Ποιος πρόδωσε τον Δημοκρατικό Συναγερμό; Η δραματική έκκληση Αναστασιάδη και ένα ερώτημα

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κάλεσε τους συναγερμικούς να μην προδώσουν την παράταξή τους και κατ' επέκταση την πατρίδα τους. Τους κάλεσε με λίγα λόγια να στηρίξουν το κόμμα στις προεδρικές, δηλαδή την υποψηφιότητα Αβέρωφ Νεοφύτου και την ίδια στιγμή να αγνοήσουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος ακολουθώντας τις φιλοδοξίες του, δεν τιμά την πολιτική παράταξη η οποία τον ανέδειξε. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, εν ολίγοις μετά από 14 χρόνια έρχεται να επαναλάβει εκείνο που αναφώνησε ο Δημήτρης Χριστόφιας όταν εξελέγη στην προεδρία, «το κόμμα και τα μάτια σας».

Η πατρίδα

Είπε επίσης ο Νίκος Αναστασιάδης προς τους ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ: «Δεν ζητούμε τίποτα άλλο παρά την προσήλωση, την αγάπη στην πατρίδα και τη στήριξη στη σιγουριά, στη σταθερότητα, στην προοπτική».

Το έχουν κάποιοι παραδοσιακοί ηγέτες την ώρα που θα έρθει η ώρα να εγκαταλείψουν (;) τη σκηνή να θυμούνται το κόμμα τους και μάλιστα (μεγάλη κουβέντα) να το ταυτίζουν με την πατρίδα. Ξεχνώντας κατά κανόνα πώς τα προηγούμενα χρόνια το έχουν μετατρέψει σε ένα χρήσιμο όχημα των δικών τους προσωπικών φιλοδοξιών. Εκτός βέβαια κι αν θεωρούν ότι η προσωπική τους ανέλιξη και οι προσωπικές τους επιτυχίες αποτελούν ένα και το αυτό με τον όρο πατρίδα. Εν τοιαύτη περιπτώσει η πατρίδα μας είναι πάμπλουτη, όλοι οι Κύπριοι ταξιδεύουν με τζετ και όλοι οι ξένοι θέλουν να αποκτήσουν το διαβατήριό της για να έρθουν στη χώρα μας και να περάσουν ζωή χαρισάμενη.

Το παιχνίδι

Η δραματική έκκληση του Προέδρου Αναστασιάδη βέβαια παραπέμπει και σε κάτι πιο ουσιαστικό: Αν κρίνουμε από πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις αλλά και από τις δημοσκοπήσεις των ημερών, ούτε το ΑΚΕΛ, ούτε το ΔΗΣΥ, ούτε τα κόμματα του Κέντρου διάγουν τις καλύτερές τους μέρες. Το παραδοσιακό κομματικό σκηνικό αποσυντίθεται. Μάλλον πέρασε ο καιρός που οι ψηφοφόροι των μεγάλων κομμάτων με ένα σφύριγμα και μια ατάκα για την πατρίδα μαζεύονταν στο κομματικό μαντρί.

Τα ρήγματα κυρίως στους δύο πανίσχυρους κομματικούς πόλους της Κύπρου έχουν αρχίσει να διαφαίνονται εδώ και αρκετά χρόνια με τους πολίτες σταδιακά να αποστασιοποιούνται για σοβαρούς και μη σοβαρούς λόγους:

* Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών δεν βλέπει την πολιτική ως μέσο επίλυσης προβλημάτων, αλλά ως διαδικασία βολέματος. Πολλοί λοιπόν αποστασιοποιούνται διότι δεν βρίσκουν χώρο να ελιχθούν και κυρίως να ικανοποιήσουν απαιτήσεις και συμφέροντα στο κυπριακό πελατειακό κράτος. Όλοι αυτοί στρέφονται σε άλλους σχηματισμούς και προσπαθούν να βρουν άλλους υποψηφίους να υποστηρίξουν, με την ψευδαίσθηση ότι θα έχουν με αυτούς καλύτερη τύχη.

* Ένας μικρότερος αριθμός σοβαρότερων πολιτών αποστασιοποιείται διότι βλέπει ότι το σύστημα έχει καταστεί σάπιο. Πρόκειται για ένα σύστημα που λειτουργεί για τους λίγους και καλούς πελάτες των κομμάτων, το οποίο δεν προσανατολίζεται στην επίλυση των προβλημάτων του συνόλου της κοινωνίας, απεναντίας λειτουργεί χωρίς διαφάνεια, αξιοκρατία και εν γένει παροχή ίσων ευκαιριών.

