ΑΚΕΛ: Αλλαγή ή διαχείριση δυσφορίας; - KKE ή Σύριζα;

Μέσα στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου, τρεις μήνες πριν τις προεδρικές του ερχόμενου Φεβρουαρίου, ο γ.γ. του ΑΚΕΛ προανήγγειλε δομικές και άλλες αλλαγές στο κόμμα... μετά όμως από τις εκλογές. Μια απόφαση που λήφθηκε πριν ενάμιση περίπου χρόνο, τον Ιούλιο του 2021 στο 23^ο συνέδριο του κόμματος. Την εβδομάδα που μας πέρασε, απλώς έγινε η εξαγγελία και τα υπόλοιπα από την άνοιξη και μετά - με κατάληξη την πραγματοποίηση καταστατικού συνεδρίου το φθινόπωρο του 2023. «Γιατί τώρα», είναι το ερώτημα που τίθεται από φίλους και... εχθρούς του κόμματος, μετά τη σχετική ανακοίνωση του γ.γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανου Στεφάνου, την περασμένη Τρίτη, 8 Νοεμβρίου 2022. Γιατί αυτή την πολύ δύσκολη χρονική στιγμή, που δίνεται μια σκληρή προεκλογική μάχη (και) από το ΑΚΕΛ, το κόμμα επιλέγει να ανοίξει θέμα εσωκομματικών αλλαγών;

Οι τρεις λόγοι

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τρεις είναι οι λόγοι που οδήγησαν την ηγεσία του ΑΚΕΛ να προβεί σε αυτή την κίνηση: (α) Είναι απάντηση στους ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ που χρόνια τώρα ακούνε για αλλαγές και εκσυγχρονισμό του κόμματος, και δεν βλέπουν να γίνεται κάτι ουσιαστικό με αποτέλεσμα να απογοητευτούν και να αποστασιοποιηθούν. Με την προσδοκία για αλλαγές, το ΑΚΕΛ αγοράζει χρόνο μέσα στην προεκλογική περίοδο, προσπαθεί να συσπειρώσει τον κόσμο του και να φέρει κοντά όσους απομακρύνθηκαν από το κόμμα για λόγους που έχουν να κάνουν με αναχρονιστικές και αντιδημοκρατικές εσωκομματικές διαδικασίες, ώστε να περάσει ο προεδρικός υποψήφιος που στηρίζει το ΑΚΕΛ στον 2^ο γύρο των εκλογών, (β) Είναι προσπάθεια να ανακοπούν φυγόκεντρες τάσεις και σκέψεις για έναν νέο πολιτικό σχηματισμό την επόμενη μέρα των εκλογών, εάν αποτύχει το ΑΚΕΛ να εκλέξει τον υποψήφιο που στηρίζει και πολύ περισσότερο εάν δεν καταφέρει να τον περάσει στον 2^ο γύρο. Υπάρχει μία περιρρέουσα ατμόσφαιρα μέσα στο κόμμα, που θέλει κάποιους να τεστάρουν τις δυνάμεις τους μέσω άλλης αριστερής υποψηφιότητας -αριστερότερης της σημερινής Αριστεράς- με το πρόσχημα ότι δεν μας εκφράζει πλέον το ΑΚΕΛ για τον άλφα ή βήτα λόγο. Κάποιοι άλλοι, της Κεντροαριστεράς, σκέφτονται να κατεβάσουν προχωρημένη πρόταση, διαφορετική από αυτήν του ΑΚΕΛ, στις ευρωεκλογές του ’24. Τα τελευταία 10 χρόνια, το ΑΚΕΛ έχασε περίπου 60.000 ψηφοφόρους [το 2001 το ΑΚΕΛ έλαβε 142.647 ψήφους (34,71%), το 2011, 132.171 (32,67%) και το 2021, 79.910 (22,34%)]. Ο κόσμος αυτός, μέλη ή και απλώς φίλοι του κόμματος που ψήφιζαν ΑΚΕΛ, αποστασιοποιήθηκε, δεν μετακινήθηκε σε άλλο κομματικό χώρο (αδρανοποιήθηκε, είναι στην αποχή), αλλά θέλει πολιτική έκφραση, (γ) Είναι και μια καλή δικαιολογία για τη διαχείριση της επόμενης μέρας, εάν το ΑΚΕΛ χάσει τις εκλογές. Θα χρειαστεί να απαντήσουν τα μέλη της ηγεσίας σε ερωτήματα που θα τους αφορούν ακόμα και τους ίδιους προσωπικά. Εάν ο υποψήφιος που στηρίζει το ΑΚΕΛ δεν περάσει στον 2^ο γύρο, τότε ό,τι και να αποφασίσει το κόμμα για τη 2^η Κυριακή των εκλογών, θα αφήσει πληγές: στήριξη Νίκου Χριστοδουλίδη, στήριξη Αβέρωφ Νεοφύτου, αποχή, κατά συνείδηση/βούληση. Σε επαρχιακό επίπεδο, ήδη έχει ξεκινήσει ένα blame game, ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών, αναφορικά με το πόσο δουλεύει ο κάθε ένας για τις προεδρικές εκλογές, ποιος έχει όρεξη και ποιος αδιαφορεί.

