Τέλη του 2023 ολοκληρώνονται οι υποδομές φυσικού αερίου στο Βασιλικό

Η κατασκευή των απαραίτητων έργων υποδομής για την έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού υπολογίζεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του 2023, όπως αναφέρει το Υπουργείο Ενέργειας στο επεξηγηματικό υπόμνημα που συνοδεύει τον κρατικό προϋπολογισμό του για το νέο έτος. Στόχος, η μεταφορά φυσικού αερίου προς την ΑΗΚ, σε πρώτη φάση, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Πλοίο που θα λειτουργεί ως μονάδα επαναεροποίησης θα προσδέσει στην προβλήτα που κατασκευάζεται στο Βασιλικό και θα δέχεται το φυσικό αέριο σε υγρή μορφή. Το πλοίο θα το μετατρέπει σε αέριο όπου μέσω αγωγού θα μεταφέρεται στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της ΑΗΚ. Το πλοίο κατασκευάζεται σε ναυπηγείο της Σανγκάη και θα είναι μόνιμα προσδεδεμένο στην προβλήτα του Βασιλικού.

Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού επηρέασαν σημαντικά το πρόγραμμα εργασιών και την εκτελεσθείσα εργασία του έργου. Η πανδημία αύξησε το κόστος των υλικών και παράλληλα περιόρισε σε μεγάλο βαθμό τις μετακινήσεις του προσωπικού, προκαλώντας έτσι μεγάλες καθυστερήσεις στα κατασκευαστικά έργα. Ο εργολάβος του έργου, η διεθνής κοινοπραξίας JV China Petroleum, απαίτησε από τη Δημοκρατία αποζημιώσεις ύψους €25 εκατ. οι οποίες εγκρίθηκαν από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ) στις 24/5/2022 αυξάνοντας έτσι το συνολικό κόστος του έργου στα €315 εκατ.

Σχεδόν το 1/3 του κόστους του έργου και συγκεκριμένα ποσό €101 εκατ. θα καταβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (χρηματοδοτικό οργανισμό CΙΝΕΑ) στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Συνδέοντας την Ευρώπη» το οποίο παραχωρείται ανά φάση. Ποσό €43 εκατ. θα εισφέρει η ΑΗΚ μέσω της συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) ενώ το υπόλοιπο ποσό θα αποπληρωθεί μέσω ευνοϊκού δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης. Για την ολοκλήρωση των έργων περιλήφθηκε στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Ενέργειας για το έτος 2023 κονδύλι ύψους €41 εκατ.

Μείωση στις τιμές ρεύματος

Στην υπογραφή των συμβολαίων στο Προεδρικό για την κατασκευή των έργων υποδομής, τον Δεκέμβριο του 2019, ο τέως υπουργός Ενέργειας κ. Γιώργος Λακκοτρύπης δήλωσε ότι η χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή αναμένεται να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Κύπρου κατά 25-30% σε σύγκριση με τα υφιστάμενα καύσιμα που χρησιμοποιούνται σήμερα βάσει υπολογισμών της ΑΗΚ. Σε σχέση με τις τιμές ηλεκτρισμού ανέφερε ότι έχει υπολογιστεί ότι θα μειωθούν συνολικά μέχρι και 25% εκ των οποίων το 15% θα ωφελείται στη μείωση του κόστους καυσίμου και το υπόλοιπο 10% από τις εξοικονομήσεις στο κόστος ρύπων που αυξάνεται κάθετα από το 2020. Σήμερα η ΑΗΚ χρησιμοποιεί υγρά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα υπό κατασκευή έργα

Τα έργα υποδομής για την έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού αφορούν:

• Πλωτή μονάδα (πλοίο) εισαγωγής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης του υγροποιημένου φυσικού αερίου.
• Προβλήτα πάνω στην οποία θα είναι μόνιμα προσδεδεμένη η πλωτή μονάδα καθώς και οι εγκαταστάσεις πρόσδεσης.
• Αγωγό επί της προβλήτας και βραχίονες φόρτωσης.
• Χερσαίος αγωγός μέχρι το σύνορο του Ηλεκτροπαραγωγού Σταθμού Βασιλικού.
• Σύστημα αποθήκευσης φυσικού αερίου.
• Επίγειες εγκαταστάσεις φυσικού αερίου (ρυθμιστικός και μετρητικός σταθμός) παρά του σημείου παράδοσής του.

Σε εξέλιξη και τα έργα ασφάλειας

Προς ολοκλήρωση βαίνουν και τα έργα υποδομής που δρομολογούνται από τα Υπουργεία Άμυνας και Δικαιοσύνης που στόχο έχουν την ασφάλεια του Ενεργειακού Κέντρου Βασιλικού. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για τα ακόλουθα:

* Δημιουργία ναυτικού σταθμού για τη λιμενική Αστυνομία εντός της στρατιωτικής-ναυτικής βάσης «Ευάγγελος Φλωράκης». Η κατασκευή του ναυτικού σταθμού αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2023.

