Τηλεμαχία με τακτική των πρωταγωνιστών - Συμπεράσματα από το debate των τριών βασικών υποψηφίων

Η τηλεοπτική συνάντηση των τριών βασικών υποψηφίων για τις προεδρικές εκλογές ήταν στην ουσία η πρώτη «επαφή αναμέτρησης» των Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέα Μαυρογιάννη και Νίκου Χριστοδουλίδη. Η συζήτηση στην κρατική τηλεόραση, παρά τη σπουδή να πραγματοποιηθεί επτά ολόκληρους μήνες πριν από τις εκλογές του '23, ήταν η πρώτη άμεση επικοινωνία των τριών, ανεξαρτήτως αν αυτή αφορούσε μόνο το Κυπριακό και τις δυσμενείς εξελίξεις που ακολουθούν τα τελευταία χρόνια από την έλλειψη διαλόγου στο πρόβλημα. Το ιδιότυπο ωστόσο debate αποτέλεσε και την έναρξη της άμεσης αντιπαράθεσης των βασικών υποψηφίων και μάλιστα αρκετό καιρό πριν από τον Φεβρουάριο του 2023. Οι απευθείας συζητήσεις σήμερα θεωρούνται από όλους τους υποψηφίους σημείο αναφοράς και προσθέτουν σημαντικά στοιχεία στην εικόνα της προεκλογικής εκστρατείας η οποία στην πραγματικότητα μόλις ξεκίνησε. Το μεγάλο ωστόσο ερώτημα είναι αν αυτές οι λεγόμενες κόντρες των υποψηφίων μπορούν να διαμορφώσουν νέα δεδομένα σε σχέση με την επίδραση επί των ψηφοφόρων.

Στην αποτίμηση μιας πρωτογενούς τηλεοπτικής αναμέτρησης, με την έννοια ότι δεν είχαμε παρόμοια με τους σημερινούς πρωταγωνιστές στο παρελθόν, μπορούν εκ των δεδομένων να εξαχθούν ορισμένα βασικά συμπεράσματα. Τα οποία βεβαίως έχουν διαμορφωθεί μέσα από την επιλογή της τακτικής των συμμετεχόντων σε αυτήν. Ποιος και τι τελικά καθόρισαν το συγκεκριμένο debate για το οποίο κάποιοι βιάστηκαν να χαρακτηρίσουν βαρετό στη βάση μιας αντίληψης ότι το αντικείμενο της συζήτησης, δηλαδή το Κυπριακό, δεν ελκύει την κοινή γνώμη;

Μέσα από την πορεία της συζήτησης είναι εξόφθαλμο ότι τον ρυθμό στο debate τον έδωσε η τακτική που επέλεξε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης με συγκεκριμένη στόχευση:

• Επέλεξε να επιτεθεί στον Νίκο Χριστοδουλίδη υπηρετώντας μια σειρά από λόγους στην πρώτη δημόσιά του εμφάνιση παρόμοιας φόρμας:

1) Επιδίωξε να ξεκαθαρίσει εξαρχής τις δικές του θέσεις στο Κυπριακό οι οποίες έχουν αμφισβητηθεί από μια μεγάλη ομάδα της Κεντροαριστεράς και των οπαδών της λύσης στον χώρο του κόμματος τον οποίο τον στηρίζει. Ο στόχος του αυτός μάλλον έχει επιτευχθεί. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, παρά το γεγονός ότι πολλοί συνδέουν τη δράση του ως διαπραγματευτή με τον σημερινό Πρόεδρο και επιδιώκουν να τον ταυτίζουν δικαίως ή αδίκως με την τελεσίδικη στάση Αναστασιάδη, μέσα από τη συζήτηση ξεκαθάρισε ότι η άποψή του για το Κυπριακό είναι ταυτισμένη με τη μορφή λύσης την οποία προτείνουν τα Ηνωμένα Έθνη. Επί τούτου έβλεπες την προσπάθειά του να στείλει επειγόντως το μήνυμά του.

2) Καθόρισε, κατά την εκτίμηση πολλών, τη νέα άποψη των λιγότερων πεπεισμένων στον χώρο της Αριστεράς και πιστεύεται ότι διαλύει μουρμουρητά και αμφισβητήσεις σε σχέση με τη στάση του υποψηφίου.

3) Επιδίωξε σαφέστατα να προκαλέσει ρήγμα στην επαναλαμβανόμενη επωδό Νίκου Χριστοδουλίδη ότι και ο ίδιος στηρίζει τη ΔΔΟ. Αυτό το έχει πετύχει μέσα από τις αποκαλύψεις για τη στάση Χριστοδουλίδη στις διάφορες φάσεις των κύκλων των συνομιλιών αλλά και των αντιδράσεών του όταν είχε επιτευχθεί η οργάνωση ενός δείπνου των δύο ηγετών για να πάρουν ξανά στα χέρια τους το νήμα των συνομιλιών.

