#προκλήσεις_τραπεζών: Ολιστικές υπηρεσίες και τραπεζική καινοτομία

Σήμερα η σχέση μιας επιχείρησης με την τράπεζα περιορίζεται στην ύπαρξη ενός τρεχούμενου λογαριασμού ο οποίος μπορεί να συνδυάζεται με ένα όριο υπερανάληψης. Στο επιχειρηματικό μοντέλο του αύριο η τράπεζα θα παρέχει και υπηρεσίες τρίτων, από ασφαλιστικά προϊόντα (κάτι και που σήμερα γίνεται) μέχρι πρόσβαση σε λύσεις cloud, μηχανογράφηση λογιστηρίων, υπηρεσίες μισθοδοσίας, δημιουργία e–shop ακόμη και digital marketing για την προώθηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων. Αυτό το νέο πακέτο προϊόντων θα βοηθήσει ιδιαίτερα τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες θα αποκτήσουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που σήμερα ίσως να αποτελούν και πολυτέλεια. Η πράσινη μετάβαση αποτελεί μια απαιτητική πρόκληση για όλες τις επιχειρήσεις και ο τραπεζικός τομέας μπορεί να παρέχει ένα οικοσύστημα «πράσινων» υπηρεσιών.

Σε ό,τι αφορά τα νοικοκυριά, σε ένα νέο τραπεζικό μοντέλο όταν ζητείται, για παράδειγμα, ένα δάνειο για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας, η τράπεζα θα παρέχει και λύσεις, όπως την απόκτηση και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού. Το ίδιο θα ισχύει για την απόκτηση κατοικίας.

Από όλα τα παραπάνω οι τράπεζες θα εισπράττουν έσοδα, προμήθειες. Τα έσοδα από τόκους, από τη χορήγηση των δανείων, δεν αρκούν για να παραμείνουν κερδοφόρες και ανταγωνιστικές.

Η ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική δεξαμενή σκέψης, Institut Montaigne, με έδρα το Παρίσι, σε ανάλυσή της μιλά για τη επανεφεύρεση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.

«Μετά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση δημόσιου χρέους, οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν μια παράδοξη κατάσταση. Παρά το γεγονός ότι διαθέτουν πολύ ισχυρότερους ισολογισμούς, αντιμετωπίζουν μειωμένη κερδοφορία και χαμηλές αποτιμήσεις στην αγορά - και χωρίς την υποστήριξη των επενδυτών, ίσως να μην είναι πλέον σε θέση να μετασχηματιστούν. Οι επενδύσεις αυτές είναι πιο κρίσιμες από ποτέ για να ανταγωνιστούν τις κορυφαίες αμερικανικές τράπεζες και τον αυξανόμενο αριθμό τεχνολογικών παικτών που δραστηριοποιούνται όλο και περισσότερο σε όλη την αλυσίδα αξίας. Επειδή ο τραπεζικός κλάδος είναι μοναδικός, αυτό το παράδοξο αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και για την οικονομική και πολιτική θέση της Ευρώπης. Η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης και η χάραξη μιας βιώσιμης πορείας προς την ανάπτυξη θα απαιτήσει επανεφεύρεση από την πλευρά των τραπεζών και δεσμευτική δράση από την πλευρά των φορέων χάραξης πολιτικής», αναφέρει.

Το Institut Montaigne μας υπενθυμίζει ότι ένας ισχυρός τραπεζικός τομέας είναι ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή κυριαρχία και για να μπορεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα να κατανέμει αποτελεσματικά τις αποταμιεύσεις.

«Ένας υγιής τραπεζικός τομέας δημιουργεί εμπιστοσύνη: οι αποταμιευτές εμπιστεύονται ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία προστατεύονται και οι δανειολήπτες πιστεύουν ότι υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για τη χρηματοδότηση έργων, γεγονός που στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη.

Επιπλέον, οι τράπεζες αποτελούν εδώ και καιρό έναν ισχυρό αγωγό κρατικής στήριξης, γεγονός που αποδείχθηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια της κρίσης υγείας, ιδίως μέσω της χορήγησης δανείων με κρατική εγγύηση.

Μόνο ισχυρές τράπεζες μπορούν να χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση. Χωρίς τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων, θα είναι σχεδόν αδύνατο για τις κοινότητες και τους οργανισμούς να επιτύχουν τους στόχους τους για την απαλλαγή από τον άνθρακα.

