Η διαφθορά και το επόμενο βήμα Μαυρογιάννη

Αν υπάρχει ένα ζήτημα στην προεκλογική περίοδο το οποίο διασυνδέθηκε τόσο πολύ με την πολιτική πρακτική αυτής της κυβέρνησης, και κυρίως του απερχόμενου Προέδρου, είναι η εξόντωση των θεσμών διά της διαφθοράς. Ένα ζήτημα το οποίο έθεσε ξεκάθαρα το προηγούμενο διάστημα ο ανεξάρτητος υποψήφιος Ανδρέας Μαυρογιάννης προκαλώντας τη θεατρικού χαρακτήρα αντίδραση του Νίκου Αναστασιάδη, στη διακυβέρνηση του οποίου η διαφθορά δεν αποτέλεσε μια κακή παρένθεση, αλλά ουσιώδη χαρακτήρα της πολιτικής του.

Αναμονή

Ο υποψήφιος για την προεδρία έκανε τις προηγούμενες ημέρες ένα σοβαρό επικοινωνιακό άλμα όταν έθεσε στη δημόσια σφαίρα τη συζήτηση για τη διαφθορά σε πραγματικό πλαίσιο και όχι σε θεωρητικό. Η αναζήτηση μέσω της λεγόμενης Επιτροπής κατά της Διαφθοράς μιας διεξόδου ώστε να θέσουν τα μέλη της στο μικροσκόπιο τις καταγγελίες που εντοπίζονται και καταγράφονται στα τελευταία βιβλία του Μακάριου Δρουσιώτη ήταν κίνηση σημαντική, απρόσμενη ενώ ανέτρεψε την έως τώρα συμβατική πορεία της παρούσας προεκλογικής εκστρατείας. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο πως η πολιτική πρακτική σε αυτόν τον τόπο τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία αντέχει κάθε μορφή παρασπονδίας της εξαιτίας της πλήρους ταύτισης των δήθεν ανεξάρτητων θεσμών με την εκτελεστική εξουσία, αφού στηρίζονται όλοι από τις διαθέσεις, τους σχεδιασμούς και τους στόχους απόκρυψης των πεπραγμένων του εκάστοτε επικεφαλής του κράτους. Όταν αυτοί οι σχεδιασμοί υπερκεράζουν τις γενικές κατευθύνσεις χρηστής διοίκησης τότε οι θεσμοί μετατρέπονται σε αδύναμους κρίκους στους αρμούς της εξουσίας.

Χωρίς σθένος

Κατά τη διάρκεια του πρόσφατου debate των τριών βασικών υποψηφίων έγινε και από τους τρεις υποψηφίους μια γενική τοποθέτηση, εμμέσως βεβαίως, για την ανάγκη αντιμετώπισης της διαφθοράς. Αβέρωφ Νεοφύτου και Νίκος Χριστοδουλίδης, μέσα από τις γενικές αναφορές τους για το πώς θα πρέπει να λειτουργήσει το σύστημα πρόληψης αλλά και τιμωρίας φαινομένων διαφθοράς, δεν είναι σε θέση να σταθούν στη γιγάντωση του προβλήματος που βιώνει η κυπριακή κοινωνία την τελευταία δεκαετία. Ως προς αυτό το κομμάτι της συζήτησης οι δύο υποψήφιοι ευσχήμως απουσιάζουν αφού τους βιώσαμε ως μέρος της εξουσίας, οι οποίοι προτιμούν την αφωνία, τις γενικές και αόριστες αναφορές για το μέλλον. Δεν έσωσαν εν ολίγοις τα προσχήματα είτε γιατί ταυτίστηκαν με το σύστημα είτε γιατί δεν είχαν το σθένος να τα βάλουν με την οφθαλμοφανή και προκλητική πρακτική του αρχηγού του κράτους και του συστήματος που τον στήριξε.

Η αναφορά στο τελευταίο debate γίνεται γιατί ουδείς, ούτε οι δύο υποψήφιοι που δηλώνουν πίστη στη σημερινή διακυβέρνηση αλλά ούτε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, άρπαξε την ευκαιρία στη συζήτηση για να επαναφέρει στις πραγματικές τους διαστάσεις όλα όσα έθιξε αλλά και όλα όσα ακολούθησαν της πρωτοβουλίας του προσφάτως να απευθυνθεί στην Επιτροπή κατά της Διαφθοράς. Μπορεί να μην ρωτήθηκε συγκριμένα από τους δημοσιογράφους αλλά ο Ανδρέας Μαυρογιάννης έπρεπε για λόγους ουσίας αλλά και λόγους επικοινωνίας να έθετε εκ νέου το ζήτημα.

Χωρίς μισόλογα

Ο ψηφοφόρος αγαθών προθέσεων δεν ικανοποιείται πλέον με γενικές αναφορές σε ένα τεράστιο κεφάλαιο που απασχολεί την κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Στις μετρήσεις το θέμα της διαφθοράς έχει πλέον περίοπτη θέση. Οι προτάσεις για τις θεσμικές αλλαγές είναι ένα, αλλά στην προεκλογική πρέπει συνεχώς να επαναλαμβάνονται αλλά και να καταγράφονται το σημερινό μέγεθος της διαφθοράς και η αδήριτη ανάγκη κάποιοι να λογοδοτήσουν γιατί εκμεταλλεύθηκαν προς ίδιον όφελος την εξουσία που τους έδωσε η πλειοψηφία των ανθρώπων.

