Στην Βουλή για τον προϋπολογισμό ο ΥΠΟΙΚ: «Δεν είναι προεκλογικός και για αυτό βαλλόμαστε καθημερινά»

Αυτός δεν είναι ένας προεκλογικός προϋπολογισμός, δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης παρουσιάζοντας στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2023.

Ο κ. Πετρίδης ανέφερε ότι επειδή ακριβώς η κυβέρνηση δεν εκμεταλλεύτηκε τον προϋπολογισμό για προεκλογικούς λόγους, βάλλεται κάθε μέρα με ψεύτικα στοιχεία, ενώ χαρακτήρισε τον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 ως ένα υπεύθυνο προϋπολογισμό.

Την ίδια ώρα ανέφερε ότι όσον αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση θα ήταν μεγάλη ανευθυνότητα να την προτείνει τώρα, με αυτή τη διεθνή αβεβαιότητα και τον πληθωρισμό. Όσον αφορά την αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15% είπε ότι ήταν προϋπόθεση συμφωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο κάτι που δεν έγινε.

«Θα το θεωρούσα αυτή τη στιγμή πολύ μεγάλη ανευθυνότητα με αυτή την αβεβαιότητα και πληθωρισμό να προτείνω μια φορολογική μεταρρύθμιση που σχεδιάστηκε για άλλες εποχές», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει πολλές φορές αναφέρει ότι οι στόχοι της πράσινης ανάπτυξης θα πρέπει να αναθεωρηθούν, οπότε, όπως ανέφερε, δεν θεωρεί ότι θα πρέπει να προχωρήσει η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση.

ΥΠΟΙΚ: Ψηλές επιδόσεις και μείωση της ανισότητας

Όσον αφορά την κυπριακή οικονομία, ανέφερε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στο τέλος του 2022 προβλέπεται να ανέλθει στο 5,7%, μια επίδοση που έχει διαψεύσει όλες τις προβλέψεις. Έκανε λόγο για μια οικονομία με ανθεκτικότητα και προοπτική, αναφέροντας ότι η Κύπρος ήταν η μόνη χώρα της ΕΕ, που κατάφερε να διασφαλίσει αναβάθμιση της οικονομίας της. Για το 2023 ανέφερε ότι ο ρυθμός ανάπτυξη θα μειωθεί στο 3% με ένα μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.

Παράλληλα ο Υπουργός ανέφερε ότι και σύμφωνα με ευρωπαϊκούς δείκτες υπάρχει μια κάθετη μείωση της ανισότητας στην Κύπρο και των δεικτών κοινωνικής συνοχής, παρά τα όσα λέγονται για αντιπολιτευτικούς λόγους. Αναφέρθηκε σε κατακόρυφη βελτίωση των δεικτών για το μηνιαίο κόστος εργασίας και τις απολαβές, αλλά και στην ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους.

Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών του ΑΚΕΛ είπε, ότι «εμείς σε αντίθεση με τις ρητορείες μιλούμε με στοιχεία της ΕΕ, με τους δείκτες κινδύνου φτώχιας και κοινωνικού, αποκλεισμού να έχουν μειωθεί στο μισό. Ενδεχομένως πρόσθεσε κάποιοι δείκτες να χειροτερεύσουν λόγω της παγκόσμιας κρίσης κάτι για το οποίο δεν ευθύνεται ο ίδιος ή η Κυβέρνηση. Κάλεσε το ΑΚΕΛ να κάνει τις επόμενες διαμαρτυρίες του έξω από τη ρωσική πρεσβεία και όχι έξω από το Υπουργείο.

Ο ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του 2023 έχει ως κυριότερο στόχο την ανάκαμψη, με αυξημένες αναπτυξιακές δαπάνες κατά 12% και παράλληλα με διατήρηση των υγειών δημοσιονομικών με σεβασμό στις επόμενες γενιές.

