Κινητικότητα για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου: Η ΡΑΕΚ επανεξετάζει το θέμα χρεώσεις

Οι επόμενες εβδομάδες αναμένονται πυκνές σε εξελίξεις γύρω από την προώθηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου. O χρόνος δεν είναι άπλετος καθώς ο κατασκευαστής του καλωδίου, η γαλλική NEXANS, θέλει εντός του Αυγούστου να λάβει το λεγόμενο Final Notice to Proceed για να οριστικοποιηθεί η παραγγελία του 1,4 δισ. ευρώ.

Η επόμενη ημερομηνία-ορόσημο που έχει τεθεί είναι η Δευτέρα 12η Αυγούστου, οπότε θα πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη των εμπλεκόμενων (ρυθμιστές, υπουργεία, φορέας υλοποίησης) με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τελευταία έχει δεσμεύσει για το έργο χορηγία 657 εκατ. ευρώ και έχει ήδη προχωρήσει σε εκταμιεύσεις.

Εκ των πραγμάτων το βάρος πέφτει στην κυπριακή πλευρά, τόσο σε επίπεδο κυβέρνησης όσο και ρυθμιστικής Αρχής, που καλούνται με τις αποφάσεις τους να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους ώστε είτε το έργο να προχωρήσει είτε να ακυρωθεί. Η ακύρωση, από την άλλη, δεν είναι μια απλή υπόθεση, καθώς, όπως αναφέραμε, έχουν ήδη γίνει εκταμιεύσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα πρέπει να επιστραφούν χρήματα και η ύπαρξη της ηλεκτρικής διασύνδεσης αποτελεί βασική παραδοχή του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Πρόσθετα, στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης (ΕΣΑ) προβλέπονται κονδύλια για το έργο (υποσταθμός στην Κοφίνου). Αν ακυρωθεί το έργο η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να το αντικαταστήσει στο ΕΣΑ με άλλη επένδυση που θα πρέπει να έχει τον ίδιο αντίκτυπο με την ηλεκτρική διασύνδεση.

Οι εκκρεμότητες

Η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει αν θα υλοποιήσει την πολιτική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να μετέχει η Κυπριακή Δημοκρατία ως επενδυτής-μέτοχος στον Great Sea Interconnector (GSI). Ο ΑΔΜΗΕ έχει παραδώσει το πλήρες τεύχος της μελέτης κόστους-οφέλους και αναμένει μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου να λάβει το αποτέλεσμα της ανεξάρτητης αξιολόγησής της.

Πολιτικά η κυβέρνηση στηρίζει το έργο. Χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές του Προέδρου Χριστοδουλίδη σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή»: «Φυσικά, είμαστε υπέρ της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο και με άλλα κράτη της περιοχής, καθώς υπάρχει και η πολύ σημαντική διάσταση του Ισραήλ. Από γεωπολιτικής, πολιτικής και ενεργειακής άποψης, είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές αυτής της διασύνδεσης. Αναμένουμε τη σχετική μελέτη που αφορά την οικονομική διάσταση του έργου για να πάρουμε την τελική απόφαση σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου (...) Αυτό που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου, που είναι το μοναδικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που είναι ενεργειακά απομονωμένο, είναι καθοριστικής σημασίας για να επιτύχουμε έναν από τους βασικούς στόχους αυτής της κυβέρνησης: τη μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού. Οι τιμές στην Κύπρο, λόγω και της ενεργειακής απομόνωσης, είναι σαφώς υψηλότερες σε σύγκριση με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Τα τέλη

Η ρυθμιστική Αρχή, η ΡΑΕΚ, αξιολογεί τα νέα δεδομένα που υπέβαλε ο φορέας υλοποίησης του GSI, o ΑΔΜΗΕ, για την εφαρμογή χρεώσεων στους Κύπριους καταναλωτές από το 2025 για την ανάκτηση δαπανών κατασκευής του έργου. Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, επίσης με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΡΑΕΚ έκανε γνωστό ότι θα απαντήσει μέχρι τα τέλη της επόμενης εβδομάδας. Ο στόχος είναι μέχρι την επόμενη τηλεδιάσκεψη της 12ης Αυγούστου να κλείσουν όλα τα ρυθμιστικά θέματα.

Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, το τελευταίο διάστημα επαναλαμβάνει ότι η προτεινόμενη χρέωση των 0,006 ευρώ είναι αμελητέα, που αντιστοιχεί κατά μέσο όσο σε €30 ευρώ τον χρόνο.

Και η Τουρκία

Στο όλο παζλ έχει προστεθεί και το γεωπολιτικό ρίσκο με την κίνηση της Άγκυρας να στείλει πολεμικά πλοία νότια της Κάσου και της Καρπάθου, όπου το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume» διεξήγαγε έρευνες για τη χαρτογράφηση του βυθού από όπου θα περάσει το καλώδιο. Ο ΑΔΜΗΕ ανακοίνωσε χθες το πρωί ότι οι έρευνες βυθού ολοκληρώθηκαν σύμφωνα με τον προγραμματισμό.

Το γεωπολιτικό ρίσκο είναι μια παράμετρος που λαμβάνεται υπόψη στις αποφάσεις των ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου και προβλέπεται ανάκτηση των δαπανών αν το έργο ακυρωθεί ή δεν λειτουργήσει. Ο ΑΔΜΗΕ έχει ζητήσει από τη ΡΑΕΚ μια πιο ξεκάθαρη διατύπωση για την ανάκτηση των δαπανών λόγω γεωπολιτικού κινδύνου.