Δεν ανησυχεί η Λευκωσία  από την προσέγγιση Τουρκίας - Ισραήλ αλλά...

Με μία αναμενόμενη εκ των πραγμάτων προσέγγιση επιχείρησε χθες η κυβέρνηση να αποτιμήσει την πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, οι οποίες οδηγούν εκ νέου τις δύο χώρες στην επανατοποθέτηση πρεσβευτών και άλλου διπλωματικού προσωπικού. Η αντίδραση της κυπριακής κυβέρνησης διά του εκπροσώπου της εμπεριέχει απλώς τη διαπίστωση πως οι σχέσεις αυτές δεν «στρέφονται ενάντια και δεν επηρεάζουν τις σχέσεις της Κύπρου με το Ισραήλ», σύμφωνα με τον Μάριο Πελεκάνο. Η κυβέρνηση σημειώνει πως η «διμερής συνεργασία με το Ισραήλ είναι στρατηγικού χαρακτήρα και στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο, στην ειλικρίνεια και στον αμοιβαίο σεβασμό».

Στην πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης διά του κυπριακού πρακτορείου ειδήσεων, για τη σημαντική εξέλιξη στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ, σημειώνεται ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ «ξεκαθάρισε με διαβεβαιώσεις που έχει λάβει η Κύπρος σε ανώτατο βαθμό και στο πλαίσιο της πλήρους διαφάνειας και των στενών σχέσεων που διατηρούμε», ότι δεν πρόκειται να διαρραγούν οι σχέσεις Λευκωσίας και Τελ Αβίβ από την πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ. Οι σχέσεις μεταξύ των κρατών δεν είναι σε καμιά περίπτωση παιγνίδι μηδενικού αθροίσματος, σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, λέγοντας πως αυτό επιβεβαιώνεται και από τις πολυμερείς συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει με το Ισραήλ, τόσο υπό το τριμερές σχήμα με τη συμμετοχή της Ελλάδας, όσο και υπό το πολυμερές σχήμα 3+1 με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση, βεβαίως, αν και δεν φαίνεται να εκπλήσσεται από τις εξελίξεις, είναι αναγκασμένη να λάβει υπόψη τα νέα δεδομένα και την πολυεπίπεδη κατάσταση, η οποία δημιουργείται από τη σημαντική εξέλιξη για την περιοχή. Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με παρέμβαση του επιτρόπου-υπεύθυνου για θέματα Διεύρυνσης και Γειτονίας Όλιβερ Βαρέλι, χαρακτήρισε τη διπλωματική αυτή εξέλιξη ως «σημαντικό ορόσημο στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων, στη σταθεροποίηση της περιοχής και στην ενίσχυση της ευημερίας», προσθέτοντας πως η ΕΕ «είναι έτοιμη να στηρίξει τη δημιουργία νέων περιοχών συνεργασίας».

Ο προβληματισμός της Λευκωσίας

Διπλωματικές πηγές δήλωναν χθες στον «Π» ότι η Λευκωσία είχε πλήρη εικόνα για την αλλαγή πλεύσης στις σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία. Όπως σημείωναν χαρακτηριστικά, ακόμη και στις χειρότερες στιγμές των σχέσεων Άγκυρας και Τελ Αβίβ, ήταν ξεκάθαρο ότι η βελτίωση των διμερών σχέσεων των δυο χωρών θεωρείτο μονόδρομος. Η Λευκωσία είχε αντίληψη αυτού του γεγονότος και δεν προκλήθηκε καμία έκπληξη από την ανακοίνωση της πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων Ισραήλ και Τουρκίας. Ταυτοχρόνως, είναι ξεκάθαρο ότι η ρευστότητα της πολιτικής και στρατηγικής συγκυρίας στην περιοχή μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες, παρά το γεγονός ότι μερικοί πρακτικοί σχεδιασμοί της Λευκωσίας οι οποίοι εξυπηρετούσαν βραχυπρόθεσμους στόχους για δήθεν απομόνωση της Τουρκίας στην περιοχή, δεν ανταποκρίνονταν στις πολιτικές του Ισραήλ, κυρίως στα ζητήματα που είχαν σχέση με τους ευρύτερους σχεδιασμούς της χώρας, τόσο με την Τουρκία όσο και με τους άλλους γείτονές του. Ωστόσο, παρά τον μονοσήμαντο, και αυτό όχι πάντα, προσανατολισμό των σχέσεων που καλλιεργούσε η Λευκωσία με το Ισραήλ, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη ανάπτυξη των οικονομικών και όχι μόνο σχέσεων των δύο χωρών. Οι σχέσεις των δυο χωρών οι οποίες, αν και περικλείουν ένα ετεροβαρές πλαίσιο, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο και δεν μπορούν να πληγούν από τη νέα προσέγγιση Τουρκίας με Ισραήλ, όπως εκτιμούν στον «Π» διπλωματικές πηγές. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές, ωστόσο, σημειώνουν ότι παρά τις ευρύτατες σχέσεις μεταξύ Λευκωσίας και Ισραήλ, αυτές δεν έχουν υποβοηθήσει στο βασικό ζητούμενο για την Κύπρο, που είναι η λύση του Κυπριακού. Επομένως, όπως αναφέρεται, ο μεγάλος σήμερα προβληματισμός που θα πρέπει να επικρατήσει στη Λευκωσία είναι σε σχέση, από τη μια, με την προσέγγιση Τουρκίας και Ισραήλ και, από την άλλη, την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν οι ευρύτατες σχέσεις Λευκωσίας και Τελ Αβίβ, με στόχο την προώθηση λύσης του κυπριακού προβλήματος. Τη στιγμή που δύο σημαντικές περιφερειακές δυνάμεις αναζητούν τρόπους να βελτιώσουν τις σχέσεις τους, η Λευκωσία θα πρέπει να προβληματιστεί όχι με λογικές αντιπαραθετικές και αναποτελεσματικές, αλλά με λογικές συνθετικές και με το αξίωμα ότι η διπλωματία συνεχίζει να παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στην επίλυση προβλημάτων.