Μόνο στοχευμένα μέτρα στήριξης το 2024 - Τι αναφέρει στον «Π» εκπρόσωπος της Κομισιόν

Το φθινοπωρινό πακέτο συντονισμού της οικονομικής πολιτικής για το 2024 (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο) το οποίο ενέκρινε την Τρίτη στο Στρασβούργο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιφύλαξε μια ευνοϊκή αξιολόγηση για την Κύπρο και τη δημοσιονομική θέση της χώρας. Ταυτόχρονα έγινε σαφές ότι τα υφιστάμενα μέτρα στήριξης για τον μετριασμό του ενεργειακού κόστους (μείωση ειδικών φόρων κατανάλωσης και επιδότηση λογαριασμών της ΑΗΚ) δεν θα επαναληφθούν. Από τα αξιοσημείωτα συμπεράσματα της ΕΕ είναι ότι το κόστος της αλλαγής στην καταβολή της ΑΤΑ στο Δημόσιο θα καλυφθεί από τα επιπλέον έσοδα που θα φέρει η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών προς το ΤΚΑ από την 1η Ιανουαρίου του 2024.

Αναλυτικά, η υπόθεση ότι τα τρέχοντα έκτακτα μέτρα θα τερματιστούν είναι ένα από τα κριτήρια που οδήγησαν την Επιτροπή στο συμπέρασμα ότι το σχέδιο προϋπολογισμού του 2024 ακολουθεί τις συστάσεις του Συμβουλίου (αυτό ισχύει για μόλις άλλες έξι χώρες: Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιρλανδία, Σλοβενία και Λιθουανία) για τη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική.

«Τα έκτακτα μέτρα στήριξης της ενέργειας αναμένεται να τερματιστούν το συντομότερο δυνατό το 2023 και το 2024», τόνισε στον «Π» εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις για την Κύπρο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Επιτροπής «το επικαιροποιημένο σχέδιο δημοσιονομικού προϋπολογισμού της Κύπρου είναι σύμφωνο με τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις που περιέχονται στη σύσταση του Συμβουλίου του Ιουλίου 2023».

«Αυτό», εξηγεί, «οφείλεται στο γεγονός ότι, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις, η Κύπρος αναμένεται να διατηρήσει υγιή δημοσιονομική θέση το 2024, καθώς το διαρθρωτικό της ισοζύγιο προβλέπεται να είναι πάνω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο της χώρας.

Επιπλέον, τα έκτακτα μέτρα για τη στήριξη της ενέργειας αναμένεται να τερματιστούν το συντομότερο δυνατό το 2023 και το 2024. Επίσης, η Κύπρος αναμένεται να διατηρήσει τις εθνικά χρηματοδοτούμενες δημόσιες επενδύσεις.

Οι φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις του 2023 προβλέπουν ότι η κυπριακή οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,2% το 2023 και 2,6% το 2024, ενώ ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 4,1% το 2023 και στο 3% το 2024. Συνολικά, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το επικαιροποιημένο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος της Κύπρου είναι σύμφωνο με τη σύσταση του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 2023», καταλήγει η δήλωση του εκπροσώπου της Επιτροπής.

Η Επιτροπή στη γνώμη της για τον προϋπολογισμό του 2024 υπενθυμίζει ότι το Συμβούλιο διευκρίνισε ότι, σε περίπτωση που νέες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας απαιτήσουν νέα ή συνεχιζόμενα μέτρα στήριξης, η Κύπρος θα πρέπει να διασφαλίσει ότι αυτά θα στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, να είναι δημοσιονομικά ανεκτά και να διατηρούνται κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.

Οι διαφορές στις προβλέψεις

Σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης της Κύπρου προβλέπεται να αυξηθεί στο 2,8% του ΑΕΠ το 2024 (από 2,5% το 2023), το οποίο οφείλεται κυρίως στην ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και στην αύξηση των εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων που αντισταθμίζει εν μέρει μια σειρά από μέτρα που υιοθετήθηκαν το 2023 με εκτιμώμενο κόστος 0,6% του ΑΕΠ το 2023 και 0,3% του ΑΕΠ το 2024. Ο λόγος του χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί στο 74,7% κατά το τέλος του 2024 (από 81,8% στο τέλος του 2023).

Ωστόσο, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2023, το γενικό πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς στο 2,1% του ΑΕΠ το 2024 (από 2,3% το 2023), ενώ ο λόγος του χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σε 71,5% στο τέλος του 2024 (από 78,4% στο τέλος του 2023).

Οι κύριες διαφορές μεταξύ των δύο σειρών προβλέψεων για τα δημοσιονομικά πλεονάσματα αντικατοπτρίζουν τη συμπερίληψη στην πρόβλεψη της Επιτροπής του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» και διαφόρων μέτρων που ανακοινώθηκαν στις 19 Οκτωβρίου 2023, δηλαδή μετά την υποβολή του σχεδίου προϋπολογισμού συμπεριλαμβανομένης της παράτασης των μέτρων ενεργειακής στήριξης και ορισμένων πρόσθετων μέτρων στεγαστικής πολιτικής. Δεδομένου ότι το ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ το 2022 αποδείχθηκε χαμηλότερος κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες (85,6%) από ό,τι αναφερόταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού (88,2%), η αναθεώρηση αυτή επηρέασε ευνοϊκά τις προβλέψεις για το χρέος στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2023 για τα επόμενα έτη.

Επιπλέον, οι προβλέψεις της Επιτροπής για το χρέος επηρεάζονται επίσης ευνοϊκά από τον υψηλότερο πληθωρισμό και τις υψηλότερες ροές αποθεμάτων προσαρμογή το 2024. Έτσι, παρά τα χαμηλότερα πρωτογενή ισοζύγια στις προβολές της Επιτροπής, το δημόσιο χρέος προβλέπεται να είναι χαμηλότερο.

ΑΤΑ και αύξηση εισφορών

Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2023, λαμβανομένων υπόψη των πληροφοριών που περιέχονται στο σχέδιο προϋπολογισμού, τα μέτρα που εγκρίθηκαν για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της αύξησης των τιμών της ενέργειας αναμένεται να τερματιστούν σε μεγάλο βαθμό μέχρι το τέλος του 2023, ενώ ορισμένα μέτρα προβλέπεται να παραμείνουν μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2024.

Το σχέδιο προϋπολογισμού περιλαμβάνει και μέτρα που λαμβάνονται για το 2024 και δεν σχετίζονται άμεσα με τις εξελίξεις των τιμών της ενέργειας. Πρόκειται για την αναπροσαρμογή της εφαρμογής της ΑΤΑ στο Δημόσιο (από 50% σε 66,7% του πληθωρισμού ) και μια αύξηση του ποσοστού των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2024. Η συνολική επίπτωση αυτών των μέτρων είναι πλεονασματική σε 0,1 % του ΑΕΠ το 2024 και αναμένεται να έχει μόνιμο αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά.

Οι ανισορροπίες

Το υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος εξακολουθεί να αποτελεί ένα δυνητικό κίνδυνο για την κυπριακή οικονομία γι' αυτό και θα επαναληφθεί η εκπόνηση εμπεριστατωμένης έκθεσης για το 2024 μέσω του μηχανισμού επαγρύπνησης (AMR). Υπενθυμίζεται ότι η Κύπρος λόγω της μείωσης του χρέους κρίθηκε ότι δεν αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες. Αντίστοιχες εκθέσεις θα εκπονηθούν για: Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία, Σουηδία και Σλοβακία.