* Για την προστασία του χερσαίου χώρου του ενεργειακού κέντρου δρομολογείται η λειτουργία ενός κέντρου ασφάλειας από το οποίο θα παρακολουθείται η περιοχή μέσω των συστημάτων ασφαλείας που θα εγκατασταθούν, όπως σύστημα κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης, σύστημα αυτόματου μόνιμου φωτισμού, σύστημα συναγερμού παράνομης εισόδου και πυρανίχνευσης κ.ο.κ. Το εν λόγω κέντρο ασφαλείας θα βρίσκεται εντός του περιφραγμένου χώρου του Ενεργειακού Κέντρου Βασιλικού, θα στελεχώνεται από μέλη της Αστυνομίας και θα είναι επιφορτισμένο με την ασφάλεια του χώρου. Το κτήριο στο οποίο θα στεγάζεται το κέντρο ασφάλειας θα ανεγερθεί με τη μέθοδο «μελέτη, κατασκευή και συντήρηση».

* Σε όλη την περίμετρο της περιοχής του ενεργειακού κέντρου θα εγκατασταθεί περίφραξη τύπου «NATO» και εσωτερικά της περίφραξης κατασκευάζεται περιμετρικός δρόμος, ο οποίος, θα χρησιμοποιείται για μηχανοκίνητη περιπολική κάλυψη της περιοχής. Το συνολικό κόστος αναμένεται να ανέλθει στα €3,2 εκατ.

* Σύστημα πυρόσβεσης. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 περιλαμβάνεται κονδύλι ύψους €11,4 εκατ. για τη λειτουργία του συστήματος πυρόσβεσης. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία απαίτησε την εγκατάσταση ανεξάρτητου συστήματος πυρόσβεσης λόγω των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών που σχετίζονται με το φυσικό αέριο. Η συγκεκριμένη υποδομή αποφασίσθηκε όπως κατασκευασθεί από τον ΚΟΔΑΠ με χορηγία από το Υπουργείο Ενέργειας. Το έργο είχε περιληφθεί στις προτάσεις για τον προϋπολογισμό 2021-2023, όμως λόγω ανασχεδιασμού η υλοποίησή του μετατέθηκε για αρχές του 2023 και το αυξημένο κόστος κατανέμεται σε €11,4 εκατ. για το 2023 και €9,3 εκατ. για το 2024.

* Κατασκευή υποδομών: Στην ενεργειακή και βιομηχανική περιοχή στο Βασιλικό βρίσκονται σε εξέλιξη έργα υποδομής (οδικό δίκτυο, ηλεκτροδότηση, υδροδότηση, τηλεπικοινωνίες, κ.λπ.) που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της περιοχής μετά και τη μετακίνηση των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών/υγραερίου από τη Λάρνακα στο Βασιλικό. Τα έργα υποδομής άρχισαν να κατασκευάζονται τον Ιανουάριο του 2020 και αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Απρίλιο του 2023 έναντι συνολικού κόστους €5,4 εκατ.

Μεταφορά φυσικού αερίου στις οικίες από ΔΕΦΑ

Τα έργα υποδομής που κατασκευάζονται στο Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού για την έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου συνδέονται άμεσα με το νομοσχέδιο που εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής και προβλέπει τη μετατροπή της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου» (ΔΕΦΑ) από εταιρεία περιορισμένης ευθύνης σε ημικρατικό οργανισμό «με σκοπό την ανάπτυξη, λειτουργία και διαχείριση όλων των αναγκαίων υποδομών για τη διανομή φυσικού αερίου και μεταφορά του εντός της Δημοκρατίας». Με τη μετατροπή της ΔΕΦΑ από ιδιωτική εταιρεία που ανήκει 100% στο κράτος σε ημικρατικό οργανισμό, η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρεί στο επόμενο στάδιο, δηλαδή, της κατασκευής δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου εντός Κύπρου και συγκεκριμένα, σε πρώτη φάση, από το Βασιλικό στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της ΑΗΚ στη Δεκέλεια.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η ΔΕΦΑ δύναται να:

* Κατασκευάζει, εκμεταλλεύεται και διαχειρίζεται σύστημα διανομής, σύστημα μεταφοράς και σύστημα αποθήκευσης φυσικού αερίου.

* Διαχειρίζεται σύστημα υγροποιημένου φυσικού αερίου.

* Διαχειρίζεται συνδυασμένο σύστημα φυσικού αερίου.

* Προμηθεύει φυσικό αέριο προς διάθεσή του στην εγχώρια αγορά.

* Προάγει και ενθαρρύνει τη χρήση του φυσικού αερίου.

* Ιδρύει εταιρείες ή συμμετέχει σε εταιρείες για άσκηση δραστηριοτήτων σχετιζόμενων με το φυσικό αέριο περιλαμβανομένων και εταιρειών για την κατασκευή υποδομών φυσικού αερίου.

* Εκτελεί άλλες εργασίες ή δραστηριότητες συναφείς με την αγορά φυσικού αερίου όπως για παράδειγμα να αγοράζει, κατασκευάζει, ανακατασκευάζει, εγκαθιδρύει, συντηρεί και διαχειρίζεται εγκαταστάσεις και μηχανήματα και όλα τα κτήρια και εργοστάσια τα οποία χρησιμοποιούνται σχετικά με αυτά.

* Συνάπτει δάνεια για χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της κατόπιν έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου.