Η επιστροφή των Τουρκοκυπρίων

Οι Τ/Κ δεν γύρισαν την πλάτη στην «κάλπη» και με ένα ποσοστό γύρω στο 70% καθόρισαν το «εκλογικό» αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής στις λεγόμενες τοπικές εκλογές. Το ενδιαφέρον ήταν ζωηρό και παρά τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και άλλες συνθήκες που επικρατούν στο άλλο μισό της πατρίδας μας, με την επιλογή τους, οι συμπατριώτες μας επιβεβαίωσαν πως και νοιάζονται και τους ενδιαφέρει η αλλαγή στο πολιτικό προσκήνιο. Και για αυτό πασκίζουν, δίνοντας δύναμη στους εκπροσώπους της Αριστεράς, η οποία αν και «πολυκερματισμένη», σε σύγκριση με τη Δεξιά, πέτυχε σπουδαίες νίκες σε μεγάλα κέντρα.

Για τη σημασία, τα μηνύματα, το εύρος και την απήχηση του αποτελέσματος της περασμένης Κυριακής, ο «Π» συνομίλησε με δύο πολιτικούς αναλυτές. Τη διεθνολόγο, πρόεδρο της Πρωτοβουλίας Ειρήνης και Αλληλεγγύης με την Κύπρο-Έτος Κύπρου, Μαρία Γιαννακάκη, και τον ιστορικό, τουρκολόγο, συγγραφέα και δημοσιογράφο Νίκο Στέλγια.

«Οι δημοτικές 'εκλογές' που διεξήχθησαν την Κυριακή 25 Δεκεμβρίου στα κατεχόμενα απέδειξαν, για ακόμη μία φορά, πώς η βίαιη τουρκοποίηση και ισλαμοποίηση που επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, με εκτελεστικό βραχίονα τον εκλεκτό του Ερσίν Τατάρ, βρίσκει αντιστάσεις στο προοδευτικό κομμάτι των Τ/Κ, το οποίο συνεχίζει να επιθυμεί τη λύση του Κυπριακού στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και προσπαθεί να απεμπλακεί από τον σφικτό εναγκαλισμό της Τουρκίας», συνοψίζει η κ. Γιαννακάκη απαντώντας στο ερώτημα ποιο είναι το μήνυμα της περασμένης Κυριακής.

«Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την εμπλοκή της Άγκυρας στα εσωτερικά δρώμενα των Τ/Κ, είχε ως αποτέλεσμα να καλλιεργηθεί η εντύπωση στον μέσο Τ/Κ ψηφοφόρο ότι οι εντολοδόχοι της δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τα βασικά προβλήματα της καθημερινότητας και την οικονομική κρίση, η οποία με την κάθε νέα μέρα παίρνει νέες διαστάσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι Τ/Κ επιλέγουν εναλλακτικές προοπτικές και υποψήφιους της Αριστεράς, που έρχονται να δώσουν μια εναλλακτική πνοή», τονίζει ο κ. Στέλγιας. Και κάνοντας μία ανάλυση τού τι έγινε την περασμένη Κυριακή, σημειώνει:

«Τι συνέβη; Πώς συνέβη; Γιατί συνέβη; Έλαβαν χώρα οι λεγόμενες τοπικές εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση των κατεχόμενων δήμων. Κι έγιναν με βάση τον λεγόμενο νέο νόμο που είχε περάσει πρόσφατα από τη λεγόμενη Βουλή και με τον οποίον ο αριθμός τους περιορίστηκε στους 18. Ενώθηκαν αρκετοί 'δήμοι', φτιάχτηκαν 'υπερδήμοι'. Για αυτό και για πρώτη φορά ήταν μικρός ο αριθμός των υποψηφίων. Η τρικομματική, λεγόμενη, κυβέρνηση, η οποία φέρει την πλήρη υποστήριξη της Άγκυρας, κατέβηκε σε αυτές τις 'εκλογές' με ένα κοινό δελτίο, με κοινούς υποψηφίους. Σε αντίθεση με την τ/κ Αριστερά, η οποία εκπροσωπήθηκε από τρία διαφορετικά κόμματα και σε κάποιες περιοχές ήταν και αντίπαλοι. Π.χ. στη Λευκωσία και στην Κερύνεια. Το τελικό αποτέλεσμα το βράδυ της Κυριακής έδειξε ότι στα μεγάλα κέντρα, η τ/κ Αριστερά σημείωσε μια εντυπωσιακή πορεία, ενώ η Δεξιά και η λεγόμενη κυβέρνηση κατάφερε να κρατήσει κάποια παραδοσιακά κέντρα στα οποία διατηρεί ισχυρή βάση. Η συνεργασία είχε ως αποτέλεσμα απλώς να επανεκλεγούν σε κάποια κέντρα οι υποψήφιοι του Κόμματος Εθνικής Ενότητας και να σημειωθεί μία ανατροπή σε βάρος της τ/κ Αριστεράς, σε έναν μεγάλο κατεχόμενο δήμο, και συγκεκριμένα στο Κιόνελι».

