Στοχευμένη παρέμβαση για διέξοδο στις εκποιήσεις

Με χρονικό ορίζοντα να κλείσουν το δεύτερο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου οι αλλαγές στο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων κινείται η κοινοβουλευτική διαδικασία.

Βασικό εργαλείο αποτελεί το νομοσχέδιο για τη διεύρυνση της περιμέτρου των δανείων (τερματισθέντα δάνεια, δάνεια εξασφαλισμένα με επαγγελματική στέγη για οντότητες με κύκλο εργασιών έως 750.000 ευρώ και αρχική οφειλή έως 350.000 ευρώ) για τα οποία μπορεί να υπάρξει διαμεσολάβηση μέσω του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου. Διευκρινίζεται ότι για τα τερματισθέντα δάνεια παρέχεται μια αποκλειστική προθεσμία έξι μηνών για προσφυγή στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του βασικού νόμου (αξία αρχικής οφειλής έως 350.000 ευρώ). Το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η ρύθμιση αφορά τερματισθέντα δάνεια ύψους 250 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα προχωρά η συζήτηση στις κοινοβουλευτικές επιτροπές για τη σύσταση ειδικής δικαιοδοσίας στα επαρχιακά δικαστήρια για την επίλυση χρηματοοικονομικών διαφορών.

Τέλος, την Παρασκευή ανακοινώθηκε επίσημα η έναρξη εφαρμογής του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» το οποίο καλύπτει ευάλωτους δανειολήπτες και τους μη βιώσιμους αιτητές του σχεδίου Εστία, δηλαδή όσους δεν έχουν το εισόδημα για να τηρήσουν την αναδιάρθρωση που προκύπτει από το σχέδιο.

Μετά από μια απαιτητική διαδικασία διαβούλευσης και ένα πολιτικό θρίλερ το καλοκαίρι έχει διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που προσθέτει τρία νέα στοιχεία στο υφιστάμενο πλαίσιο:

Μια ταχεία διαδικασία (μάξιμουμ 60 ημέρες) διαμεσολάβησης μέσω του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου για την αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων εξασφαλισμένα με πρώτη κατοικία ή επαγγελματική στέγη για αρχική οφειλή έως 350.000 ευρώ. Η διαδικασία αυτή, όπως αναφέραμε, θα αφορά και τερματισθέντα δάνεια.

Η σύσταση ειδικής δικαιοδοσίας στα δικαστήρια θα επιταχύνει τον χρόνο επίλυσης διαφορών μεταξύ των δανειοληπτών και των πιστωτών, όπως επί του υπολοίπου της οφειλής.

Δανειολήπτες με χαμηλά εισοδήματα ή που έχουν καταστεί ευάλωτοι με αποτέλεσμα να λαμβάνουν επιδόματα δεν θα χάνουν την κατοικία τους μέσω του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης».

Τα παραπάνω δεδομένα έχουν ήδη δημιουργήσει την αίσθηση ότι παρά τις επιμέρους επιφυλάξεις, μπορεί να κλείσει ένα ανοιχτό θέμα που ταλαιπωρεί την οικονομία και την κοινωνία.

Τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων έχουν εκφράσει επιφυλάξεις, ωστόσο υποστηρίζουν την κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία καθώς συμπληρώνει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο χωρίς να το ανατρέπει. Με καλή πίστη από δανειολήπτες και πιστωτές ανοίγει ο δρόμος για να αναδιαρθρωθεί ένας μεγάλος όγκος ΜΕΔ που παραμένει σε εκκρεμότητα.