Η ρήξη

Η ρήξη των πολιτών με τα κόμματα έγινε πολύ περισσότερο εμφανής στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου του 2021. Δεν μπορεί να υποστηρίξει κάποιος, όπως εξάλλου αναφέρθηκε πιο πάνω, ότι σε αυτές τις εκλογές η αποστασιοποίηση των πολιτών από τα κόμματα έγινε πάντα για τους σωστούς λόγους. Αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι το σκηνικό άλλαξε:

• Στις βουλευτικές του 2021 είχαν δικαίωμα ψήφου 557.836 πολίτες. Ψήφισαν 366.608 ενώ άλλες περίπου 200.000 πολίτες τήρησαν αποχή και έριξαν άκυρο ή λευκό. Μιλούμε για ένα ποσοστό 35%. Με λίγα λόγια κάτι περισσότερο από το ένα τρίτο των εν δυνάμει ψηφοφόρων επέλεξε να απέχει από τη δημοκρατική διαδικασία.
• Από αυτούς που ψήφισαν οι 51.127 (ποσοστό 15%) ψήφισαν σχηματισμούς που δεν μπήκαν στη Βουλή. Όχι, δεν ψήφισαν εναλλακτικά κόμματα, συγκροτημένα και σοβαρά, αλλά κυρίως κομματίδια αρχηγικά, κινήσεις διαμαρτυρίας ή και συμφερόντων. Κατά την ταπεινή μου άποψη ψήφισαν ίσως κάποια κόμματα χειρότερα από τα υφιστάμενα.
• Αν από τους 557.836 πολίτες που είχαν δικαίωμα ψήφου αφαιρέσουμε αυτούς που δεν ψήφισαν ή δεν υποστήριξαν παραδοσιακά κόμματα θα διαπιστώσουμε ότι η πραγματική δύναμη των μεγάλων κομμάτων είναι πολύ κάτω από το 20%. Ο ΔΗΣΥ γύρω στο 16%, το ΑΚΕΛ γύρω στο 11% το ΔΗΚΟ γύρω στο 5%.

Με βάση τις δημοσκοπήσεις που είδαμε τελευταία, τις οποίες βέβαια δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε άκριτα, φαίνεται έστω ενδεικτικά ότι οι ψηφοφόροι παραμένουν στα μηνύματα (ίσως και με μεγαλύτερη ένταση) που έστειλαν στις βουλευτικές εκλογές του 2021.

Η σχέση των πολιτών με τα κόμματα είναι χαλαρότερη από ποτέ, οπότε οι ηγεσίες που το έχουν κατανοήσει, τρέχουν να κρυφτούν πίσω από υποψηφίους που είναι ή εμφανίζονται ως ανεξάρτητοι.

Η περίπτωση του ΔΗΣΥ

Μια μεγάλη μερίδα πολιτών κινείται στη λογική του τιμωρού. Θέλει να τιμωρήσει την κομματοκρατία, τη διαφθορά, την ανικανότητα, όπως λέει. Η περίπτωση των συναγερμικών ψηφοφόρων είναι ενδεικτική.

Από τις βουλευτικές του 2011 έως και τις βουλευτικές του 2021 το κόμμα έχασε γύρω στους 40.000 ψηφοφόρους που αναλογούν σε ένα ποσοστό περίπου 7%.

Με βάση τις δημοσκοπήσεις σήμερα το κόμμα χάνει και τη συνοχή του αφού σχεδόν μοιράζεται μεταξύ δύο υποψηφίων. Του Αβέρωφ Νεοφύτου και του Νίκου Χριστοδουλίδη. Αν ο κ. Χριστοδουλίδης επικρατήσει στις προεδρικές του 2023 το πιθανότερο σενάριο είναι ο ΔΗΣΥ να συρρικνωθεί περισσότερο και ίσως ακόμα να περιθωριοποιηθεί.

