Τελικά την πρόλαβε ο θάνατος - Ζέτα Αιμιλιανίδου και ένα σενάριο προεδρικών εκλογών

Στην περίπτωση της Ζέτας Αιμιλιανίδου μπορεί κάποιος να θυμηθεί το ιδιόμελο της νεκρώσιμης ακολουθίας και να συμφωνήσει: «Όντως φοβερώτατον, το του θανάτου μυστήριον». Μερικές μέρες πριν κτυπήσει τη Ζέτα Αιμιλιανίδου η υπαραχνοειδής αιμορραγία που την οδήγησε σε κωματώδη κατάσταση στην Αθήνα, γίνονταν άλλες συζητήσεις γι' αυτήν. Συζητήσεις που δεν παρέπεμπαν σε αφυπηρέτηση τον ερχόμενο Φεβρουάριο, όπως η ίδια, με χαρά, διαμήνυε σε γνωστούς και φίλους. Επρόκειτο για συζητήσεις που αφορούσαν τις προεδρικές εκλογές του 2023.

Ο Καρογιάν

Όλα ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του προέδρου της ΔΗΠΑ Μάριου Καρογιάν, στο πλαίσιο της διερεύνησης της πρότασάς του για δημιουργία κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής.

Οι επαφές του προέδρου της ΔΗΠΑ αφορούσαν συζητήσεις με τον ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ με στόχο την εξεύρεση ενός κοινού υποψηφίου. Μετά την αποτυχία του ΔΗΚΟ στις διαπραγματεύσεις με το ΑΚΕΛ, τις νομικές περιπλοκές στην ΕΔΕΚ και τα πρώτα χαμηλά ποσοστά του Αβέρωφ Νεοφύτου στις δημοσκοπήσεις, ο κ. Καρογιάν πίστευε ότι υπήρχε πρόσφορο έδαφος για μια συνεννόηση.

Στη βάση αυτής της συνεννόησης, τα 4 κόμματα έπρεπε να περάσουν δύο στάδια. Σε πρώτο στάδιο, όλοι μαζί θα κατάρτιζαν ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης της χώρας για την επόμενη πενταετία. Σε δεύτερο, θα κατέθεταν προτάσεις για έναν κοινό υποψήφιο, εξαιρουμένων των πολιτικών αρχηγών, ο οποίος μπορούσε να συνθέσει τις απόψεις και να ικανοποιήσει όλα τα κόμματα ως ένα άτομο κοινής αποδοχής.

Λογικά η συζήτηση περιστράφηκε στο όνομα της Ζέτας Αιμιλιανίδου.

Τα πλενονεκτήματα

* Η 67χρονη Ζέτα Αιμιλιανίδου ήταν σαφώς υποψηφιότητα μιας θητείας. Αυτό θα έδινε χώρο και χρόνο στα συνεργαζόμενα κόμματα την επόμενη πενταετία να οργανωθούν και να προετοιμαστούν καλύτερα.

* Η υποψηφιότητα της Ζέτας, ως εκ των πιο πάνω, δεν ακύρωνε πιθανές υποψηφιότητες, ούτε του 60χρονου Αβέρωφ Νεοφύτου, ούτε 50χρονου Νικόλα Παπαδόπουλου για το 2028.

* Η υποψηφιότητα Ζέτας προμήνυε προεδρικές εκλογές με προστιθέμενη αξία ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό. Θα ήταν η πρώτη γυναίκα πολιτικός που διεκδικούσε την προεδρία της χώρας.

* Η Ζέτα πάνω από όλα ήταν μια ικανότατη τεχνοκράτισσα. Ήξερε την κρατική μηχανή, ήταν άνθρωπος των έργων, ήταν απολύτως αποδεκτή από την ΟΕΒ και τις συντεχνίες, οπότε δύσκολα θα μπορούσαν να αποδοθούν στην υποψηφιότητά της ταξικά ή κομματικά χαρακτηριστικά.

* Οι θέσεις της Ζέτας Αιμιλιανίδου, τέλος, ήταν πάντα μετριοπαθείς στο Κυπριακό.

Δημοφιλία

Τα τελευταία χρόνια, με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού, η δημοφιλία της Ζέτας Αιμιλιανίδου είχε εκτιναχθεί στα ύψη. Σε κάποιες δημοσκοπήσεις ξεπερνούσε το 80%. Σε συνεργασία με τον υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη είχαν καταρτίσει, για τα δεδομενα της Κύπρου, ένα κολοσσιαίο πρόγραμμα επιδοτήσεων, χορηγιών και ενισχύσεων, σε άτομα, ομάδες εργαζομένων και επιχειρήσεις το οποίο εφαρμόστηκε με επιτυχία.