Μηνύματα από το εξωτερικό

Τις τελευταίες ημέρες υπήρξαν και νέα μηνύματα από το εξωτερικό για να μην διαταραχθεί το πλαίσιο για τις εκποιήσεις. Μηνύματα που δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π» ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Ρολφ Στράουχ, εξηγεί γιατί δεν πρέπει να ανατραπεί το υφιστάμενο πλαίσιο για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

«Οι επαναλαμβανόμενες αναστολές (στις εκποιήσεις) και οι συζητήσεις για την τροποποίηση του πλαισίου αναγκαστικής εκτέλεσης επηρεάζουν την προθυμία και την ικανότητα να διευθετηθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια», τονίζει και εξηγεί:

«Οι τράπεζες έχουν μειώσει σημαντικά το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους. Αυτή είναι μια πολύ καλή εξέλιξη. Ταυτόχρονα, εξακολουθεί να είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ».

«Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα παραμένουν πολύ υψηλά. Αυτό μας λέει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν έχουν επιλυθεί και εξακολουθούν να αποτελούν τροχοπέδη για την οικονομία.

Ένα σαφές, αποτελεσματικό και σταθερό νομικό πλαίσιο θα έφερνε ασφάλεια σε όλα τα μέρη και θα υποστήριζε τη χρήση εποικοδομητικών εθελοντικών λύσεων, όπως οι αναδιαρθρώσεις. Η ασφάλεια δικαίου και πολιτικής είναι επίσης σημαντική για τους ξένους επενδυτές που ενδιαφέρονται για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου.

Φυσικά, μπορεί ακόμα να θέλετε να προστατεύσετε τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες, και αυτό μπορεί να γίνει με συγκεκριμένα κυβερνητικά προγράμματα. Αλλά η ύπαρξη ενός ισχυρού πλαισίου αναγκαστικής εκτέλεσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, διασφαλίζοντας τη μελλοντική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», σημειώνει.

Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις μιας νέας αναστολής στις εκποιήσεις ο κ. Στράουχ δηλώνει ότι ο EMΣ σταθερότητας σέβεται πλήρως τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και αποφάσεις.

«Μπορώ μόνο να επαναλάβω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο αναγκαστικής εκτέλεσης για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα μη ρυθμισμένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η αβεβαιότητα σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης πιθανών μελλοντικών, επιβαρύνουν τις νέες ευκαιρίες δανειοδότησης και την κερδοφορία των τραπεζών. Οι δανειολήπτες δεν είναι σε θέση να επιστρέψουν στις τράπεζες ως βιώσιμοι πελάτες, γεγονός που τελικά αναστέλλει τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη», καταλήγει.

Η συνέντευξη δημοσιεύεται ολόκληρη στις σελίδες 26-27 της ανά χείρας έκδοσης.

Οι οίκοι

Ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης Scope στην πρόσφατη αναβάθμιση της αξιολόγησης της Κύπρου θίγει έμμεσα το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων και της σημασίας να μειωθούν.

Η αναβάθμιση, αναφέρει, οφείλεται και στη διαρκή βελτίωση που παρουσιάζει ο χρηματοπιστωτικός τομέας, με μείωση του μεγέθους του τραπεζικού τομέα, συνολικά, καθώς και μείωση των δεικτών μη εξυπηρετούμενων δανείων, ακόμη και εν μέσω της πανδημίας της Covid-19.

Ωστόσο, ο γερμανικός οίκος αναφέρει ότι η αξιολόγηση ΒΒΒ+ περιορίζεται από τα χαρακτηριστικά της Κύπρου, όπως είναι «η μικρή, ανοικτή και εξαρτώμενη από το εξωτερικό οικονομία της, οι παρατεταμένες, αν και βελτιούμενες ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα, όπως αντικατοπτρίζονται στα ακόμη αυξημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η υψηλή ευαισθησία σε κλυδωνισμούς, λόγω των μεγάλων μακροοικονομικών ανισορροπιών, που αντικατοπτρίζονται στα υψηλά επίπεδα ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, σε συνδυασμό με την αδύναμη εξωτερική θέση».

Η μείωση των ΜΕΔ θα ενδυναμώσει την κυπριακή οικονομία και η επίτευξη της μείωσης απαιτεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.