H ανεργία υποχωρεί, η απασχόληση αυξάνεται, αλλά την ίδια ώρα στην αγορά εργασίας υπάρχουν ανάγκες που δεν καλύπτονται και ένα σημαντικό κομμάτι των νέων της Κύπρου είναι αδρανές. Η Κύπρος έχει ένα διαχρονικά υψηλό ποσοστό νέων που δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν και δεν λαμβάνουν άλλη εκπαίδευση ή κατάρτιση (NEETs).
Εκπρόσωποι εργοδοτικών συνδέσμων τονίζουν στον «Π» την ανάγκη στοχευμένων ενεργειών και προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, προκειμένου να ενταχθούν στην αγορά. Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον εργασίας που μεταβάλλεται με μεγάλη ταχύτητα λόγω της τεχνολογίας.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα το Υπουργείο Εργασίας, δείχνουν ότι στην Κύπρο το ποσοστό των ΝΕΕΤς έχει μειωθεί σταδιακά τα τελευταία χρόνια και διαμορφώθηκε στο 13,8% το 2023, ωστόσο, παραμένει υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι 11,2%.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών στην ΕΕ, ούτε στην απασχόληση ούτε στην εκπαίδευση και κατάρτιση, κυμαινόταν το 2023 από 4,8% στην Ολλανδία έως 19,3 % στη Ρουμανία.
Πέραν της Κύπρου, εννέα ακόμη χώρες είχαν ποσοστό άνω του μέσου όρου της ΕΕ, η Αυστρία, Γαλλία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Βουλγαρία και Ρουμανία.
Στοχευμένες ενέργειες
Η βοηθός γενική διευθύντρια της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), Λένα Παναγιώτου, ανέφερε στον «Π» ότι αυτήν τη στιγμή έχουμε ρεκόρ απασχόλησης που φθάνει το 80% σημειώνοντας ότι αυτό «μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε πιο στοχευμένοι στις ενέργειές μας, έτσι για τα άτομα που βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας να γίνει μια διερεύνηση για να εξεταστούν οι λόγοι που συμβαίνει αυτό».
«Είμαστε σχεδόν σε μηδενική ανεργία, η ζήτηση είναι τεράστια, μας δίνεται η ευκαιρία να στοχεύσουμε σε εκείνες τις κατηγορίες που για τους δικούς τους λόγους παραμένουν εκτός εργασίας» πρόσθεσε.
Υπέδειξε ότι τα εξειδικευμένα προγράμματα χορηγιών της ΑνΑΔ και του Τμήματος Εργασίας για επιχορήγηση της απασχόλησης είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να συνεχιστούν.
«Εκείνο που πρέπει να καταλάβουμε είναι γιατί καταγράφονται αυτά τα ποσοστά στους νέους, ενώ υπάρχει αυξημένη ζήτηση. Το θέμα προβληματίζει εδώ και πολλά χρόνια και η ΟΕΒ έχει ζητήσει εκπόνηση μελετών για τη μακροχρόνια ανεργία», υπογράμμισε η κ. Παναγιώτου.
Σύμφωνα με τη βοηθό γενική διευθύντρια της ΟΕΒ, διαπιστώνονται πολλά κενά στην αγορά εργασίας με κάποια χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να εξυπηρετούν όλα τα επαγγέλματα.
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να διαμορφώσουν προγράμματα στην εκπαίδευση και να γίνει ολοκληρωμένη μελέτη για το πώς συνδέεται το εκπαιδευτικό σύστημα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας», υπέδειξε.
Παραδέχθηκε ότι αφού τα άτομα ενταχθούν στην αγορά εργασίας, υπάρχουν πολλά προγράμματα εκπαίδευσης, επανεκπαίδευσης που γίνονται από τις επιχειρήσεις.
Η εκπαίδευση
Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, επικεφαλής του Τομέα Εργασιακών Σχέσεων, Αιμίλιος Μιχαήλ, επεσήμανε ότι το πρόβλημα παρατηρείται εδώ και χρόνια.
«Έχουμε εισηγηθεί αυτά τα άτομα, δηλαδή οι μακροχρόνια άνεργοι να τους προσελκύσει το Υπουργείο Εργασίας, να γίνει εκπαίδευση και να εργοδοτηθούν», ανέφερε στον «Π».
Θα πρέπει, τόνισε, το υπουργείο να εντατικοποιήσει τις προσπάθειες ώστε τα άτομα να μπορούν να πάρουν την εκπαίδευση και να ενταχθούν σε τομείς όπου υπάρχει ανάγκη.
«Να εκπαιδευτούν σε εκείνα τα επαγγέλματα και να ενταχθούν στην αγορά εργασίας» , εξήγησε.
Σύμφωνα με τον κ. Μιχαήλ, όταν γίνει αυτό, το ποσοστό των νέων εκτός εργασίας θα μειωθεί καθώς και η ανάγκη από τις επιχειρήσεις να αναζητούν εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες.
Νέες δεξιότητες
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ΑνΑΔ, δρ Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, ανέφερε στον «Π» ότι η ανάγκη για αναβάθμιση και απόκτηση νέων δεξιοτήτων καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική, καθώς οι αλλαγές στην αγορά εργασίας οδηγούν αναλόγως στη δημιουργία ή στην εξάλειψη θέσεων απασχόλησης.
Παράλληλα, πρόσθεσε, οι προκλήσεις που προκύπτουν από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, καθώς και από την επίδραση των τεχνολογικών εξελίξεων, όπως είναι η ρομποτική και η Τεχνητή Νοημοσύνη, στην οικονομία και στην αγορά εργασίας, πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά στο πλαίσιο ενός σύγχρονου εργασιακού πλαισίου.
Τόνισε επίσης ότι το ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να εξοπλίζεται έγκαιρα με τις αναγκαίες γνώσεις και δεξιότητες, μέσω της λειτουργίας αποτελεσματικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Στόχος της ΑνΑΔ για το 2025 αποτελεί η συμμετοχή ακόμη περισσότερων ατόμων σε προγράμματα κατάρτισης και η περαιτέρω μείωση των χρόνων ανταπόκρισής της στα αιτήματα των επιχειρήσεων και των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης.
Με στόχο την ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων για την ανάγκη συνεχούς αναβάθμισης των γνώσεων και δεξιοτήτων των εργοδοτουμένων τους, θα πραγματοποιηθεί μέσα στο 2025 μια μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης και διαφώτισης.
Υλοποίηση δράσεων
Η ΑνΑΔ, με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έχει οριστεί ως φορέας υλοποίησης τεσσάρων έργων που αφορούν προγράμματα κατάρτισης για την απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Κύπρου (2021-2026). Συγκεκριμένα, υλοποιούνται από την ΑνΑΔ τα ακόλουθα έργα:
(α) Προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων.
(β) Προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με την πράσινη οικονομία.
(γ) Προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με τη γαλάζια οικονομία.
(δ) Προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων επιχειρηματικότητας.
Για υλοποίηση των σχετικών προγραμμάτων κατάρτισης η ΑνΑΔ προχώρησε στην υπογραφή μνημονίου συνεργασίας και συμβάσεων με τέσσερα Κέντρα Αριστείας στην Κύπρο και στην υπογραφή 63 συμβάσεων για την υλοποίηση 2.100 προγραμμάτων και την κατάρτιση 36.500 ατόμων.
Στόχος για το 2025 είναι η συμμετοχή 13.000 ατόμων σε προγράμματα κατάρτισης στα τέσσερα έργα ώστε η ΑνΑΔ με τη συνεργασία του Κέντρου Παραγωγικότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο επίσης υλοποιεί προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων, να πετύχουν τον φιλόδοξο στόχο της κατάρτισης περισσοτέρων από 25.000 ατόμων στο πλαίσιο των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τα αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ενός χρόνου εργασιών του έργου «Παροχή Υπηρεσιών Επιχειρησιακής Μονάδας Συμβούλων Απασχόλησης για άτομα ΝΕΕΤs», τα οποία παρουσιάστηκαν σε δημοσιογραφική διάσκεψη, στην παρουσία του αρμόδιου υπουργού, από τον Ιανουάριο του 2024, που ξεκίνησε το έργο και μέχρι σήμερα, έχουν εντοπιστεί και υποστηριχθεί 400 νέοι, που βρίσκονταν εκτός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ενώ διενεργήθηκαν συνολικά 717 συναντήσεις με αυτούς.
Στόχοι του έργου είναι ο εντοπισμός και η καταγραφή τουλάχιστον 1.200 ατόμων ΝΕΕΤς στο μητρώο ανέργων της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΑ), η παροχή εξατομικευμένης συμβουλευτικής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας βιογραφικών, τεχνικών συνεντεύξεων και καθοδήγησης για ευκαιρίες κατάρτισης και επανακατάρτισης.
Επίσης, το έργο στοχεύει στην παραπομπή σε κατάλληλες θέσεις εργασίας και υποστήριξη για την ένταξη στην αγορά εργασίας ή στην εκπαίδευση.
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα του έργου, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτικής συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027», η εκπρόσωπος της κοινοπραξίας Ιnsights Market Research (IMR) και Interhorizon Ltd, αναδόχου του έργου, Χριστίνα Κοκκάλου, είπε πως το έργο αποτελεί μέρος της στρατηγικής του υπουργείου, για την ενίσχυση της απασχόλησης και την κοινωνική ένταξη των νέων και στοχεύει στην υποστήριξη νέων 15 έως 29 ετών, που δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν και δεν λαμβάνουν άλλη εκπαίδευση ή κατάρτιση (NEETs) και δεν είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων της ΔΥΑ.
Στο πλαίσιο του έργου, είπε, δώδεκα σύμβουλοι απασχόλησης ΝΕΕΤς, με τη στήριξη ενός συντονιστή και σε συνεργασία με συμβούλους απασχόλησης της ΔΥΑ, πραγματοποιούν περιοδείες σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι δράσεις τους εστιάζονται στην προσέγγιση, προσέλκυση, καθοδήγηση και στήριξη ατόμων ΝΕΕΤς, με στόχο την εγγραφή τους στο μητρώο ανέργων της ΔΥΑ και την παροχή εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών απασχόλησης.
