Προεδρικές εκλογές, μυστικές συμφωνίες και φόβοι των κομμάτων: Ο Δούρειος Ίππος στον ενδιάμεσο χώρο

Η συνεργασία των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου με τον Νίκο Χριστοδουλίδη μεταφράζεται από τους ίδιους ως μια προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ένα εύηχο σύνθημα που στόχο έχει να κρύψει κάτω από το χαλί όλες τις διαφορές που χωρίζουν τα πιο πάνω κόμματα και να δώσει την εικόνα ενός ομοιογενούς σχήματος σε ένα μωσαϊκό πολιτικών δυνάμεων που βάλθηκαν να χτίσουν τον πύργο της Βαβέλ. Η αλήθεια είναι ότι τα κεντρώα κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ αποφάσισαν να στηρίξουν τον συγκεκριμένο υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχοντας ως βασικό κριτήριο τις δημοσκοπήσεις. Ο φόβος της ήττας, τα εσωκομματικά προβλήματα και η εσωστρέφεια δεν άφησαν περιθώρια στα συγκεκριμένα κόμματα. Θεωρούν ότι πρέπει να κερδίσουν πάση θυσία ώστε οι ηγεσίες να διατηρήσουν τον έλεγχο εντός του κόμματος.

Μυστικές συμφωνίες

Και τα τρία πιο πάνω κόμματα ανακοίνωσαν την απόφασή τους να υποστηρίξουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη στις προεδρικές εκλογές κάνοντας αναφορά σε συγκλίσεις πολιτικών θέσεων. Παρ' όλα αυτά, κανένα κόμμα δεν έδωσε στη δημοσιότητα κάποιο έγγραφο που να αποτυπώνει με ξεκάθαρο τρόπο τις κοινές θέσεις. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος μίλησε γενικά και αόριστα για 18 κοινές θέσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα το Κυπριακό και το Μεταναστευτικό. Δεν εξήγησε, όμως, σε τι ακριβώς έχουν συμφωνήσει. Εύλογα, λοιπόν, μπορεί διερωτηθεί ο οποιοσδήποτε εάν μπορεί να επιτευχθεί σύγκλιση σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως το Κυπριακό, μεταξύ των κομμάτων που στηρίζουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, όταν σε αυτές τις πολιτικές δυνάμεις συμπεριλαμβάνεται η ΕΔΕΚ που τάσσεται κατά της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ο αδιαφανής τρόπος με τον οποίο αποφάσισαν να χειριστούν τα συγκεκριμένα κόμματα και ο υποψήφιος το θέμα των πολιτικών συγκλίσεων εξηγείται ακριβώς από αυτό το αγεφύρωτο χάσμα που υπάρχει στα διάφορα ζητήματα. Και αυτό εξηγεί και την ένταση της αντίδρασής τους όταν θέσαμε το θέμα της μυστικής συμφωνίας μεταξύ ΔΗΚΟ - Χριστοδουλίδη την προηγούμενη φορά.

Από την άλλη, ο κ. Χριστοδουλίδης δίνοντας προχθές τις θέσεις του για το Κυπριακό ήταν εμφανής η προσπάθειά του να ικανοποιήσει το ΔΗΚΟ. Παρουσίασε θέσεις-αχταρμά ξεκινώντας από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, τις συμφωνίες κορυφής, για να καταλήξει ότι όλα όσα συζητήθηκαν στο Κυπριακό μετά το 1979 είναι στο τραπέζι. Με αποτέλεσμα -όπως έκανε και ο Τάσσος Παπαδόπουλος- να επιλέγει ό,τι τον βολεύει.

Ο φόβος

Φαίνεται ότι τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου έσπρωξε προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη ο φόβος. Έχουμε μια ΕΔΕΚ που διανύει περίοδο κρίσης, με δικαστικές περιπέτειες και έντονη αμφισβήτηση της ηγεσίας του κόμματος από πληθώρα στελεχών τα οποία καταγγέλλουν μέχρι και αλλοίωση του μητρώου μελών μέσω παράτυπων και αντικαταστατικών εγγραφών και διαγραφών. Μέσα σε αυτό το κλίμα της αμφισβήτησης και της διχόνοιας, ο Μαρίνος Σιζόπουλος δύσκολα μπορούσε να επιβιώσει και είχε άμεση ανάγκη από ένα σωσίβιο.

Την ίδια ανάγκη για πολιτικό σωσίβιο είχε και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος το 2013 και έκτοτε δεν κατάφερε να πετύχει μια σημαντική νίκη στις εκλογικές διαδικασίες που ακολούθησαν. Όχι μόνο δεν μπόρεσε να κερδίσει μία έστω εκλογική διαδικασία αλλά είδε τα ποσοστά του κόμματος να μειώνονται και ένα νέο κόμμα να ιδρύεται απέναντί του, με στελέχη πρώην ΔΗΚΟϊκούς. Ο διχαστικός τρόπος που χειρίστηκε τα εσωκομματικά ζητήματα μετά την εκλογή του ως πρόεδρος του ΔΗΚΟ και η σωρεία διαγραφών στελεχών οδήγησαν στην ίδρυση της ΔΗΠΑ - Συνεργασία. Είναι, λοιπόν, φυσιολογικό και αναμενόμενο να τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση οι ηγετικές ικανότητες του Νικόλα Παπαδόπουλου. Γι’ αυτό και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ θεωρεί ότι βρήκε στο πρόσωπο του Νίκου Χριστοδουλίδη το πολιτικό σωσίβιο που τόσο είχε ανάγκη για να επεκτείνει στον χρόνο την εσωκομματική του ισχύ.

