Μπιλ Γκέιτς: Έξυπνες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη για έναν πιο δίκαιο κόσμο

«Η δουλειά μου είχε πάντα τις ρίζες της σε μια βασική ιδέα: Η καινοτομία είναι το κλειδί για την πρόοδο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκίνησα τη Microsoft και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Melinda και εγώ ξεκινήσαμε το Ίδρυμα Gates πριν από περισσότερες από δύο δεκαετίες», σημειώνει μεταξύ άλλων ο ιδρυτής της Microsoft, Bill Gates, στο blog του.

«Η καινοτομία είναι ο λόγος που η ζωή μας έχει βελτιωθεί τόσο πολύ τον τελευταίο αιώνα. Από την ηλεκτρική ενέργεια και τα αυτοκίνητα μέχρι τα φάρμακα και τα αεροπλάνα, η καινοτομία έχει κάνει τον κόσμο καλύτερο. Σήμερα, είμαστε πολύ πιο παραγωγικοί λόγω της επανάστασης της πληροφορικής. Οι πιο επιτυχημένες οικονομίες καθοδηγούνται από καινοτόμες βιομηχανίες που εξελίσσονται για να καλύψουν τις ανάγκες ενός μεταβαλλόμενου κόσμου.

Η αγαπημένη μου ιστορία καινοτομίας, όμως, ξεκινά με ένα από τα αγαπημένα μου στατιστικά στοιχεία: Από το 2000, ο κόσμος έχει μειώσει στο μισό τον αριθμό των παιδιών που πεθαίνουν πριν από την ηλικία των πέντε ετών.

Πώς το κάναμε; Ένας βασικός λόγος ήταν η καινοτομία. Οι επιστήμονες βρήκαν νέους τρόπους για να κάνουν εμβόλια που ήταν ταχύτερα και φθηνότερα, αλλά εξίσου ασφαλή. Ανέπτυξαν νέους μηχανισμούς παράδοσης που λειτουργούσαν στα πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου, γεγονός που κατέστησε δυνατή την προσέγγιση περισσότερων παιδιών. Και δημιούργησαν νέα εμβόλια που προστατεύουν τα παιδιά από θανατηφόρες ασθένειες όπως ο ροταϊός.

Κλειδί η καινοτομία

Σε έναν κόσμο με περιορισμένους πόρους, πρέπει να βρείτε τρόπους για να μεγιστοποιήσετε τον αντίκτυπο. Η καινοτομία είναι το κλειδί για να αξιοποιήσετε στο έπακρο κάθε δολάριο που ξοδεύετε. Και η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να επιταχύνει τον ρυθμό των νέων ανακαλύψεων με ρυθμό που δεν έχουμε δει ποτέ πριν.

Μία από τις μεγαλύτερες επιπτώσεις μέχρι στιγμής είναι στη δημιουργία νέων φαρμάκων. Η ανακάλυψη φαρμάκων απαιτεί το χτένισμα τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων και τα εργαλεία AI μπορούν να επιταχύνουν σημαντικά αυτή τη διαδικασία. Ορισμένες εταιρείες εργάζονται ήδη σε αντικαρκινικά φάρμακα που αναπτύχθηκαν με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, μια βασική προτεραιότητα του Ιδρύματος Gates στην τεχνητή νοημοσύνη είναι να διασφαλίσει ότι αυτά τα εργαλεία αντιμετωπίζουν επίσης ζητήματα υγείας που επηρεάζουν δυσανάλογα τους φτωχότερους του κόσμου, όπως το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία.

