Αυτές είναι οι πρωτοβουλίες του ΧΑΚ στον τομέα της Ενέργειας

Ο τομέας της Ενέργειας κατατάσσεται ιεραρχικά ως ψηλής προτεραιότητας, στο επιχειρηματικό περιβάλλον και στην οικονομία της Κύπρου, ανέφερε σε ομιλία του ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΧΑΚ, κ. Νίκος Τρυπάτσας, στο 11ο Ετήσιο Ενεργειακό Συμπόσιο, αναφέροντας τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου.

Αυτούσια η ομιλία:

Ο τομέας της Ενέργειας κατατάσσεται ιεραρχικά ως ψηλής προτεραιότητας, στο επιχειρηματικό περιβάλλον και στην οικονομία της Κύπρου, ευρύτερα.

Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), επιδεικνύει ουσιαστικό ενδιαφέρον για τον τομέα της Ενέργειας και προσπαθεί στο πλαίσιο των δυνατοτήτων, εμπειριών και τεχνογνωσίας του και εστιάζεται στο να αξιοποιεί ευκαιρίες ή / και για να συνδράμει ουσιαστικά, σε εξειδικευμένες λειτουργίες και εργασίες του τομέα αυτού.

Παρατίθενται συνεπώς, πιο κάτω σε συντομία, πρωτοβουλίες του Χρηματιστηρίου οι οποίες έχουν αναληφθεί κατά τα τελευταία χρόνια και που εστιάζονται στον τομέα της Ενέργειας. Ο Οργανισμός μας έχει κατά τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων ενεργειών του, προσαρμόσει ανάλογα τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσει στο στρατηγικό σχεδιασμό του, ώστε να συνδράμει και στην ανάπτυξη του σημαντικού τομέα της Ενέργειας, καθώς και για να αξιοποιεί συναφείς ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Συνεπώς, το ΧΑΚ έχει ήδη με πρακτικές ενέργειες του, διευρύνει το εύρος των παρεχόμενων προϊόντων, αγορών και υπηρεσιών του Χρηματιστηρίου, ώστε αυτές να αντανακλούν μεταξύ άλλων και, στην ανάπτυξη του τομέα της Ενέργειας.

Αναφέρονται συγκεκριμένα τα ακόλουθα:

• Με ειδική συμφωνία που συνομολόγησε το ΧΑΚ με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανέλαβε τη λειτουργία του εκπλειστηριαστή των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία αντιστοιχούν στην Κυπριακή Δημοκρατία και εμπορεύονται σε Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας. Η μέχρι σήμερα δραστηριοποίηση του ΧΑΚ στον τομέα αυτό κρίνεται ως ιδιαίτερα επιτυχής και ασφαλής, με αποτέλεσμα αυτή να έχει επιφέρει τα ανάλογα θετικά οφέλη σε αμοιβαία βάση, στους συμβαλλόμενους στη διαδικασία αυτή.

• Το Χρηματιστήριο από τα τέλη του 2018, έχει καταστεί ιδρυτικός μέτοχος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ), με ποσοστό 10% στο μετοχικό κεφάλαιο του Χρηματιστηρίου αυτού. Το Χρηματιστήριο συνδράμει έκτοτε ουσιαστικά στην υλοποίηση συγκροτημένων αναπτυξιακών σχεδιασμών του Χρηματιστηρίου αυτού, μέσω και της ενεργούς και παραγωγικής εκπροσώπησης του στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΧΕ, από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου του. Η μέχρι σήμερα αξιοσημείωτη και δυναμική ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου αυτού, χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα επιτυχής και αναμφίβολα η συμμετοχή αυτή του ΧΑΚ, μεταφέρει στον Οργανισμό σημαντικά επίπεδα τεχνογνωσίας και εμπειριών στον τομέα αυτό, καθώς και συνεργίες και οικονομίες κλίμακας, για την από κοινού αξιοποίηση νέων ευκαιριών που παρουσιάζονται.
• Ακολούθως το Χρηματιστήριο (κατά το 2019), είχε υποβάλει μαζί με συνεργάτες του στον τομέα αυτό, [το Χρηματιστήριο Αθηνών (AthexGroup) και το Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ)], μία ολοκληρωμένη πρόταση προς το Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου, Βιομηχανίας και Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την ανάληψη της λειτουργίας της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού, ως αυτή από τότε σχεδιαζόταν και δρομολογείτο προς υλοποίηση. Η πρόταση αυτή του ΧΑΚ δεν είχε γίνει τότε αποδεκτή, ωστόσο εκτιμούμε ότι εάν τότε αυτή υιοθετείτο, τα δεδομένα σήμερα θα ήταν σαφώς διαφορετικά για την Αγορά αυτή.

• Παρόλα αυτά, το Χρηματιστήριο ανταποκρίθηκε μετέπειτα χρονικά με παραγωγικό τρόπο σε σχετικό κάλεσμα του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, συνομολογώντας ειδική Σύμβαση με το Διαχειριστή, που προβλέπει για την ανάληψη εκ μέρους του ΧΑΚ των λειτουργιών εκκαθάρισης και κάλυψης κινδύνου, σχετικά με τις συναλλαγές που θα εκτελούνται στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού, όταν αυτή θα λειτουργήσει. Εκτίμηση μας είναι ότι το Χρηματιστήριο, βάσει της συσσωρευμένης εμπειρίας και τεχνογνωσίας που διαθέτει ευρύτερα στα θέματα αυτά, είναι σε θέση για να συνδράμει θετικά και με επάρκεια, προς εξυπηρέτηση της Αγοράς αυτής, στα καθήκοντα τα οποία συμβατικά θα αναλάβει. Στο παρόν στάδιο, το ΧΑΚ, σε συνεργασία με το Διαχειριστή και τους Συνεργάτες του Χρηματιστηρίου σε θέματα υλικοτεχνικής υποδομής (Χρηματιστήριο Αθηνών και Χρηματιστήριο Ενέργειας της Ελλάδος), υλοποιεί σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες για το έργο αυτό.