Αναφερόμενους στους δημοσιονομικούς κινδύνους, μίλησε για τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης περιόδου υψηλού πληθωρισμού, κίνδυνο αύξησης των προβληματικών δανείων, αλλά και την τεράστια πρόκληση του μεταναστευτικού που μπορεί να απειλήσει σημαντικά το κράτος πρόνοιας μακροπρόθεσμα.

Όσον αφορά τον πληθωρισμό, είπε ότι αναμένεται να κλείσει στο 7,7% στο τέλος του έτους και θα μειωθεί στο 3% το 2023, με ένα μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.

Σε σχέση με την ανεργία είπε ότι υπάρχει μια καθοδική τάση και υπολογίζεται στο 7% στο τέλος του 2022 σε σχέση με 7,5% το 2021. Τα επόμενα χρόνια, ανέφερε η ανεργία αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική της πορεία. Πρόσθεσε ότι ο ρυθμός ανεργίας είναι ταυτόσημος, σχεδόν με τον μέσο όρο της ΕΕ και πολύ μικρότερος από άλλες χώρες της Μεσογείου.

Όσον αφορά το δημοσιονομικό ισοζύγιο είπε ότι το 2022 θα κλείσει με 2,7% πρωτογενές πλεόνασμα και 1,2% δημοσιονομικό ισοζύγιο.

Για το δημόσιο χρέος είπε ότι αυτό ακολουθεί καθοδική πορεία και από την κορύφωσή του στο 115% του ΑΕΠ που ήταν το 2020 λόγω της στήριξης της οικονομίας κατά την πανδημία, το 2022 θα κλείσει στο 89,3% κάτι που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πτώσεις χρέους στην ΕΕ. Σημείωσε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για το μέλλον ώστε να επέλθουν αναβαθμίσεις στην οικονομία και να μην αυξηθούν τα χρεολύσια.

Αναφέροντας ότι το πλεόνασμα 1,7% δεν είναι ικανοποιητικό και ότι θα έπρεπε κανονικά να ήταν πιο υψηλό, ο κ. Πετρίδης ανέφερε ότι η κυβέρνηση δεν έθεσε ως στόχο μεγαλύτερα πλεονάσματα για να μην υπάρξει κοινωνικό κόστος. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι το πλεόνασμα αυτό ικανοποίησε και τις αγορές που έδωσαν στην Κύπρο αναβαθμίσεις.

Εργαλεία για αντιμετώπιση των προκλήσεων

Όσον αφορά τον προϋπολογισμό του 2023 ο ΥΠΟΙΚ ανέφερε σε δηλώσεις του ότι δίνει τα εργαλεία και στην επόμενη Κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις, οι οποίες έρχονται. Αυτό όπως είπε, δεν έγινε λόγω περικοπής δαπανών ή αύξησης φορολογιών, αλλά επειδή ενισχύθηκαν οι δαπάνες για την ανάπτυξη και την κοινωνία, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν και αποθέματα.

«Ο προϋπολογισμός αυτός είναι ένα προϋπολογισμός που εμπεριέχει τις μεγαλύτερες κοινωνικές δαπάνες στην ιστορία της Δημοκρατίας, που εμπεριέχει τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές δαπάνες στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εμπεριέχει τις δαπάνες για την πράσινη μετάβαση, για την ψηφιοποίηση», είπε.

Σημείωσε ότι η Κύπρος τα τελευταία χρόνια έχει υπερδιπλάσια ανάπτυξη από την ΕΕ και παρά τις προκλήσεις της οικονομίας, κατάφεραν να έρθουν σημαντικές επενδύσεις στην Κύπρο και να ανοίξουν θέσεις εργασίας, ενώ στηρίχθηκε η οικονομία κατά την πανδημία με πέραν των 3 δις ευρώ και με αλλεπάλληλα πακέτα ύψους 390 εκ ευρώ μέχρι σήμερα, για την ακρίβεια.

