Αβέρωφ Νεοφύτου στον «Π» (β' μέρος): Αξιοπιστία απέναντι στην τέλεια καταιγίδα

Σήμερα, στο β’ μέρος της συνέντευξή του στον «Π», ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, Αβέρωφ Νεοφύτου, αναλύει τα δύσκολα -αλλά και τις προοπτικές- τής κυπριακής οικονομίας, μετά από τις τρεις κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Ο κ. Νεοφύτου αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι με γνώση και αξιοπιστία μπορούμε να καταφέρουμε να αντιστρέψουμε τα δεδομένα μιας τέλειας οικονομικής καταιγίδας, που φαίνεται να έρχεται. Παράλληλα, περιγράφει πως θα ήθελε να δει το ΓεΣΥ και διευκρινίζει τι εννοούσε με τη σχολιοδήλωση περί «μακαριακών τακτικών».

Έχετε πει ότι το 2022 είναι μήνας του μέλιτος σε σχέση με το τι έρχεται το 2023. Δηλαδή;

Λόγω της πανδημίας και των lockdown, η παγκόσμια κοινωνία κλείστηκε στο σπίτι για δυο – δυόμισι χρόνια. Και ανεξάρτητα των προβλημάτων που υπήρχαν παγκόσμια, το 2021 ήταν η χρονιά που αυξήθηκαν κατακόρυφα οι καταθέσεις, κυρίως των νοικοκυριών. Τώρα πάμε σε μια ομαλότητα με τον έλεγχο της πανδημίας, ο κόσμος έχει πουγκί, δεν λέω όλοι αλλά αρκετοί, έχει και την ελευθερία να ταξιδέψει, να ψωνίσει, να βγει έξω να διασκεδάσει, να ξοδέψει. Γι' αυτό και το 2022 θα είναι μια καλή χρονιά. Ακόμα και ο τουρισμός μας, παρόλο που δεν έχουμε τους Ρώσους, θα είναι μια πάρα πολύ καλή χρονιά, σίγουρα πολύ καλύτερη από το 2021 -και σε θέματα εισοδημάτων μπορεί να αγγίξουμε το 90+% της χρυσής τουριστικής περιόδου του 2019. Αυτό που με ανησυχεί για την παγκόσμια οικονομία, είναι ο υψηλός πληθωρισμός που ήρθε και θα μείνει. Προβλέπω ότι η παγκόσμια οικονομία -και η ευρωπαϊκή οικονομία- θα μπει σε ύφεση. Παράλληλα, η περίοδος των σχεδόν μηδενικών ή χαμηλών δανειστικών επιτοκίων ανήκει ήδη στο παρελθόν. Θα αρχίσουν οι Κεντρικές Τράπεζες να ανεβάζουν τα επιτόκια και θα πάμε σε μια περίοδο, κατά την οποία κάθε μερικούς μήνες θα αυξάνονται τα δανειστικά επιτόκια. Σε όρους οικονομικούς, μιλούμε για την τέλεια οικονομική καταιγίδα. Γιατί, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, υψηλός πληθωρισμός και αύξηση των δανειστικών επιτοκίων σημαίνει επιπρόσθετο κόστος χρηματοδότησης στα νοικοκυριά. Η ακρίβεια θα παραμείνει και τα εισοδήματα θα μειώνονται.

