Προεδρικές εκλογές 2023: Η μάχη μεταξύ Αβέρωφ - Μαυρογιάννη - Χριστοδουλίδη

Με βάση τις τελευταίες έρευνες και μετρήσεις δημοτικότητας, φαίνεται αυτή τη στιγμή να ξεχωρίζουν, ενόψει προεδρικών εκλογών, τρεις υποψηφιότητες. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα δώσουν τη μάχη για τον δεύτερο γύρο, οι  Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Νίκος Χριστοδουλίδης. Πίσω από τον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου βρίσκεται ήδη ο ισχυρός κομματικός μηχανισμός του ΔΗΣΥ, ενώ οι άλλοι δύο κατέρχονται ως ανεξάρτητοι. Ο κ. Μαυρογιάννης, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και την εσωτερική διαδικασία εντός του κόμματος, μάλλον θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει τη στήριξη του ΑΚΕΛ, ενώ ο κ. Χριστοδουλίδης βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε διαβούλευση για στήριξη από κάποια κόμματα του Κέντρου, όπως είναι το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ αλλά και μικρότερα κόμματα και ομάδες. Η επιτυχία ή και αποτυχία των τριών θα κριθεί από μια σειρά παραμέτρων τις οποίες ήδη τα επιτελεία τους λαμβάνουν υπόψη και επεξεργάζονται.

Αβέρωφ Νεοφύτου 



Η φράση κλειδί, αλλά συνάμα και πρόβλημα του Αβέρωφ Νεοφύτου, έχει τον κωδικό «Συσπείρωση του ΔΗΣΥ». Με βάση όλες τις μετρήσεις, ο ηγέτης του ΔΗΣΥ, που στις τελευταίες βουλευτικές είδε το κόμμα του πρώτο με ποσοστό γύρω στο 28%, φαίνεται να αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα αποδοχής. Ξεκίνησαν οι μετρήσεις με 7%, ανέβηκαν στο 11% και τελευταία στο 16%. Αν είναι ορθή η ανάλυση κάποιων εκλογολόγων ότι οι τρεις υποψήφιοι θα συγκεντρώσουν όλοι μαζί ένα ποσοστό πάνω από 80% των ψηφοφόρων του πρώτου γύρου (το 2018 το ποσοστό αυτό ήταν 82% και το 2013 ήταν 87%), τότε το μέτρο για να περάσει κάποιος στον δεύτερο γύρο των προεδρικών το 2023 θα πρέπει να οριστεί γύρω στο 27-28%, χωρίς να αποκλείεται ο πρώτος να έχει μεγαλύτερα ποσοστά, όπως έγινε π.χ. το 2013. Αν ευσταθεί αυτή η ανάλυση, τότε ο Αβέρωφ Νεοφύτου τους επόμενους 8 μήνες που απομένουν πρέπει να κερδίσει γύρω στις 10 ποσοστιαίες μονάδες για να έχει σοβαρές ελπίδες να περάσει στον δεύτερο γύρο. Φαίνεται, από τη συνεχή άνοδο των ποσοστών του, ότι ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί.

Προσεγγίζοντας κάποιος την υποψηφιότητα Αβέρωφ, μπορεί να διαπιστώσει μια δυσκολία και μια παραδοξότητα. Η δυσκολία είναι ότι ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου και ο ΔΗΣΥ, ως ηγέτης και κόμμα της συμπολίτευσης, εισπράττουν όλο το κόστος που προέκυψε από τη δεκαετή διακυβέρνηση Αναστασιάδη. Σχεδόν επιλεκτικά οι ψηφοφόροι αποδίδουν στον Αβέρωφ και το συγκυβερνών κόμμα τη διαφθορά και τα σκάνδαλα. Η παραδοξότητα οφείλεται στο ότι τα θετικά της διακυβέρνησης Αναστασιάδη τα εισπράττει ο Νίκος Χριστοδουλίδης, παρότι για 9 χρόνια ήταν υπουργός της ίδιας κυβέρνησης και στο κομμάτι της άσκησης εκτελεστικής εξουσίας έχει μεγαλύτερη ευθύνη από ό,τι ο Αβερωφ Νεοφύτου. Για παράδειγμα, τα 6.000 διαβατήρια, εκ των οποίων τα μισά παράνομα, εκδόθηκαν και με την ψήφο Χριστοδουλίδη και όχι του Αβέρωφ στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ακόμα, «οι άριστοι των αρίστων», όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευσημ διορίστηκαν από το Υπουργικό και όχι από το πολιτικό γραφείο του Αβέρωφ Νεοφύτου.