Εξετάζουμε προσεκτικά το ευρύ φάσμα καινοτομίας AI που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή και συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας για να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις τεχνολογίες για να βελτιώσουμε τη ζωή σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Το ταξίδι στη Σενεγάλη

Το φθινόπωρο, ταξίδεψα στη Σενεγάλη για να συναντηθώ με μερικούς από τους απίστευτους ερευνητές που κάνουν αυτό το έργο και να γιορτάσω την 20η επέτειο της πρωτοβουλίας Grand Challenges του ιδρύματος. Όταν ξεκινήσαμε για πρώτη φορά το Grand Challenges – το εμβληματικό πρόγραμμα καινοτομίας του Ιδρύματος Gates – είχε έναν μόνο στόχο: Να εντοπίσει τα μεγαλύτερα προβλήματα στον τομέα της υγείας και να δώσει επιχορηγήσεις σε τοπικούς ερευνητές που θα μπορούσαν να τα λύσουν. Ρωτήσαμε καινοτόμους επιστήμονες από αναπτυσσόμενες χώρες πώς θα αντιμετώπιζαν τις προκλήσεις στον τομέα της υγείας στις κοινότητές τους και, στη συνέχεια, τους δώσαμε την υποστήριξη για να το κάνουν πραγματικότητα.

Πολλοί από τους ανθρώπους που γνώρισα στη Σενεγάλη συμμετείχαν στο πρώτο AI Grand Challenge. Το ίδρυμα δεν είχε κατά νου έργα τεχνητής νοημοσύνης όταν θέσαμε για πρώτη φορά αυτόν τον στόχο το 2003, αλλά πάντα εμπνέομαι από το πώς λαμπροί επιστήμονες είναι σε θέση να επωφεληθούν από την τεχνολογία για την αντιμετώπιση μεγάλων προβλημάτων.

Μεγάλο μέρος της δουλειάς τους βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης – υπάρχει μια καλή πιθανότητα να μην δούμε κανένα από αυτά να χρησιμοποιείται ευρέως το 2024 ή ακόμα και το 2025. Μερικοί μπορεί να μην βγαίνουν καθόλου. Το έργο που θα γίνει κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους θέτει τις βάσεις για μια τεράστια τεχνολογική έκρηξη αργότερα αυτή τη δεκαετία.

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να σώσει ζωές

Ωστόσο, είναι εντυπωσιακό να βλέπουμε πόση δημιουργικότητα έρχεται στο τραπέζι. Ακολουθεί ένα μικρό δείγμα μερικών από τα πιο φιλόδοξα ερωτήματα που διερευνώνται επί του παρόντος:

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να καταπολεμήσει την αντοχή στα αντιβιοτικά; Τα αντιβιοτικά είναι μαγικά στην ικανότητά τους να τερματίσουν τη μόλυνση, αλλά αν τα χρησιμοποιείτε πολύ συχνά, τα παθογόνα μπορούν να μάθουν πώς να τα αγνοούν. Αυτό ονομάζεται μικροβιακή αντοχή ή AMR και είναι ένα τεράστιο ζήτημα σε όλο τον κόσμο – ειδικά στην Αφρική, η οποία έχει τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από μικροβιακή αντοχή. Η Nana Kofi Quakyi από το Ινστιτούτο Aurum στη Γκάνα εργάζεται σε ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που βοηθά τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας να συνταγογραφούν αντιβιοτικά χωρίς να συμβάλλουν στη μικροβιακή αντοχή. Το εργαλείο θα χτενίσει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες – συμπεριλαμβανομένων των τοπικών κλινικών κατευθυντήριων γραμμών και των δεδομένων επιτήρησης της υγείας σχετικά με τα παθογόνα που κινδυνεύουν επί του παρόντος να αναπτύξουν αντίσταση στην περιοχή – και θα κάνει προτάσεις για το καλύτερο φάρμακο, δοσολογία και διάρκεια.

