Qatargate: Πόσο καθαρές είναι οι αποφάσεις της ΕΕ;

Λόμπι λέγεται ομάδα προσώπων (ή και ένα πρόσωπο) με κοινά χαρακτηριστικά/συμφέροντα που προσπαθούν να ασκήσουν επιρροή σε πολιτικούς ή/και κέντρα αποφάσεων ώστε να επηρεάσουν καταστάσεις υπέρ τους. Από τα ισχυρότερα λόμπι στον κόσμο είναι αυτά των κρατών (δημοκρατίες και δικτατορίες), των βιομηχανιών όπλων, των πολυεθνικών φαρμάκων, των εταιρειών τεχνολογίας, των πετρελαϊκών κολοσσών, των αυτοκινητοβιομηχανιών, των συνδικάτων (αγροτικών, εργατικών κ.λπ.), αλλά και τα λόμπι τραπεζών, των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, της ζάχαρης, του γάλακτος και εσχάτως των κρυπτονομισμάτων. Και είναι και τα λόμπι Εκκλησιών/δογμάτων, καλλιτεχνών, οργανώσεων (ΜΚΟ, Συνδέσμων, Ενώσεων και άλλων) για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, των γυναικών, των ΑμεΑ, του περιβάλλοντος, των ζώων.

Υπόγειες πιέσεις

Σύμφωνα με Έκθεση του 2021 (ΑΠΕ-ΜΠΕ/Reuters), οι Google, Facebook, Microsoft και Apple είναι οι εταιρείες που δαπανούν τα περισσότερα χρήματα για άσκηση παρασκηνιακής πολιτικής πίεσης (λόμπινγκ) στην Ευρώπη, την ώρα που οι Βρυξέλλες προσπαθούν να περιορίσουν τις εξουσίες των Big Tech. Οι υπόγειες πιέσεις των τεχνολογικών κολοσσών θα πρέπει να απαντηθούν από τους Ευρωπαίους νομοθέτες με αυστηροποίηση των νομοσχεδίων και των κανόνων για το λόμπινγκ, τονίζουν οι συντάκτες της Έκθεσης στις οργανώσεις Corporate Europe Observatory και Lobbycontrol. Ο κλάδος της τεχνολογίας δαπανά περισσότερα για παρασκηνιακές πιέσεις από τους κλάδους των φαρμάκων, των ορυκτών καυσίμων, των χημικών και του χρηματοπιστωτικού τομέα, τομείς που κυριαρχούσαν κάποτε στη λίστα. Σύμφωνα με την έρευνα, 612 εταιρείες, όμιλοι και ενώσεις δαπανούν περισσότερα από 97 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για λόμπινγκ στις πολιτικές της ΕΕ για την ψηφιακή οικονομία. Τα στοιχεία καταχωρίσθηκαν από εταιρείες στο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ έως τα μέσα του περσινού Ιουνίου (2021). Η Google έρχεται πρώτη με 5,75 εκατομμύρια ευρώ και ακολουθούν η Facebook με 5,5, η Microsoft με 5,25, η Apple με 3,5, η Huawei Technologies Co Ltd με 3 εκατομμύρια ευρώ και η Amazon.com στην έκτη θέση με 2,75 εκατομμύρια ευρώ. Η έρευνα προειδοποιεί για την πρόσβαση της βιομηχανίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς λομπίστες ενεπλάκησαν στα τρία τέταρτα των 270 συναντήσεων που είχαν αξιωματούχοι της Κομισιόν για τα δύο σχέδια νόμου. Παραθέτει επίσης τον ρόλο των εμπορικών και επιχειρηματικών ενώσεων, των δεξαμενών σκέψης, ακόμη και πολιτικών κομμάτων στην προώθηση του αφηγήματος της τεχνολογικής βιομηχανίας. Σημειώνεται ότι η Κομισιόν είχε απορρίψει τις επικρίσεις, αναφέροντας στο Reuters ότι «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ανοιχτή σε συναντήσεις με όποιον επιθυμεί να μιλήσει μαζί μας. Η Επιτροπή δεν ελέγχει και δεν θα ελέγξει ποιος ζητάει συναντήσεις ή πόσο συχνά. Επίσης, δεν είναι θέμα της Επιτροπής να εξηγεί ή να σχολιάζει τις στρατηγικές λόμπινγκ εκπροσώπων διαφόρων εταιρειών και συμφερόντων».