Ο σεβασμός στο πρόσωπό της βέβαια ήταν διαχρονικός. Ως τεχνοκράτισσα στη δημόσια υπηρεσία, την οποία υπηρέτησε από το 1979, ανήκε σε αυτό που λέμε ελίτ των δημοσίων υπαλλήλων: Εργατική, αποφασιστική, έτοιμη να λύσει προβλήματα. Διέπρεψε τη δεκαετία του 1990 ως επικεφαλής των Κυπριακών Τελωνείων αλλά και του ΦΠΑ, σε μια δύσκολη περίοδο εναρμόνισης της Κύπρου με το Κοινοτικό Κεκτημένο. Ήταν μια περίοδος που έπρεπε να αλλάξουν νομοθεσίες, αλλά κυρίως οι νοοτροπίες του κυπριακού κράτους και των πολιτών του. Ήταν η περίοδος που έπρεπε να γίνουμε καλύτεροι και η Ζέτα Αιμιλιανίδου έβαλε το λιθαράκι της σε αυτήν την προσπάθεια, συνεργαζόμενη με τον Γιώργο Βασιλείου που είχε αναλάβει την ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

Ως γενική διευθύντρια του Υπουργείου Εμπορίου ήταν ένας από τους πυλώνες επιτυχούς υλοποίησης της Κυπριακής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μικρή Κύπρος, με επικεφαλής τον Ανδρέα Μαυρογιάννη και άλλους 100 λαμπρούς δημοσίους υπαλλήλους, έκανε μια αξιοζήλευτη προεδρία.

Εκεί που στην κυριολεξία διέπρεψε ήταν τη διετία 2020-2021, όταν η πανδημία σάρωσε τα πάντα στην Κύπρο. Τα απανωτά λόκνταουν οδήγησαν επιχειρήσεις σε κλείσιμο, οι περισσότερες εταιρείες δεν μπορούσαν να καταβάλουν τους μισθούς στους υπαλλήλους τους, νέκρωσε επίσης η τουριστική βιομηχανία. Το υπουργείο της, σε χρόνο ρεκόρ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, ετοίμασε προγράμματα στήριξης για εκατοντάδες χιλιάδες Κυπρίους και χιλιάδες επιχειρήσεις. Έδωσε πραγματικά κίνητρα σε εταιρείες για να παραμείνουν ανοικτές, έδωσε στήριξη σε ομάδες που επλήγησαν καίρια, όπως τα θέατρα και οι ηθοποιοί, οι εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι.

Εργάστηκε με αποφασιστικότητα και κυρίως με ευρηματικότητα, καταφέρνοντας να ξεπερνά τις καθυστερήσεις και τις αγκυλώσεις του Δημοσίου, στέλνοντας ένα τεράστιο μήνυμα: Ότι το κράτος όταν θέλει μπορεί. Υπήρξε μια κλασική περίπτωση δημόσιου προσώπου που έβαζε πάνω από όλα τη χώρα και τους κατοίκους της, χωρίς να διαχωρίζει τους ανθρώπους κομματικά και ιδεολογικά.

Προεδρικές 

Το προφίλ της Ζέτας Αιμιλιανίδου, εν ολίγοις, φάνηκε από την πρώτη στιγμή αρκετά ελκυστικό για όλα τα κόμματα. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, όταν ενημερώθηκε, ενθουσιάστηκε. Ακόμα και ο Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος ουδέποτε αποδέκτηκε επισήμως στη διάρκεια των επαφών ότι η υποψηφιότητά του είναι υπό αίρεση, μπροστά σε μια πιθανή υποψηφιότητα της Ζέτας και στην προοπτική προεδρικών εκλογών ενός γύρου έδειχνε ότι αν και οι υπόλοιποι συμφωνούσαν δεν θα ήταν αυτός το εμπόδιο.

Ούτως ή άλλως ο Αβέρωφ Νεοφύτου εδώ και αρκετό καιρό σκεφτόταν ότι η Ζέτα θα μπορούσε να ήταν χρήσιμη για τον ΔΗΣΥ, αφού μέχρι και για δήμαρχος Λευκωσίας σε δύο χρόνια σκεφτόταν να της προτείνει να κατέβει.

Όπως αναφέρει στον «Πολίτη» στέλεχος της ΔΗΠΑ με γνώση όλου του παρασκηνίου, η ασθένεια και στη συνέχεια η κατάληξή της, στέρησε από την Κύπρο τη δυνατότητα να καταβάλει μια συνθετική και ενωτική προσπάθεια ώστε την επόμενη πενταετία να μπει σε ρυθμούς ομαλότητας και δημιουργικότητας. «Η Ζέτα, με την εργατικότητα, τη δημιουργικότητα και την ικανότητά της να συνθέτει τις διαφορές, θα μπορούσε να ηγηθεί μιας μεγάλης επιχειρήσης αναδημιουργίας της χώρας σε δύσκολες εποχές που η Κύπρος το έχει μεγάλη ανάγκη».