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να φέρει εξατομικευμένους δασκάλους σε κάθε μαθητή; Τα εκπαιδευτικά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που δοκιμάζονται σήμερα είναι εντυπωσιακά επειδή είναι προσαρμοσμένα σε κάθε μαθητή ξεχωριστά. Μερικά από αυτά – όπως το Khanmigo και το MATHia – είναι ήδη αξιοσημείωτα και θα βελτιωθούν μόνο τα επόμενα χρόνια. Ένα από τα πράγματα που με ενθουσιάζει περισσότερο σχετικά με αυτό το είδος τεχνολογίας είναι η δυνατότητα εντοπισμού της σε κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από το πού ζει. Για παράδειγμα, μια ομάδα στο Ναϊρόμπι εργάζεται στο Somanasi, έναν δάσκαλο με βάση την τεχνητή νοημοσύνη που ευθυγραμμίζεται με το πρόγραμμα σπουδών στην Κένυα. Το όνομα σημαίνει “μάθετε μαζί” στα σουαχίλι και ο δάσκαλος έχει σχεδιαστεί με γνώμονα το πολιτιστικό πλαίσιο, ώστε να αισθάνεται οικεία στους μαθητές που το χρησιμοποιούν.

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να βοηθήσει στη θεραπεία κυήσεων υψηλού κινδύνου; Μια γυναίκα πεθαίνει στον τοκετό κάθε δύο λεπτά. Αυτό είναι ένα τρομακτικό στατιστικό, αλλά ελπίζω ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει. Πέρυσι, έγραψα για το πώς οι υπέρηχοι που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των κινδύνων εγκυμοσύνης. Φέτος, ήμουν ενθουσιασμένος που γνώρισα μερικούς από τους ερευνητές του ARMMAN, οι οποίοι ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν τις πιθανότητες για νέες μητέρες στην Ινδία. Το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο τους θα λειτουργήσει μια μέρα ως συγκυβερνήτης για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας που θεραπεύουν εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στα αγγλικά όσο και στα τελούγκου και το πιο ωραίο είναι ότι προσαρμόζεται αυτόματα στο επίπεδο εμπειρίας του ατόμου που το χρησιμοποιεί – είτε είστε ολοκαίνουργια νοσοκόμα είτε μαία με δεκαετίες εμπειρίας.

Τεχνητή νοημοσύνη και HIV

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να βοηθήσει τους ανθρώπους να αξιολογήσουν τον κίνδυνο για τον ιό HIV; Για πολλούς ανθρώπους, η συζήτηση με έναν γιατρό ή νοσοκόμα για το σεξουαλικό ιστορικό τους μπορεί να είναι άβολη. Αλλά αυτές οι πληροφορίες είναι εξαιρετικά σημαντικές για την αξιολόγηση του κινδύνου για ασθένειες όπως ο HIV και τη συνταγογράφηση προληπτικών θεραπειών. Ένα νέο chatbot της Νότιας Αφρικής στοχεύει να κάνει την εκτίμηση του κινδύνου HIV πολύ πιο εύκολη. Ενεργεί σαν αμερόληπτος και μη επικριτικός σύμβουλος που μπορεί να παρέχει συμβουλές όλο το εικοσιτετράωρο. Η Sophie Pascoe και η ομάδα της το αναπτύσσουν ειδικά έχοντας κατά νου περιθωριοποιημένους και ευάλωτους πληθυσμούς – πληθυσμούς που συχνά αντιμετωπίζουν στίγμα και διακρίσεις όταν αναζητούν προληπτική φροντίδα. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι αυτή η καινοτόμος προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει περισσότερες γυναίκες να κατανοήσουν τον δικό τους κίνδυνο και να αναλάβουν δράση για να προστατεύσουν τον εαυτό τους.