Εκατομμύρια για την... υγεία

Η φαρμακευτική βιομηχανία ξοδεύει τεράστια ποσά για λόμπι στις Βρυξέλλες - οι δέκα κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες με τις μεγαλύτερες δαπάνες αναφέρουν ποσά μεταξύ 14,75 και 16,5 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως γι' αυτόν τον σκοπό. Η βιομηχανία απασχολεί μεγάλο αριθμό εκπροσώπων σε ομάδες συμφερόντων που εργάζονται για να επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ. Υπάρχουν δεκάδες λομπίστες φαρμακευτικών προϊόντων με μόνιμη πρόσβαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε Έκθεση που δημοσίευσαν η Health Action International και η Corporate Europe Observatory (CEO), δύο ανεξάρτητοι οργανισμοί που μελετούν θέματα λόμπι και δημοκρατίας αλλά και την πρόσβαση στην υγεία, υποστηρίζεται ότι κάθε χρόνο το φαρμακευτικό λόμπι δαπανά περίπου 40 εκατομμύρια ευρώ μόνο στις Βρυξέλλες (τα μαύρα χρήματα είναι αδύνατον να υπολογιστούν επακριβώς). Εκτιμάται ότι το 2015 η Bayer δαπάνησε 2,5 εκατομμύρια ευρώ, η GSK μεταξύ 800-900 χιλιάδες, η Sanofi 700 χιλιάδες, το ίδιο και η Lundbeck, ενώ η Novartis άγγιξε το ένα εκατομμύριο ευρώ.

Χιλιάδες λομπίστες

Σύμφωνα με την «Corriere della Sera», στις Βρυξέλλες, δίπλα από τους χιλιάδες εργαζομένους στις υπηρεσίες της ΕΕ και των Οργάνων της (Κομισιόν, Ευρωκοινοβούλιο κ.λπ.) κυκλοφορούν χιλιάδες λομπίστες. Τον Δεκέμβριο του 2021, στο ειδικό μητρώο όπου εγγράφονται οι λομπίστες για λόγους διαφάνειας υπήρχαν εγγεγραμμένα 13.366 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί σε αύξηση 8% μέσα σε πέντε χρόνια [σήμερα είναι 705 οι ευρωβουλευτές (751 πριν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου)]. Στην Έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Transparency (Βρυξέλλες 2017) απαριθμείται μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα όπως οι αυξανόμενες συγκρούσεις συμφερόντων, τα περάσματα από τον θεσμικό στον επιχειρηματικό ρόλο και τους αναποτελεσματικούς κανόνες. Για παράδειγμα, οι ευρωβουλευτές που δεν καταφέρνουν να επανεκλεγούν, μπορούν αμέσως να μετακινηθούν στη λίστα συμφερόντων. Το 50% των επιτρόπων που ήταν σε θητεία μέχρι το 2014 προσλαμβάνονταν από εταιρείες και ομάδες συμφερόντων (π.χ. Ζοζέ Μπαρόζο) και το 30% των πρώην ευρωβουλευτών, δηλαδή συνολικά 485 τα τελευταία χρόνια. [https://www.europarl.europa.eu/at-your-service/files/transparency-and-ethics/lobby-groups/el-annual-report-on-the-operations-of-the-transparency-register-2017.pdf].

