Νίκος Χριστοδουλίδης: Ήταν στην Κύπρο και λάμβανε επίδομα εξωτερικού

Συνολικό ποσό που ξεπερνά τις δεκαεννέα χιλιάδες ευρώ, φαίνεται να έλαβε υπό μορφή γενικού επιδόματος εξωτερικού ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά την περίοδο που ήταν λειτουργός του Υπουργείου Εξωτερικών, ενώ ο ίδιος βρισκόταν τοποθετημένος στην Κύπρο. Μάλιστα, υπάρχει και ένα σημείωμα στο Υπουργείο Εξωτερικών στο οποίο αναφέρονται οι λόγοι της απόφασης για την καταβολή του επιδόματος, διότι ο κ. Χριστοδουλίδης επικαλέσθηκε οικονομικές δυσχέρειες για τον ίδιο και την οικογένειά του. Αυτό δεν έγινε για κανέναν άλλο διπλωμάτη.

Σύμφωνα με καταγγελία προς την εφημερίδα «Π», που επιβεβαιώνεται από επίσημη πηγή εντός του Υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Χριστοδουλίδης παρόλο που μετακινήθηκε από τις Βρυξέλλες στην Κύπρο τον Μάρτιο του 2013, συνέχισε να λαμβάνει κανονικά μηνιαίο επίδομα εξωτερικού 4.860 ευρώ, για ακόμη τέσσερις μήνες. Ποσό εξαιρετικά υψηλό και προκλητικό, ειδικά σε εκείνες τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες που αντιμετώπιζε το κράτος. Πρόκειται για την περίοδο της οικονομικής καταστροφής της Κύπρου, με την κατάρρευση των τραπεζών, το κούρεμα των καταθέσεων και το μνημόνιο της Τρόικας. Ήταν μια δύσκολη περίοδος και για το Υπουργείο Εξωτερικών, που καλείτο να λάβει μέτρα για μείωση των δαπανών, με υποβάθμιση των πρεσβειών και μεταφορά τους σε χώρους με χαμηλότερα ενοίκια κ.λπ. Μάλιστα, την εποχή εκείνη, ορισμένοι διπλωμάτες που υπηρετούσαν στο εξωτερικό αγόραζαν γραφειακούς εξοπλισμούς με δικά τους έξοδα, ακριβώς για να συμβάλουν στην προσπάθεια μείωσης των εξόδων του Υπουργείου Εξωτερικών.

Επαναπατρισμός

Τον Μάρτιο του 2013, ο Νίκος Χριστοδουλίδης τοποθετήθηκε στην Κύπρο από τις Βρυξέλλες, για να αναλάβει διευθυντής του γραφείου του Ιωάννη Κασουλίδη που διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών, μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την περίοδο εκείνη, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν μέλος της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κατείχε θέση Συμβούλου Α΄. Ήταν, δηλαδή, ενταγμένος στη μισθολογική κλίμακα Α12 συν 2 και λάμβανε περίπου 45.000 ευρώ (γύρω στις 3.600 ευρώ τον μήνα). Μαζί του στις Βρυξέλλες υπηρετούσε και η σύζυγός του, με ανάλογο μισθό. Λάμβαναν επίσης εκπαιδευτικό επίδομα για όσα από τα παιδιά τους φοιτούσαν σε σχολείο στις Βρυξέλλες, καθώς, επίδομα ενοικίου και γενικό επίδομα εξωτερικού.