Ο ΔΗΣΥ από το 1976 που ιδρύθηκε από τον Γλαύκο Κληρίδη είναι ίσως το πιο πετυχημένο κόμμα στην Κύπρο. Στόχος του η λύση του Κυπριακού και η κατάργηση του πελατειακού κράτους. Ιδεολογικά ομιλούντες ήταν το μόνο κόμμα, που επιχείρησε να ασκήσει αντιπολίτευση αντιτασσόμενο στην εθναρχία και στην απόλυτη εξουσία του Μακαρίου, ήταν ένα κόμμα που στα επόμενα χρόνια επιχείρησε να διεμβολίσει το ρουσφετολογικό κράτος που έκτισαν οι διακυβερνήσεις Κυπριανού. Μετά το 1981 (το 1976 τα υπόλοιπα κόμματα τον απέκλεισαν από τη Βουλή παρά το ότι πήρε ποσοστό 27%) είχε μια πολύ πετυχημένη πορεία στις βουλευτικές εκλογές κερδίζοντας τις περισσότερες φορές και την πρωτιά. Στα 48 χρόνια μετά το 1974 ο ΔΗΣΥ ανέλαβε την προεδρία της χώρας για 20 χρόνια (δύο θητείες Κληρίδη - δύο θητείες Αναστασιάδη).

Σήμερα διεκδικεί και πέμπτη θητεία διά του προέδρου του Αβέρωφ Νεοφύτου, αλλά το εγχείρημα φαίνεται δύσκολο. Κάθε μεγάλη παράταξη περνά από μια περίοδο πτώσης, άλλοτε παροδικής, άλλοτε και μόνιμης. Το σίγουρο είναι ότι σήμερα ο ΔΗΣΥ μόνο στα λόγια εκπροσωπεί αυτό που διακήρυξε διά της ίδρυσής του το 1976. Τότε ήθελε να καταργήσει το πελατειακό κράτος, σήμερα μάλλον το έχει υποκαταστήσει. Ήθελε διά του Γλαύκου Κληρίδη να λύσει το Κυπριακό, σήμερα ο Νίκος Αναστασιάδης μιλά ως μετενσάρκωση του Σπύρου Κυπριανού και του Τάσσου Παπαδόπουλου.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει να αντιμετωπίσει επιπλέον το κόστος της διακυβέρνησης Αναστασιάδη, η οποία είχε μεν πολλές επιτυχίες και επιτέλεσε έργο, αλλά θα φύγει με τη ρετσινιά της διαφθοράς και της διχοτόμησης της Κύπρου. Τεράστιες ευθύνες φέρει και ο ίδιος ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Ο οποίος κρατά υψηλά την πολιτική Κληρίδη στο Κυπριακό, αλλά σε θέματα διαχείρισης εμφανίστηκε περισσότερο ως fixer και λιγότερο ως πολιτικός. Οι φίλοι του γι' αυτό τον θεωρούν καλό καραβοκύρη που ξέρει να λύνει προβλήματα, οι εχθροί του τον παρουσιάζουν ως διαπλεκόμενο με τα μεγάλα συμφέροντα. Σε αυτό που απέτυχε ο κ. Νεοφύτου, ήταν να κρατήσει την ηγεσία και τη βάση ενωμένες. Προτίμησε να λειτουργεί με μια μικρή δική του ομάδα, για να είναι αποτελεσματικός όπως έλεγε. Τέλος απέτυχε να διαγνώσει αυτόν που τον ροκάνιζε τα τελευταία χρόνια, ενώ ο ίδιος τον θεωρούσε πολιτικό του τέκνο.

Το φαινόμενο Χριστοδουλίδη

Το πιο τραγικό για τον Αβέρωφ Νεοφύτου είναι ότι εισπράττει αυτός όλο το κόστος, ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης εισπράττει μόνο κέρδος παρότι ήταν μέλος της ίδιας πολιτικής ομάδας και εκ των απορρήτων του Νίκου Αναστασιάδη. Φαίνεται να προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις έχοντας μαζί του το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ, τα δύο αυτά κόμματα του Κέντρου τα οποία εισήγαγαν τις πελατειακές σχέσεις και το ρουσφέτι στη χώρα. Δεν είναι τυχαίο. Προφανώς τον κ. Χριστοδουλίδη δεν ακολουθούν οι σοβαροί πολίτες αυτής της χώρας, αλλά ή πλειοψηφία των Κυπρίων που θέλουν «αξιοκρατικό ρουσφέτι για όλους». Ο κ. Χριστοδουλίδης δεν είναι γέννημα και θρέμμα του ΔΗΣΥ ούτε προϊόν μιας αξιοκρατικής ανέλιξης στο ΔΗΣΥ. Πήρε μεταγραφή και ανελίχθη μέσω ακριβώς πελατειακών διασυνδέσεων με την ηγεσία εμφανιζόμενος πάντα ως χρήσιμος και γενικά ως το παιδί για όλες τις δουλειές. Αν κάτι βέβαια πρέπει να αναγνωρισθεί στον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη είναι ότι κατάφερε με παλιές πελατειακές συνταγές, να εμφανίζεται ως νέος με καλές συστάσεις που θα φέρει ένα καινούργιο αύριο. Έκλεψε την ομιλία Κασουλίδη στην πρώτη του εμφάνιση, ξεγέλασε 25.000 Κυπρίους μέλη μιας ιστοσελίδας παρουσιάζοντάς τους ως υποστηρικτές του, αποκαλύφθηκε, χωρίς να το διαψεύσει, ότι έκανε μυστικές επαφές με τον Βγενόπουλο για να διευθετήσει τα προβλήματα του Αναστασιάδη σε σχέση με τα εμβάσματα της Focus, οι οπαδοί του ωστόσο παραμένουν ακλόνητα σταθεροί στη στήριξή του. Προφανώς αυτά τα άτομα δεν ενδιαφέρονται πώς θα κυβερνήσει ο κ. Χριστοδουλίδης, ούτε τι προσανατολισμό θα έχει η χώρα μας. Αν τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο θα παρέμεναν στα κόμματά τους και θα φρόντιζαν να εξαφανίσουν από τις ηγεσίες τους και τον Αβέρωφ και τον Νικόλα και τον Σιζόπουλο. Εν ολίγοις δεν ψηφίζουν εκσυγχρονισμό. Ψηφίζουν Χριστοδουλίδη διότι νομίζουν ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση στο τραπέζι σε περίπτωση αναδιανομής της πίτας.