Τα πετροδόλαρα του Κατάρ

Το ζήτημα των λόμπι επανήλθε στον δημόσιο διάλογο λόγω του Qatargate, του σκανδάλου που προκαλεί τις τελευταίες ημέρες σεισμικές δονήσεις στην καρδιά της ΕΕ. Στο πλαίσιο ερευνών για τη γνωστή πλέον υπόθεση διαφθοράς από το Κατάρ, οι βελγικές αρχές συνέλαβαν την εκ των αντιπροέδρων του Ευρωκοινοβουλίου Ελληνίδα ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Εύα Καϊλή, καθώς και τον σύντροφό της Φραντσέσκο Τζιόρτζι, τον πρώην ευρωβουλευτή των Ευρωσοσιαλιστών Πιερ Αντόνιο Παντσέρι και έναν λομπίστα των Βρυξελλών - και οι τρεις Ιταλοί. Οι συλληφθέντες κατηγορούνται για πιθανή συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα βρόμικου χρήματος και διαφθορά. Η «Liberation» έγραψε ότι το Κατάρ είχε προσπαθήσει να αναβαθμίσει τη διεθνή εικόνα του και μέσω της Γαλλίας, την οποία θεωρούσαν πύλη εισόδου τους στην Ευρώπη. Το 2011 εξαγόρασε την ποδοσφαιρική ομάδα Paris Saint Germain, και οι εμίρηδες αποβιβάστηκαν στο Παρίσι έχοντας στις αποσκευές τους εκατομμύρια ευρώ και έναν στρατό από διασημότητες, επικοινωνιολόγους και λομπίστες που δούλευαν για λογαριασμό τους. Το 2017, το Κατάρ υπέγραψε συμβόλαιο με εταιρεία που ανέλαβε να βελτιώσει την εικόνα του εμιράτου στη Γαλλία και σε όλο τον κόσμο, με όχημα την Paris Saint Germain, ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο εμίρης του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί, και μέσω της εταιρείας επενδύσεων Qatar Sports Investments. Με στόχο η εν λόγω ομάδα να κερδίσει το Τσάμπιονς Λιγκ έχουν ξοδευθεί μέχρι σήμερα πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ για συμβόλαια με ποδοσφαιριστές πρώτης γραμμής.

Θα... Θα... Θα

Η ΕΕ προσπαθεί σήμερα να περισώσει ό,τι σώζεται από το κύρος της. Υποστηρίζει ότι εφαρμόζει πλέον αυστηρότερους κανόνες αναφορικά με τα λόμπι, όπως είναι η δυνατότητα να διενεργούνται περιοδικά έρευνες και διοικητικοί έλεγχοι. Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές πρέπει να δημοσιεύουν στο διαδίκτυο τον κατάλογο των συναντήσεων που πραγματοποιούν με τα ενδιαφερόμενα μέρη και να αναφέρουν τι υπάρχει στην ημερήσια διάταξη, ενώ πρέπει να δημοσιεύσουν και τη λίστα με τα δώρα που λαμβάνουν. Στην ομιλία της, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περασμένη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022, η πρόεδρος της Ευρωβουλής Ρομπέρτα Μέτσολα ανακοίνωσε την έναρξη εσωτερικής έρευνας και διαδικασία μεταρρύθμισης, τονίζοντας τα εξής: «Δεν θα κρύψουμε τίποτα κάτω από το χαλί. Θα ξεκινήσουμε μια εσωτερική έρευνα για να εξετάσουμε όλα τα γεγονότα που σχετίζονται με το Κοινοβούλιο και να δούμε πώς τα συστήματά μας μπορούν να γίνουν ακόμα πιο στεγανά. Δεν θα το αφήσουμε έτσι. Θα ξεκινήσουμε άμεσα μια διαδικασία μεταρρύθμισης για να δούμε ποιος έχει πρόσβαση στις εγκαταστάσεις μας, πώς χρηματοδοτούνται αυτές οι οργανώσεις, οι ΜΚΟ και οι άνθρωποι, τι δεσμούς έχουν με Τρίτες Χώρες. Θα ζητήσουμε περισσότερη διαφάνεια στις συναντήσεις με ξένους παράγοντες και με όσους συνδέονται με αυτές. Θα προστατεύσουμε όσους μας βοηθούν να αποκαλύψουμε εγκληματικές πράξεις και θα εργαστώ για να εξετάσω τα συστήματα πληροφορικής μας για να δω πώς μπορούν να γίνουν ισχυρότερα».

Αναγκαίο κακό/καλό

Αξίζει να σημειωθεί ότι γνώστες της πραγματικότητας των Βρυξελλών υποστηρίζουν ότι τα λόμπι χρειάζονται, είναι αναγκαίο κακό/καλό, γιατί οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι/ευρωβουλευτές χρειάζονται ενημέρωση για εξειδικευμένα θέματα κ.λπ. «Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει το ελληνο(κυπρο)αμερικανικό, όπως και το κυπροβρετανικό λόμπι, που εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα» είπε στον «Π» με νόημα πρώην ευρωβουλευτής, προσθέτοντας ότι «το θέμα είναι να υπάρχουν νόμοι χωρίς τρύπες που να ρυθμίζουν τα ζητήματα λόμπι, να εφαρμόζεται πραγματικός έλεγχος για το κατά πόσον τηρούνται οι κανόνες του παιγνιδιού και να είναι παραδειγματική η τιμωρία για όποιον πιάνεται με τη γίδα στην πλάτη».