Από την άλλη βέβαια υπάρχει και ουσία στην κριτική κατά του Αβέρωφ. Η δυνατότητα να συνθέτει και να προωθεί θέματα στη Βουλή, συνδυάστηκαν με πάρε -δώσε με άλλα κόμματα και ομάδες. Κάθε φορά που κέρδιζε τη στήριξη του ΔΗΚΟ ή της ΕΔΕΚ στη Βουλή για να περάσει νομοσχέδια της κυβέρνησης που φαινόταν αδύνατο να περάσουν, ακολουθούσε σειρά ανταλλαγμάτων, όπως αλλαγές κονδυλίων των προϋπολογισμών, διορισμοί και προαγωγές μέσω των ελεγχόμενων ΕΔΥ και ΕΕΥ προς ικανοποίηση πελατών των κομμάτων αυτών. Η αδυναμία του επίσης να «σκοτώσει» την ισχυρή εντύπωση ότι εξυπηρετεί μεγάλα συμφέροντα και όχι τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων, δεν εξαλείφθηκε ούτε μέσα από την εντατική του προσπάθεια τους τελευταίους μήνες, όταν αποφάσισε να επισκεφθεί αγρότες, κτηνοτρόφους και βιοτεχνίες για να δείξει ότι βρίσκεται κοντά στους απλούς ανθρώπους.

Σύμφωνα με επικοινωνιολόγο που δέχτηκε να μας μιλήσει, ο Αβέρωφ Νεοφύτου «αδικείται επιπλέον, γιατί τελικά  είναι και ένα ιδιότυπο θύμα ρατσισμού στη χώρα μας. Σε μια εποχή που προεξάρχει η εικόνα», αναφέρει στον «Π», «και όχι η ουσία στην πολιτική, ο Αβέρωφ έχει πρόβλημα να ψηφιστεί γιατί δεν φαντάζει ωραίος, σαλονάτος και φινετσάτος». Σε σημείο που 7-10 μεσήλικες γυναίκες δεν τον ψηφίζουν. Επιλέγουν για παράδειγμα Νίκο Χριστοδουλίδη, «με κριτήριο ίσως ότι είναι καλός γαμπρός για τις κόρες τους»,  χωρίς να έχουν ούτε την παραμικρή ένδειξη πώς θα κυβερνήσει, κάτι το οποίο πέραν πάσης αμφιβολίας έχει αποδείξει ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Ότι με όλα τα καλά και τα κακά του, «τουλάχιστον είναι ικανός και μπορεί να κουμαντάρει αυτή τη χώρα».

Ανδρέας Μαυρογιάννης



Ο διπλωμάτης Ανδρέας Μαυρογιάννης κατέρχεται στις προεδρικές έχοντας ένα βαρίδι. Βασικά θα μπει στην προεκλογική κούρσα αρχές Ιουνίου και έχει μπροστά του έναν Γολγοθά: Να ετοιμάσει δικό του πρόγραμμα, να κτίσει την επικοινωνιακή και επιτελική του ομάδα, να κάνει εκατοντάδες συσκέψεις, και να έχει συναντήσεις με άτομα και ομάδες που θα θελήσουν να τον στηρίξουν.

Η προεκλογική του εκστρατεία ξεκίνησε πάντως με κάτι θετικό. Στην πρώτη μέτρηση, και ενώ επισήμως δεν έχει καμιά στήριξη, πήρε ένα 14%, κάτι που στέλνει ενθαρρυντικά μηνύματα για τη συνέχεια. Τα ποσοστά αυτά στηρίχθηκαν σε ψήφους από το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ, τοΝ ΔΗΣΥ κ.ά., κάτι που δείχνει ότι ξεκινά ως μια υποψηφιότητα πολυσυλλεκτική.

Αν κρίνουμε από τα σχόλια που ακολούθησαν μετά την έγκριση της υποψηφιότητάς του από την Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ, ο γνωστός διπλωμάτης θα χρειαστεί να κάνει αρκετές κινήσεις ώστε να δώσει το ακριβές στίγμα της πολιτικής του ταυτότητας σε αρκετά θέματα που θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης στην επερχόμενη προεκλογική περίοδο.