Η συνεργασία που δεν πέτυχε

Αμμόχωστος και Κερύνεια, τα τελευταία χρόνια, έχουν αλλάξει χαρακτήρα, εκτιμά ο κ. Στέλγιας. «Δυστυχώς το τ/κ στοιχείο υποχωρεί και βλέπουμε να βγαίνουν μπροστά κοινωνικοπολιτικά μοτίβα που εκφράζουν τη σύγχρονη Τουρκία. Σε τέτοια μεγάλα κέντρα, λοιπόν, είδαμε να συμβαίνει η ανατροπή και υποψήφιοι της Αριστεράς, υποψήφιοι που επιμένουν στη λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και στην επανένωση της Κύπρου, να πραγματοποιούν την ανατροπή την Κυριακή το βράδυ και να βγαίνουν νικητές», σημειώνει και επικαλείται πηγές στην Άγκυρα, με τις οποίες μίλησε ο συνομιλητή μας, κι έλεγαν πως στην Αμμόχωστο, «που είναι και το φλέγον ζήτημα του Βαρωσιού, το αποτέλεσμα εκλαμβάνεται ως ένα σημαντικό πλήγμα για τα σχέδια των επόμενων ημερών και της επόμενης περιόδου». Και ασφαλώς, η οικονομική κρίση στην οποία έχει περιέλθει η τ/κ κοινότητα ήταν και μήνυμα πως «οι εντολοδόχοι της Άγκυρας δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τα βασικά προβλήματα των Τ/Κ». Πολύ χαρακτηριστικά, πηγές με τις οποίες ο κ. Στέλγιας συνομιλούσε την Κυριακή, μεσούσης της 'εκλογικής διαδικασίας', και οι οποίες είναι γνωστές για τις σχέσεις τους με την τ/κ εθνικιστική Δεξιά, «μας έλεγαν ότι μπορεί στο εθνικό θέμα, όπως χαρακτηρίζουν το Κυπριακό, να συμφωνούμε σε ορισμένα ζητήματα με τον κ. Ερντογάν, αλλά σε ό,τι αφορά την τροπή των εξελίξεων στα εσωτερικά μας και στην οικονομική κρίση, ήρθε η ώρα της αλλαγής, για αυτό και θα στηρίξουμε υποψηφίους της Αριστεράς».

Στη Λευκωσία, στη Μεσαορία και στην Αμμόχωστο, έποικοι στήριξαν υποψήφιους της Αριστεράς, και είναι κι αυτό ένα από τα χαρακτηριστικά των αποτελεσμάτων της Κυριακής.

Μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στις εξελίξεις στην Αμμόχωστο ο δήμαρχος; «Ο ρόλος του λεγόμενου δήμου της Αμμοχώστου ήταν υποστηρικτικός έτσι κι αλλιώς. Υποστηρικτικός με την έννοια ότι εκτελεί κάποια έργα, έργα ανάπλασης. Τώρα αναμένουμε το πώς θα χειριστεί ένα κόμμα της ΔΔΟ το εγχείρημα που επιβάλλει ο Ερντογάν. Ο νέος δήμαρχος της Αμμοχώστου είναι από τους πιο ένθερμους υποστηριχτές του οράματος της επανένωσης της Κύπρου», σημειώνει ο κ. Στέλγιας.

Σε ό,τι αφορά την τ/κ Αριστερά, έχει ενισχύσει τα ποσοστά της σε μεγάλες κατεχόμενες πόλεις: Αμμόχωστος, Λευκωσία και Κερύνεια. «Στη Λευκωσία έχουμε ένα νέο ανερχόμενο αστέρι της τ/κ Αριστεράς, τον Μεχμέτ Χαρμαντζί, ο οποίος παρά το ότι το κόμμα του, της Κοινοτικής Δημοκρατίας, τα τελευταία χρόνια δεν παρουσιάζει πετυχημένη πορεία, εντούτοις ο κ. Χαρμαντζί εκλέχθηκε με ένα εντυπωσιακό ποσοστό της κλίμακας του 50% και άφησε πίσω του τους αντίπαλους του με μεγάλη διαφορά», σημειώνει ο κ. Στέλγιας.

Οι υγιείς δυνάμεις

Στην πολιτική της ανάλυση, η Μαρία Γιαννακάκη εστιάζει στις απώλειες του λεγόμενου κυβερνητικού συνασπισμού και στα κέρδη, συναφώς, των δυνάμεων της Αριστεράς.