Πηγές: ΚΥΠΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reteurs, Politico, protothema.gr, in.gr, cnn.gr, news247.gr, tvxs.gr, huffingtonpost.gr.

_______________________________________________

Α. Κεττής: Υπάρχει Κώδικας Δεοντολογίας

Μιλώντας στον «Π», ο επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Ανδρέας Κεττής, ανέφερε ότι «το Κοινοβούλιο είναι δεσμευμένο στην προαγωγή της διαφάνειας και των κανόνων ηθικής όσον αφορά τις δραστηριότητες λόμπι». Πρόσθεσε ότι η Ευρωβουλή, «μαζί με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρησιμοποιεί ένα κοινό μητρώο διαφάνειας για την εποπτεία των δραστηριοτήτων των εκπροσώπων συμφερόντων». Όλοι οι εκπρόσωποι συμφερόντων, είπε ο κ. Κεττής, «καλούνται να εγγραφούν εθελοντικά σε αυτό το μητρώο διαφάνειας, εάν ασκούν δραστηριότητες που αποσκοπούν να επηρεάσουν τη χάραξη πολιτικής, την εφαρμογή πολιτικών και τη λήψη αποφάσεων στα θεσμικά όργανα της ΕΕ». Ωστόσο, σημείωσε, η εγγραφή στο μητρώο διαφάνειας αποτελεί προϋπόθεση για την πραγματοποίηση ορισμένων δραστηριοτήτων εκπροσώπησης συμφερόντων. «Οι εγγεγραμμένοι πρέπει να τηρούν έναν κώδικα δεοντολογίας. Η εγγραφή είναι υποχρεωτική για όσους εκπροσώπους συμφερόντων επιζητούν να έχουν την ειδική κάρτα πρόσβασης (badge) στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Από το 2011, οι ευρωβουλευτές υπόκεινται σε κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος προβλέπει ότι πρέπει να συναντούν μόνο διαπιστευμένους εκπροσώπους συμφερόντων στο μητρώο διαφάνειας και να δημοσιεύουν πληροφορίες για τις επαφές τους με ομάδες λόμπι» κατέληξε ο Ανδρέας Κεττής.

________________________________________________

Λόμπι vs Δημοκρατία: Σημειώσατε 1

Του Γιώργου Γεωργίου*

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», δήλωσε η Πρόεδρός του, σε σύνοδο στο Στρασβούργο τη Δευτέρα, «δέχεται επίθεση». Σε πρώτη ανάγνωση η αναφορά της Προέδρου Μετσόλα ήταν μια πρώτη, σωστή, αντίδραση σε σχέση με τις τελευταίες αποκαλύψεις που ταλανίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ζητήματα δωροδοκίας. Επί της ουσίας, όμως, η αναφορά της άγγιξε το φλέγον ζήτημα της επίδρασης των λόμπι στην δημοκρατία. Κανείς δεν αρνείται ότι το λόμπι μπορεί να είναι μια νόμιμη μορφή ανταλλαγής και προώθησης απόψεων/θέσεων μεταξύ οργανωμένων συνόλων και υπευθύνων λήψης πολιτικών ή άλλων αποφάσεων. Ιδιαίτερα όταν εκτελείται με διαφανή και ηθικό τρόπο. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, κανείς δεν αρνείται το οφθαλμοφανές. Αναφέρομαι στις προφανείς ανισότητες που δημιουργούνται από τα λόμπι και που έχουν άμεση σχέση με το οικονομικό τους εκτόπισμα ή τις διασυνδέσεις τους με τα κέντρα εξουσίας.

Παραδείγματα

Ας αναλογιστούμε μερικά παραδείγματα: Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να μην διακρίνει τη διαφορά διείσδυσης/αποτελεσματικότητας ενός λόμπι που προωθεί τη δημόσια υγεία σε σχέση με ένα λόμπι που προωθεί την ιδιωτικοποίηση τής δημόσιας υγείας. Τα αποτελέσματα είναι εμφανή και, δυστυχώς, μετρήσιμα. Με χιλιάδες νεκρούς και περιθωριοποιημένους συμπολίτες μας. Υπάρχει κάποιος που αμφισβητεί τη δύναμη τού λόμπι των φαρμακοβιομηχανιών; Εδώ ζητήσαμε, ως αρμόδια και ειδική Επιτροπή του Κοινοβουλίου, να μας ενημερώσουν για τις συμβάσεις που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα εμβόλια, και μας «παρουσίασαν» σημαντικά αποσπάσματα των συμβάσεων λογοκριμένα, ιδίως όσα αναφέρονται στην ευθύνη και την τιμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η δημοκρατία δεν δεχόταν επιθέσεις; Επομένως, η ιστορία και η εμπειρία δείχνουν ότι τα λόμπι επηρεάζουν πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες είναι συνήθως μεροληπτικές υπέρ εκείνων των πολιτικών που παράγουν συγκεντρωμένα οφέλη για τους πολύ λίγους και διάσπαρτες ζημίες για τους πολλούς.

2η πρωτεύουσα

Αναφορικά με το λόμπινγκ, οι Βρυξέλλες είναι η δεύτερη πρωτεύουσα στον κόσμου μετά την Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, τουλάχιστον 48.000 άτομα εργάζονται σε οργανισμούς λόμπι που επιδιώκουν να επηρεάσουν τα θεσμικά όργανα και τις αποφάσεις της ΕΕ. Από αυτές τις 48.000, οι 7.500 διαθέτουν αναγνωρισμένο σήμα λόμπι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπάρχουν σχεδόν 12.000 οργανισμοί στο τρέχον εθελοντικό μητρώο λόμπι της ΕΕ, που δηλώνουν συνδυασμένο ετήσιο προϋπολογισμό λόμπι ύψους 1,8 δις ευρώ!

Αλωνίζουν

Τον Απρίλιο 2021, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε μια σημαντική αλλαγή στη δομή του υφιστάμενου μητρώου διαφάνειας: οι εκπρόσωποι συμφερόντων θα πρέπει να εγγραφούν, για να μπορούν να πραγματοποιούν ορισμένες δραστηριότητες πίεσης που σχετίζονται με οποιοδήποτε από τα τρία θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενώ κάθε όργανο θα έχει πλέον συμπληρωματικά μέτρα διαφάνειας για την ενθάρρυνση της καταχώρισής τους. Επί της ουσίας, όμως, η τρέχουσα κατάσταση στο Κοινοβούλιο έχει ως εξής: οι λομπίστες συναντούν όποιον ευρωβουλευτή ή άλλο αξιωματούχο θέλουν, και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των τελευταίων να το αναφέρουν στο περιβόητο μητρώο διαφάνειας. Είναι υποχρέωση, ωστόσο, για τους εισηγητές, τους σκιώδεις εισηγητές και τους προέδρους των επιτροπών, να δημοσιεύουν ηλεκτρονικά όλες τις προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπροσώπους συμφερόντων, πριν από κάθε κοινοβουλευτική έκθεση που επεξεργάζονται.

Τι πρέπει να γίνει;

Δυστυχώς, καταστώντας το μητρώο διαφάνειας ως υποχρεωτικό, που έπρεπε να γίνει χθες, δεν λύνουμε το πρόβλημα στη ρίζα του. Πρώτα πρέπει να αποδεχτούμε ότι το πρόβλημα είναι συστημικό - δομικό. Να αποδεχτούμε, δηλαδή, ότι αν θέλουμε πραγματική αλλαγή θα πρέπει πρώτα να πατάξουμε τους δεσμούς αίματος που η ίδια η ΕΕ διατηρεί με τα επιχειρηματικά συμφέροντα και συχνά πυκνά μετατρέπεται σε φυτώριο για κάθε λογής σκάνδαλα. Να πατάξουμε την «περιστρεφόμενη πόρτα». Το φαινόμενο της ανακύκλωσης των εκπροσώπων του κεφαλαίου σε διάφορους ρόλους, για να εξυπηρετούν τα συμφέροντα του. Ως εκλεγμένοι, «σύμβουλοι», προπαγανδιστές, ελεγχόμενοι «συνδικαλιστές», ακόμη και ως …φιλάνθρωποι μέσα από ύποπτες Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις. Ως λομπίστες. Δεν γίνεται η δημοκρατία να κινδυνεύει μόνο όταν αποκαλύπτονται παράνομες πράξεις.

*Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

___________________________

Λουκάς Φουρλάς

Υπάρχουν τρύπες και κενά

Ερωτηθείς από τον «Π» ο Λουκάς Φουρλάς, ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, πώς γίνεται το λόμπι στο Ευρωκοινοβούλιο, ανέφερε ότι στο Ευρωκοινοβούλιο υπάρχουν λομπίστες που εκπροσωπούν συμφέροντα εταιρειών, ομάδων ή ακόμα και κρατών. «Όλοι αυτοί ζητούν επαφές με εμάς τους ευρωβουλευτές. Γενικότερα όμως, όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται σε αλληλεπίδραση με αυτό το ευρύ φάσμα ομάδων και οργανώσεων, που εκπροσωπούν συγκεκριμένα συμφέροντα και επιδίδονται σε δραστηριότητες εκπροσώπησης συμφερόντων. Είναι μια πρακτική που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες στο Ευρωκοινοβούλιο. Αυτό το οποίο έχουμε ανάγκη, είναι το να υπάρχει ο σωστός τρόπος λειτουργίας και εποπτείας όσον αφορά τις συναντήσεις με τις ομάδες αυτές» συμπλήρωσε, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι υπάρχει ο ενδεδειγμένος τρόπος λειτουργίας, που απ’ ότι φάνηκε, δεν τηρείται από όλους. «Οι ευρωβουλευτές δίνουμε στη δημοσιότητα πληροφορίες σχετικά με τις επαφές μας με ομάδες εκπροσώπησης συμφερόντων. Σε συνεργασία με το Συμβούλιο της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρησιμοποιούμε κοινό μητρώο διαφάνειας για την εποπτεία των δραστηριοτήτων των εκπροσώπων συμφερόντων» πρόσθεσε ο κ. Φουρλάς, εξηγώντας πως το μητρώο διαφάνειας έχει σχεδιαστεί για να καταδεικνύει ποια συμφέροντα εκπροσωπούνται στο επίπεδο της ΕΕ και για λογαριασμό ποιων, καθώς και τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους που διατίθενται αποκλειστικά για τις εν λόγω δραστηριότητες. «Εκ των πραγμάτων, υπάρχουν τρύπες και κενά τα οποία οφείλουμε να καλύψουμε άμεσα» υπογράμμισε.

Μετά το Qatargate θα πρέπει να επανεξεταστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το θέμα των λόμπι;

Λ.Φ.:Απαραίτητα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το ζήτημα που έχει προκύψει. Πρέπει να επανεξεταστεί πλήρως και ο ρόλος των ΜΚΟ και των όποιων ομάδων πιέσεων στο Ευρωκοινοβούλιο, και να υπάρξουν πλέον αυστηρότεροι έλεγχοι για το ποιος μπαίνει εντός του Κοινοβουλίου, αλλά και το αν επηρεάζεται η κρίση του ευρωβουλευτή μετά από τέτοιες συναντήσεις. Το πρόβλημα, όπως προανέφερα και έτσι όπως το εντοπίζω εγώ προσωπικά, είναι η ορθή επιτήρηση τού ποιος μπαίνει και βγαίνει στο Ευρωκοινοβούλιο, και ποιους σκοπούς εξυπηρετεί ή θέλει να εξυπηρετήσει. Περνάμε μια κρίση και πρέπει να επικρατεί πάντα η λογική και μέσω αυτής να ληφθούν οι σωστές αποφάσεις για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία των θεσμών. Για να γίνει αυτό, δεν θα καταφύγουμε στο άλλο άκρο φυσικά. Για παράδειγμα, δεν θα μου απαγορεύσει κάποιος να δω μια ομάδα αναπήρων που προωθούν τα αιτήματά τους. Αυτό θα ήταν αδιανόητο και δεν πρέπει να διακοπούν τα πάντα. Επίσης, να προσθέσω ότι αν κάποιος θέλει να χρηματιστεί μπορεί να το πράξει και εκτός Κοινοβουλίου, σε μια πλατεία για παράδειγμα. Άρα, εναπόκειται στο ήθος και το ποιόν του κάθε Ευρωπαίου αξιωματούχου.