Στο Κυπριακό υπάρχει μια μεγάλη ομάδα που περιμένει τον κ. Μαυρογιάννη στη γωνιά να ξεκαθαρίσει αν και πού διαχωρίζει τη θέση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αν είχε με τον κ. Αναστασιάδη διαφορές επί της ουσίας του προβλήματος, ή αν οι διαφορές εντοπίζονται επί του χειρισμού και εν γένει της διαδικασίας του Κυπριακού. Το πραγματικό στοίχημα για τον ίδιο βέβαια είναι το αύριο στο Κυπριακό. Ποιες είναι οι σκέψεις του κ. Μαυρογιάννη; Ποια είναι η βάση συζήτησης σήμερα και πώς μπορεί το πρόβλημα αυτό εν μέσω της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής κρίσης να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Η προϊστορία του Κυπριακού, εν ολίγοις, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Αν όμως η συζήτηση περιστραφεί στο μέλλον του, αν δηλαδή ο ίδιος καταφέρει να πείσει ότι θα λειτουργήσει ως ένας αξιόπιστος συνομιλητής και ότι αν βρεθεί μια πραγματικά καλή ευκαιρία το πρόβλημα μπορεί να λυθεί, ίσως αυτό να αποτελέσει το πιο δυνατό χαρτί στα χέρια του, μιας και ο ίδιος σε αυτό τον τομέα υπερέχει σαφώς των αντιπάλων του. Βεβαίως υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης έχει καταβολές και υποστήριξε την αμυντική  φιλοσοφία του Υπουργείου Εξωτερικών στο Κυπριακό: «Εδώ δεν μπόρεσαν να λύσουν το Κυπριακό οι Κληρίδης και Χριστόφιας και θα τολμήσει να βάλει την υπογραφή του ένας διπλωμάτης;»

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουν πολλοί τις θέσεις του Ανδρέα Μαυρογιάννη στα θέματα οικονομίας, εσωτερικής πολιτικής, παιδείας, δικαιοσύνης, υγείας. Στα της οικονομίας είναι διάχυτη μια καχυποψία προς το ΑΚΕΛ ,με το ερώτημα να φαντάζει λογικό: Πόσο θα  εμβολιαστεί από το ΑΚΕΛ και πόσο ένα δικό του όραμα μεικτής και ελεύθερης οικονομίας θα προσθέσει ώστε να πείσει τους υπόλοιπους που θέλουν να τον ψηφίσουν; Είναι πολύ σημαντική για τον Ανδρέα Μαυρογιάννη η στήριξη του ΑΚΕΛ. Για να εκλεγεί, ωστόσο, Πρόεδρος χρειάζεται να αυξήσει τη διείσδυσή του σε άλλους πολιτικούς χώρους, οπότε θα χρειαστεί να αποδείξει μέσω του προγράμματός του ότι δεν είναι υποψήφιος του ΑΚΕΛ.

Το μεγάλο όπλο στα χέρια του Ανδρέα Μαυρογιάννη είναι ο ίδιος ο εαυτός του, αν καταφέρει τους επόμενους μήνες να ξεδιπλώσει την  προσωπικότητά του. Ο κ. Μαυρογιάννης δεν είναι μόνο άνθρωπος της διπλωματίας και της πολιτικής, αλλά κατά κύριο λόγο και του Πολιτισμού. Σε αυτό διακρίνεται και από τον πιο λαϊκό Αβέρωφ Νεοφύτου και τον στεγνό τεχνοκράτη Νίκο Χριστοδουλίδη.

Νίκος Χριστοδουλίδης



Ο κ. Χριστοδουλίδης, μετά την παραίτηση από ΥΠΕΞ αρχές Ιανουαρίου του 2022, κέρδισε τις εντυπώσεις. Νέος, ωραίος, ευγενικός, δείχνει να πείθει αρκετούς Κυπρίους ότι δεν κουβαλά βαρίδια και αμαρτίες της κυβέρνησης που υπηρέτησε τα τελευταία 9 χρόνια. Αυτό διαφάνηκε σε σειρά μετρήσεων που ακολούθησαν, απότοκο της σκληρής επικοινωνιακής του δουλειάς τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια. Από τις 10 Ιανουαρίου που παραιτήθηκε, μέχρι και την 15η Μαΐου που εξήγγειλε την υποψηφιότητά του, είχε 5 μήνες να προετοιμασθεί, να κτίσει επιτελείο και ομάδες σε όλες τις επαρχίες και να προσλάβει επικοινωνιακή ομάδα. Η εξαγγελία της υποψηφιότητάς του ωστόσο ξεκίνησε με αυτογκόλ από το αποδυτήρια, αφού, όπως πλέον αποδείκτηκε, ήταν αντιγραφή της ομιλίας του Ιωάννη Κασουλίδη του 2008. Εντοπίστηκε να αντιγράφει το πνεύμα, αλλά και 47 κατά λέξη σημεία της ομιλίας του κ. Κασουλίδη, κάτι που μεταφράζεται σε 7 από τα 26 λεπτά που διήρκεσε η δική του ομιλία. Πρόκειται για σοβαρό ηθικό και δεοντολογικό ολίσθημα, το οποίο δεν μπορεί να ξεχαστεί με την απόλυση του επικοινωνιολόγου του κ. Φλέσσα. Εάν ένας υποψήφιος για την προεδρία, ο οποίος δηλώνει ότι κατέρχεται στις εκλογές για να ξεδιπλώσει το όραμά του, δεν ασχολείται με  το τι θα πει, αλλά στηρίζεται σε μια ομιλία που αποτελεί προϊόν λογοκλοπής, τότε χάνει κάθε ίχνος σοβαρότητας.

