Τα παιχνίδια εξουσίας και ο μαέστρος πίσω τους

Ο Νίκος Αναστασιάδης ολοκληρώνει τη θητεία του στην προεδρία της Κύπρου ύστερα από 10 χρόνια, αλλά κανείς πια δεν αμφιβάλλει για τον ενεργό ρόλο του την επόμενη ημέρα. Θέλει να πολιτεύεται πίσω από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, που είναι προτιμότερος για εκείνον να τον διαδεχθεί στις εκλογές τον Φεβρουάριο. Σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του, ο Αναστασιάδης αποκάλυψε (20/12, τηλεόραση Omega) την ουσία των επιδιώξεών του: μια κυβέρνηση «μακράς πνοής» υπό τον Ν. Χριστοδουλίδη που θα τελεί κάτω από τη δική του επιρροή και θα εξυπηρετεί τις πολιτικές του. Για να συμβεί αυτό, όμως, ο Αναστασιάδης θέλει οπωσδήποτε να εντάξει στο κυβερνητικό σχήμα και τον ΔΗΣΥ, παραμερίζοντας, αν χρειαστεί, τον Αβέρωφ Νεοφύτου από την ηγεσία του ΔΗΣΥ.

Το τελευταίο μίλι

Η Κύπρος διανύει πλέον το τελευταίο μίλι πριν την κάλπη. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου βλέπει τα ποσοστά του να μένουν καθηλωμένα. Μια εκλογή ήττα, πόσω μάλλον από τον α’ γύρο, θα κλονίσει σοβαρά τη θέση του στην ηγεσία του ΔΗΣΥ. Ο Αναστασιάδης είναι έτοιμος να αναλάβει «πατριαρχικό» ρόλο, επικαλούμενος την ενότητα του κυβερνητικού κόμματος. Γι’ αυτό και στο κανάλι Omega άνοιξε τα χαρτιά του: «Πρέπει επιτέλους να υπάρχει κάποιος που θα φροντίσει να επαναφέρει τον ΔΗΣΥ…» και «να γεφυρώσει το ρήγμα» ανάμεσα σε αυτούς που θα επιλέξουν τον Χριστοδουλίδη και εκείνους που ακολουθούν την κομματική γραμμή και θα ψηφίσουν Αβέρωφ Νεοφύτου.

Ο Αναστασιάδης αισθάνεται ότι ηγεμονεύει στην πολιτική σκηνή. Χωρίς αντίπαλο δέος πιστεύει ότι είναι σε θέση να καθορίσει το παιχνίδι εξουσίας. Γι’ αυτό κινείται από τώρα για να αποτρέψει το σενάριο να περάσει ο ΔΗΣΥ στην αντιπολίτευση, όπως θα ήθελε ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Τον ενδιαφέρει, όπως είπε, «να συνεχιστεί το έργο της κυβέρνησής του». Δεν τον ενοχλεί ποσώς η κυβέρνηση-«αχταρμάς» –φράση που χρησιμοποιεί ο Νεοφύτου– που θα σχηματίσει ο Χριστοδουλίδης, αποτελούμενη από ένα μείγμα λαϊκιστών, αντιομοσπονδιακών και εθνικιστών. Έτσι προετοιμάζεται ο Αναστασιάδης, δηλώνοντας ότι «θέλει να ληφθεί συλλογική όχι προσωπική (του Αβέρωφ Νεοφύτου) απόφαση» από τον ΔΗΣΥ. Για όσους έχουν ακόμα απορία, η γραμμή του είναι ξεκάθαρη: να συμφιλιώσει τον κόσμο του ΔΗΣΥ σε μια συγκυβέρνηση κάτω από τον Χριστοδουλίδη.

Κομματικές περιπέτειες

Οι ημέρες των γιορτών προσφέρονται για αναστοχασμό σε πολλές κοινωνικές συναντήσεις. Τα εκλογικά επιτελεία γνωρίζουν –κι ας προσποιούνται για λόγους τυπικούς και ευνόητους το αντίθετο– ποιος πιθανότατα θα εκλεγεί Πρόεδρος! Το πραγματικό ερώτημα στο παρασκήνιο είναι ποιος, από τους Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέα Μαυρογιάννη, θα περάσει στον β’ γύρο. Θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο θα διαφυλαχθούν τα κομματικά προσχήματα για τις μοιραίες επιλογές που έγιναν, ασχέτως αν θα υποστούν τελικά καθαρή ήττα. Ωστόσο, όσο γίνεται πιο πιθανή η εκλογική νίκη Χριστοδουλίδη, άλλο τόσο θα επιταχύνονται οι αναπόφευκτες διεργασίες στα δύο μεγάλα κόμματα, τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ, για να αποφύγουν τις σοβαρές περιπέτειες. Το προβάδισμα Χριστοδουλίδη είναι αδιαμφισβήτητο - δέκα μονάδες μπροστά στον α’ γύρο σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Το γεγονός αυτό του δίνει άνετη εκλογική νίκη με 20-25 μονάδες διαφορά στον β’ γύρο, όποιος κι αν βρεθεί απέναντί του.

