Γιατί, Πρόεδρε, έφυγες από το Μοντ Πελεράν; Σήμερα τα λένε ο Μαυρογιάννης και ο Πολυβίου

Δυστυχώς συζητούμε την ουσία του Κυπριακού μόνο σε προεκλογικές περιόδους. Όταν είναι αργά. Δίκην μνημοσύνου. Οι αποκαλύψεις Μαυρογιάννη στη διαλογική συζήτηση των τριών βασικών υποψηφίων στο ΡΙΚ και η επιβεβαίωση του δευτέρου τη τάξει στη διαπραγματευτική μας ομάδα Πόλυ Πολυβίου προχθές για το τι έγινε στο Μοντ Πελαράν, διαφωτίζουν μεν, δεν αλλάζουν τον ρου του Κυπριακού δε.

Ο Πολυβίου

Ο κ. Πολυβίου, μιλώντας στο ραδιόφωνο του Πολίτη 107.6, είπε ότι το Μοντ Πελεράν ήταν πιο κρίσιμο σε σύγκριση με το Κραν Μοντανά, διότι από το 2014 μέχρι 2016 μιλούσαμε αποκλειστικά για το Σύνταγμα, την Κεντρική Κυβέρνηση και τις εξουσίες, και στο Μοντ Πελεράν Ι (2016) άρχισε αναπάντεχα η συζήτηση για το Εδαφικό. «Διαφάνηκε πως για πρώτη φορά οι Τούρκοι ήταν διατεθειμένοι να συζητήσουν το κεφάλαιο του Εδαφικού», είπε χαρακτηριστικά, εξηγώντας παράλληλα πως το Εδαφικό είναι το κλειδί για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. «Ξαφνικά έγινε ένα μικρό θαύμα και βρεθήκαμε εντός ακτίνας συμφωνίας και κρούσης, με τη δική μας πλευρά να προσφέρει 28,2% και τους Τούρκους να κατεβαίνουν στο 29,2%, με αποτέλεσμα να υπάρχει 1% διαφορά, ενώ προηγουμένως ζητούσαν 35% [..] Μας χώριζαν πολύ - πολύ μικρά πράγματα [..] Εάν μου λέγατε στην αρχή του Μοντ Πελεράν ότι σχεδόν θα λυνόταν το Εδαφικό, θα έλεγα ότι είναι σχεδόν αδύνατο», σημείωσε ο κ. Πολυβίου.

Ο κ. Πολυβίου εξήγησε ποια ήταν η στάση στη συγκεκριμένη περίοδο του κ. Ακιντζί: «Ο Ακιντζί ήθελε να μείνουμε στο Μοντ Πελεράν ή να πάμε Κύπρο και να επιστρέψουμε πίσω σε δύο με τρεις μέρες μάξιμουμ, για να διατηρηθεί το μομέντουμ και η επίφαση των συνομιλιών». Δυστυχώς, ο Πρόεδρος αποφάσισε κάτι άλλο, συμπλήρωσε. Ερωτηθείς γιατί αποφάσισε να φύγει από τις διαπραγματεύσεις ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο κ. Πολυβίου είπε πως δεν γνωρίζει, προσθέτοντας το εξής: «Εγώ γνωρίζω ότι στο τραπέζι ήταν το 28,2% και 29,2%, που ήταν μεγάλη επιτυχία». Επανέλαβε δε ότι, εάν το Εδαφικό έκλεινε στο 28,7%, έστω, θα ήταν θρίαμβος, αφού θα επέστρεφαν 80 με 85 χιλιάδες Ε/Κ πρόσφυγες. Η 11η Νοεμβρίου 2016 ήταν ιστορική ημέρα και έπρεπε να τύχει καλύτερης εκμετάλλευσης, επεσήμανε. Στις 11 Νοεμβρίου, ανέφερε ο κ. Πολυβίου, ήρθε ο Πρόεδρος και μας είπε «κύριοι, συμφωνήσαμε ανάμεσα σε 28,2% με 29,2%». Ήταν έξω η Μόρφου από το ποσοστό εδάφους, και μέσα ολόκληρη η Αμμόχωστος. «Το επόμενο βήμα θεωρώ ότι θα ήταν να δοθεί μέρος της Μόρφου», πρόσθεσε.

Είπε, ακόμα, ότι μετά από αυτό, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ήταν λίγο διστακτικός στο να ακολουθήσει πολυμερής διάσκεψη. Κληθείς να πει ποιος έβαλε στο ΜονΤ Πελεράν ΙΙ το «μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις», ο κ. Πολυβίου δήλωσε αυτολεξεί «όχι ο Αναστασιάδης».

Επιβεβαίωση

Τι μας λέει ο κ. Πολυβίου έμμεσα πλην σαφώς; Επιβεβαιώνει τη θέση Μαυρογιάννη ότι φύγαμε από το Μοντ Πελεράν, αναφέρει επίσης ότι η θέση για μηδέν στρατεύματα και μηδέν εγγυήσεις, που ήταν η κόκκινη γραμμή των Τούρκων στο Κραν Μοντανά, δεν ήταν η αρχική θέση Αναστασιάδη, αλλά σε αυτήν σύρθηκε από κάποιους άλλους. Έμμεσα φωτογραφίζει τους κ. Κοτζιά και Χριστοδουλίδη και, κατά την άποψη μου, χαρίζεται στον Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος ήταν ο ενορχηστρωτής των πάντων.

Ας είμαστε όμως δίκαιοι. Σήμερα είμαστε στην 31η Ιουλίου 2022. Ολα αυτά μας τα είπαν ο Ακιντζί και ο Ναμί μετά το Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017. Δεν ήταν όμως αντικειμενικοί διότι ήταν Τουρκοκύπριοι. Τα έγραψε ο Αντόνιο Γκουτέρες στην έκθεσή του. Δεν ήταν όμως δίκαιος διότι, όπως λένε, ήθελε να καλύψει την τουρκική πλευρά. Τα είπε κατα κόρον ο Άιντε, αλλά τώρα τι να σου πει και να πιστέψεις ένας «τσιτσιφιόγκος», όπως τον αποκαλούσε ο κ. Νίκος Αναστασιάδης; Σήμερα βεβαίως, και ο Μαυρογιάννης και ο Πολυβίου λένε ότι «ναι, εμείς φύγαμε από το Μοντ Πελεράν, παρότι είχαμε στα χέρια μας για πρώτη φορά χάρτη από τουρκοκυπριακής πλευράς». Τα είπε ο Μαυρογιάννης ενώπιον του κ. Χριστοδουλίδη και του κ. Αβέρωφ και δεν διέψευσαν τίποτα. Απλώς ο κ. Χριστοδουλίδης, διαμαρτυρόμενος, μας είπε ότι δεν είναι δίκαιο να του φορτώνονται ευθύνες που δεν είχε και ότι για όλα αποφασίζει ο κ. Αναστασιάδης, και ότι πρέπει να απαντήσει ο κ. Αναστασιάδης. Τα είπε ο Πολυβίου στον 107.6 στην Κατερίνα Ηλιάδη και δεν ακούσαμε κιχ. Στ' αλήθεια, θα απαντήσει ο κ. Αναστασιάδης;

Ελάχιστη σημασία

Βεβαίως σε σχέση με την ιστορία του Κυπριακού όλα αυτά λίγη σημασία έχουν πλέον. Όταν μετά το Κραν Μοντανά διάφοροι δημοσιογράφοι ερευνούσαμε ή αναγιγνώσκαμε τις εκθέσεις Γκουτέρες και ασκούσαμε κριτική, επισημαίνοντας ότι μας αποδίδονταν σοβαρές ευθύνες για το αδιέξοδο, είχαμε απέναντί μας μια κυβερνητική μηχανή προπαγάνδας με έλεγχο επί όλων σχεδόν των ΜΜΕ να αντικρούει αυτά τα σχόλια ως προσωπικές απόψεις, ως ανοησίες, ή ακόμα ως προδοτική συμπόρευση με την τουρκική πλευρά. Όταν πέρυσι βγήκαν τα πρακτικά του Δείπνου στο Κραν Μοντανά, ξεχάσαμε τα ελληνικά μας. Δόθηκε ρεσιτάλ διαστρέβλωσης.