4) Η αποκαθήλωση του Νίκου Χριστοδουλίδη σε σχέση με τη μη διάθεση που είχε «να ξοδέψει για το Κυπριακό το πολιτικό του κεφάλαιο».

Οι δεύτερες σκέψεις

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης μάλλον με την πάροδο των ημερών πιθανόν να διερωτάται πώς και πήγε σε έναν διάλογο αυτή τη στιγμή με τους υπόλοιπους δύο. Ξεκάθαρα βρέθηκε σε δύσκολη θέση αλλά ήταν αναγκασμένος να αντιπαρέλθει μιας συζήτησης την οποία για πρώτη φορά βίωνε στη συγκεκριμένη της μορφή. Ώς τώρα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης στην πολιτική του καριέρα δεν βρέθηκε ποτέ σε αντιπαλότητα είτε ως κυβερνητικός εκπρόσωπος είτε ως ΥΠΕΞ. Πολλοί του καταλόγιζαν απόδραση από την πιθανότητα να τσαλακωθεί. Στις τετ α τετ επαφές τα πηγαίνει πολύ καλά, όπως και στις προσωπικές συνεντεύξεις. Αυτή η τακτική σε επικοινωνιακό κομμάτι αποδίδει. Το αποδεικνύουν τα υψηλά ποσοστά δημοτικότητας που απολαμβάνει. Ωστόσο, η συγκυρία μιας αντιπαραθετικής συζήτησης με άλλους ισχυρούς παίκτες στο τραπέζι απέδειξε ότι δεν ήταν έτοιμος για έναν τέτοιο διάλογο. Η οπισθοχώρηση Χριστοδουλίδη μετά το debate της περασμένης Πέμπτης στο ΡΙΚ συνίσταται στο γεγονός ότι έχασε την έξωθεν καλή μαρτυρία την οποία έκτιζε επιμελώς ίσως για χρόνια. Ότι δηλαδή αυτός είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού και στο Κυπριακό αλλά και η εγγύηση στη μετα-Αναστασιάδη εποχή. Στο τέλος ωστόσο της συζήτησης από κυρίαρχος του παιχνιδιού έφυγε ταυτισμένος πλήρως με θέσεις τόσο του Νικόλα Παπαδόπουλου όσο και του Μαρίνου Σιζόπουλου. Σε ένα ζήτημα που παρά τις ώς τώρα μετρήσεις ότι δεν «πουλά», εντούτοις εδώ και αρκετό καιρό είχε να επιδείξει πολιτική εκπομπή ένα ποσοστό τηλεθέασης το οποίο άγγιξε το 25% σε κάποια τέταρτα της ώρας.

Ο έμπειρος της παρέας

Τη ροή της συζήτησης με τα στοιχεία τα οποία παρέθετε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης φέρνοντας σε αμηχανία τον Χριστοδουλίδη και την αποτυχία του να παρουσιαστεί ως o mainstream σαφώς και την εκμεταλλεύτηκε ο Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος έδειξε αμέσως προσαρμοστικότητα ως έμπειρος πολιτικός. Εκ του αποτελέσματος ο Αβέρωφ άφησε τους δύο να βρίσκονται σε οξεία αντιπαλότητα και ο ίδιος έπαιξε στο δικό του γήπεδο. Εμφανίστηκε ότι αυτός είναι στην ουσία η ηγετική μορφή στον χώρο της Κεντροδεξιάς αφού υπήρξε από μέρους του μια καλή διαχείριση της εικόνας του στο ακροατήριο που τον ενδιαφέρει και τον καίει περισσότερο. Ταυτοχρόνως, οι θέσεις του σε αντίθεση με τους άλλους δύο κινήθηκαν στις λογικές του αύριο. Η παρουσία Αβέρωφ Νεοφύτου στο debate ίσως αλλάξει τελεσιδίκως πολλά στην κοινή γνώμη και στις διαθέσεις στο κόμμα το επόμενο διάστημα.4

Κίνηση υψηλού ρίσκου

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ήταν το «ερωτηματικό» του debate, αφού ως ένας τεχνοκράτης δεν βρέθηκε ποτέ σε τέτοιες λογικές τηλεοπτικής αντιπαλότητας. Η σκληρή επιθετική διάθεση σε βάρος Χριστοδουλίδη ήταν «κίνηση υψηλού ρίσκου». Ταυτοχρόνως, θα έπρεπε να ξεπεράσει πολλές δυσκολίες επικοινωνιακού χαρακτήρα: όπως ήταν η αμηχανία του ενώπιον του φακού της tv, η γλώσσα του σώματος και οι δυσκολίες εκφοράς του λόγου στα πρώτα λεπτά της συζήτησης. Ωστόσο, η μεγάλη εμπειρία που διαθέτει ως διπλωμάτης και η βαθιά ευρύτητα γνώσεών του τον βοήθησαν να προσαρμοστεί, να ανεβάσει επίπεδο και να καθορίσει εν τέλει και τη ροή της συζήτησης