Θα μπορούσε η τεχνητή νοημοσύνη να διευκολύνει την πρόσβαση σε ιατρικές πληροφορίες για κάθε εργαζόμενο στον τομέα της υγείας; Όταν θεραπεύετε έναν ασθενή, χρειάζεστε γρήγορη πρόσβαση στα ιατρικά του αρχεία για να μάθετε εάν είναι αλλεργικός σε ένα συγκεκριμένο φάρμακο ή έχει ιστορικό καρδιακών προβλημάτων. Σε μέρη όπως το Πακιστάν, όπου πολλοί άνθρωποι δεν έχουν τεκμηριωμένο ιατρικό ιστορικό, αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Η ομάδα της Maryam Mustafa εργάζεται σε μια εφαρμογή για κινητά με δυνατότητα φωνής που θα διευκολύνει πολύ τους εργαζόμενους στον τομέα της μητρικής υγείας στο Πακιστάν να δημιουργήσουν ιατρικά αρχεία. Ζητά μια σειρά από προτροπές σχετικά με έναν ασθενή και χρησιμοποιεί τις απαντήσεις για να συμπληρώσει ένα τυπικό ιατρικό αρχείο. Ο εξοπλισμός των εργαζομένων στον τομέα της υγείας με περισσότερα δεδομένα ελπίζουμε ότι θα βελτιώσει τα αποτελέσματα εγκυμοσύνης της χώρας, τα οποία είναι από τα χειρότερα στον κόσμο.

Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για έργα όπως αυτά. Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια, όπως ο τρόπος κλιμάκωσης των έργων χωρίς να θυσιάζεται η ποιότητα και ο τρόπος παροχής επαρκούς πρόσβασης στο backend για να διασφαλιστεί ότι παραμένουν λειτουργικά με την πάροδο του χρόνου. Αλλά είμαι αισιόδοξος ότι θα τα λύσουμε. Και εμπνέομαι να βλέπω τόσους πολλούς ερευνητές να σκέφτονται ήδη πώς αναπτύσσουμε νέες τεχνολογίες σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Μπορούμε να μάθουμε πολλά από την παγκόσμια υγεία για το πώς να κάνουμε την τεχνητή νοημοσύνη πιο δίκαιη. Το κύριο μάθημα είναι ότι το προϊόν πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στους ανθρώπους που θα το χρησιμοποιήσουν. Η εφαρμογή ιατρικών πληροφοριών που ανέφερα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα: Είναι σύνηθες για τους ανθρώπους στο Πακιστάν να στέλνουν φωνητικές σημειώσεις ο ένας στον άλλο αντί να στέλνουν κείμενο ή email. Επομένως, είναι λογικό να δημιουργήσετε μια εφαρμογή που βασίζεται σε φωνητικές εντολές αντί να πληκτρολογείτε μεγάλα ερωτήματα. Και το έργο σχεδιάζεται στα ουρντού, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα μετάφρασης.

Ένας πιο δίκαιος κόσμος

Εάν κάνουμε έξυπνες επενδύσεις τώρα, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει τον κόσμο πιο δίκαιο. Μπορεί να μειώσει ή ακόμα και να εξαλείψει το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ του πότε ο πλούσιος κόσμος αποκτά μια καινοτομία και πότε ο φτωχός κόσμος το κάνει.

Αν έπρεπε να κάνω μια πρόβλεψη, σε χώρες υψηλού εισοδήματος όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα υπέθετα ότι είμαστε 18-24 μήνες μακριά από σημαντικά επίπεδα χρήσης AI από τον γενικό πληθυσμό. Στις αφρικανικές χώρες, αναμένω να δω ένα συγκρίσιμο επίπεδο χρήσης σε τρία χρόνια περίπου. Αυτό εξακολουθεί να είναι ένα κενό, αλλά είναι πολύ μικρότερο από τους χρόνους καθυστέρησης που έχουμε δει με άλλες καινοτομίες.

Ο πυρήνας του έργου του Ιδρύματος Gates ήταν πάντα η μείωση αυτού του χάσματος μέσω της καινοτομίας. Νιώθω σαν παιδί το πρωί των Χριστουγέννων όταν σκέφτομαι πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη για να μεταφέρει τεχνολογίες που αλλάζουν το παιχνίδι στους ανθρώπους που τις χρειάζονται πιο γρήγορα από ποτέ. Αυτό είναι κάτι που θα αφιερώσω πολύ χρόνο για να σκεφτώ το επόμενο έτος», καταλήγει.

Πηγή: ot.gr