• Ταυτόχρονα το Χρηματιστήριο, είχε προκαταρκτικά εξετάσει με συντελεστές της Αγοράς Ενέργειας και το ενδεχόμενο συνδρομής του σε θέματα εμπορίας των Πιστοποιητικών Προέλευσης, από την Παραγωγή ενέργειας των Αιολικών Πάρκων.

• Ένας άλλος τομέας όπου το Χρηματιστήριο μπορεί να εξυπηρετήσει τον τομέα της Ενέργειας, είναι αναμφίβολα μέσω της εισαγωγής στο Χρηματιστήριο, αξιών που εκδίδονται από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. Το Χρηματιστήριο παρέχει ένα διευρυμένο φάσμα αγορών και υπηρεσιών του, για να μπορεί να ικανοποιήσει αντίστοιχες επιχειρηματικές ανάγκες. Ήδη στη ΝΕΑ Αγορά του ΧΑΚ, έχουν εισαχθεί αξίες εταιρειών από την Κύπρο και το εξωτερικό στον τομέα της Ενέργειας, με έμφαση δραστηριοποίησης τους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

• Γενικότερα, το Χρηματιστήριο προσφέρεται ως μία εναλλακτική και βασική πηγή χρηματοδότησης για εταιρείες που θα το επέλεγαν, μέσω της έκδοσης μετοχών ή / και ομολόγων τους, για να αντλήσουν από στρατηγικούς επενδυτές τα απαραίτητα κεφάλαια που χρειάζονται, για την περαιτέρω ανάπτυξη τους και προς διοχέτευση τους, σε παραγωγικές επενδύσεις. Θα επισημάνω δε ειδικότερα και την ευχέρεια που προσφέρεται για την εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Ομολόγων και ειδικότερα των “Πράσινων Ομολόγων”, ένας τομέας ο οποίος είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος στον Ευρωπαϊκό χώρο των κεφαλαιαγορών, στο σύγχρονο εταιρικό περιβάλλον. Κάτι τέτοιο θα παρέχει μία πρόσθετη εναλλακτική πηγή άντλησης κεφαλαίων για τις εταιρείες και ένα πιο διευρυμένο και εμπλουτισμένο επενδυτικό προϊόν. Στο σημερινό περιβάλλον που διανύουμε με την καθολική στόχευση όλων στη βιώσιμη “πράσινη” ανάπτυξη και σε θέματα Περιβάλλοντος και Κοινωνικής Διακυβέρνησης (Environmental, Social, and Corporate Governance - ESG), η ανάπτυξη ανάλογων σχετικών χρηματοοικονομικών εργαλείων, είναι μία εξ’ ίσου ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος και για την Κύπρο.

Θα ήθελα επίσης να σημειώσω ότι με πρωτοβουλία του ΧΑΚ, επήλθε σχετικά πρόσφατα διαφοροποίηση στο φορολογικό καθεστώς του φόρου επί των τόκων των εταιρικών Ομολόγων για φυσικά πρόσωπα, (από ποσοστό φορολογίας 30% που ίσχυε μέχρι το 2022, σε ποσοστό 3% που πλέον ισχύει σήμερα). Ταυτόχρονα, το Χρηματιστήριο, αναγνωρίζοντας το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν πλέον στις Αγορές τα Green Bonds, έχει εισαγάγει μία ελκυστική τιμολογιακή πολιτική για την εισαγωγή τέτοιων Ομολόγων στο Χρηματιστήριο. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να σημειώσω ότι πρόσφατα έχει υποβληθεί η πρώτη αίτηση εταιρείας, προς εισαγωγή Green Bonds στο ΧΑΚ.

Συμπερασματικά, τα πιο πάνω πλεονεκτήματα, μαζί με γενικότερα παραδοσιακά πλεονεκτήματα που προσφέρονται μέσω της χρηματιστηριακής Αγοράς (δηλαδή, άντληση απαραίτητων κεφαλαίων, διαφάνεια, μηχανισμός διαμόρφωσης τιμής, ευχέρεια διαπραγμάτευσης αξιών, ρευστότητα, κ.ά.), θεωρούνται ως ουσιαστικές συνθήκες, για να αξιολογούνται ανάλογα και από τις εταιρείες του τομέα της Ενέργειας.

Ως Χρηματιστήριο, θεωρούμε συνεπώς ότι παρέχεται σημαντική προοπτική, η οποία θα πρέπει να αξιοποιηθεί από ενδιαφερόμενες εταιρείες. Το Χρηματιστήριο θα συνεχίσει τις πρωτοβουλίες του στον τομέα αυτό και θα αξιοποιεί και στο μέλλον ανάλογες ευκαιρίες και δεδομένα που θα παρουσιάζονται, τόσο για σκοπούς διαφοροποίησης και εμπλουτισμού του προϊόντος του, όσο κυρίως με γνώμονα την εξυπηρέτηση του επιχειρείν και της οικονομίας μας ευρύτερα, προσελκύοντας αξιόλογους επενδυτές, σε αντίστοιχα αξιόλογες νέες επενδύσεις.