Ψηφίζουν ακόμα από ανημπόρια κι αυτό είναι φρικτό για ένα κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό και κράτος δικαίου: Μπήκα πρόσφατα σε ένα παραδοσιακό μαγειρείο στη Λευκωσία με μια παρέα φίλων και βεβαίως η συζήτηση άναψε για τις προεδρικές. Η ιδιοκτήτρια στάθηκε δίπλα και παρακολουθούσε με πολύ ενδιαφέρον. Ρώτησα την κ. Μαρία (δεν είναι το πραγματικό της όνομα) τι θα ψηφίσει. Ξεκίνησε με τα γνωστά... όμορφα κυπριακά πολιτικά κλώσματα: «Εμείς είμαστε της Αριστεράς... αλλά». Τελικά μας ανέφερε ότι θα ψηφίσει Νίκο Χριστοδουλίδη. Γιατί; Διότι «όταν αρρώστησε η αδελφή μου και θέλαμε βοήθεια, ακούσαμε ότι βοηθά και του τηλεφωνήσαμε. Αυτός πήρε στο Υπουργείο Υγείας και κανόνισε την αδελφή μου». Δεν έμεινε βέβαια εκεί: «Τις επόμενες μέρες μας πήρε τηλέφωνο για να ρωτήσει πώς πάει η αδελφή μου και το εκτιμήσαμε. Είναι πολύ καλό παιδί διότι βοηθά τον κόσμο».

Μεταξύ μας, όλοι οι πολιτικοί κάνουν το ίδιο. Κάποιοι περισσότερο, κάποιοι λιγότερο αναλόγως χρόνου. Ο κ. Χριστοδουλίδης στο Υπουργείο Εξωτερικών είχε όλο τον χρόνο δικό του. Στην πράξη βέβαια αυτού του είδους οι ενέργειες καταργούν την πολιτική, αν και κατανοούμε την απόγνωση στην οποία μπορούν να φτάσουν κάποιοι συνάνθρωποί μας σε ώρα ανάγκης.

Οι περισσότεροι Αντρέηδες και Μαρίες της Κύπρου, πιστεύουν ότι για να βοηθηθούν πρέπει να ζητούν βοήθεια, αφού το ίδιο το κράτος μας δεν κατανοεί ότι είναι υποχρεωμένο να εξυπηρετεί τους πάντες. Το καθήκον των πολιτικών αυτό είναι κατά κύριο λόγο. Όχι να βοηθούν μεμονωμένα και κατ' επέκταση να αδικούν τους πολλούς, αλλά να θεσμοθετούν και να προάγουν ίσες ευκαιρίες για όλους.

Εν κατακλείδι και επιστρέφοντας στην έκκληση Αναστασιάδη στους συναγερμικούς να μην προδώσουν το κόμμα τους και την πατρίδα, θα πρέπει να τονισθεί ότι τέτοιες εκκλήσεις ο κόσμος τις ακούει βερεσέ. Κάποιοι άλλοι πρώτοι πρόδωσαν το κόμμα και τις αρχές του για να φτάσουμε ώς εδώ.