Τι έπρεπε επομένως να κάνει ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, ο οποίος ευφυώς έφερε στη δημόσια σφαίρα τη συζήτηση για τις πιθανές ευθύνες του έχοντος την εξουσία τα τελευταία χρόνια. Είναι ο μόνος που έχει ανοίξει στην πράξη αυτό το κεφάλαιο. Και είναι ο μόνος εκ των τριών βασικών υποψηφίων ο οποίος δεν πρέπει να ανησυχεί για τις πολιτικές ευθύνες που κάποιοι θα ήθελαν να του καταλογίσουν. Στο πλαίσιο αυτό ο υποψήφιος για την προεδρία θα πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα:

• Να μιλήσει ανοιχτά στην κοινωνία ότι ο ίδιος θα δεσμευθεί πως αν βρεθεί στην εξουσία θα ζητήσει «εξεταστική εκ των πραγμάτων επιτροπή» για να αρχίσει η συζήτηση για διερεύνηση του σκανδάλου των «χρυσών» διαβατηρίων.

• Να αναθέσει στην επιτροπή η αρμοδιότητα να ψάξει την πορεία του χρήματος, ανοίγοντας λογαριασμούς των άμεσα εμπλεκόμενων οι οποίοι οχυρώνονται πίσω από δήθεν πολιτικές αποφάσεις.

• Να ζητήσει να σταματήσει πλήρως η εμπλοκή της Νομικής Υπηρεσίας στο υπό διερεύνηση σκάνδαλο, από τη στιγμή που και οι δύο αξιωματούχοι όχι απλώς ήταν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου που ενέκρινε χιλιάδες «χρυσά» διαβατήρια αλλά προωθούσαν τα διαβατήρια μέσω των δικηγορικών τους γραφείων.

Σήμερα, για παράδειγμα, η καλύτερη υπερασπιστική γραμμή του πρώην προέδρου της Βουλής Δ. Συλλούρη στη δίκη για τα «χρυσά» διαβατήρια είναι ακριβώς το γεγονός ότι οι επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας είχαν την ιδιότητα του μέλους της κυβέρνησης Αναστασιάδη αλλά και το γεγονός ότι και οι δύο ως επαγγελματίες παρείχαν διαβατήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

• Να θέσει το θέμα της αναποτελεσματικότητας κάθε επιτροπής η οποία διορίζεται από την εκτελεστική εξουσία αλλά και του περιορισμού των συμπερασμάτων, κάτι που έγινε και στην περίπτωση της επιτροπής Νικολάτου όταν οι πολιτικές ευθύνες, η μόνη εντολή της επιτροπής, είχαν πολύ γενικό χαρακτήρα και ποσώς έθιγαν τους φορείς της εξουσίας.

• Να δεσμευθεί ενώπιον της κυπριακής κοινωνίας ότι θα κάνει θεσμικά ό,τι χρειαστεί για να μην συνεχιστεί ο συρφετός του διορισμού επιτροπών οι οποίες δεν είναι, εκ της φύσεως των εντολών τους, ικανές να οδηγήσουν τη δικαιοσύνη στην ανεύρεση των ενοχών οι οποίοι έχουν και ονόματα και διευθύνσεις.

Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης κατάφερε το προηγούμενο διάστημα να στρέψει τα βλέμματα της κοινωνίας πάνω του με το να ανοίξει το κεφάλαιο διαφθορά στην κορυφή της κυπριακής εξουσίας. Για λόγους ουσίας, αλλά ακόμα και για λόγους δικού του επικοινωνιακού μοτίβου δεν θα πρέπει να αφήσει την παρούσα συγκυρία να του ξεφύγει. Παρά τα βαρίδια που μπορεί να έχει πρέπει να τολμήσει. Μπορεί να συνεχίσει να κάνει τη διαφορά σε αυτό το ζήτημα και να ταυτιστεί και με άλλους υποψηφίους, όπως τους Αχιλλέα Δημητριάδη και Μάριο Ηλιάδη, οι οποίοι έχουν παρόμοιες μαζί του προσεγγίσεις. Αλλά κυρίως να ταυτιστεί με το περί δικαίου αίσθημα της πλειοψηφίας της κοινωνίας.

Ο «βασιλιάς είναι γυμνός»

Το ζήτημα της ανάγκης, καθώς ο Ανδρέας Μαυρογιάννης εντείνει την πίεσή του για τα θέματα της διαφθοράς και κάνει το επόμενο βήμα, αρχίζει να προβληματίζει και τους συνεργάτες του. Ενδεικτική είναι και η ανάρτηση του εκπροσώπου Τύπου του υποψηφίου Βασίλη Πρωτοπαπά, ο οποίος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην κουλτούρα ενός αρχηγού κράτους ο οποίος δεν διαθέτει καμία ευθιξία ενώ στην πραγματικότητα εκ της φύσεώς του κοροϊδεύει την κοινή γνώμη.

«Ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης παραδέχθηκε ότι ο ίδιος συν γυναιξί και τέκνοις αποδέχθηκε δωρεάν ιδιωτική πτήση και διακοπές στις Σεϋχέλλες από κάποιον Σαουδάραβα.

Δεν χρειάζεται καμία διερεύνηση. Οπουδήποτε αλλού στην ΕΕ θα είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση ή θα είχε διωχθεί ποινικά για δεκασμό. Αφήνω τα άλλα. Που είναι πολλά. Το θράσος του ανθρώπου είναι απύθμενο. Το πιο θλιβερό: Δεν υπάρχει τόσα χρόνια ένα στέλεχος της παράταξής του που να περιλαμβάνει έντιμους ανθρώπους, να φωνάξει 'ο βασιλιάς είναι γυμνός'».