Το εννοεί ο Στέφανος;

Πάντως, ακόμη και της πρώτης γραμμής στελέχη του ΑΚΕΛ, δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι θα γίνουν σοβαρές αλλαγές στο κόμμα και αποδίδουν τις τελευταίες εξαγγελίες σε προληπτική διαχείριση και εκτόνωση, της δυσαρέσκειας και της απογοήτευσης για το ότι δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική αλλαγή από την ημέρα που ανέλαβε το κόμμα ο Στέφανος Στεφάνου - ούτε επί Άντρου Κυπριανού. «Θυμάμαι τον Χριστόφια να λέει, μόλις ανέλαβε γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, τώρα σύντροφοι φτάνει αλλαγές, παραχαλάρωσε το κόμμα» ανέφερε στον «Π» πρωτοκλασάτο ακελικό στέλεχος. Το ίδιο στέλεχος σχολίασε με νόημα πως αλλαγή σημαίνει και αλλαγή προσώπων όχι μόνο στη δομή ή και σε διαδικασίες. «Κάτι που δεν το βλέπω να γίνεται. Πάλι θα μείνουμε σε κάποιες επιφανειακές αλλαγές και δεν θα αγγίξουμε την ουσία» πρόσθεσε, συμπληρώνοντας ότι του θυμίζει λίγο την Ομόνοια όλη αυτή η συζήτηση: «Κάθε φορά που δεν πάει καλά η Ομόνοια, λένε του κόσμου ότι θα κάνουν νέο γήπεδο. Έτσι και το ΑΚΕΛ... θυμάται τις εσωκομματικές αλλαγές».

Ερωτήματα

Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου της περασμένης Τρίτης, ότι το κόμμα δρομολογεί αλλαγές που στηρίζονται σε δύο πυλώνες: Πρώτον, την οργανωτική ανασυγκρότηση που έχει να κάνει με τη δομή, τις μορφές δουλειάς και τις διαδικασίες του κόμματος, και δεύτερον, με την οργανωτική και αμφίδρομη πολιτική σχέση του κόμματος με κοινωνικούς φορείς, κινήματα, κινήσεις και προσωπικότητες με τις οποίες το ΑΚΕΛ μοιράζεται τις ίδιες ευαισθησίες, στόχους και πολιτικές ατζέντες σε γενικότερα και ειδικότερα θέματα. «Θα αγγίξουμε το θέμα της εκλογής του γ.γ. του ΑΚΕΛ από τη βάση του κόμματος; Θα συζητήσουμε ελεύθερα τη συμμετοχή των επαγγελματικών στελεχών στα σώματα του κόμματος; Για τον ρόλο και την παρουσία των εμμίσθων στα σώματα, όταν σήμερα πάνω από το 50% π.χ. της Κεντρικής Επιτροπής είναι επαγγελματικά στελέχη; Υπάρχουν μεγάλες αλυσίδες συγγενών που εργάζονται στον μηχανισμό του κόμματος και παράλληλα λαμβάνουν μέρος σε σώματα. Θα τολμήσουμε να βάλουμε πλαφόν στο ποσοστό των εμμίσθων που λαμβάνει μέρος στα σώματα; Θα αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα του κομματικού μηχανισμού μέσα στα νέα δεδομένα και τη σύγχρονη εποχή; Θα δούμε κατάματα τα προβλήματα των Νέων Δυνάμεων; Έκλεισε ο κύκλος του θεσμού των Νέων Δυνάμεων; Θα τους δοθεί δικαίωμα να λένε την άποψή τους ελεύθερα στα σώματα του ΑΚΕΛ; Θα τους δοθεί δικαίωμα ψήφου σε σημαντικές αποφάσεις; Θα φέρουμε κοντά κοινωνικούς φορείς, κινήματα, κινήσεις και προσωπικότητες με τις οποίες το ΑΚΕΛ μοιράζεται τις ίδιες ευαισθησίες, στόχους και πολιτικές ατζέντες σε γενικότερα και ειδικότερα θέματα, όπως είπε ο γ.γ. του κόμματός μας; Δηλαδή, ο Στέφανος θέλει να συριζοποιήσει το ΑΚΕΛ και να το κάνει πιο σοσιαλδημοκρατικό; Και αν ναι, τι θα γίνει με το κομμάτι του ΑΚΕΛ που θέλει το κόμμα πιο κομμουνιστικό και πιο καθαρό ιδεολογικοπολιτικά» διερωτήθηκε άλλο στέλεχος του κόμματος, απαντώντας, ταυτόχρονα, ο ίδιος και κάποια από τα ερωτήματα που έθεσε: «Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι ο παραγοντισμός, η ατομική επιτυχία υπερισχύει πλέον της συλλογικής επιτυχίας, και στο ΑΚΕΛ. Είναι ανθρώπινο να έχει κανείς φιλοδοξίες, αλλά η επιλογή και ανάδειξη του προσώπου πρέπει να γίνεται μέσα από τη συλλογική δράση και όχι μέσα από την προσωπική ατζέντα. Εκλογή γενικού γραμματέα απευθείας από τη βάση του κόμματος (περίπου 13.000 μέλη) δεν βλέπω να υιοθετείται. Θα ανοίξουμε τον διάλογο, ενδεχομένως, αλλά δεν βλέπω να υιοθετείται αυτή η πρόταση. Σε ποιον θα λογοδοτεί ο γ.γ., σε περίπτωση που βγαίνει εκτός της γραμμής των καθοδηγητικών σωμάτων; Σήμερα λογοδοτεί στην Κεντρική Επιτροπή [105 μέλη φανερά και κάποια άλλα μυστικά (π.χ. ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι)] που τον εκλέγει. Ίσως να μπορεί να γίνεται η εκλογή του γ.γ. από το συνέδριο (μέχρι και 1.500 σύνεδροι), που θεωρείται ο πραγματικός πυρήνας του κόμματος, αφού συμμετέχουν τα βασικά στελέχη, όπως τα τοπικά που γνωρίζουν πολύ καλά πρόσωπα και καταστάσεις».

Στ. Στεφάνου: Δεν περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία του Σοσιαλισμού για να δράσουμε

ΚΚΕ ή ΣΥΡΙΖΑ;

Μιλώντας στον «Π και ερωτηθείς σχετικά ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, ξεκαθάρισε ότι αλλαγές θα γίνουν στο κόμμα είτε κερδίσει ο Ανδρέας Μαυρογιάννης τις εκλογές είτε όχι. «Δεν είναι τώρα που θυμηθήκαμε να κάνουμε αλλαγές, εμείς θέλαμε να γίνει αυτό νωρίτερα. Είναι απόφαση του περσινού συνεδρίου μας ότι θα κάνουμε καταστατικό συνέδριο. Η απόφασή μας ήταν να ξεκινούσαμε μόλις τελειώναμε με τις διεργασίες εκλογής σωμάτων κ.λπ. και να ασχοληθούμε και με το θέμα των αλλαγών. Μπήκαμε, όμως, στο θέμα των προεδρικών εκλογών, κάτι που μας πήρε πολύ περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι υπολογίζαμε, και καθυστερήσαμε. Συν οι σχεδιασμοί και οι προετοιμασίες για την προεκλογική περίοδο. Αποφασίσαμε, τελικά να το ανακοινώσουμε και να ασχοληθούμε επί της ουσίας, μετά τις προεδρικές» πρόσθεσε ο κ. Στεφάνου.

Σας βοηθά αυτή η συζήτηση μέσα στη βράση της προεκλογικής περιόδου; Αντί να έχετε τον νου σας στην εκλογή του υποψηφίου σας, να σκέφτεστε τις αλλαγές στο κόμμα;

Όταν πρωτομιλήσαμε για αλλαγές, πριν από έναν μήνα περίπου, η αντίδραση που είχαμε από τον κόσμο ήταν εξαιρετικά καλή. Είχαμε συζητήσει και στο προπροηγούμενο συνέδριο να κάνουμε αλλαγές και τελικά δεν έγιναν. Ξεκινήσαμε και συζητούσαμε για την αναδόμηση των Νέων Δυνάμεων και μείναμε στη μέση. Θελήσαμε, τώρα να πούμε του κόσμου ότι υπάρχει οδικός χάρτης για αλλαγές στο κόμμα, ο οποίος χρειάζεται πολύ δουλειά γι' αυτό και πάει φθινόπωρο το καταστατικό συνέδριο. Θα χρειαστεί πολύ ζύμωση και συζήτηση, όμως όλα αυτά θα γίνουν μετά τις προεδρικές εκλογές.

Πού θέλετε να πάρετε το ΑΚΕΛ; ΚΚΕ ή ΣΥΡΙΖΑ;

Περισσότερο ΑΚΕΛ.

Περισσότερο ΑΚΕΛ με συνιστώσες, όπως κινήματα, κινήσεις, κοινωνικούς φορείς, προσωπικότητες...

Ναι, θέλουμε να τους φέρουμε κοντά. Έχοντας υπόψη σε ποια κοινωνία ζούμε, και της δυσπιστίας και τα στερεότυπα που υπάρχουν για τα κόμματα και ιδιαίτερα για το ΑΚΕΛ, πρέπει να πείσεις -με καθημερινή δράση και διαδραστική σχέση- ότι δεν λειτουργείς πατερναλιστικά, ότι δεν προσπαθείς να επιβάλεις κάποια πράγματα, αλλά σέβεσαι και αναγνωρίζεις και κατανοείς ιδέες συνόλων που μοιράζονται μαζί μας τις ίδιες ευαισθησίες και ταυτόσημες θέσεις σε σημαντικά θέματα. Έτσι θα κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους και θα κτίσουμε μια προοδευτική συμμαχία, ώστε να καταφέρουμε να έχουμε περισσότερο λόγο και δυνατότητα παρέμβασης στην εξέλιξη των πραγμάτων. Το ΑΚΕΛ δεν είναι δογματικό, αντιλαμβάνεται τι γίνεται μέσα στην κοινωνία. Κτίζει συμμαχίες, αναπροσαρμόζει πολιτικές, είναι διαλεκτικό και συνεργάσιμο, αφήνει τη σφραγίδα του στα πράγματα μέσα στο σημερινό περιβάλλον, δεν κάθεται κλούβα και να περιμένει τη Δευτέρα Παρουσία, όταν θα έρθει ο Σοσιαλισμός, για να δράσει. Γι' αυτό το ΑΚΕΛ είναι ισχυρό με υψηλά ποσοστά