί μια δυναμική, νέα αρχή. Είμαι εδώ για να μείνω στην πολιτική ζωή, γιατί πιστεύω πραγματικά ότι η Κύπρος αξίζει καλύτερα.

kateliadi@politis-news.com