_______________________________

Δημήτρης Παπαδάκης

Λόμπινγκ όπως λέμε... «ομάδα πίεσης»

Ο Δημήτρης Παπαδάκης, ευρωβουλευτής της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, θεωρεί ότι δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε το θεσμό των συναντήσεων με τους λομπίστες. «Δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι οι διεφθαρμένοι πολιτικοί, οι οποίοι επηρεάζονται με χρηματισμό από τον κάθε λογής λομπίστα. Για παράδειγμα, ένας ευρωβουλευτής θα πρέπει να σταματήσει να συναντιέται με τους πρέσβεις χωρών που δεν ανήκουν στην ΕΕ, για να αναπτύξουν ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος; Θα πρέπει ένας ευρωβουλευτής να σταματήσει να συναντάται με τους εκπροσώπους των αυτοκινητοβιομηχανιών για να ανταλλάξουν απόψεις αναφορικά με την εξέλιξη των αυτοκινήτων σε σχέση με την ηλεκτροκίνηση ή με την κίνηση υδρογόνου; Θα πρέπει να σταματήσουν οι ευρωβουλευτές να σταματήσουν τις συναντήσεις με φαρμακοβιομηχανίες, για ζητήματα που αφορούν και τις ίδιες αλλά και την υγεία των πολιτών;» διερωτάται ο ευρωβουλευτής και απαντά: «Σε καμία περίπτωση. Πρέπει να γνωρίζουμε τι συμβαίνει μέσα στην κοινωνία. Το ζήτημα είναι να υπάρχουν εκπρόσωποι των πολιτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι οποίοι δεν είναι εύκολο να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους ενέργειες. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι οι ισχύοντες κανονισμοί θα πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα. Υποθετικά μιλώντας, εάν σταματήσει να λειτουργεί αυτός ο θεσμός, υπάρχει κανείς που να νομίζει ότι ένας διεφθαρμένος ευρωβουλευτής δεν θα πάει σε μία καφετέρια, εκτός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και να τύχει λαδώματος;». Άρα, σημειώνει ο κ. Παπαδάκης, «δεν είναι ο θεσμός που φταίει, αλλά αυτοί που είναι εύκολοι να τύχουν δωροδοκίας».

Τι ισχύει σήμερα για το λόμπινγκ;

Δ.Π.: Το λόμπινγκ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι κάτι το συνηθισμένο. Οι λομπίστες στέλνουν αίτημα συνάντησης, συνήθως μέσω e-mail, στα γραφεία των ευρωβουλευτών, και εναπόκειται στον κάθε ευρωβουλευτή αν θα τους συναντήσει ή όχι. Οι συναντήσεις όμως γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες. Και καθώς ο αριθμός των λόμπι στις Βρυξέλλες είναι μεγάλος (περίπου 13,000) είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στη λήψη αποφάσεων. Γι αυτό το λόγο, ήδη από το 2011, θεσπίστηκε το μητρώο διαφάνειας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω διοργανικής συμφωνίας, το οποίο αναθεωρήθηκε σημαντικά το 2021. Η νέα διοργανική συμφωνία καθιερώνει το υποχρεωτικό μητρώο διαφάνειας ως βασικό εργαλείο των τριών θεσμικών οργάνων για τη βελτίωση της διαφάνειας του λόμπινγκ, και στοχεύει να καταστεί ακόμη πιο ορατή η συμμετοχή των ενδιαφερομένων και της κοινωνίας των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Από το 2022 οι κανόνες έχουν γίνει αυστηρότεροι. Ωστόσο, το πρέσινγκ που γίνεται από τα λόμπι είναι αρκετά μεγάλο. Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση που δημοσιεύει το Ευρωκοινοβούλιο, σε αυτό το μητρώο μέχρι τον Δεκέμβρη του 2021 είχαν καταγραφεί 13.366 άτομα, μια αύξηση 8% σε 5 χρόνια. Αν αναλογιστούμε ότι υπάρχουν 705 ευρωβουλευτές, τότε σε κάθε ευρωβουλευτή αναλογούν 19 λομπίστες. Πολύ σωστά, λοιπόν, αποδίδεται ο όρος στα ελληνικά «ομάδα πίεσης» για το λόμπινγκ.