«Σε μία αναμέτρηση με ποσοστό συμμετοχής που έφτασε το 68,85%, το μεγαλύτερο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, το 'Κόμμα Εθνικής Ενότητας', UBP, υπέστη ήττα που μεταφράστηκε σε απώλεια των τριών μεγάλων δήμων, Λευκωσίας, Αμμοχώστου και Κερύνειας, ακόμη και του παραδοσιακού προπυργίου της τ/κυπριακής Δεξιάς, της Λεύκας, που πέρασε στα χέρια της Αριστεράς».

Και προχωρεί ακόμη ένα βήμα παρακάτω την ανάλυσή της, διαβλέποντας στο πρόσωπο του Μεχμέτ Χαρμαντζί τον μελλοντικό ηγέτη της λύσης και της επανένωσης. «Με αιχμή του δόρατος τον 'δήμαρχο' της κατεχόμενης Λευκωσίας Μεχμέτ Χαρμαντζί, ο οποίος ισοφάρισε το ρεκόρ του πολιτικού του πατέρα Μουσταφά Ακιντζί, κατορθώνοντας να 'εκλεγεί' για τρίτη συνεχή φορά, με ποσοστό που άγγιξε το 50%, παρά την ύπαρξη έξι ανθυποψηφίων, εκ των οποίων οι δύο 'βουλευτές', και να θέσει ισχυρή παρακαταθήκη για να ηγηθεί στις επόμενες 'προεδρικές', ενός σοσιαλδημοκρατικού και αριστερού πόλου (συνεργασία TDP και CTP) που θα μπορέσει να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία της Δεξιάς και του Τατάρ, που μιλά ανοικτά, πλέον, για λύση δύο κρατών, παρά τις διασυνδέσεις του τελευταίου με τον Ερντογάν και τη στήριξη που απολαμβάνει από την Τουρκία».

Με την ίδια οπτική, της ενίσχυσης της Αριστεράς, δηλαδή, η κ. Γιαννακάκη σχολιάζει και τα αποτελέσματα στην Αμμόχωστο: «Αλλά και η επικράτηση του Suleyman Uluçay στην Αμμόχωστο είναι γεγονός με εξέχοντα συμβολικό χαρακτήρα, αφού ο Uluçay είναι διαχρονικά και σθεναρά αντίθετος στους σχεδιασμούς της Τουρκίας και της κυβέρνησης των κατεχομένων για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης».

Αν η διχοτόμηση δεν είναι ακόμη γεγονός, επισημαίνει η κ. Γιαννακάκη, οφείλεται, εν πολλοίς, στους προοδευτικούς Τ/Κ που παρ' όλες τις πιέσεις, πολιτικές και οικονομικές, συνεχίζουν να βλέπουν το μέλλον τους σε μια επανενωμένη Κύπρο. Και κάνει τη διασύνδεση με τις εκλογές το 2023 σε Κυπριακή Δημοκρατία, Τουρκία και Ελλάδα, για να σημειώσει με νόημα πως τα απρόσμενα θετικά αποτελέσματα στις «δημοτικές» αναμετρήσεις, «δεν πρέπει να διαλάθουν της προσοχής των υγιών δυνάμεων στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς αποτελούν συμμάχους στις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την επανένωση του νησιού».

Αντικατοπτρίζεται το πολιτικό χάσμα της Τουρκίας στα κατεχόμενα​​​​​​​

Πολλά ειπώθηκαν για τα αποτελέσματα της Κυριακής: Αντίσταση στην Τουρκία και μήνυμα διατήρησης της τ/κ ταυτότητάς τους έστειλαν οι Τ/Κ την Κυριακή, ήταν και είναι από τις εκτιμήσεις που κυριάρχησαν. Ο Νίκος Στέλγιας προτρέπει, ωστόσο, «να έχουμε και μία επιφυλακτική στάση, από την άποψη ότι μιλάμε για τοπικές εκλογές. Δεν είναι «εθνικές εκλογές» και γνωρίζουμε πολύ καλά πως με άλλα κριτήρια ψηφίζουν οι Τ/Κ συμπατριώτες μας στις τοπικές και με άλλα στις υπόλοιπες. Σε αυτές βγήκαν μπροστά τα οράματα για τους δήμους και η αντιμετώπιση, κυρίως, εκφάνσεων της οικονομικής κρίσης. Οι δήμοι διαδραματίζουν έναν ρόλο, όπως η βελτίωση με τα περιορισμένα κονδύλια των δρόμων, των υποδομών κ.λπ. Ζητήματα της καθημερινότητας ήταν το διακύβευμα. Σαφώς και στάλθηκε ένα μήνυμα, αλλά προς τα πού είναι αυτό το μήνυμα έχει τη σημασία του». Και σημειώνει πως σε αυτή τη διαδικασία, «αντικατοπτρίζεται το πολιτικό χάσμα της Τουρκίας στα κατεχόμενα. Ερντογάν εναντίον Κιλιτσάρογλου και Μεράλ Αξενέρ».