Άρση μέτρων στήριξης: Νέες τιμές στα ράφια φέρνει η επαναφορά ΦΠΑ

Σε μια περίοδο υποχώρησης των τιμών, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, αίρονται από σήμερα τα μέτρα στήριξης των εισοδημάτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα οποία ήταν σε ισχύ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την έκρηξη που προκάλεσε στις τιμές της ενέργειας. Η επιδότηση, υπό μορφή χορηγίας του Υπουργείου Οικονομικών, στους λογαριασμούς της ΑΗΚ τερματίζονται και αίρεται ο μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ σε μια σειρά από βασικά προϊόντα.

Η άρση των μέτρων γίνεται υπό τη διαμαρτυρία κομμάτων και φορέων, τα οποία θεωρούν ότι τα εισοδήματα της πλειοψηφίας των νοικοκυριών παραμένουν υπό πίεση. Εκτιμάται ότι από σήμερα αλλάζουν τιμές, προς τα επάνω, 3.500 έως 4.000 κωδικοί προϊόντων.

«Μπορεί η κυβέρνηση να υποστηρίζει πως πλέον δεν συντρέχουν λόγοι να συνεχιστούν τα μέτρα κατά της ακρίβειας, λόγω της μείωσης του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού και βελτίωσης των οικονομικών δεικτών, ωστόσο, στην πράξη φάνηκε πως αυτά τα μέτρα είχαν δώσει μια ανάσα ανακούφισης στα νοικοκυριά. Πρέπει η κυβέρνηση να λάβει σοβαρά υπόψη την πραγματική εικόνα που βιώνουν οι πολίτες σήμερα. Η μη εφαρμογή μηδενικού ΦΠΑ θα επιφέρει αλυσιδωτές αυξήσεις στις τιμές διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών, ενώ τα εισοδήματα των νοικοκυριών ΔΕΝ επαρκούν για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες», αναφέρει σε χθεσινή του ανακοίνωση ο Σύνδεσμος Προστασίας Δανειοληπτών Τραπεζών.

Η μεγαλύτερη επίπτωση από την επαναφορά των συντελεστών ΦΠΑ αφορά τις βρεφικές πάνες, οι οποίες ως είδος είναι ακριβό και η επιβολή φόρου 19% θα φανεί αμέσως. Οι τιμές στις πάνες κυμαίνονται από €12 ως €13 και με την επαναφορά του ΦΠΑ η αύξηση φτάνει και τα €2,5.

Πού πάει ο πληθωρισμός

Ωστόσο, η βασική υπόθεση του Υπουργείου Οικονομικών είναι ότι η άρση των μέτρων δεν θα πυροδοτήσει αυξήσεις στις τιμές. Ο προϋπολογισμός του 2025 έχει συνταχθεί με την πρόβλεψη ότι ο πληθωρισμός το 2025 θα κυμανθεί στο 2%, και τα έτη 2026 και 2027 προβλέπεται επίσης να παραμείνει στο 2%, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Αύγουστο 2024 αυξήθηκε κατά 2,2% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2023, και σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αυξήθηκε κατά 0,9%. Για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024, σημειώθηκε αύξηση 2,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Υπέρ της άρσης των μέτρων τοποθετήθηκε ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Μιχάλης Περσιάνης. «Σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα μέτρα- τα αγαθά στα οποία ολοκληρώθηκε η αναστολή του ΦΠΑ, καταγράφεται σημαντική μείωση τιμών και δεν υφίσταται πληθωριστικό κύμα», ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα «Χ», παρουσιάζοντας και σχετικά γραφήματα. Σύμφωνα με τον κ. Περσιάνη, εξαίρεση αποτελεί το ψωμί, όπου όμως οι αυξήσεις ακολουθούν σημαντικές μειώσεις στις αρχές του έτους. Μεγαλύτερη είναι η μείωση σε πουλερικά και ζάχαρη. Μειώσεις καταγράφονται στο κρέας, στο γάλα, το τυρί και τα αβγά. Αυξήσεις καταγράφονται στα φρέσκα λαχανικά (οι καιρικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές), αλλά ταυτόχρονα υποχωρούν σημαντικά οι τιμές στα κατεψυγμένα.

Οι προσδοκίες

Από τις απαντήσεις που έδωσαν επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην τελευταία έρευνα, του Σεπτεμβρίου, του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας, που αποτυπώνει το «κλίμα» στην πραγματική οικονομία, προκύπτει ότι δεν αναμένονται αυξήσεις στις τιμές το επόμενο διάστημα.

Στις υπηρεσίες, οι προσδοκίες για τις τιμές πώλησης του επόμενου τριμήνου κινήθηκαν ελαφρώς ανοδικά, αλλά κοντά στα επίπεδα των προηγούμενων δύο μηνών.

Στο λιανικό εμπόριο οι προσδοκίες για τις τιμές πώλησης του επόμενου τριμήνου υποχώρησαν στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων εννέα μηνών.

Στις κατασκευές, οι προσδοκίες για τις τιμές πώλησης διαμορφώθηκαν γύρω στα επίπεδα των περασμένων δύο μηνών, αποτυπώνοντας κάποια αποκλιμάκωση των ανοδικών πιέσεων στις τιμές.

Στη μεταποίηση, οι προσδοκίες για τις τιμές πώλησης δεν κατέγραψαν ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με αυτές του Αυγούστου, προδιαγράφοντας σχετικά περιορισμένες αυξήσεις τιμών στον τομέα.

Τον Σεπτέμβριο, οι αντιλήψεις των καταναλωτών για την εξέλιξη των τιμών τους τελευταίους 12 μήνες παρέμειναν στα υψηλά επίπεδα του προηγούμενου μήνα. Αντίθετα, οι προσδοκίες για την πορεία των τιμών κατά τους επόμενους 12 μήνες αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω, μετά τη μεγάλη άνοδο του Αυγούστου, υποδηλώνοντας όμως κάποιες αμφιβολίες από πλευράς καταναλωτών για την εξέλιξη του πληθωρισμού.