Οι ψευδαισθήσεις

Ο χρόνος πλησιάζει! Μετά την Πρωτοχρονιά θα υποβληθούν επισήμως οι υποψηφιότητες (5/1) και θα απομείνει μόλις ένας μήνας από την κάλπη (7/2). Ποιος θέλει ακόμα να προβλέπει ανατροπές; Όσα τώρα συμβαίνουν δεν είναι τυχαία, ούτε προέκυψαν μόνο από λάθος υπολογισμούς. Εξάλλου, το αποτέλεσμα είναι που μετρά! Όλα να γίνουν «κομμένα και ραμμένα» στην υστεροφημία Αναστασιάδη. Κανείς δεν τον αμφισβητεί από τους λεγόμενους τρεις βασικούς υποψηφίους. Φωνές που διατηρούν την αξιοπιστία τους, υπάρχουν μόνο ανάμεσα στους αυτόνομους πολίτες που ξέρουν τι θα πει «Χριστοδουλίδης» και «Αναστασιάδης» από πίσω του.

Ο Αναστασιάδης δεν ασχολείται μόνο με την υστεροφημία του. Θεωρεί ότι τώρα έχει το εφαλτήριο να ασκεί ισχυρή επιρροή σε κάθε εξέλιξη. Η αλήθεια είναι ότι ήταν πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τις επιλογές που έκαναν ο Αβέρωφ Νεοφύτου στον ΔΗΣΥ και η ηγεσία του ΑΚΕΛ με τον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Στήριξε περίτεχνα το πολιτικό περιβάλλον που ευνοεί τον Νίκο Χριστοδουλίδη και τώρα ετοιμάζεται να δώσει τη χαριστική βολή στον Αβέρωφ Νεοφύτου. Πολύ εύκολα θα το πετύχει αν ο Νεοφύτου καταλήξει τρίτος και μείνει έξω από τον β’ γύρο. Το σενάριο αυτό μοιάζει πιθανό με βάση τη σχετική βελτίωση των ποσοστών που συγκεντρώνει ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, που στηρίζει το ΑΚΕΛ. Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο Αναστασιάδη δεν θα αλλάξει, ακόμα κι αν τελικά ο Αβέρωφ Νεοφύτου καταφέρει να περάσει στον β’ γύρο. Η ήττα που προδιαγράφεται θα είναι συντριπτική γιατί ο Χριστοδουλίδης θα έχει περισσότερη ανοχή από το ΑΚΕΛ, μέσα στο οποίο ο Αβέρωφ Νεοφύτου ελάχιστα διεισδύει.

Το ΑΚΕΛ σε περιπέτειες

Ο Αναστασιάδης ήταν πάντα ένα βήμα πιο μπροστά και από το ΑΚΕΛ, που ανέμενε κανείς υπό άλλες συνθήκες να τον αμφισβητήσει. Οι επιλογές της ηγεσίας της Αριστεράς, όμως, είναι τέτοιες που επιτρέπουν στον Αναστασιάδη να συμπεριφέρεται όπως θέλει, χωρίς να αισθάνεται ότι οφείλει να εξηγήσει τι έκανε τόσα χρόνια και έφερε την Κύπρο στο χείλος της διχοτόμησης. Έτσι συνέβη το αδιανόητο: το κομματικό σύστημα υποτάχθηκε και οι ηττημένοι περιμένουν στωικά τη μοίρα τους. Το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ και η ΔΗΠΑ βρήκαν πρόσβαση εξουσίας στον Χριστοδουλίδη. Ο ΔΗΣΥ προ του φάσματος ήττας σύρεται πίσω από τον Αναστασιάδη, ενώ το ΑΚΕΛ βρίσκεται πιο απομονωμένο από ποτέ. Με έναν υποψήφιο, τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, που δεν τολμά να σηκώσει το γάντι απέναντι στον Αναστασιάδη, που ξέρει να παίζει μαζί του τη γάτα με το ποντίκι: «Μπορεί ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, ο οποίος ήταν και διαπραγματευτής, να πει αν υπήρξε ποτέ οποιαδήποτε πλημμελής διαχείριση από την ε/κ πλευρά;» (συνέντευξη Omega). Αν σκεφτεί το ΑΚΕΛ να ασκήσει κάποια κριτική, ο Αναστασιάδης απαντά: «να ρωτήσει το ΑΚΕΛ τον υποψήφιό του που υπήρξε επί εννέα χρόνια διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς εάν καθ’ οιανδήποτε στιγμή έδωσε την οποιαδήποτε εντολή να διαπραγματευτεί ο κ. Μαυρογιάννης τη λύση δύο κρατών» (21/12).

Κυβέρνηση «τύπου Νετανιάχου»

Ο Αναστασιάδης πήρε πολλά μαθήματα στην πολιτική καριέρα του, αλλά το καλύτερο το έχει μάθει από τον επιστήθιο φίλο του Βενιαμίν Νετανιάχου. Ο κυβερνητικός συνασπισμός που του δίνει δύο δεκαετίες πλειοψηφία στο Ισραήλ μοιάζει με αυτόν που κατασκευάζει ο Αναστασιάδης με τον Χριστοδουλίδη. Το ιστορικό κόμμα Λιγκούτ, ας πούμε ο ΔΗΣΥ, φτιάχνει πλειοψηφία, συνενώνοντας τις δυνάμεις του με εθνικιστές, ακραίους, θρησκευτικά κόμματα και λαϊκιστές, κρατά το παλαιστινιακό στη στασιμότητα και συγκαλύπτει τη διαφθορά του. Έτσι προσπερνά τις ευθύνες του για μία δεκαετία ο Αναστασιάδης και θα μείνει στο προσκήνιο με προκάλυμμα το Κυπριακό: «θα συνεχίσω και μετά την ολοκλήρωση της θητείας μου να αγωνίζομαι για τη δημιουργία των συνθηκών για επανέναρξη του διαλόγου για μια λύση στο Κυπριακό» (Omega).

*Το άρθρο δημοσιεύεται ταυτόχρονα στην Εφημερίδα των Συντακτών (Αθήνα)