Επίδομα εξωτερικού

Το γενικό επίδομα εξωτερικού παρέχεται στους διπλωμάτες που είναι τοποθετημένοι σε ξένες χώρες, με στόχο να καλυφθεί η διαφορά που ενδεχομένως να υπάρχει μεταξύ του κόστους ζωής στην Κύπρο και στο άλλο κράτος. Είναι αφορολόγητο και σίγουρα η χρήση του επιδόματος θα πρέπει να γίνεται με σύνεση, λογικότητα και φειδώ, όπως επισημαίνει στις ειδικές εκθέσεις της η Ελεγκτική Υπηρεσία για τα διάφορα επιδόματα που καταβάλλονται σε λειτουργούς του Δημοσίου. Το επίδομα για όλους τους διπλωμάτες καθορίζεται αναλόγως της μισθολογικής τους κλίμακας και διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στις Βρυξέλλες, το επίδομα του Συμβούλου Α είναι καθορισμένο στο 85% του επιδόματος του πρέσβη, δηλαδή ανέρχεται κοντά στις 4.500 ευρώ τον μήνα. Γιατί, λοιπόν, ένας διπλωμάτης που τοποθετήθηκε στην Κύπρο συνέχισε να λαμβάνει το γενικό επίδομα εξωτερικού για ακόμη τέσσερις μήνες (Μάρτιος-Ιούνιος); Αυτό είναι ερώτημα που επιβάλλεται να απαντηθεί μέσα από τη διεξαγωγή έρευνας. Συνεπώς, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί έλεγχος από τον σημερινό διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών, την Ελεγκτική Υπηρεσία και τη Νομική Υπηρεσία.

Προσωπικές ευθύνες

Ακόμη και αν η καταβολή του επιδόματος γινόταν στο πλαίσιο του νόμου, δεν δικαιολογείται η χρήση του επιδόματος εξωτερικού από διπλωμάτη που βρίσκεται στην Κύπρο. Συνιστά σπατάλη δημόσιου χρήματος μέσα από μη ορθολογικές και ηθικά απαράδεκτες πρακτικές. Το επίδομα, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ζήτησε επιτακτικά ο ίδιος ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος επικαλέστηκε οικονομική επιβάρυνση της οικογένειάς του, λόγω της τότε οικονομικής κρίσης.

Να σημειωθεί ότι, την ίδια περίοδο που τοποθετήθηκε στη Λευκωσία ο Νίκος Χριστοδουλίδης, άλλαξε η διοίκηση του Υπουργείου Εξωτερικών. Νέος γενικός διευθυντής ανέλαβε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας σήμερα. Ο «Π» επικοινώνησε με τον κ. Μαυρογιάννη, ο οποίος ανέφερε ότι ήταν ήδη Κύπρο ο κ. Χριστοδουλίδης όταν ανέλαβε γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών. Μάλιστα, όπως είπε ο κ. Μαυρογιάννης, υπήρξαν κάποιες έντονες συζητήσεις μεταξύ του ίδιου και του κ. Χριστοδουλίδη για το θέμα των εκπαιδευτικών επιδομάτων και τις αποκοπές που αποφάσισε η νέα γενική διεύθυνση του υπουργείου. Την ίδια στιγμή, ο κ. Χριστοδουλίδης διαπραγματευόταν με τον ΔΗΣΥ για να αναλάβει εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, με απόσπαση από το ΥΠΕΞ. Τελικά, αποσπάσθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο ως διευθυντής του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο κ. Μαυρογιάννης κλήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ότι υπάρχει ένα σημείωμα στο οποίο γίνεται επίκληση των λόγων που καταβλήθηκαν τα επιδόματα εξωτερικού στον κ. Χριστοδουλίδη και το οποίο έχει την υπογραφή του. Συγκεκριμένα, το σημείωμα επικαλείται οικονομική επιβάρυνση της οικογένειας Χριστοδουλίδη και υποβλήθηκε τον Ιούνιο. Δηλαδή, μήνες μετά την τοποθέτηση του κ. Χριστοδουλίδη στην Κύπρο και αφού έλαβε τα επιδόματα εξωτερικού. Ο κ. Μαυρογιάννης δήλωσε στον «Π» ότι δεν θυμάται τι ακριβώς έγινε την περίοδο εκείνη και συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει απόλυτη διαφάνεια στο θέμα, τονίζοντας ότι ο ίδιος ως γενικός διευθυντής ουδέποτε έπραξε με τρόπο παράνομο ή παράτυπο.

Από την άλλη, σύμφωνα με λειτουργό του ΥΠΕΞ, «ο κ. Χριστοδουλίδης με προσωπικό σημείωμα μπορούσε να ενημερώσει το λογιστήριο του Υπουργείου Εξωτερικών ότι δεν επιθυμεί πλέον να λαμβάνει το γενικό επίδομα εξωτερικού, λόγω ακριβώς της μετακίνησής του στην Κύπρο. Αυτό έχουν πράξει άλλοι διπλωμάτες που αντιμετώπισαν την ίδια κατάσταση στο παρελθόν». Ο κ. Χριστοδουλίδης όχι μόνο δεν το έκανε, αλλά επέμενε να του καταβληθεί, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με μέλος της συντεχνίας των διπλωματών, «η διεύθυνση του ΥΠΕΞ να ετοιμάσει εκ των υστέρων επεξηγηματικό σημείωμα για σκοπούς γενικού λογιστηρίου».

Απάντηση Χριστοδουλίδη

Το όλο θέμα κλήθηκε να σχολιάσει και ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος δήλωσε στον «Π» ότι «θα πρέπει να αποταθείτε στο Υπουργείο Εξωτερικών». Ακολούθως, επισημάναμε στον κ. Χριστοδουλίδη ότι έχουμε ήδη αποταθεί στο υπουργείο και πως μας επιβεβαίωσε την πληροφορία για συνέχιση της καταβολής του γενικού επιδόματος εξωτερικού, μετά που ο ίδιος τοποθετήθηκε στη Λευκωσία. Ο κ. Χριστοδουλίδης μάς κάλεσε εκ νέου να αποταθούμε στο Υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς να κάνει άλλο σχόλιο.

Ελεγκτική Υπηρεσία

Σε όλες τις εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που ακολούθησαν, γίνεται αναφορά στο επίδομα εξωτερικού, αλλά σε καμία δεν εντοπίζεται κάποια ανάλογη περίπτωση με αυτή του Νίκου Χριστοδουλίδη. Ούτε υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά στο γεγονός ότι ο κ. Χριστοδουλίδης λάμβανε επίδομα εξωτερικού ενώ ήταν τοποθετημένος στην Κύπρο. Ίσως αυτό να οφείλεται στη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί η Ελεγκτική Υπηρεσία, αφού είναι πρακτικά αδύνατο να ελέγξει τα πάντα. Γι’ αυτό, κάθε φορά, προχωρεί σε δειγματοληπτικό έλεγχο. Επιλέγει, δηλαδή, τα θέματα που θα διερευνήσει κάθε φορά. Όμως, η Ελεγκτική Υπηρεσία οφείλει μετά τις καταγγελίες να προχωρήσει σε διερεύνηση του όλου θέματος. Οφείλει, επίσης, να απαντήσει και σε άλλες καταγγελίες που έγιναν στον «Π» για το θέμα του εκπαιδευτικού επιδόματος και να ξεκαθαρίσει εάν ευσταθούν οι πληροφορίες ότι το όνομα του κ. Χριστοδουλίδη υπήρχε σε προηγούμενο έλεγχο της Υπηρεσίας και τελικά αφαιρέθηκε μετά από παρέμβαση του τέως υπουργού Εξωτερικών.

Πάντως, στην πρόσφατη ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Εξωτερικών, όπου γίνεται έλεγχος στο θέμα του Ταμείου Διαφώτισης για το Κυπριακό, μετά και από καταγγελίες προς την Υπηρεσία, είναι έκδηλη η απουσία οποιασδήποτε σύστασης εκ μέρους του γενικού ελεγκτή για εξορθολογισμό του τρόπου διάθεσης των σχετικών κονδυλίων. Για παράδειγμα, σε προηγούμενη έκθεση προχωρεί σε συστάσεις, προτείνοντας τη χρήση των κοινωνικών δικτύων για σκοπούς διαφώτισης. Ίσως, για την Ελεγκτική Υπηρεσία, η εκτύπωση φανελών για μαραθώνιο να αποτελεί μια μορφή διαφώτισης για το Κυπριακό. Εάν όχι, τότε τίθεται ζήτημα ευνοϊκής μεταχείρισης του κ. Χριστοδουλίδη, σε ένα έλεγχο που έπρεπε να καταδείξει τις στρεβλώσεις και να επισημάνει την ανάγκη για εξορθολογισμό των δαπανών του σχετικού κονδυλίου.