Το δεύτερο ερωτηματικό το οποίο φυσιολογικά προκύπτει για τον κ. Χριστοδουλίδη, είναι το πρόγραμμά του. Ουσιαστικά, μέσα από την κλεμμένη ομιλία του, μας είπε ότι εδώ και πέντε μήνες δεν έχει ετοιμάσει πρόγραμμα και ότι αυτό ετοιμάζεται από εμπειρογνώμονες. Αυτό δεν ήταν αναμενόμενο, στην πράξη δε ίσως δείχνει και κάτι άλλο. Ότι ο κ. Χριστοδουλίδης μπορεί μεν να τυγχάνει ευρείας αποδοχής από τον απλό κόσμο, αλλά δίπλα του δεν έχουν συστρατευθεί σοβαρές πολιτικές προσωπικότητες και τεχνοκράτες για να στηρίξουν το πρόγραμμά του. Νοείται, επίσης, ότι το όποιο πρόγραμμα παρουσιασθεί, θα εξετασθεί και θα επενεξατασθεί για να αποκλεισθεί τυχόν κάποια αντιγραφή από άλλα προγράμματα παλαιότερων υποψηφίων, διότι αυτό θα ήταν πραγματικά καταστροφικό.

Υπάρχουν και επικοινωνιακά προβλήματα για τον κ. Χριστοδουλίδη. Δηλώνει ο ίδιος μέλος του ΔΗΣΥ, τονίζει ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρήγαγε έργο και ότι δεν είναι κυβέρνηση διαφθοράς, αλλά ζητά την ψήφο του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζουν την κυβέρνηση Αναστασιάδη ως την πιο διαφθαρμένη κυβέρνηση. Οι θέσεις αυτές έφεραν δυσφορία στο ΔΗΚΟ που ετοιμαζόταν να προχωρήσει σε στήριξή του, με αποτέλεσμα και τα δύο αυτά κόμματα να παρακολουθούν τελευταία με περισσότερη προσοχή την πρόταση του προέδρου της ΔΗΠΑ Μάριου Καρογιάν για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής.

Τυχόν εκλογή Χριστοδουλίδη, λόγω ηλικίας, είναι αλήθεια ότι θα μπορούσε να ανατρέψει ολόκληρο το κομματικό σκηνικό όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Αυτό ίσως να ήταν μια ευνοϊκή εξέλιξη για την πολιτική γενικά στη χώρα μας. Προϋποτίθεται, βέβαια, ότι ο ίδιος θα είχε την απαραίτητη πολιτική συγκρότηση και κάποια σοβαρά στελέχη δίπλα του, οπότε, μέσα από ένα στιβαρό πρόγραμμα να αλλάξει τις ισορροπίες και να οδηγήσει τη χώρα με ασφάλεια σε μια δύσκολη πορεία προς τα μέσα του 21ου αιώνα.

Μέχρι στιγμής δεν καταφέρνει να στείλει αυτό το μήνυμα. Προβάλλει με επιτυχία την εικόνα ενός καλού και συνετού οικογενειάρχη, δεν πείθει ωστόσο ότι διαθέτει τη στόφα ενός ηγέτη. Αυτή η διαπίστωση δεν εμποδίζει μέχρι στιγμής τον κ. Χριστοδουλίδη να αποτελεί ένα πραγματικό φαινόμενο το οποίο θριαμβεύει μέσα από τις αντιφάσεις του. Δηλώνει αντισυστημικός, αλλά εμφανίζεται και ως συνεχιστής της πιο διεφθαρμένης κυβέρνησης στην ιστορία της χώρας. Δηλώνει ανεξάρτητος, αλλά είναι και μέλος του ΔΗΣΥ. Μιλά για ένα νέο όραμα για την Κύπρο, αλλά η πρώτη του ομιλία σε μεγάλο βαθμό υπήρξε προϊόν λογοκλοπής του οράματος του Ιωάννη Κασουλίδη. Παρ' όλα αυτά, ο κυπριακός λαός τον χειροκροτεί, ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό Γαΐου Πετρωνίου: «Mundus vult decipi, ergo decipiatur», δηλαδή «ο κόσμος επιθυμεί να εξαπατηθεί, άφησέ τον να εξαπατηθεί». Η φράση του Ρωμαίου σατιρικού συγγραφέα, που έζησε λίγο μετά τον Χριστό, είναι ενδεικτική της νοοτροπίας που κατακλύζει σήμερα την πολιτική και χαρακτηρίζει αρκετούς πολιτικούς όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων.