Ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί η ΕΔΕΚ - Η επόμενη μέρα και οι προεδρικές εκλογές

Διχασμένο και αποδυναμωμένο οδηγείται στη μάχη των προεδρικών εκλογών το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, με την πολύμηνη εσωκομματική διαμάχη που ξέσπασε τον περασμένο Ιούλιο με αφορμή μια έρευνα για τα οικονομικά του κόμματος να μαίνεται μέχρι σήμερα. Έκτοτε έχουν ανοίξει αρκετά μέτωπα, με πάρα πολλά στελέχη και μέλη του Κινήματος να στρέφονται κατά του προέδρου της ΕΔΕΚ Μαρίνου Σιζόπουλου, ο οποίος φαίνεται να κερδίζει τη μάχη της πολιτικής επιβίωσης, αφού επανεκλέχθηκε στην ηγεσία του κόμματος για άλλα πέντε χρόνια, χωρίς μάλιστα ανθυποψήφιο. Αρκετός χρόνος ώστε να εδραιωθούν στην ηγεσία του κόμματος στελέχη που πρόσκεινται στον Μαρίνο Σιζόπουλο.

Αποτυχημένo come back

Η αποτυχία των δυσαρεστημένων στελεχών του Κινήματος να επικρατήσουν στο κόμμα οφείλεται στον κατακερματισμό της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, στην απουσία ενιαίας αντιπρότασης προς τα μέλη και μιας κοινά αποδεκτής ηγετικής προσωπικότητας που θα κατάφερνε να συνενώσει όλες τις δυνάμεις που αντιδρούν κατά της ηγεσίας. Το come back του Γιώργου Βαρνάβα, ο οποίος επιχείρησε να εκπροσωπήσει την αντιπολίτευση εντός του Κινήματος και να διεκδικήσει την προεδρία του κόμματος, πυροδότησε έναν πρωτοφανή πόλεμο λάσπης που τον εξανάγκασε να αποσύρει την υποψηφιότητά του. Εξάλλου, δεν αγκαλιάστηκε από όλους όσους αντιδρούσαν κατά της ηγεσίας.

Ούτε οι δημόσιες παρεμβάσεις ιστορικών και ηγετικών στελεχών, όπως αυτές του Γιαννάκη Ομήρου και του Δώρου Θεοδώρου, κατάφεραν να δημιουργήσουν οποιαδήποτε δυναμική στο τεμαχισμένο στρατόπεδο της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.

Η διαγραφή του ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδάκη στις αρχές του 2020, με τη συγκατάθεση και κομματικών στελεχών που σήμερα εναντιώνονται στον Μαρίνο Σιζόπουλο, στέρησε από την εσωκομματική αντιπολίτευση μια δυναμική και χαρισματική προσωπικότητα που θα μπορούσε να ηγηθεί του κινήματος της αμφισβήτησης. Δημιούργησε, επίσης, σοβαρά ρήγματα εντός του κόμματος, που δεν επέτρεψαν τη σύμπτυξη ενός ισχυρού μετώπου, ικανού να φέρει την αλλαγή.

Ατολμία

Στην επικράτηση του Μαρίνου Σιζόπουλου συνέβαλε και η ατολμία των δύο βουλευτών του κόμματος, Κωστή Ευσταθίου και Ηλία Μυριάνθους, να αναλάβουν δυναμική δράση από τα πρώτα στάδια της διαμάχης, αφήνοντας μια πολιτική σύγκρουση να μετατραπεί σε χρονοβόρα δικαστική διαμάχη, με απανωτές και δυσνόητες αποφάσεις δικαστηρίων που προκάλεσαν σύγχυση στα μέλη και τους ψηφοφόρους της ΕΔΕΚ. Βέβαια, ο φόβος της διάσπασης και η ανάγκη για συμβιβαστικές λύσεις λειτούργησαν ανασταλτικά και δεν επέτρεψαν σε κάποιο από τα πρωτοκλασάτα στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης να βγει μπροστά. Ακόμη και σήμερα τα στελέχη που ζητούν την αλλαγή, από κομματικό πατριωτισμό δεν διανοούνται καν το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν από την ΕΔΕΚ και να ιδρύσουν νέο κόμμα.

Στα δικαστήρια

Σε αυτή τη φάση βρίσκονται σε εξέλιξη δύο δικαστικές διαμάχες της ηγεσίας του Κινήματος με κομματικά στελέχη που θέτουν θέμα αλλοίωσης του Μητρώου Μελών. Η πρώτη αφορά την ακύρωση αποτελέσματος της Συνδιάσκεψης στην επαρχία Λευκωσίας μετά από προσφυγή της Ανδριανής Οδυσσέως που διεκδικούσε την προεδρία της επαρχιακής επιτροπής και τη σύγκριση του Μητρώου Μελών που διατηρούσε ο πρώην γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής Μιχάλης Τερέπεης με εκείνο που κατέθεσε ο πρόεδρος του κόμματος στην Επιτροπή Διαπιστευτηρίων.

Η δεύτερη υπόθεση αφορά αγωγή του πρώην γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής Μιχάλη Τερέπεη κατά της ηγεσίας του Κινήματος, με θέμα και πάλι τη σύγκριση των δύο Μητρώων Μελών. Εκείνου που διατηρούσε ο ίδιος ως θεματοφύλακας του Μητρώου εκ της θέσεώς του σαν γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής και αυτού που κατέθεσε ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ στην Επιτροπή Διαπιστευτηρίων, που ο ενάγοντας υποστηρίζει ότι αλλοιώθηκε με παράτυπες – αντικαταστατικές εγγραφές και διαγραφές μελών. Η ουσία της υπόθεσης αυτής αφορά την παύση του Μιχάλη Τερέπεη από τη θέση του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής και το κατά πόσον είχε δικαίωμα ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ να διατηρεί Μητρώο Μελών.

Ευρωκοινοβούλιο

Σε εξέλιξη βρίσκεται ακόμη μια δικαστική διαμάχη που αφορά την απόφαση διαγραφής του ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδάκη από το Πειθαρχικό Συμβούλιο. Μάλιστα, πληροφορίες από το περιβάλλον του κ. Παπαδάκη αναφέρουν ότι «ενδεχομένως να υπάρξει δυναμική αντίδραση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για παραβίαση της ασυλίας του ευρωβουλευτή και για εκβιασμό του να παρανομήσει και να εκτελέσει συμφωνία που του επέβαλε η ΕΔΕΚ, η οποία κρίθηκε παράνομη από το εθνικό δικαστήριο της ΕΕ (Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας) διότι αντίκειται στους κανονισμούς του Ευρωκοινοβουλίου».

Παρασκήνιο

Οι προσφυγές στα δικαστήρια στελεχών της ΕΔΕΚ και τα αλλεπάλληλα διατάγματα ακύρωσης, είτε των επαρχιακών εκλογών, είτε του Εκλογικού Συνέδριου, οδήγησαν τον πρόεδρο του κόμματος στην απόφαση να καταθέσει πρόταση νόμου στη Βουλή για τροποποίηση του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου, ώστε οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων πολιτικού κόμματος, οι οποίες λαμβάνονται σύμφωνα με τις πρόνοιες του καταστατικού του, να μην υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο. Κίνηση η οποία προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση πολλών στελεχών της ΕΔΕΚ, που κατηγόρησαν μέχρι και τον ΔΗΣΥ για προεκλογικές συμπαιγνίες.

Τελικά διαφάνηκε από τις αντιδράσεις ότι η πρόταση νόμου του Μαρίνου Σιζόπουλου δεν μπορούσε να περάσει από την ολομέλεια της Βουλής και, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», αποφασίστηκε σε επίπεδο αρχηγών να αποσυρθεί σιωπηλώς. Εξάλλου, ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου είχε ετοιμάσει τροπολογία η οποία ακύρωνε στην ουσία την πρόταση του Μαρίνου Σιζόπουλου.

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ ήθελε με αυτή του την πρόταση να προλάβει το χρονικό ορόσημο της 6ης Μαΐου, όπου έληγε η θητεία της ηγεσίας σύμφωνα με το καταστατικό του Κινήματος. Δηλαδή, να τροποποιηθεί ο περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμος ώστε να προχωρήσει σε σύγκληση Εκλογικού Συνέδριου χωρίς τον φόβο της οποιασδήποτε δικαστικής προσφυγής που ενδεχομένως να οδηγούσε σε νέα απόφαση αναβολής.

Νέες αντιδράσεις

Αν και ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ κατάφερε τελικά να προχωρήσει σε Εκλογικό Συνέδριο με το αμφισβητούμενο Μητρώο Μελών το περασμένο Σαββατοκύριακο, το κλίμα εντός του κόμματος επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο, με δύο από τους τέσσερις βουλευτές του Κινήματος (Κωστής Ευσταθίου και Ηλίας Μυριάνθους) να πυροβολούν τον Μαρίνο Σιζόπουλο με δημόσιες τοποθετήσεις τους, κατηγορώντας τον για προσπάθεια μετατροπής της ΕΔΕΚ σε μικρομάγαζο και Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης. Ενώ η Ομάδα Πρωτοβουλίας για τη Σωτηρία και την Αναδιοργάνωση της ΕΔΕΚ, σε ανακοίνωσή της για το 14ο Παγκύπριο Συνέδριο του κόμματος, έκανε λόγο για την «πιο ντροπιαστική σελίδα στην ιστορία της ΕΔΕΚ».

Προεδρικές

Δεδομένης της εσωκομματικής σύγκρουσης και του ρήγματος που βαθαίνει όλο και περισσότερο, θεωρείται δύσκολο έως αδύνατο η ΕΔΕΚ να καταλήξει σε κοινή απόφαση στήριξης κάποιου υποψήφιου Προέδρου στις προεδρικές εκλογές του 2023. Αντίθετα, τείνει να μετατραπεί σε μια δεξαμενή ψηφοφόρων για όσους υποψήφιους Προέδρους της Δημοκρατίας μπορούν να αλιεύσουν ψήφους από το πλέον κατακερματισμένο και διασπασμένο κόμμα του πολιτικού συστήματος.

Δυνατότητα αλίευσης ψήφων από την ΕΔΕΚ έχει ο Γιώργος Κολοκασίδης, ο οποίος εκφράζει την πιο σκληρή γραμμή στο Κυπριακό και πλαισιώνεται από πρώην στελέχη του Κινήματος που έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν αντιομοσπονδιακούς Εδεκίτες ψηφοφόρους. Όπως και ο ανεξάρτητος υποψήφιος Μάριος Ηλιάδης, που στο παρελθόν υπήρξε μέλος και υποστηρικτής της ΕΔΕΚ, και άρα έχει κάποια ερείσματα μέσα στο κόμμα.

Ακόμη και στην περίπτωση που ο πρόεδρος του Κινήματος καταλήξει σε συνεργασίες με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης μέσα από τον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι δυνατότητές του να επηρεάσει την ψήφο του κόσμου της ΕΔΕΚ μέσα σε αυτό το κλίμα αμφισβήτησής του από πρωτοκλασάτα στελέχη, βουλευτές και μέλη, είναι πλέον περιορισμένες. Συνεπώς, θα υπάρξει διαρροή ψήφων και προς τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ, αλλά και προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη, αν τελικά ανακοινώσει την υποψηφιότητά του.

Διαρροή ψήφων ενδεχομένως να υπάρξει και προς τον ΔΗΣΥ, που διατηρεί την εικόνα του καλού καραβοκύρη μετά και τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του κράτους επί δικής του διακυβέρνησης. Κάτι που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη πολλοί ψηφοφόροι της ΕΔΕΚ, οι οποίοι είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται μετά τη μείωση που επέφερε η οικονομική καταστροφή.

Η επόμενη μέρα

Πάντως, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κάποιος την επόμενη μέρα στην ΕΔΕΚ. Ο παραγκωνισμός τόσων πολλών δυναμικών στελεχών και μελών και οι απειλές για πειθαρχικές διαδικασίες με στόχο τη διαγραφή όσων συνεχίζουν να αμφισβητούν τη νομιμότητα και την ηγεσία, δημιουργούν συνθήκες οριστικής ρήξης. Συνεπώς, επικρέμεται ο κίνδυνος της δημιουργίας ενός νέου κόμματος στον χώρο των σοσιαλιστών και οι πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι υπάρχει μια ζύμωση στην κατακερματισμένη εσωκομματική αντιπολίτευση, που μπορεί να οδηγήσει σε συνένωση δυνάμεων για το τελικό ξεκαθάρισμα. Βέβαια, πολλά θα εξαρτηθούν και από την εξέλιξη των δικαστικών διαμαχών και τις αποφάσεις των δικαστηρίων για το Μητρώο Μελών. Όπως επίσης, από τη στάση που θα κρατήσει η νέα ηγεσία απέναντι σε όσους διαφωνούν. Μια σκληρή γραμμή πολιτικών εξοντώσεων θα τους φέρει εκτός κόμματος και θα τους αναγκάσει να πάρουν τον δρόμο της ίδρυσης μιας δεύτερης ΕΔΕΚ.