«Θεωρώ ότι είναι ένα προϋπολογισμός στοχευμένος προς το μέλλον και ένα μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο, το οποίο έχει ως ομπρέλα όχι αποσπασματικές ενέργειες αλλά ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης», είπε.

Παράλληλα όπως ανέφερε στην Επιτροπή ο ΥΠΟΙΚ, ο προϋπολογισμός έχει αυξημένα λειτουργικά κόστη κατά 15% λόγω της αύξησης του πληθωρισμού.

Πρόσθεσε ότι ενδεχομένως να υπάρξει ο κίνδυνος αύξησης των δαπανών για εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους λόγω των διεθνών συνθηκών παρά το γεγονός ότι η Κυβέρνηση εξασφάλισε φτηνό δανεισμό για το επόμενο διάστημα.

Φορολόγηση υπερκερδών εταιρειών ΑΠΕ

Απαντώντας σε ερώτηση για τη φορολόγηση υπερκερδών εταιρειών ΑΠΕ, ο Διευθυντής του ΥΠΟΙΚ Γιώργος Παντελή, είπε πως αναμένεται ότι τον Νοέμβριο να έρθει κάτι συγκεκριμένο ενώπιον της Βουλής, ωστόσο δεν είναι όπως είπε, τόσα πολλά τα εκατομμύρια που θα φορολογηθούν ώστε να υπάρξει αισθητή διαφορά. Όπως αναφέρθηκε, από αυτή τη φορολόγηση αναμένεται να εισπραχθούν γύρω στα 5-10 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα αναφέρθηκε από τον Έφορο Φορολογίας Σωτήρη Μαρκίδη ότι γίνεται μια μεγάλη εκστρατεία ελέγχου για αυτούς που αγόρασαν ακίνητα με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ για σκοπούς κύριας κατοικία, ώστε να βρεθεί ποιοι δεν την χρησιμοποιούν ως τέτοια.

Τα πρώτα αποτελέσματα, ανέφερε θα είναι έτοιμα σε 2-3 μήνες. Ωστόσο αναφέρθηκε πως αυτό που γίνεται τελικά είναι ότι αρκετοί επενδυτές αφήνουν τα σπίτια τους κενά.

Βόμβα για το κράτος πρόνοιας το μεταναστευτικό

Όσον αφορά το μεταναστευτικό ο Υπουργός Οικονομικών, ανέφερε ότι πρόκειται για μια εν δυνάμει βόμβα όσον αφορά το κράτος προνοίας.

Πρόσθεσε ότι από την ΕΕ το κράτος λαμβάνει ένα πολύ μικρό ποσό που αφορά τις υποδομές, ενώ τα επιδόματα προέρχονται από τα κρατικά ταμεία, των οποίων τα ποσά έχουν εκτοξευτεί, οπότε βρίσκεται στον κατάλογο τον δημοσιονομικών κινδύνων για τα επόμενα τρία χρόνια.

Πρόσθεσε ότι υπάρχουν πολλοί κοινωνικοί και άλλοι κίνδυνοι και πρόκειται για εν δυνάμει βόμβα όσον αφορά το κράτος προνοίας.

«Αυτά που παίρνουμε από την ΕΕ δεν αντικατοπτρίζουν το κόστος και τους κινδύνους», είπε ο ΥΠΟΙΚ, μιλώντας και για υποκρισία της ΕΕ, με τις πλείστες χώρες να έχουν προστατέψει με τη συμφωνία του Δουβλίνου τις κοινωνίες και τις οικονομίες τους.

Για αυτό το λόγο, είπε, οι χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα μετανάστευσης βασίζονται μόνο στα αποτρεπτικά τους μέσα και όχι στο αν θα τροποποιηθεί η συμφωνία του Δουβλίνου.

Σε ερώτηση για τους προϋπολογισμούς των ημικρατικών οργανισμών που δεν έχουν έρθει εγκαίρως στη Βουλή και τον κίνδυνο να μην ψηφιστούν στην ώρα τους λόγω και προεδρικών εκλογών, ο ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι θα έπρεπε να είχαν ληφθεί πιο αυστηρά μέτρα, όπως η υποβολή της παραίτησης των ΔΣ όσων οργανισμών δεν τους καταθέτουν έγκαιρα.

Ανέφερε ακόμα ότι η καθυστέρηση δεν έρχεται από το ΥΠΟΙΚ, ωστόσο οι προϋπολογισμοί πολλές φορές πάνε και έρχονται επειδή αρνούνται να συμμορφωθούν με τις υποδείξεις.

Οι δηλώσεις των βουλευτών

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι το 2023 θα είναι ένα δύσκολο έτος, αλλά με τη σωστή πολιτική προσέγγιση και τη στόχευση για την υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων θα καταφέρει η κυπριακή οικονομία να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις για το 2023.

Σημείωσε ιδιαίτερα τη μικρή αύξηση στην ανεργία ανάμεσα στους νέους στο 17,6 από 17 καθώς και την ραγδαία αύξηση του δομικού πληθωρισμού. Εξέφρασε την ελπίδα να καταφέρει να μειωθεί ο πληθωρισμός στο 3% το 2023, αναφέροντας ωστόσο ότι αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχουν τα περιθώρια -πάντα παραμένοντας εντός των δημοσιονομικών ικανοτήτων της χώρας και χωρίς να διακινδυνεύουν οι υποχρεώσεις της χώρας στην ΕΕ- να δοθεί μεγαλύτερη στήριξη στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Σημείωσε ιδιαίτερα ότι υπάρχουν περιθώρια οικονομικά και δημοσιονομικά για να βοηθηθούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις σε σχέση με το αυξημένο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να μείνουν εν ζωή το 2023.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης συνεχάρη τον ΥΠΟΙΚ που μπροστά στην αβεβαιότητα παραδίδει ισχυρά αναπτυξιακά και δημοσιονομικά αποθέματα. ‘Ετσι, όπως είπε, διασφαλίζονται τα περιθώρια αντίδρασης αν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρόσθεσε ότι θα ήταν πολύ εύκολο σε μια προεκλογική περίοδο να επιστρέψουμε στις πολιτικές των μεγάλων ελλειμμάτων, δαπανώντας λεφτά που δεν έχουμε, ωστόσο όπως είπε, θα ήταν ανεύθυνο «και δεν το έχουμε πράξει ποτέ».

Έδωσε το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου όπου ετοιμάστηκε ένας προϋπολογισμός με αλόγιστα μεγάλα ελλείμματα. Πρόσθεσε ότι πρέπει αυτή η συνετή διαχείριση της οικονομίας να έχει και συνέχεια.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού χαρακτήρισε διαχειριστικό και κοινωνικά ανάλγητο τον προϋπολογισμό, αναφέροντας ότι αδυνατεί να προωθήσει πολιτικές ουσιαστικής ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους, της έρευνας, της τεχνολογίας, της επιστήμης, επενδύοντας στην παιδεία και τον πολιτισμό και δημιουργώντας προϋποθέσεις για δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου και διασφάλισης προσιτής στέγης για όλους.

«Μπροστά μας έχουμε ακόμα έναν διαχειριστικό προϋπολογισμό, που αποτυγχάνει να αφουγκραστεί τις άμεσες ανάγκες του λαού μας. Αποτυγχάνει να απαντήσει στον καλπάζοντα πληθωρισμό και στην ακρίβεια. Αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση. Αποτυγχάνει να απαντήσει στην πρόκληση των ψηλών δανειστικών επιτοκίων. Αποτυγχάνει να αφουγκραστεί τις ανάγκες των χαμηλομεσαίων στρωμάτων της κοινωνίας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των ευάλωτων ομάδων και των νοικοκυριών», είπε.

Πρόσθεσε ότι το γεγονός ότι καταγράφονται αυξήσεις σε δαπάνες, δεν αντισταθμίζει το δογματισμό των κυβερνώντων να διατηρούν αυξημένα δημοσιονομικά πλεονάσματα, αντί να επιστρέφουν μέρος τους στην πραγματική οικονομία. Πλεονάσματα, όπως είπε, τα οποία δεν ήταν αποτέλεσμα κυβερνητικού σχεδιασμού, αλλά μιας συγκυρίας αυξημένων απροσδόκητων εσόδων από φορολογίες, λόγω ακρίβειας στα καύσιμα, στον ηλεκτρισμό και σε είδη πρώτης ανάγκης.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι η δική τους φιλοσοφία είναι η ύπαρξη ενός κοινωνικού κράτους, που θα επενδύει στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της παραγωγής, στους εργαζόμενους και στους νέους ανθρώπους, θα στηρίζει τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, τους ανέργους, τους μονογονιούς, τους πολύτεκνους, τις κυπριακές επιχειρήσεις. Θα ευγνωμονεί, πρόσθεσε, με τις πράξεις του τους συνταξιούχους και τους ανάπηρους πολέμου. Επίσης είπε, που θα πρέπει να στηρίζει τους πολίτες με μείωση της τελικής τιμής σε καύσιμα, ηλεκτρισμό, τρόφιμα και άλλα αγαθά απέναντι στα κύματα της ακρίβειας. Επίσης θα θέτει το καλό των δανειοληπτών πάνω από το συμφέρον των τραπεζών και θα ενισχύει το αξιόμαχο και την αποτρεπτική ικανότητα της Εθνικής Φρουράς. Επίσης ανέφερε, που θα σταματήσει να σπαταλά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε παράνομους μετανάστες σε βάρους των φορολογούμενων.

Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος ανέφερε ότι για ακόμα μια χρονιά ο προϋπολογισμός είναι καθαρά διαχειριστικός. Διαπίστωσε ότι απουσιάζουν τα αναπτυξιακά έργα αποδοτικού χαρακτήρα τα οποία θα μπορούσαν να προσδώσουν στην κυπριακή οικονομία μια μακροοικονομική σταθερότητα.

«Μπορεί οι δείκτες τις οικονομίας να παρουσιάζουν μια σημαντική βελτίωση, όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και την βιώνει καθημερινά ο απλός πολίτης. Ένα μεγάλο μέρος της κυπριακής κοινωνίας δυσκολεύεται πάρα πολύ στην καθημερινότητά του αλλά και κυρίως να μπορέσει να διατηρήσει την ποιότητα της ζωής του», πρόσθεσε

Είναι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, πρόσθεσε που χρειάζεται άμεσα να υπάρξει μια αλλαγή κατεύθυνσης και προσανατολισμού για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την μεσαία τάξη.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης ανέφερε ότι ο Προϋπολογισμός του 2023 φαίνεται να στέλνει αισιόδοξα μηνύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και στις διεθνείς αγορές.

Εξέφρασε την ελπίδα επαληθευτούν οι προβλέψεις της Κυβέρνησης και είπε ότι θα πρέπει να γίνεται τακτική, λεπτομερής και ενδελεχής παρακολούθηση της κατάστασης ούτως «ώστε να μην ξεγελαστούμε ξανά, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν με τις γνωστές τραγικές συνέπειες για τον τόπο».

Επιπρόσθετα, παρατήρησε ότι παρά την αισιοδοξία για μια θετική οικονομική πορεία της χώρας, αυτό δεν αντανακλάται πάνω στην αύξηση των κοινωνικών δαπανών, αφού η ποσοστιαία τους αύξηση είναι συγκριτικά μικρότερη σε αντίθεση με την υπερδιπλάσια αύξηση που παρουσιάζουν άλλες πτυχές του Προϋπολογισμού. Για εμάς, είπε, η πραγματική οικονομία απαιτεί πρώτα ευημερία του πολίτη και μετά των δεικτών και των στατιστικών.