Τέλος, οι τράπεζες αποτελούν μοχλό επιρροής και οικονομικής ευφυΐας, ιδίως χάρη στους συμβουλευτικούς επιχειρηματικούς κλάδους τους και τον ρόλο τους στη διαχείριση του κρατικού και κυβερνητικού χρέους».

Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι προς το δημόσιο συμφέρον να επιτευχθεί ο μετασχηματισμός του κλάδου.

Η τραπεζική καινοτομία

Η Accenture με μελέτη της για τον μέλλον της τραπεζικής εκτιμά ότι οι παραδοσιακές τράπεζες θα μπορούσαν να αυξήσουν τα ετήσια έσοδά τους κατά περίπου 4% υιοθετώντας τα καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα των αποκλειστικά ψηφιακών ανταγωνιστών τους.

Η μελέτη «The Future of Banking: It’s time for a change of perspective» αναλύει τα επιχειρηματικά μοντέλα 100 παραδοσιακών τραπεζών και 200 ψηφιακών ανταγωνιστών τους σε 11 χώρες καθώς επίσης τον ρόλο που διαδραματίζουν στην τραπεζική αλυσίδα αξίας (banking value chain).

Σύμφωνα με τη μελέτη πολλές από τις κορυφαίες τράπεζες υιοθετούν γραμμικά (παραδοσιακά) επιχειρηματικά μοντέλα. Ωστόσο, η μελέτη διαπιστώνει ότι όσες τράπεζες αποδεσμεύσουν τα παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα τους και συνεργαστούν με τρίτες εταιρείες για την ανάπτυξη και προσφορά νέων εξατομικευμένων λύσεων, μπορούν δυνητικά να επιτύχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη και υψηλότερες αποτιμήσεις στην αγορά. Συγκεκριμένα, αξιοποιώντας μη γραμμικά επιχειρηματικά μοντέλα, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής τους έως και 3,8%, γεγονός το οποίο θα οδηγούσε σε επιπλέον έσοδα ύψους 518 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2025.

Τα μη γραμμικά (προσαρμόσιμα) επιχειρηματικά μοντέλα είναι αυτά που περιγράψαμε στην αρχή του ρεπορτάζ. Είναι μοντέλα που συνθέτουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, προσθέτοντας αξία πέρα από την αξιοποίηση των καναλιών διανομής τους, καθώς και περιπτώσεις όπου οι τράπεζες ενσωματώνουν τις λύσεις τους σε υπηρεσίες τρίτων οργανισμών.

Στην Ιαπωνία η Minna Bank προσφέρει το συστήματά της σε τρίτους που θέλουν να το χρησιμοποιήσουν για να τροφοδοτήσουν ενσωματωμένες τραπεζικές προσφορές ή ακόμη και για να τρέξουν ολοκληρωμένες τραπεζικές υπηρεσίες με επώνυμο σήμα. Η Siam Commercial Bank της Ταϊλάνδης έχει μετασχηματιστεί εταιρεία χαρτοφυλακίου που περιλαμβάνει διάφορες χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις πλατφόρμες, αρκετές από τις οποίες θα δημιουργηθούν σε συνεργασία με κορυφαίες τοπικές και περιφερειακές επιχειρήσεις.

Η ανταγωνιστική αρένα έχει μετακινηθεί στην καινοτομία προϊόντων, με νέους παίκτες να επιτίθενται στις κατεστημένες τράπεζες στους τομείς όπου είναι περισσότερο εκτεθειμένες. Το νέο κύμα ανταγωνισμού θα μπορούσε να αλλάξει τα πάντα, σχολιάζει η Accenture και προσθέτει:

«Οι κορυφαίες τράπεζες του αύριο θα είναι εκείνες που θα έχουν κατακτήσει τον ρόλο του αρχιτέκτονα αξίας. Δεν πρόκειται για μετατόπιση από το σημερινό επιχειρηματικό μοντέλο σε ένα εντελώς νέο. Αντίθετα, πρόκειται για μια εξέλιξη από τη διαχείριση ενός ενιαίου, κάθετα ολοκληρωμένου επιχειρηματικού μοντέλου προς τη διαχείριση πολλαπλών μη γραμμικών επιχειρηματικών μοντέλων και ρόλων στην αλυσίδα αξίας - μια στρατηγική εξέλιξη που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη σε ορισμένες κατεστημένες επιχειρήσεις».