Σήμερα όλα αυτά τα λένε κάποιοι πρωταγωνιστές στο Μοντ Πελεράν και το Κραν Μοντανά, αλλά το πουλλίν επέτασεν. Πέντε χρόνια αδιέξόδου από τότε, με την Τουρκία σε προεκλογική εποχή και τον Ερντογάν να απειλεί με νέα εισβολή στην ΑΟΖ μας, αλλά και στα ελληνικά νησιά, ποιος θα πειστεί ότι χάθηκε ευκαιρία;

Ούτως ή άλλως σε τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις δίνεις ό,τι δίνεις σε μια κλειστή συνεδρία. Αν το πάρε -δώσε δεν καταστεί δυνατό, βγαίνεις έξω και επαναλαμβάνεις τις αρχικές σου ακραίες θέσεις. Αυτό κάναμε κι εμείς μετά το Κραν Μοντανά, αυτό έκανε και ο Τσαβούσογλου. Αυτό εκμεταλλεύονται και όλοι όσοι δεν επιθυμούν λύση ομοσπονδίας ή δεν έχουν γνώση των πραγμάτων, υποδεικνύοντας αφελώς: «Μα δεν ακούτε τι λένε οι Τούρκοι σήμερα; Με αυτούς θα βρούμε λύση;» Το Κυπριακό υπάρχει εδώ και 58 χρόνια, αλλά κρίνεται και αναλύεται με βάση το πρωτοσέλιδο της επόμενης μέρας.

Οι επιπτώσεις

Μέσα από αυτή τη διαδικασία αντιμετώπισης του Κυπριακού που διέπεται από προχειρότητα, λαϊκισμό και αδιαφάνεια, συντελέστηκαν όλα αυτά τα χρόνια τεράστιες μετατοπίσεις, οι οποίες οδηγούν σε ντε γιούρε παγιώσεις νέων τετελεσμένων.

* Οταν κατατέθηκε το αμερικανοκαναδικό σχέδιο το 1979, μας έδιναν την Αμμόχωστο για να ξεκινήσει η διαδικασία για λύση ομοσπονδίας. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα με 2-3 χιλιάδες εποίκους.

* Οταν ο Σπύρος Κυπριανού συζητούσε και απόρριπτε το Συμφωνημένο Πλαίσιο, μιλούσαμε για ακόμα μερικές χιλιάδες εποίκους.

* Το 1991 με το σχέδιο Γκάλι, οι έποικοι είχαν ξεπεράσει τις 20.000

* Στο σχέδιο Ανάν, το οποίο απορρίψαμε το 2004, συζητούσαμε για μερικές δεκάδες χιλιάδες εποίκους

* Στο Κραν Μοντανά οι έποικοι πλησιαζαν τις 2 εκατοντάδες χιλιάδες. Με την Τουρκία να ελέγχει την οικονομία του ψευδοκράτους

Ο εξυπνάκιας

Ακόμα και τα πιο πάνω νούμερα ο μέσος Κύπριος αναλυτής θα βρει τρόπο να τα αντιμετωπίσει με την παροιμιώδη του αφέλεια. Θα μας πει: «Μα αν υπάρχουν σήμερα 200-300.000 έποικοι στα κατεχόμενα, γιατί και με ποιους θα κάνουμε λύση;»

Οί Κύπριοι στην αντιμετώπιση του Κυπριακού δεν μπορούν να δουν τη φορά και την αριθμητική πρόοδο των πραγμάτων, που συμπυκνώνεται στο κάθε πέρσι και καλύτερα.

Αν ακολουθήσουμε τη φορά των πραγμάτων, με την ελληνοκυπριακή πλευρά να φέρει τουλάχιστον ίση ευθύνη της αποτυχίας, ο ισχυρός παίκτης που είναι η Τουρκία θα μπορέσει άνετα να δημιουργήσει και νέα τετελεσμένα.

* Το ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν το 2004 οδήγησε στην απώλεια της Μόρφου.

* Η συνευθύνη στο αδιέξοδο του Κραν Μοντανά οδηγεί στον εποικισμό του Βαρωσιού.

* Οι παλινδρομήσεις του Προέδρου σε θέματα ομοσπονδίας μέσα από ιδεοθύελλες για δύο κράτη ή για αποκεντρωμένη ομοσπονδία οδήγησαν σε αμφισβήτηση της ΑΟΖ μας και σε συνεχείς γεωτρήσεις από εταιρείες της Τουρκίας

* Η μη λύση του Κυπριακού και οι απεγνωσμένες προσπάθειες να παρεμποδιστούν οι ροές μεταναστών, έχουν οδηγήσει την κυβέρνηση σε μετατροπή σκληρού συνόρου της πράσινης γραμμής και των οδοφραγμάτων, στέλνοντας το μήνυμα συνύπαρξης δύο κρατών. Η τοποθέτηση συρματοπλεγμάτων προκαλεί το κτίσιμο αντιαρματικών τάφρων και πολυβολείων από τον τουρκικό στρατό.

* Λόγω αναποτελεσματικού ελέγχου της πράσινης γραμμής που παραμένει λόγω μη λύσης, έχουν έλθει στις ελεύθερες περιοχές πάνω από 100.000 παράτυποι μετανάστες, απειλώντας τη δημογραφική συνοχή κάποιων περιοχών, οξύνοντας την κοινωνική αντιπαράθεση.

Οι κίνδυνοι

Υπάρχουν και άλλοι και πιο σοβαροί κίνδυνοι τους οποίους οι πολιτικοί της σκληρής γραμμής και αρκετοί πολίτες υποβαθμίζουν. Οι πρώτοι σκόπιμα οι δεύτεροι από αφέλεια.

Το status quo στην γραμμή αντιπαράθεσης ελέγχεται πλήρως από την Τουρκία. Αυτή το επέβαλε, αυτή το ελέγχει, αυτή μπορεί να το ανατρέψει ανά πάσα στιγμή όπως έγινε στα Στροβίλια και σήμερα στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Η Τουρκία σήμερα ελέγχει την κατάσταση και δεν έχει λόγο να βιαστεί. Στο επόμενο μας λάθος μπορεί και πάλιν να προελάσει. Γι αυτό ήταν σημαντικό στο Κραν Μοντανά να αξιοποιούσαμε το μομέντουμ που δημιουργησε η διεθνής κοινότητα για να τερματισθούν οι εγγυήσεις και να φύγει εν αρχή ο κύριος όγκος του στρατού.

Ο μεγάλος κίνδυνος εκ πρώτης όψεως αυτή τη στιγμή βέβαια δεν προέρχεται από μια πιθανή προέλαση των Τούρκων. Ο κίνδυνος έχει να κάνει με την κόπωση που υπάρχει διεθνώς στο Κυπριακό. Η Τουρκική πλευρά εκμεταλλευόμενη αυτή την κόπωση και τις ευθύνες που καταλογιστηκαν στους Ελληνοκυπρίους στο Κραν Μοντανά, εξώθησε το πολιτικό της όργανο Ερσίν Τατάρ την Άνοιξη του 2021 να ανοίξει θέμα κυριαρχικής ισότητας που οδηγεί σε λογική δύο κρατών.

Ποιο είναι το χειρότερο; Ότι οι θέσεις αυτές καταγράφηκαν σε επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ το 2021 με αποκορύφωμα το προσχέδιο της τελευταίας έκθεσης του γενικού γραμματέα τον Ιούλιο του 2022. Ποια είναι η ακριβής αναφορά του Αντόνιο Γκουτέρες; Αναφέρει: «Στην προσπάθειά τους να προωθήσουν τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των κοινοτήτων, οι τοπικοί και διεθνείς φορείς εξακολουθούν να έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις και εμπόδια που συνδέονται με το καθεστώς του βορρά και τις ανησυχίες σχετικά με την 'αναγνώριση'. Η πολιτική των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο διατηρείται, όπως και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με το θέμα, επαναλαμβάνω λοιπόν ότι οι ανησυχίες σχετικά με την αναγνώριση δεν θα πρέπει να αποτελούν από μόνες τους εμπόδιο για αυξημένη συνεργασία».

Τα Ηνωμένα Έθνη επαναλαμβάνουν ότι στηρίζουν τα ψηφίσματα τους στο Κυπριακό, από την άλλη καταγράφουν τα αιτήματα των Τουρκοκυπρίων για αναγνώριση.

Σταδιακά θα αρχίσει να συζητείται και αυτό το θέμα όπως πριν 40 χρόνια είχε ξεκινήσει η συζήτηση της Διζωνικής. Μόνο που η Διζωνική ήταν η τελευταία ευκαιρία για επανένωση της χώρας μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλοι αυτοί που διαφώνησαν με κάθε σχέδιο λύσης ομοσπονδίας, είτε φανερά είτε υποχθόνια τα τελευταία χρόνια στην πραγματικότητα γνωρίζουν ότι οδηγούμαστε σε λύση δύο κρατών.

Πρόκειται για μια λύση η οποία θα καταδικάσει την Κύπρο να παραμείνει μονίμως υπό το γεωστρατηγικό έλεγχο της Τουρκίας, θα ματαίώσει κάθε πιθανότητα επιστροφής προσφύγων και βεβαίως κάθε δυνατότητα έστω αποζημίωσης περιουσιών.