Καθοριστικό τρίμηνο για το φυσικό αέριο

Η κυβέρνηση στο μέτωπο της ενέργειας έχει μπροστά της ένα απαιτητικό τρίμηνο με ζητούμενο να διασφαλιστεί η έλευση του φυσικού αερίου που θα λύσει ένα διπλό πρόβλημα: α) η χρήση του φυσικού αερίου θα οδηγήσει σε ουσιαστική μείωση των τιμών της ενέργειας δίνοντας μια μεγάλη ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και β) θα εκλείψει ο κίνδυνος εκτεταμένων διακοπών στην ηλεκτροδότηση σε περιόδους υψηλής ζήτησης καθώς σήμερα υπάρχει κάλυψη των αναγκών, όπως αποκάλυψε ο «Π» με πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ την περασμένη Κυριακή. Σε αυτό το τρίμηνο, όπως θα περιγράψουμε παρακάτω, θα δοκιμαστεί και η ίδια η ικανότητα της κυβέρνησης να διαχειριστεί το μείζον ενεργειακό πρόβλημα της χώρας.

Το Βασιλικό

Όλο το βάρος πέφτει στην έλευση του πλοίου «Προμηθέας» το οποίο θα ελλιμενιστεί μόνιμα στο Βασιλικό προκειμένου να λειτουργήσει ως πλωτή μονάδα υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU). Η λειτουργία του τερματικού στο Βασιλικό αποτελεί την πιο γρήγορη λύση για να εισέλθει το φυσικό αέριο στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και να δούμε μειώσεις στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, σε σειρά δηλώσεών του την τελευταία εβδομάδα, άφησε να εννοηθεί ότι είμαστε κοντά σε μια διευθέτηση με την κινεζική κοινοπραξία -η οποία έχει απομακρυνθεί από το έργο και η Δημοκρατία βρίσκεται σε διαιτησία για τους όρους τερματισμού της σύμβασης- ώστε να παραδοθεί το πλοίο, για το οποίο έχουν καταβληθεί σχεδόν 200 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η αποδέσμευση του πλοίου από τους Κινέζους αποτελεί ένα μόνο κομμάτι της εξίσωσης για να έρθει ο «Προμηθέας» στην Κύπρο. Θα πρέπει παράλληλα να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο Βασιλικό και το πλοίο να λάβει την τελική πιστοποίηση ότι πράγματι μπορεί να κάνει τις εργασίες για τις οποίες είχε κατασκευαστεί. Ο «Π» πληροφορείται ότι η ΕΤΥΦΑ θα βγει σε προσφορές προκειμένου να βρει σύμβουλο οποίος θα εκπονήσει τα έγγραφα των προσφορών ώστε να βρεθούν ανάδοχοι από τον ιδιωτικό τομέα για να μπορέσουν να τρέξουν όλες τις εργασίες που υπολείπονται και το τερματικό στο Βασιλικό να μπορέσει να λειτουργήσει. Συνεπώς, πέρα από το αν θα καταστεί εφικτό να αποδεσμευτεί το πλοίο, η κυπριακή διοίκηση θα πρέπει να κάνει άλματα για να έχει πρακτικό αποτέλεσμα η έλευση του «Προμηθέα».

Αν τώρα, η κοινοπραξία δεν παραδώσει το πλοίο, υπάρχουν δύο εναλλακτικές: Η πρώτη είναι η ενοικίαση μιας πλωτής μονάδας και η δεύτερη να βγει η Δημοκρατία σε μια νέα διαδικασία προσφορών για την έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς να υποδεικνύει την τεχνική λύση. Στο καλό σενάριο, δηλαδή στο να βρεθεί μια συνεννόηση με τους Κινέζους, το φυσικό αέριο θα μπορούσε να έρθει στην Κύπρο για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή προς τα τέλη του 2025.

Τα κυπριακά κοιτάσματα

Στην όλη συζήτηση για τα ενεργειακά ένα από τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι αν και πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ.

Σε πρώτη φάση, αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπάρξουν σχέδια ανάπτυξης και παραγωγής των κοιτασμάτων. Το επόμενο τρίμηνο αναμένονται εξελίξεις τόσο για το κοίτασμα «Αφροδίτη» το οποίο διαχειρίζεται η Chevron όσο και για το κοίτασμα «Κρόνος» το οποίο διαχειρίζεται η ENI. Η ENI αναμένεται να υποβάλει μέχρι το τέλος της χρονιάς σχέδιο ανάπτυξης και στα μέσα Ιανουαρίου εκπνέει η τετράμηνη προθεσμία για να υποβάλει το δικό της σχέδιο η Chevron.

Σε ό,τι αφορά το κοίτασμα «Αφροδίτη» η κυβέρνηση περιμένει να δει στον σχεδιασμό την κατασκευή πλωτής μονάδας (FPU), όπως προέβλεπε η συμφωνία που είχε γίνει με τον προηγούμενο διαχειριστή του κοιτάσματος, τη Noble. Στην κριτική ότι προστίθεται κόστος, η απάντηση είναι ότι κόστος υπήρχε και το 2019, συνεπώς δεν προκύπτει κάποιο νέο στοιχείο επιβάρυνσης.

Τώρα, η προοπτική κατασκευής πλωτής μονάδας στο κοίτασμα «Αφροδίτη» θα παράσχει τη δυνατότητα ή καλύτερα την επιλογή και για την κατασκευή ενός μικρού αγωγού που θα συνδέει το κοίτασμα «Αφροδίτη» με την Κύπρο. Θα είναι αυτός ο τρόπος για να έρθει κυπριακό αέριο στην Κύπρο; Το πιθανότερο είναι κυπριακό φυσικό αέριο να έχουμε από το κοίτασμα «Κρόνος» της ENI, το οποίο θα μετατρέπεται σε LNG στην Αίγυπτο και θα έρχεται πίσω στην Κύπρο όπου θα μετατρέπεται εκ νέου σε αέρια μορφή. Αυτό το πηγαινέλα μπορεί να προκαλεί απορίες, ωστόσο με αυτό τον τρόπο θα μπορούμε να έχουμε φθηνότερο αέριο στην Κύπρο καθώς θα πρόκειται για καύσιμο ιδιοκτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτό το σενάριο το κυπριακό φυσικό αέριο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κάποια στιγμή το 2027.

Στο μέτωπο των κοιτασμάτων υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Η απόσταση του κοιτάσματος «Ζορ» (όπου υπάρχει πλωτή μονάδα από την ENI) από τον «Κρόνο» είναι περίπου 75 χλμ. και από το «Αφροδίτη» 90 χλμ. Αρμόδια πηγή τόνισε στον «Π» ότι η Chevron και η ΕΝΙ δεν κατάφεραν να έρθουν σε συνεννόηση για κοινή χρήση των υποδομών του «Ζορ». Η ίδια πηγή σημειώνει ότι η πλωτή μονάδα στο «Αφροδίτη» προσθέτει επιλογές και για την αξιοποίηση του κυπριακού φυσικού αερίου και με χρήση αγωγού. Ωστόσο, ο «Π» αντιλαμβάνεται ότι δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο τραπέζι η προοπτική ενός αγωγού για τη μεταφορά προς την Κύπρο φυσικού αερίου από τα κυπριακά κοιτάσματα.