Κύπρος: Πράσινες επενδύσεις €3,1 δισ. έως το 2030 

Στα €3,1 δισεκατομμύρια θα ανέλθουν μέχρι το 2030 οι συνολικές επενδύσεις (από ευρωπαϊκά και κρατικά κονδύλια και ιδιωτικά κεφάλαια) για την επίτευξη της πράσινης μετάβασης στην Κύπρο, σύμφωνα με το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2025 – 2028.

Στο έγγραφο πολιτικής υπάρχουν εκτενείς αναφορές για τις δρομολογούμενες παρεμβάσεις.

Ειδικότερα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προγραμματίσει και αξιοποιεί τα ευρωπαϊκά ταμεία για την προώθηση πολλών έργων που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση. Συνολικά, από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ (Διαρθρωτικά Ταμεία), το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Γεωργικό Ταμείο, θα παραχωρηθούν περίπου €1,1 δις. Μαζί με την απαιτούμενη εθνική συνεισφορά, τη συνεισφορά των ιδιωτών σε Σχέδια Χορηγιών (π.χ. για ανακαινίσεις κτηρίων, αγορά οχημάτων) καθώς και έργα που προωθούνται από τον εθνικό προϋπολογισμό, υπολογίζεται ότι το ύψος των προβλεπόμενων επενδύσεων μέχρι το 2030 ανέρχεται σε περίπου €3,1 δισ.

Επενδύσεις

Στο έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρεται ότι για την επίτευξη των στόχων και των δεσμεύσεων της χώρας προκύπτει η ανάγκη προώθησης επενδύσεων σε πράσινες τεχνολογίες και προϊόντα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και εν γένει της μείωσης των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς. Προκύπτει, παράλληλα, η ανάγκη προώθησης της έξυπνης και βιώσιμης κινητικότητας, καθώς και επενδύσεων στους τομείς της διαχείρισης αποβλήτων και της προώθησης της κυκλικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί η υλοποίηση του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία, η οποία καταγράφεται μέσα από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) 2021-2030.

Μέσω του ΕΣΕΚ προωθούνται, μεταξύ άλλων, σημαντικές πολιτικές, μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της διαχείρισης αποβλήτων. Αντίστοιχα, σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, σημαντική παραμένει και η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, αναπτύσσοντας τις κατάλληλες πολιτικές στους τομείς της γεωργίας, του τουρισμού, της ενέργειας, των υποδομών, των υδάτων, της βιοποικιλότητας, των δασών, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, της δημόσιας υγείας, των εδαφών και των παράκτιων ζωνών.

Η ενέργεια

Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, κύρια προτεραιότητα στο πλαίσιο της υλοποίησης των μέτρων του ΕΣΕΚ αποτελεί η ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της περαιτέρω διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδιαίτερα της ηλιακής ενέργειας. Επιπλέον, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ θα περιλαμβάνει τη διείσδυση του υδρογόνου στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, στη βάση των αποτελεσμάτων της τεχνικής μελέτης που εκπονήθηκε για το υδρογόνο, καθώς και την προώθηση των συστημάτων για αποθήκευση ενέργειας.

Το σχέδιο προβλέπει την προώθηση επενδύσεων και δράσεων που θα έχουν θετικές επιπτώσεις, τόσο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων όσο και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, λόγω της συνεπαγόμενης μείωσης της δαπάνης για τα εισαγόμενα πετρελαιοειδή.

Με νέα σχέδια στήριξης για ενεργειακές αναβαθμίσεις, τόσο στον δημόσιο τομέα και τις τοπικές αρχές όσο και στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά, αναμένονται περαιτέρω εξοικονομήσεις στο κόστος ενέργειας για τους πολίτες και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εξασφάλιση πρόσβασης από το σύνολο του πληθυσμού σε προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον ενέργεια. Για τον σκοπό αυτό και την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, καθίσταται αναγκαία η προώθηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων και των αναγκαίων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης και εφαρμογής νέων τεχνολογιών και συστημάτων αποθήκευσης της ενέργειας από ΑΠΕ. Βασικό στοιχείο αποτελεί η ανάπτυξη και αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, καθώς και η δημιουργία υποδομών εισαγωγής, αποθήκευσης και επαναεροποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και η ανάπτυξη του εσωτερικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου ενόψει των επιπτώσεων του πολέμου της Ουκρανίας που κατέδειξε την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.