Αισιόδοξος

Η θεραπεία;

Υπάρχει μια συνταγή για εμάς. Τις κρίσεις πρέπει να τις μετατρέπεις σε ευκαιρίες. Εγώ είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι και αυτήν την κρίση -τη μεγαλύτερη που έζησε η παγκόσμια οικονομία τα τελευταία 50 χρόνια- μπορούμε με ανθρώπους αξιόπιστους, που γνωρίζουν από οικονομία, που ξέρουν να διαχειριστούν κρίσεις, να καταφέρουμε να αντιστρέψουμε τα δεδομένα. Η ακρίβεια στην Κύπρο είναι από εξωγενείς παράγοντες, άρα θα μπορούσαμε με σωστές πολιτικές, οι άλλοι να είναι σε ύφεση και εμείς να διατηρούμε θετικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Αξιοπιστία

Ποιες είναι αυτές οι σωστές πολιτικές;

Πρώτον, εκεί που υπάρχει η δυνατότητα, να γίνει περαιτέρω μείωση φόρων, κάτι που θα σημαίνει περισσότερο διαθέσιμο εισόδημα στα νοικοκυριά για κατανάλωση και στις επιχειρήσεις για επενδύσεις. Δεύτερον, γενναιόδωρα κίνητρα. Να μην φοβόμαστε να δίνουμε κίνητρα στην οικονομία. Με μια αξιόπιστη κυβέρνηση, που θα προσελκύσει και ξένες επενδύσεις, μπορεί η Κύπρος να γίνει π.χ. Κέντρο Τεχνολογίας (ΙΤ Center). Mε τις πολιτικές που εξήγγειλε η κυβέρνηση, αλλά και με ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον που να εκπέμπει αξιοπιστία -και η αξιοπιστία κρίνεται από τους ξένους και όχι από τις εσωτερικές δημοφιλίες- μπορούμε, πραγματικά, να τα καταφέρουμε και πάλι.

Ευλογία το ΓεΣΥ

Πού θέλετε να πάρετε το ΓεΣΥ εάν εκλεγείτε ΠτΔ;

Το ΓεΣΥ είναι μια ευλογία. Το ΓεΣΥ ως μεταρρύθμιση ήταν η πιο κοινωνική μεταρρύθμιση που έγινε ποτέ στον τόπο μας. Και σας το λέω εγώ, που δεν έκρυψα ποτέ πως πριν από την εφαρμογή αυτού του Συστήματος, είχα άλλη άποψη, όπως και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος εκλέγηκε με πρόγραμμα διακυβέρνησης που περιελάμβανε γραπτώς το πολυασφαλιστικό ΓεΣΥ. Όμως, εμείς δεν έχουμε γινάτι. Δεν υπήρχε πλειοψηφία, εγκρίθηκε το μονοασφαλιστικό. Τελεία και παύλα.

Είχαμε μια άποψη, τώρα αλλάζουμε την άποψή μας γιατί δεν πουλά στον κόσμο; Τόσο απλά;

Έπρεπε να προσφέρουμε αυτήν την κοινωνική μεταρρύθμιση στον κόσμο. Τη χρωστούσαμε στους πολίτες και στους ασθενείς. Δεν υπήρχε πλειοψηφία για πολυασφαλιστικό, περάσαμε το μονοασφαλιστικό, και έκλεισε το θέμα φιλοσοφίας και αρχιτεκτονικής. Από την άλλη, όμως, δεν σημαίνει ότι επειδή είναι μονοασφαλιστικό πρέπει να επιτρέπουμε την κατασπατάληση, την εκμετάλλευση, και δεν πρέπει να βάλουμε κανόνες ποιότητας που να είναι συναρτώμενοι με τον γιατρό και την κλινική. Δεν είναι όλοι το ίδιο. Εφαρμόζουμε το ΓεΣΥ, για να αναβαθμίσουμε την ποιότητα τής παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον κόσμο. Για να μπορεί ο φτωχός, να μπορεί και η μεσαία τάξη, να διαλέγει τον γιατρό και το νοσηλευτήριο τής προτίμησής της, για να υπάρχει καλύτερη αρωγή.

Και σε μεγάλο βαθμό, παρέχονται αυτά.

Ναι, αλλά πρέπει να διασφαλίζουμε ότι αυτή η ποιότητα δεν θα χειροτερεύσει, αλλά θα βελτιωθεί. Συνεπώς, πρέπει να μπουν κανόνες για την ποιότητα της ιατρικής πράξης και της ιατρικής φροντίδας.

Αύξηση ελέγχων

Μα τούτο είναι αυτονόητο και συμφωνούν με αυτό όλοι.

Ναι, αλλά δεν υπάρχει μέχρι σήμερα που μιλούμε. Και εμείς τολμούμε και το βάζουμε ως μέτρο για βελτίωση του Συστήματος. Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να έχουμε έναν μηχανισμό ελέγχου, ώστε να μην γίνεται κατασπατάληση πόρων; Πρέπει να αφήσουμε κάποιους να εκμεταλλεύονται το Σύστημα; Μπορεί και κάποιοι από αυτούς να είναι στην πλευρά των ασθενών. Μπορεί αρκετοί να είναι στην πλευρά των γιατρών. Γιατί ο ασθενής δεν έχει κόστος, όσο και να εκμεταλλεύεται το Σύστημα, και την ίδια ώρα και ο γιατρός αυξάνει τα οφέλη του. Πρέπει να βάλουμε ελεγκτικούς μηχανισμούς, να αυξήσουμε τον έλεγχο.

Από τις «μακαριακές τακτικές» στον «πατριωτικό ρεαλισμό»

Κληθείς να πει τι ακριβώς εννοούσε με τη δήλωσή του περί «μακαριακών τακτικών και νοοτροπιών», ο Αβέρωφ Νεοφύτου ανέφερε ότι δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι μέχρι το 1976, οι κομματάρχες καθόντουσαν σε σύσκεψη και αποφάσιζαν την κατανομή των εδρών στη Βουλή. «Καλή ευκαιρία να το διευκρινίσω, γιατί υπάρχει παρερμηνεία. Δήλωσα ότι ο λόγος που ιδρύθηκε ο Δημοκρατικός Συναγερμός ήταν για να ανοίξει μια νέα εποχή στον τόπο, μακριά από πρακτικές που επικρατούσαν στην Κύπρο μέχρι το 1976. Γινόντουσαν εκλογές στον τόπο μας; Λειτουργούσε η δημοκρατία, όπως λειτουργεί σήμερα; Και δεν ήταν μόνον ευθύνη του Μακαρίου, αλλά και των πολιτικών κομμάτων εκείνης τής εποχής», συμπλήρωσε.

Ο νους των περισσοτέρων, όταν άκουσαν τη δήλωσή σας, πήγε στις δολοφονίες, τους ξυλοδαρμούς, την τρομοκρατία, στις παρακολουθήσεις.

Ακούστε. Σέβομαι όλους όσοι υπηρέτησαν αυτόν τον τόπο, τις πολιτικές μου διαφωνίες εκφράζω. Και εν πάση περιπτώσει, εγώ έφηβος ήμουν εκείνη την περίοδο. Αναφερόμουν σε μη ώριμες και δημοκρατικές πρακτικές. Ήταν νηπιακή η δημοκρατία στην Κύπρο και το γνωρίζουν και μακαριακοί και γριβικοί, και δεξιοί και αριστεροί. Δεν τα έχουμε με πρόσωπα, αλλά με πρακτικές και πολιτικές.

Πρακτικές και πολιτικές που υπέθαλπαν πρόσωπα, όπως ο Μακάριος...

Γι' αυτό και ο ΔΗΣΥ, πέραν από το ότι συνέβαλε ουσιαστικά για να μπούμε σε έναν πιο δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας στον τόπο μας, ήταν και η πρώτη φωνή του πατριωτικού ρεαλισμού για την επίλυση τού κυπριακού προβλήματος. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός ιδρύθηκε για να καταξιώσει την Κύπρο στην Ενωμένη Ευρώπη. Να θυμήσω την ομιλία του Γιαννάκη Μάτση στην αναπληρωματική εκλογή με τον Λαδά, εδώ στη Λευκωσία.

kateliadi@politis-news.com