Στην περίπτωση της ΔΗΠΑ - Συνεργασία τα πράγματα κάπως διαφέρουν. Ο Μάριος Καρογιάν δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα αμφισβήτησης εντός του κόμματος παρά την αθέτηση της συμφωνίας με τον Άγγελο Βότση για τη βουλευτική έδρα της Λεμεσού. Ο πρόεδρος της ΔΗΠΑ κατάφερε να ξεπεράσει αυτήν την κρίση. Όμως, ένιωσε την πίεση που του ασκήθηκε όταν στελέχη της ΔΗΠΑ που υπηρετούσαν στο Προεδρικό Μέγαρο επέλεξαν να σταθούν δίπλα στον Νίκο Χριστοδουλίδη προτού ακόμη αποφασίσει το κόμμα. Η πίεση αυξήθηκε μετά που το ΔΗΚΟ έλαβε αποφάσεις και κορυφώθηκε όταν ο Άγγελος Βότσης εκδήλωσε δημόσια τη στήριξή του προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Επειδή η ΔΗΠΑ και το ΔΗΚΟ αντλούν ψήφους από το ίδιο εκλογικό ακροατήριο και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρώτο τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο κ. Καρογιάν φοβήθηκε ότι θα μείνει εκτός εξουσίας και άρα θα έχει ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε ένα πελατειακό σύστημα απέναντι στο ΔΗΚΟ, που ενδεχομένως να αποδυνάμωνε σημαντικά το κόμμα του. Αυτός ο φόβος επικράτησε τελικά στη ΔΗΠΑ και έτσι λήφθηκε απόφαση στήριξης του Νίκου Χριστοδουλίδη.

Νέο κόμμα

Βέβαια σε όλα τα πιο πάνω κόμματα υπάρχει και ένας μεγαλύτερος φόβος για το ενδεχόμενο ο Νίκος Χριστοδουλίδης να ιδρύσει ένα νέο κόμμα που θα προσελκύσει δικούς τους ψηφοφόρους. Αυτό θα αποτελούσε μια άκρως αρνητική εξέλιξη, ειδικά σε μια περίοδο ελεύθερης πτώσης των ποσοστών των παραδοσιακών κομμάτων. Είναι ένας εύλογος και δικαιολογημένος φόβος που ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν υποχρεωμένος να διασκεδάσει με προφορικές τουλάχιστον δεσμεύσεις για μη ίδρυση νέου κόμματος. Βασική πτυχή των μυστικών συμφωνιών που έχουν συνάψει τα πιο πάνω κόμματα με τον υποψήφιο.

Το θέμα είναι ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει συγκεντρώσει γύρω του αρκετά στελέχη και μέλη του ΔΗΣΥ που θεωρούσαν ότι τα έχει παραγκωνίσει το κόμμα της Δεξιάς. Στελέχη που απέτυχαν να εκλεγούν σε διάφορες εκλογικές διαδικασίες και έριξαν το φταίξιμο στην ηγεσία του ΔΗΣΥ, όπως ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης και ο Παντελής Ποιητής. Ποιος θα στεγάσει αυτά τα άτομα μετά τις εκλογές; Είναι δυνατόν να μην ασκούν πιέσεις για ίδρυση ενός νέου κόμματος ώστε να μπορούν να δραστηριοποιηθούν πολιτικά; Και γιατί ο Νίκος Χριστοδουλίδης να μην προχωρήσει στην ίδρυση νέου κόμματος μετά τις εκλογές; Ποια μυστική συμφωνία τον δεσμεύει ώστε να μην το κάνει;

Δούρειος Ίππος

Ακόμη και αν ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποφασίσει να μην προχωρήσει στην ίδρυση νέου κόμματος, ο κίνδυνος σοβαρών πολιτικών ανακατατάξεων στον ενδιάμεσο χώρο δεν παύει να υφίσταται. Υπάρχει όντως ένας μεγάλος κίνδυνος αναδιάταξης προσώπων και αναδιανομής ισχύος εντός του κάθε κεντρώου κόμματος από τις επιλογές που θα κάνει ο Νίκος Χριστοδουλίδης σε περίπτωση που εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Για παράδειγμα, η ανάθεση των διαφόρων υπουργείων σε συγκεκριμένες προσωπικότητες του ενδιάμεσου χώρου θα αποτελέσει μια μορφή πολιτικής πριμοδότησης που θα φέρει τα πάνω-κάτω. Αυτοί, δηλαδή, που θα αποκτήσουν θεσμικό ρόλο και σημαντική προβολή στα ΜΜΕ θα γίνουν πιο ισχυροί από τους υπόλοιπους και θα καθορίσουν το παιχνίδι στη συνέχεια. Εξάλλου αυτός είναι και ο τρόπος που ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα αποκτήσει τον έλεγχο των κομμάτων που στηρίζουν την υποψηφιότητά του. Από την άλλη βεβαίως, μιλώντας με ηγετικά στελέχη κομμάτων που τον υποστηρίζουν υπάρχει η θέση που είναι ανυποχώρητη, ότι θα έχουν λόγο όποιοι αναλάβουν πόστα. Αν σε αυτό το θέμα δεν υπάρξει συμφωνία, προβλέπεται από τις πρώτες μέρες σε περίπτωση εκλογής Χριστοδουλίδη να υπάρξει σοβαρή κρίση.